5+1 κινήσεις Μητσοτάκη στη ΔΕΘ - Αυξήσεις μισθών και συντάξεων, επιδόματα, έκτακτες ενισχύσεις και επίθεση στη φοροδιαφυγή
Κοστολογημένες παρεμβάσεις με αυξήσεις μισθών - συντάξεων, επιδόματα, έκτακτες ενισχύσεις και επίθεση στη φοροδιαφυγή
Γιωργος Αυτιας
Συγκεκριμένα μέτρα στήριξης στη λογική «όσα έχουμε δίνουμε» σχεδιάζει μεθοδικά η κυβέρνηση στον νέο προϋπολογισμό που αναμένεται να ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Παράλληλα, η αναβάθμιση της οικονομίας, τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής, η αποπληρωμή δανείων του 2012, αλλά και το εύρος των επιδοτήσεων σε Υγεία και Παιδεία αποκαλύπτει σήμερα (σημ. Τετάρτη 9 Αυγούστου) η «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ».
Όλα όσα θα ανακοινωθούν, αποτελούν μέρος του Μεσοπρόθεσμου, είναι κοστολογημένα και -εφόσον συγκεντρωθεί νέο πλεόνασμα- θα μοιραστούν και αυτά στην κοινωνία.
Τα μέτρα αφορούν στους εξής τομείς: Αυξήσεις μισθών στο Δημόσιο έως και ενάμιση μισθό τον χρόνο σε ορισμένα κλιμάκια, αύξηση μισθών στον ιδιωτικό τομέα, αυξήσεις συντάξεων που θα κυμαίνονται στο 4%-4,15%, επίδομα προσωπικής διαφοράς 200-300 €, αύξηση προνοιακών επιδομάτων, παρεμβάσεις υπέρ αδυνάτων, αναβάθμιση οικονομίας, περιορισμό της φοροδιαφυγής, πρόωρη αποπληρωμή δανείων (δραστική μείωση δημόσιου χρέους), επιδοτήσεις σε Παιδεία - Υγεία. Σαφής θα είναι η στάση του πρωθυπουργού και στα θέματα που αφορούν στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, που φαίνεται πως θα συμπέσει με τη φετινή ΔΕΘ, αλλά και στα αναπτυξιακά προγράμματα.
Αναλυτικά:
1. Αυξήσεις μισθών Δημοσίου. Ο πρωθυπουργός θα αναφερθεί στις αυξήσεις μισθών στο Δημόσιο έπειτα από 14 χρόνια. Ενδεικτικά:
● Οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ τον μήνα για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους, τόσο του ενιαίου όσο και των ειδικών μισθολογίων.
● Αύξηση της οικογενειακής παροχής κατά 20-50 ευρώ το μήνα, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.
● Αύξηση κατά 30% του επιδόματος θέσης ευθύνης.
● Αύξηση των επιδομάτων παραμεθορίου, ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας για στρατιωτικούς-Σώματα Ασφαλείας, εξόδων διανυκτέρευσης και χιλιομετρικής αποζημίωσης για όλους τους υπαλλήλους.
● Επιπλέον των παραπάνω, αυξήσεις στις αποδοχές των πανεπιστημιακών μέσω της θέσπισης επιδόματος βιβλιοθήκης.
● Αυξάνεται το αφορολόγητο για τους φορολογούμενους με εξαρτώμενα τέκνα.
2. Αύξηση μισθών ιδιωτικού τομέα. Στόχος είναι η αύξηση του μέσου μισθού πάνω από 25% στην τετραετία 2023-2027. Δηλαδή, αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 22% ή 5,5% κατά μέσον όρο τον χρόνο έως το 2027:
● Θα φτάσει στα 950 ευρώ (μικτά) το 2027, έναντι των 780 ευρώ σήμερα. Η επόμενη αύξηση θα δοθεί την 1η Απριλίου του 2024.
● Ο κατώτατος μισθός θα αυξάνεται βάσει της εξέλιξης του μέσου όρου του μισθού πλήρους απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα.
● Η κυβέρνηση προχωρά στην επιστροφή της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στους κοινωνικούς εταίρους, δηλαδή ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, όταν πέσει η ανεργία κάτω του 10%.
3. Αυξήσεις συντάξεων. Η αύξηση των συντάξεων το 2024 θα κινηθεί κοντά στο 4%-4,15% συνολικά, λόγω και της διορθωτικής αύξησης του 2023. Την αύξηση θα λάβουν στο χέρι πάνω από 1.850.000 συνταξιούχοι.
● Πάνω από 300.000 συνταξιούχοι με σύνταξη πριν από το 2016 και ασφάλιση άνω των 30 ετών θα λάβουν διπλή αύξηση! Αυτό, γιατί θα πάρουν την 5η και τελευταία δόση της αύξησης του επανυπολογισμού του νόμου Βρούτση. Δηλαδή, η αύξηση της σύνταξης του 2024 θα προστεθεί πάνω στον επανυπολογισμό που θα δίνει μεγαλύτερη βάση αύξησης!
● Συνταξιούχοι με 30-35 έτη ασφάλισης και με αποδοχές 800-1.300 € θα λάβουν αύξηση που θα κυμαίνεται μεταξύ 33 και 50 € τον μήνα. Για συνταξιούχους με 40 έτη και αποδοχές έως 1.970 €, η αύξηση θα είναι κοντά στα 80 €.
4. Επίδομα προσωπικής διαφοράς. Σε πάνω από 150.000 συνταξιούχους θα μηδενιστεί φέτος η προσωπική διαφορά που επέβαλε ο νόμος Κατρούγκαλου, μέσω των αυξήσεων που θα δοθούν από την Πρωτοχρονιά:
● Σβήνεται το μεγαλύτερο ποσό της προσωπικής διαφοράς στους περισσότερους από όσους έχουν πλήρη σύνταξη και άνω των 35 ετών ασφάλιση.
● Σβήνεται η προσωπική διαφορά σε όσους έχουν 30, 27 ή 25 έτη ασφάλισης, με μικρή προσωπική διαφορά στη σύνταξή τους.
● Σβήνεται, σε όσους είχαν, προσωπική διαφορά 25-50 ευρώ.
● Αρκετές χιλιάδες θα μείνουν μόνο με 5-10 ευρώ προσωπική διαφορά για μετά το 2024.
5. Κοινωνικά μέτρα. Στα μέτρα στήριξης προηγούνται οι ευπαθείς ομάδες, για τις οποίες, αν το πλεόνασμα φτάσει στο 1,4% του ΑΕΠ, δημιουργείται περιθώριο παροχών 400.000.000- 500.000.000 ευρώ. Αυτά θα διατεθούν για:
● Αυξημένο επίδομα θέρμανσης. Πέρυσι δόθηκε σε ευάλωτα νοικοκυριά ενίσχυση ύψους 300.000.000 ευρώ, έναντι 174.000.000 ευρώ το 2021. Θα δοθεί και φέτος με εισοδηματικά κριτήρια, αλλά και σε συνάρτηση με την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης.
● Επιδοτήσεις στους λογαριασμούς στο ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς οι σημερινές τιμές ρεύματος παραμένουν σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με την προ ενεργειακής κρίσης περίοδο, κάτι που προκαλεί προβληματισμό.
● Παράταση του «Market pass» για 2.800.000 νοικοκυριά μέχρι το τέλος του έτους, ενώ ήδη έλαβε τρίμηνη παράταση για Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο.
● Ειδικό τιμολόγιο ρεύματος για πολύτεκνους κ.λπ.
6. Κατανομή κρατικών κονδυλίων. Αναλυτικά:
● Το πλαφόν των κονδυλίων ανεβαίνει στα 72,7 δισ. € το 2024 από 68,7 δισ. € το 2023.
● Οι δαπάνες του στενού δημόσιου τομέα θα κινηθούν στα 68,78 δισ. ευρώ. Εδώ συνυπάρχουν οι δαπάνες για τόκους 6,9 δισ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του 2024, από 5,1 δισ. ευρώ του 2023.
