Σε σημαντική αποκλιμάκωση του ιδιωτικού χρέους προς τις εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων, τις τράπεζες και τα funds οδηγούν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας που συνοδεύεται από μείωση της ανεργίας και ενίσχυση των εισοδημάτων, επιτρέποντας σε όλο και περισσότερους πολίτες και επιχειρήσεις να εξοφλούν με μεγαλύτερη ευχέρεια τις υποχρεώσεις τους. Από τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους προκύπτει ότι το ληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος σε απόλυτα μεγέθη διαμορφώθηκε την περασμένη χρονιά σε 243,7 δισ. ευρώ, έναντι 251,5 δισ. το 2021 (-7,7 δισ. ευρώ ή -3,1%).

Και αυτά, παρά το γεγονός ότι την ίδια ώρα που μειώνονται τα χρέη προς τις τράπεζες, αυξάνονται τα χρέη των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων προς τον ΕΦΚΑ και την ΑΑΔΕ. Με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «Α», οι οφειλές στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν αυξηθεί κατά περίπου 7 δισ. ευρώ, χωρίς ωστόσο να έχουν ληφθεί υπόψη οι ρυθμίσεις χρεών που έτρεξαν το πρώτο εξάμηνο του 2023 και οι οποίες αξιοποιήθηκαν από περισσότερους από 100.000 οφειλέτες.

Παρά την αισθητή μείωση των ιδιωτικών χρεών, στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αντιλαμβάνονται πως τα περίπου 240 δισ. ευρώ των ιδιωτικών οφειλών αποτελούν ένα μέγεθος εξαιρετικά υψηλό, πολύ μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Και με δεδομένο ότι για τον αρμόδιο υπουργό Κωστή Χατζηδάκη η μείωση του ιδιωτικού χρέους αποτελεί έναν από τους κορυφαίους στόχους που έχει θέσει, δρομολογεί κινήσεις βελτίωσης του εξωδικαστικού μηχανισμού και θέσπισης κανόνων λειτουργίας για τους servicers που στόχο έχουν -μεταξύ άλλων- και την επιστροφή ολοένα και περισσότερων οφειλετών σε τροχιά αποπληρωμής των χρεών τους και άρα επιστροφής τους στην οικονομική δραστηριότητα.

«Χάρτης» οφειλών

Από την «ακτινογραφία» της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας προκύπτει πως τα δύο τρίτα του ληξιπρόθεσμου χρέους το 2022 αφορούν οφειλές προς το Δημόσιο (εφορία και ασφαλιστικά ταμεία), ενώ το υπόλοιπο ένα τρίτο είναι οι μη εξυπηρετούμενες οφειλές προς τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων.

Συγκεκριμένα, οι οφειλές προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελούν το 65,5% του ληξιπρόθεσμου ιδιωτικού χρέους ενώ το υπόλοιπο 34,5% είναι το ληξιπρόθεσμο χρέος προς τους χρηματοδοτικούς φορείς (τράπεζες και servicers).

Το ληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος διαμορφώθηκε ως εξής:

● Οι οφειλές προς την ΑΑΔΕ αυξήθηκαν οριακά κατά 2,1% σε 113,8 δισ. ευρώ. από 111,4 δισ. ευρώ το 2021.
● Προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, το χρέος αυξήθηκε κατά 11,3% σε 45,6 δισ. από 41 δισ. ευρώ το 2021.
● Προς τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers), το χρέος μειώθηκε κατά 11,1% σε 71 δισ. ευρώ από 79,7 δισ. το 2021.
● Προς τις τράπεζες, το χρέος επίσης μειώθηκε κατά 28,2% σε 13,2 δισ. από 18,4 δισ. ευρώ το 2021.
Η μείωση του ιδιωτικού χρέους είναι ακόμα μεγαλύτερη, εάν αναλυθεί σε σχέση με το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. Σε σχέση με το ΑΕΠ, το ληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος παρουσίασε πέρυσι σημαντική μείωση και διαμορφώθηκε στο 117,17% του ΑΕΠ, από 138,44% το 2021 και 128,48 % το 2019. Έτσι, από τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους προκύπτει ότι το 2022 το ληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, επέστρεψε στα προ της πανδημίας επίπεδα.

Η αποκλιμάκωση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας (δηλαδή την αύξηση του ΑΕΠ), που επιτεύχθηκε παρά τη διεθνή κρίση, ενώ το ληξιπρόθεσμο χρέος παρουσίασε μείωση και σε απόλυτα μεγέθη, σε σχέση με το 2021.

Στόχος του οικονομικού επιτελείου παραμένει η περαιτέρω μείωση του ιδιωτικού χρέους τόσο ως ποσοστό του ΑΕΠ όσο και σε απόλυτα μεγέθη. Προς αυτή την κατεύθυνση προωθούνται περαιτέρω βελτιωτικές κινήσεις στο κομμάτι του εξωδικαστικού μηχανισμού, αλλά και στο κομμάτι της λειτουργίας των servicers. Ειδικά για τους τελευταίους και όπως έχει ήδη προαναγγελθεί από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, αναμένεται το φθινόπωρο νομοθετική πρωτοβουλία, προκειμένου να δημιουργηθούν κανόνες σε σχέση με την προσωποποιημένη ενημέρωση και την επικοινωνία των πολιτών για τις ρυθμίσεις που συνάπτονται, το δοσολόγιο, το επιτόκιο και μια σειρά σημαντικών λεπτομερειών που χρειάζονται, προκειμένου να μπορούν να αποπληρώνουν απρόσκοπτα τις οφειλές τους. Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες, δρομολογείται και η θέσπιση ποινών σε servicers που δεν ακολουθούν τους παραπάνω κανόνες.

Εξωδικαστικός

Σημαντική πρόοδος παρατηρείται και στο πεδίο των ρυθμίσεων μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, καθώς και κατά τον μήνα Ιούλιο ο αριθμός νέων ρυθμίσεων υπήρξε υψηλός.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους:

● Τον μήνα Ιούλιο του 2023 πραγματοποιήθηκαν 931 νέες επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, 3.727 νέες αιτήσεις (σε διαδικασία συμπλήρωσης στοιχείων για να υποβληθούν) και 2.291 νέες οριστικές υποβολές.
● Συνολικά, μέχρι το τέλος Ιουλίου του 2023 έχουν πραγματοποιηθεί 7.257 επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, οι οποίες αντιστοιχούν σε 2,65 δισ. ευρώ αρχικών οφειλών.
● Σημαντική είναι, επίσης, η διατήρηση του ποσοστού εγκρισιμότητας των ρυθμίσεων από τους χρηματοδοτικούς φορείς σε υψηλό επίπεδο, το οποίο κυμάνθηκε κατά μέσο όρο στο 76%, με το συνολικό ποσό διαγραφής να ανέρχεται σε 782.920.000 ευρώ.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή»