5 +1 κινήσεις ματ στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών - Οδηγίες που βγάζουν τους οφειλέτες από το αδιέξοδο
Για τα ευάλωτα νοικοκυριά, αυτή η προστασία του σπιτιού εξασφαλίζεται με την κατάθεση σχετικής αίτησης στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους
Γιωργος Αυτιας
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για φυσικά πρόσωπα που θέλουν να προστατέψουν την κύρια κατοικία τους.
Για τα ευάλωτα νοικοκυριά, αυτή η προστασία του σπιτιού εξασφαλίζεται με την κατάθεση σχετικής αίτησης στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Η «Α» απευθύνθηκε στη δικηγόρο Ολυμπία Νικολοπούλου για να μας καθοδηγήσει μέσα από τις νομικές διαδικασίες:
1. Η άμεση κινητοποίηση και η έγκυρη νομική παρέμβαση αποτελούν τη βάση της διαδικασίας ρύθμισης. Αυτό σημαίνει αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που προσφέρει ο νόμος. Οι αποτελεσματικές κινήσεις για εξωδικαστική ρύθμιση της οφειλής «παγώνουν» τον κίνδυνο πλειστηριασμού και απώλειας περιουσίας.
2. Αν υπάρξει δικαστική προσφυγή, ώστε να μπει φραγή στον πλειστηριασμό, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στο τι προβλέπει ο νόμος και ειδικότερα στις δεσμευτικές προθεσμίες. Για παράδειγμα, ένα 20ήμερο πριν από τον πλειστηριασμό μπορεί να κατατεθεί αίτηση διόρθωσης της κατασχετήριας έκθεσης. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, επισημαίνονται σφάλματα κατά την περιγραφή του ακινήτου που βαίνει προς κατάσχεση, την εκτίμηση και την τιμή της πρώτης προσφοράς.
3. Στα πιο… βαθιά της υπόθεσης, μετά την ανακοπή δικάζονται τα ασφαλιστικά μέτρα. Αν αυτά γίνουν αποδεκτά, ακολουθεί η διόρθωση της έκθεσης κατάσχεσης.
4. Από το σημείο αυτό και μετά ακολουθεί η εκτίμηση της αξίας του ακινήτου που κατάσχεται. Δηλαδή, έχουμε καταγραφή της εμπορικής του αξίας κατά την ημερομηνία κατάσχεσης.
5. Η ανακοπή αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο προσοχής. Ο κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να ξέρει ότι «δύναται η επίτευξή της 45 ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού».
Εδώ, ο νομικός παραστάτης επικαλείται «ελαττώματα από τη σύνταξη της επιταγής προς εκτέλεση μέχρι και τη δημοσίευση του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης».
6. Μην καθυστερείτε τη ρύθμιση με το σκεπτικό ότι έρχεται μεγαλύτερο κούρεμα για την αποπληρωμή του. Κινηθείτε άμεσα και δραστικά.
Οι αλλαγές του νόμου 5024/2023, αλλά και οι υπουργικές αποφάσεις 40953 και 40992 έφεραν σημαντικές διευκολύνσεις στους ευάλωτους:
► Η πρώτη αλλαγή αφορά «την υποχρέωση των χρηματοδοτικών φορέων, αλλά και του οφειλέτη, να αιτιολογούν τη μη συναίνεσή τους στην πρόταση ρύθμισης που προκύπτει από το υπολογιστικό εργαλείο.
Το κείμενο της αιτιολόγησης δεν θα είναι ελεύθερο, αλλά, αντίθετα, θα υπάρχουν για τους χρηματοδοτικούς φορείς προ-διατυπωμένες αιτιολογίες που έχουν τύχει επεξεργασίας από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και από την Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις».
Αυτό αποτελεί σημαντικότατη αλλαγή, κατά την κυρία Νικολοπούλου, διότι «ο οφειλέτης, στην περίπτωση που η αιτιολογία της απόρριψης δεν είναι “αρκούντως πειστική”, έχει τη δυνατότητα -σε νέα δικαστική διεκδίκηση- να επικαλεστεί την καταχρηστική συμπεριφορά του πιστωτή του.
Ουσιαστικά, η πρόταση που θα εξάγεται από το υπολογιστικό εργαλείο, το οποίο έχει λάβει υπόψη του τόσο τα εισοδήματα του οφειλέτη όσο και την αξία της περιουσίας του, προκειμένου να προσδιορίσει την ικανότητα αποπληρωμής του, αλλά και τα ποσά ανάκτησης κάθε πιστωτή, αποτελεί αναμφισβήτητα ενδεικτική λύση για μία βιώσιμη ρύθμιση.
► Η δεύτερη αλλαγή είναι η μείωση του επιτοκίου για τις ρυθμίσεις με δημόσιους φορείς ασφάλισης (ΦΚΑ) από κυμαινόμενο Euribor τριμήνου +5%, που ήταν μέχρι σήμερα, σε σταθερό επιτόκιο 3%. Η μείωση είναι σημαντική, ιδίως αν λάβουμε υπόψη μας ότι σήμερα το Euribor τριμήνου κινείται ανοδικά.
Επίσης, σημαντικό είναι ότι η εν λόγω μείωση του επιτοκίου θα καταλαμβάνει και ρυθμίσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των τόκων που καλούνται να καταβάλλουν οι οφειλέτες. Η σημασία της αλλαγής αυτής καθίσταται ακόμη πιο κατανοητή, αν σκεφτούμε ότι μέχρι σήμερα η όποια διαγραφή βασικής οφειλής, τόκων ή προσαυξήσεων στην πράξη συχνά εξανεμιζόταν λόγω του υψηλού επιτοκίου της ρύθμισης.
Πλέον, ο οφειλέτης θα έχει την ευχέρεια να ζητήσει, με την αίτηση υπαγωγής του στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, να διατηρηθεί ακέραιη τυχόν ενήμερη ή ήδη ρυθμισμένη οφειλή του προς χρηματοδοτικό φορέα και να ρυθμιστούν μόνον οι λοιπές οφειλές του έναντι λοιπών χρηματοδοτικών ή δημόσιων φορέων. Ωστόσο, όπως ειδικότερα αναφέρεται στον νόμο, θα πρέπει οι δόσεις του συνόλου των ενήμερων ή ρυθμισμένων οφειλών του αιτούντος να μην αποκλίνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 15% από τη δόση που προκύπτει για τις ίδιες οφειλές βάσει του υπολογιστικού εργαλείου.
► Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική είναι η έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής της ρύθμισης έναντι των δημόσιων φορέων, που χορηγείται σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης.
Το Ανώτατο Δικαστήριο όρισε «απευθείας διενέργεια δικαστικών πράξεων από τους διαχειριστές των funds στην Ελλάδα, με τη δική τους επωνυμία και όχι ως πληρεξούσιοι των funds».
Μάλιστα, η κυβέρνηση ετοιμάζει νόμο, που -κατά τους οικονομικούς υπουργούς- «θα ορίζει ένα πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων για τους servicers, αλλά και τσουχτερά πρόστιμα, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης»…
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή»
Για τα ευάλωτα νοικοκυριά, αυτή η προστασία του σπιτιού εξασφαλίζεται με την κατάθεση σχετικής αίτησης στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Η «Α» απευθύνθηκε στη δικηγόρο Ολυμπία Νικολοπούλου για να μας καθοδηγήσει μέσα από τις νομικές διαδικασίες:
1. Η άμεση κινητοποίηση και η έγκυρη νομική παρέμβαση αποτελούν τη βάση της διαδικασίας ρύθμισης. Αυτό σημαίνει αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που προσφέρει ο νόμος. Οι αποτελεσματικές κινήσεις για εξωδικαστική ρύθμιση της οφειλής «παγώνουν» τον κίνδυνο πλειστηριασμού και απώλειας περιουσίας.
2. Αν υπάρξει δικαστική προσφυγή, ώστε να μπει φραγή στον πλειστηριασμό, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στο τι προβλέπει ο νόμος και ειδικότερα στις δεσμευτικές προθεσμίες. Για παράδειγμα, ένα 20ήμερο πριν από τον πλειστηριασμό μπορεί να κατατεθεί αίτηση διόρθωσης της κατασχετήριας έκθεσης. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, επισημαίνονται σφάλματα κατά την περιγραφή του ακινήτου που βαίνει προς κατάσχεση, την εκτίμηση και την τιμή της πρώτης προσφοράς.
3. Στα πιο… βαθιά της υπόθεσης, μετά την ανακοπή δικάζονται τα ασφαλιστικά μέτρα. Αν αυτά γίνουν αποδεκτά, ακολουθεί η διόρθωση της έκθεσης κατάσχεσης.
4. Από το σημείο αυτό και μετά ακολουθεί η εκτίμηση της αξίας του ακινήτου που κατάσχεται. Δηλαδή, έχουμε καταγραφή της εμπορικής του αξίας κατά την ημερομηνία κατάσχεσης.
5. Η ανακοπή αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο προσοχής. Ο κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να ξέρει ότι «δύναται η επίτευξή της 45 ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού».
Εδώ, ο νομικός παραστάτης επικαλείται «ελαττώματα από τη σύνταξη της επιταγής προς εκτέλεση μέχρι και τη δημοσίευση του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης».
6. Μην καθυστερείτε τη ρύθμιση με το σκεπτικό ότι έρχεται μεγαλύτερο κούρεμα για την αποπληρωμή του. Κινηθείτε άμεσα και δραστικά.
Οι θετικές αλλαγές
Οι αλλαγές του νόμου 5024/2023, αλλά και οι υπουργικές αποφάσεις 40953 και 40992 έφεραν σημαντικές διευκολύνσεις στους ευάλωτους: ► Η πρώτη αλλαγή αφορά «την υποχρέωση των χρηματοδοτικών φορέων, αλλά και του οφειλέτη, να αιτιολογούν τη μη συναίνεσή τους στην πρόταση ρύθμισης που προκύπτει από το υπολογιστικό εργαλείο.
Το κείμενο της αιτιολόγησης δεν θα είναι ελεύθερο, αλλά, αντίθετα, θα υπάρχουν για τους χρηματοδοτικούς φορείς προ-διατυπωμένες αιτιολογίες που έχουν τύχει επεξεργασίας από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και από την Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις».
Αυτό αποτελεί σημαντικότατη αλλαγή, κατά την κυρία Νικολοπούλου, διότι «ο οφειλέτης, στην περίπτωση που η αιτιολογία της απόρριψης δεν είναι “αρκούντως πειστική”, έχει τη δυνατότητα -σε νέα δικαστική διεκδίκηση- να επικαλεστεί την καταχρηστική συμπεριφορά του πιστωτή του.
Ουσιαστικά, η πρόταση που θα εξάγεται από το υπολογιστικό εργαλείο, το οποίο έχει λάβει υπόψη του τόσο τα εισοδήματα του οφειλέτη όσο και την αξία της περιουσίας του, προκειμένου να προσδιορίσει την ικανότητα αποπληρωμής του, αλλά και τα ποσά ανάκτησης κάθε πιστωτή, αποτελεί αναμφισβήτητα ενδεικτική λύση για μία βιώσιμη ρύθμιση.
► Η δεύτερη αλλαγή είναι η μείωση του επιτοκίου για τις ρυθμίσεις με δημόσιους φορείς ασφάλισης (ΦΚΑ) από κυμαινόμενο Euribor τριμήνου +5%, που ήταν μέχρι σήμερα, σε σταθερό επιτόκιο 3%. Η μείωση είναι σημαντική, ιδίως αν λάβουμε υπόψη μας ότι σήμερα το Euribor τριμήνου κινείται ανοδικά.
Επίσης, σημαντικό είναι ότι η εν λόγω μείωση του επιτοκίου θα καταλαμβάνει και ρυθμίσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των τόκων που καλούνται να καταβάλλουν οι οφειλέτες. Η σημασία της αλλαγής αυτής καθίσταται ακόμη πιο κατανοητή, αν σκεφτούμε ότι μέχρι σήμερα η όποια διαγραφή βασικής οφειλής, τόκων ή προσαυξήσεων στην πράξη συχνά εξανεμιζόταν λόγω του υψηλού επιτοκίου της ρύθμισης.
Πλέον, ο οφειλέτης θα έχει την ευχέρεια να ζητήσει, με την αίτηση υπαγωγής του στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, να διατηρηθεί ακέραιη τυχόν ενήμερη ή ήδη ρυθμισμένη οφειλή του προς χρηματοδοτικό φορέα και να ρυθμιστούν μόνον οι λοιπές οφειλές του έναντι λοιπών χρηματοδοτικών ή δημόσιων φορέων. Ωστόσο, όπως ειδικότερα αναφέρεται στον νόμο, θα πρέπει οι δόσεις του συνόλου των ενήμερων ή ρυθμισμένων οφειλών του αιτούντος να μην αποκλίνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 15% από τη δόση που προκύπτει για τις ίδιες οφειλές βάσει του υπολογιστικού εργαλείου.
► Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική είναι η έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής της ρύθμισης έναντι των δημόσιων φορέων, που χορηγείται σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης.
Άρειος Πάγος
Το Ανώτατο Δικαστήριο όρισε «απευθείας διενέργεια δικαστικών πράξεων από τους διαχειριστές των funds στην Ελλάδα, με τη δική τους επωνυμία και όχι ως πληρεξούσιοι των funds». Μάλιστα, η κυβέρνηση ετοιμάζει νόμο, που -κατά τους οικονομικούς υπουργούς- «θα ορίζει ένα πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων για τους servicers, αλλά και τσουχτερά πρόστιμα, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης»…
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή»
