Αυξήσεις μισθών και επιδομάτων, φορολογικές ελαφρύνσεις και ειδικές ενισχύσεις για 3.277.053 νοικοκυριά φέρνει για το 2024 το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που δόθηκε για δημόσια διαβούλευση και αναμένεται να ψηφιστεί μέχρι το τέλος Ιουλίου από τη Βουλή.

Το συνολικό ύψος των παρεμβάσεων είναι 1,1 δισ. ευρώ το χρόνο ή 4,4 δισ. ευρώ στην τετραετία, ενώ 385.000.000 ευρώ είναι το επιπλέον όφελος για το 2023 από την επέκταση του αναχώματος του «Μarket pass» για την ακρίβεια, του νέου επιδόματος «Youth pass» για τους νέους και του επιδόματος βιβλιοθήκης που προστέθηκε στις αποδοχές των πανεπιστημιακών.

Έξτρα κονδύλια 700.000.000 ευρώ για την κάλυψη των αναγκών για το «Μarket pass» και των αυτοδιοικητικών εκλογών προβλέπει ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός, ο οποίος ενσωματώθηκε με διάταξη στο πολυνομοσχέδιο που δόθηκε χθες για δημόσια διαβούλευση.

Κοστολογημένα

Τα μέτρα είναι κοστολογημένα, περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που έχει εγκριθεί από την Κομισιόν και δεν αποτελούν απειλή για τη δημοσιονομική πορεία της χώρας καθώς υπηρετούν τους στόχους για πλεονάσματα 1,1% του ΑΕΠ σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης.

«Η κυβέρνηση έχει αποκλείσει τις πολιτικές Άι-Βασίλη», ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης για να προσθέσει ότι «με το νομοσχέδιο υλοποιείται το 50% των προεκλογικών δεσμεύσεων της Νέας Δημοκρατίας και με τον ίδιο τρόπο θα υλοποιηθούν και οι υπόλοιπες που προβλέπει το πρόγραμμά μας».

Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, από 1ης Ιανουαρίου του 2024 αυξάνονται οι μισθοί όλων των δημοσίων υπαλλήλων (663.000) και παράλληλα μια σειρά από επιδόματα και παροχές (αύξηση οικογενειακής παροχής, επιδόματος θέσης ευθύνης, επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας, παραμεθορίου κ.ά.). Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι τις αυξήσεις θα λάβουν και οι περίπου 350.00 δημόσιοι υπάλληλοι με προσωπική διαφορά που είχε προβλεφθεί στο μισθολόγιο του 2015. Από το «μπουκέτο» των προηγούμενων αυξήσεων το μέσο ετήσιο όφελος για τον κάθε εργαζόμενο στο Δημόσιο ανέρχεται σε επιπλέον 1.292 ευρώ μεικτά ή 800 ευρώ καθαρά (πάνω από 14%).

Μάλιστα, το μέσο ετήσιο όφελος ανά υπάλληλο αυξάνεται σε 2.084 ευρώ μεικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά, αν συνυπολογιστούν και οι επιπλέον αυξήσεις ή απαλλαγές που εφαρμόζονται από το 2023 (κατάργηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, κατάργηση ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, διευθέτηση μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί κ.ά.). Πρόκειται επομένως για μια μεσοσταθμική ετήσια ωφέλεια ενός -και παραπάνω- επιπλέον μισθού για κάθε δημόσιο υπάλληλο.

«Η αναπροσαρμογή του μισθολογίου του δημόσιου τομέα ευνοεί ιδιαίτερα τα χαμηλά εισοδήματα, τους νεοπροσλαμβανόμενους, τις οικογένειες με παιδιά, αλλά και όσους έχουν θέση ευθύνης, προσβλέποντας τόσο στη στήριξη όσων έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη όσο και στην αύξηση της παραγωγικότητας του δημοσίου τομέα», επισήμανε ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Θάνος Πετραλιάς. Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης, από την πλευρά του, εστίασε στις ανάσες που φέρνει σε 1.340.000 οικογένειες με παιδιά η αύξηση στο αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ και στο νέο «κούρεμα» κατά 10% στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ από το 2024 για τις κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές.


Πίνακας: ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ

Αναλυτικά, στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών περιλαμβάνονται οι εξής ρυθμίσεις ανά κατηγορία:

1) Κλιμακωτές αυξήσεις σε δημοσίους υπαλλήλους

Κλιμακωτές αυξήσεις έως 14,12% σε όλους. Κλιμακωτές αυξήσεις (πέραν των επιδομάτων) ανάλογα με τα εισοδήματα, τα πτυχία, την κατάταξη και τα έτη, που κυμαίνονται από 4,16% μέχρι 14,12%, προβλέπει το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, με σημαντική παράμετρο να λάβουν την αύξηση και οι υπάλληλοι με προσωπική διαφορά, η οποία είχε προβλεφθεί στο μισθολόγιο του 2015, ώστε να αποφευχθούν οι μειώσεις του 3ου μνημονίου.

Οι αυξήσεις που θα εφαρμοστούν από 1ης/1/2024 είναι μεσοσταθμικά της τάξης του 6,5% για τους δημοσίους υπαλλήλους και περίπου 10,5% στο σύνολο των παρεμβάσεων. Από τον συνυπολογισμό όλων των παρεμβάσεων προκύπτει πως ο κάθε δημόσιος υπάλληλος θα έχει μέση ετήσια καθαρή ωφέλεια της τάξεως των 1.476 ευρώ, δηλαδή πάνω από έναν επιπλέον μισθό κατ’ έτος.

Οι αυξήσεις κατανέμονται ως εξής:

  • Καθολική αύξηση 70 ευρώ μεικτά στον βασικό μισθό. Αφορά τόσο τους δημοσίους υπαλλήλους που εντάσσονται στο ενιαίο μισθολόγιο (463.000) όσο και εκείνους που εντάσσονται στα ειδικά μισθολόγια (200.000).
  • Αύξηση οικογενειακής παροχής. Τη λαμβάνει το 50,3% των δημοσίων υπαλλήλων (334.000) και σήμερα κυμαίνεται σε 50 ευρώ για υπάλληλο με ένα τέκνο, 70 ευρώ για δύο τέκνα, 120 ευρώ για τρία τέκνα κ.λπ. Τα ποσά αυτά αυξάνονται σε 70 ευρώ για ένα τέκνο, 120 ευρώ για δύο τέκνα, 170 ευρώ για τρία τέκνα, 220 ευρώ για τέσσερα τέκνα και συν 70 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο.
  • Αύξηση κατά 30% του επιδόματος θέσης ευθύνης, που λαμβάνουν 65.000 δημόσιοι υπάλληλοι. Αφορά τμηματάρχες, υποδιευθυντές, διευθυντές, γενικούς διευθυντές, ενώ αντιστοίχως αφορά και τα επιδόματα θέσεως ευθύνης των υπηρετούντων στις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας, των ιατρών του ΕΣΥ, των ερευνητών, των προϊσταμένων εκπαίδευσης κ.ά.
  • Αύξηση κατά 15 ευρώ του επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που είναι έγγαμοι ή έχουν παιδιά. Το εν λόγω επίδομα αναπροσαρμόζεται από 55 ευρώ σε 70 ευρώ για τους έγγαμους χωρίς τέκνα και από 115 ευρώ σε 130 ευρώ για τους έγγαμους με τέκνα.
  • Αύξηση κατά 30% του επιδόματος παραμεθορίου. Το επίδομα αυξάνεται από 100 στα 130 ευρώ και αφορά 21.200 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού, της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής.
  • Επιπλέον αύξηση μισθών των μελών ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) και θέσπιση ειδικού επιδόματος βιβλιοθήκης, με μεσοσταθμική αύξηση κατά 10%. Η αύξηση είναι επιπλέον της αύξησης των 70 ευρώ και της οικογενειακής παροχής που θα λάβουν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι. Χορηγείται στα μέλη ΔΕΠ της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, επιπλέον των ανωτέρω, και σε συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ, ειδικό επίδομα βιβλιοθήκης 100-200 ευρώ ανάλογα με την εκπαιδευτική βαθμίδα.
  • Αυξάνεται η χιλιομετρική αποζημίωση των υπαλλήλων από το 0,15 ευρώ στο 0,20 ευρώ (κατά 33%) για μετακινήσεις που αφορούν υπηρεσιακές ανάγκες. Επιπλέον αναπροσαρμόζονται οι δαπάνες διανυκτέρευσης στο εσωτερικό από 25% έως 33%, καθώς και στο εξωτερικό κατά 10%. Αφορά το σύνολο των φυσικών προσώπων που μετακινούνται με εντολή Δημοσίου για υπηρεσιακές ανάγκες. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 25.000.000 ευρώ κατ’ έτος.

2) 9.500 συνταξιούχοι με +7,75% στις αποδοχές

α) Επιπλέον αυξήσεις σε 9.500 δικαιούχους. Πρόκειται για αύξηση συντάξεων σε 9.500 δικαιούχους που εντάσσονται στην ειδική κατηγορία «μικρό Δημόσιο» του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ). Αφορά κυρίως συνταξιούχους παθόντες εν υπηρεσία, θύματα τρομοκρατικών επιθέσεων, καλλιτέχνες, λογοτέχνες κ.ά. Η πλειονότητά τους (περίπου 8.000) θα δουν αύξηση 7,75% στις συντάξιμες αποδοχές τους, ενώ οι υπόλοιποι θα δουν αυξήσεις μεγαλύτερες του 7,75%, με αναδρομική μάλιστα ισχύ από το 2017. β) Φαρμακευτική δαπάνη. Μονιμοποιείται από την 1η Ιανουαρίου 2024 η μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη για τους συνταξιούχους από τους οποίους κόπηκε σταδιακά κατά την περίοδο 2016-2019 το ΕΚΑΣ.

3) «Θωρακίζεται» η διαφάνεια στα προγράμματα των κομμάτων με αξιολόγησή τους από το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο

Αξιολόγηση οικονομικών προγραμμάτων. Θεσπίζεται αρμοδιότητα του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου για τον υπολογισμό της δημοσιονομικής επίπτωσης των προγραμμάτων των πολιτικών κομμάτων, σύμφωνα με μεθοδολογία που θα αναπτύξει το Συμβούλιο. Η αξιολόγηση θα γίνεται με πρωτοβουλία των ίδιων των κομμάτων.

4) Σημαντικές φοροελαφρύνσεις για οικογένειες και ΕΝΦΙΑ

α) Υψηλότερο αφορολόγητο για οικογένειες. Βαθιές ανάσες σε 1.340.000 οικογένειες με παιδιά φέρνει η αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για τα εισοδήματα του 2024. Έτσι από τον Ιανουάριο οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα έχουν αύξηση των καθαρών αποδοχών από 6,4 έως 18,3 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών και το αν εργάζονται στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Κι αυτό γιατί με την αύξηση του αφορολόγητου θα μειωθεί το ποσό του φόρου που παρακρατείται κάθε μήνα. Το ετήσιο όφελος φθάνει τα 90 ευρώ για τους φορολογούμενους με 1 παιδί και τα 220 ευρώ για τους φορολογούμενους που έχουν δύο ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα. Το κόστος του μέτρου ανέρχεται στα 135.000.000 ευρώ. Για παράδειγμα, μισθωτός με 1 παιδί και ετήσιο εισόδημα το 2023 ύψους 18.000 ευρώ καταβάλλει φόρο 1.970 ευρώ, ενώ για το ίδιο εισόδημα το 2024 ο φόρος μειώνεται στα 1.880 ευρώ, δηλαδή θα έχει όφελος 90 ευρώ. Για μισθωτό με δύο παιδιά και ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ το 2023 ο φόρος που αναλογεί είναι 2.360 ευρώ και για το ίδιο εισόδημα το 2024 θα ανέλθει στα 2.140 ευρώ, δηλαδή 220 ευρώ χαμηλότερα.

Οι κατ' επάγγελμα αγρότες με προστατευόμενα τέκνα θα δουν τη φορολογική ελάφρυνση με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης το 2025. Με την αύξηση των 1.000 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2024 το αφορολόγητο όριο διαμορφώνεται σε:

  • 10.000 ευρώ από 9.000 ευρώ και η έκπτωση φόρου σε 900 ευρώ από 810 ευρώ για φορολογούμενους με ένα εξαρτώμενο τέκνο
  • 11.000 ευρώ από 10.000 ευρώ και η έκπτωση φόρου σε 1.120 ευρώ από 900 ευρώ για τους φορολογούμενους με δυο παιδιά
  • 12.000 ευρώ από 11.000 ευρώ και η έκπτωση φόρου σε 1.340 ευρώ από 1.120 ευρώ για όσους έχουν τρία εξαρτώμενα παιδιά
  • 13.000 ευρώ από 12.000 ευρώ και η έκπτωση φόρου σε 1.560 ευρώ από 1.340 ευρώ για τους φορολογούμενους με τέσσερα εξαρτώμενα παιδιά
  • 14.000 ευρώ από 13.000 ευρώ και η έκπτωση φόρου σε 1.780 ευρώ από 1.560 ευρώ για όσους έχουν πέντε παιδιά
  • 15.000 ευρώ από 14.000 ευρώ και η έκπτωση φόρου σε 2.000 ευρώ από 1.780 ευρώ για οικογένειες με έξι τέκνα.
β) ΕΝΦΙΑ. Για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ασφαλίσει την κατοικία τους έναντι φυσικών καταστροφών (πυρκαγιά, σεισμός, πλημμύρες) αλλά και για όσους έχουν αγοράσει κατοικία με στεγαστικό δάνειο ο λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ για το 2024 θα είναι «κουρεμένος» κατά 10%. Η έκπτωση θα είναι αναλογική με τις μέρες του έτους που είναι ασφαλισμένη η κατοικία (π.χ. 2,5% μείωση στον φόρο για ασφάλιση 3 μηνών, 5% για έξι μήνες). Όσο υψηλότερος είναι ο ΕΝΦΙΑ τόσο μεγαλύτερο θα είναι το όφελος. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης που οφείλει ΕΝΦΙΑ ύψους 400 ευρώ το 2024 εφόσον έχει ασφαλίσει τη κατοικία του για ολόκληρο το 2023 θα πληρώσει 360 ευρώ, δηλαδή θα έχει όφελος 40 ευρώ. Άλλος φορολογούμενος με ΕΝΦΙΑ 1.000 ευρώ θα πληρώσει 900 ευρώ, δηλαδή θα έχει ελάφρυνση 100 ευρώ, για ΕΝΦΙΑ 1.500 ευρώ ο φόρος μειώνεται κατά 150 ευρώ στα 1.350 ευρώ και για ΕΝΦΙΑ 2.000 ευρώ το όφελος είναι 200 ευρώ, αφού το ποσό πέφτει στα 1.800 ευρώ. Σημειώνεται ότι μόνο το 17% των κατοικιών είναι ασφαλισμένες και συγκεκριμένα από 6.371.901 κατοικίες, ασφαλισμένες είναι μόνο 1.074.053. Με τα ισχύοντα ασφαλιστικά δεδομένα το κόστος του μέτρου ανέρχεται σε 30.000.000 ευρώ.

5) Παράταση στην κάρτα αγορών μέχρι τον Οκτώβριο ως όπλο απέναντι στην ακρίβεια

«Market pass». Νέο ανάχωμα απέναντι στον καταιγισμό των πληθωριστικών πυρών που υφίστανται οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί από την ακρίβεια στα τρόφιμα αποτελεί η επέκταση του «Μarket pass» για τρεις ακόμη μήνες (Αύγουστος, Σεπτέμβριος και Οκτώβριος). Το ύψος της ενίσχυσης ανά νοικοκυριό ανέρχεται σε 10% επί του μηνιαίου ύψους αγορών, που είναι 220 ευρώ για το μονομελές νοικοκυριό, συν 100 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος, έως 1.000 ευρώ αγορών. Συνεπώς, η ενίσχυση κυμαίνεται από 22 έως 100 ευρώ τον μήνα (66 έως 300 ευρώ για το τρίμηνο της παράτασης). Οι αιτήσεις θα εξετασθούν με βάση τα εισοδήματα του 2022, δηλαδή με τα εκκαθαριστικά σημειώματα που θα εκδοθούν φέτος, και θα χρειαστεί να υποβάλουν μόνο όσοι είναι νέοι δικαιούχοι και δεν είχαν κάνει την προηγούμενη φορά, είτε γιατί έχασαν τις προθεσμίες είτε γιατί δεν κάλυπταν τα εισοδηματικά και τα περιουσιακά κριτήρια, τα οποία παραμένουν αμετάβλητα.

Οι παλαιοί δικαιούχοι δεν θα χρειαστεί να κάνουν νέα αίτηση στο gov.gr που θα ανοίξει τέλος Αυγούστου/αρχές Σεπτέμβρη για τους νέους με τον σχεδιασμό να προβλέπει την καταβολή δύο δόσεων για όλους. Το δημοσιονομικό κόστος για το 2023 είναι 251.000.000 ευρώ, ενώ οι ωφελούμενοι είναι 2.800.000 νοικοκυριά με 7.500.000 μέλη.

6) Ειδικό επίδομα 150 ευρώ από τον Σεπτέμβριο για νέους 18-19 χρονών μέσω ψηφιακής κάρτας

«Youth pass». Θεσμοθετείται ειδικό επίδομα νέων («Youth pass») 150 ευρώ από τον Σεπτέμβριο για χρήση στους κλάδους του τουρισμού, των μεταφορών και του πολιτισμού, για τους νέους που ενηλικιώνονται. Η ενίσχυση θα καταβάλλεται κάθε χρόνο με τη μορφή ψηφιακής χρεωστικής κάρτας ενώ δικαιούχοι είναι όσοι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου χρόνου έχουν συμπληρώσει το 18ο και το 19ο και δεν έχουν συμπληρώσει το 20ό έτος της ηλικίας τους. Η ψηφιακή χρεωστική κάρτα του δικαιούχου παραμένει ενεργοποιημένη για δύο χρόνια. Το κόστος είναι 30.000.000 ευρώ και οι ωφελούμενοι νέοι 18 και 19 ετών περίπου 200.000.

7) Πλαφόν 3% στις δαπάνες του Δημοσίου για το 2023 - Απελευθέρωση το 2024

Πλαφόν στα ενοίκια. Ορίζεται για το έτος 2023 πλαφόν 3% στις αυξήσεις των ενοικίων που καταβάλλει το Δημόσιο και οι φορείς του δημόσιου τομέα για τη στέγαση κρατικών υπηρεσιών.

Ρεπορτάζ: Μάριος Χριστοδούλου
Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 12/7