● Τα επενδυτικά έργα θα ανέλθουν σε 8 δισ. ευρώ, από τα οποία 4,34 δισ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
● Οι κοινωνικές παρεμβάσεις αυξάνονται κατά 900.000.000 ευρώ και φτάνουν στα 22,6 δισ. ευρώ το 2024, από 21,7 δισ. ευρώ εφέτος.
● Για Υγεία και Παιδεία αυξάνονται τα κονδύλια κατά 400.000.000 ευρώ και 180.000.000 αντίστοιχα. Για Υγεία θα φτάσουν τα 5,096 δισ. ευρώ και για Παιδεία στα 5,935 δισ. ευρώ.
Προϋπολογισμός
Δεν περιλαμβάνονται στα παραπάνω ποσά δαπάνες υψηλής αβεβαιότητας, οι οποίες συναρτώνται από διεθνείς εξελίξεις και θα αντιμετωπιστούν μέσω της χρήσης των αποθεματικών του κρατικού προϋπολογισμού. Παράλληλα, από το οικονομικό επιτελείο επισημαίνεται το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφώσει η εξελισσόμενη ενεργειακή κρίση, ενώ τονίζεται ότι η ενίσχυση των ελέγχων στις δαπάνες είναι αυξημένης σημασίας, με το επίκεντρο να βρίσκεται στην οριζόντια εξοικονόμηση στον τομέα της ενέργειας.
Ταυτόχρονα, συνεχίζεται εντατικά η προσπάθεια δημιουργίας μεγαλύτερου δημοσιονομικού χώρου και μέσα από δράσεις ενίσχυσης των εσόδων ή αξιοποίησης της περιουσίας των φορέων. Μάλιστα, οι φορείς θα πρέπει να καταθέσουν τις προτάσεις τους για τον νέο προϋπολογισμό έως την 1η Σεπτεμβρίου, χωρίς να παραβιάζονται οι «οροφές» που τίθενται στις δαπάνες.
Γενικότερα, προβλέπεται για το 2024 πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ, ενώ η άνοδος του ΑΕΠ θα κυμανθεί στο 3% από 2,3% που εκτιμάται φέτος, το δε χρέος θα υποχωρήσει το 2024 στο 150,8% του ΑΕΠ και ο πληθωρισμός θα μειωθεί στο 2,4%, από το 4% που εκτιμάται να κλείσει φέτος.
Δημοσιεύτηκε στην «Απογευματινή» στις 9 Αυγούστου.
Όλα όσα θα ανακοινωθούν, αποτελούν μέρος του Μεσοπρόθεσμου, είναι κοστολογημένα και -εφόσον συγκεντρωθεί νέο πλεόνασμα- θα μοιραστούν και αυτά στην κοινωνία.
Τα μέτρα αφορούν στους εξής τομείς: Αυξήσεις μισθών στο Δημόσιο έως και ενάμιση μισθό τον χρόνο σε ορισμένα κλιμάκια, αύξηση μισθών στον ιδιωτικό τομέα, αυξήσεις συντάξεων που θα κυμαίνονται στο 4%-4,15%, επίδομα προσωπικής διαφοράς 200-300 €, αύξηση προνοιακών επιδομάτων, παρεμβάσεις υπέρ αδυνάτων, αναβάθμιση οικονομίας, περιορισμό της φοροδιαφυγής, πρόωρη αποπληρωμή δανείων (δραστική μείωση δημόσιου χρέους), επιδοτήσεις σε Παιδεία - Υγεία. Σαφής θα είναι η στάση του πρωθυπουργού και στα θέματα που αφορούν στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, που φαίνεται πως θα συμπέσει με τη φετινή ΔΕΘ, αλλά και στα αναπτυξιακά προγράμματα.
Αναλυτικά:
1. Αυξήσεις μισθών Δημοσίου. Ο πρωθυπουργός θα αναφερθεί στις αυξήσεις μισθών στο Δημόσιο έπειτα από 14 χρόνια. Ενδεικτικά:
● Οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ τον μήνα για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους, τόσο του ενιαίου όσο και των ειδικών μισθολογίων.
● Αύξηση της οικογενειακής παροχής κατά 20-50 ευρώ το μήνα, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.
● Αύξηση κατά 30% του επιδόματος θέσης ευθύνης.
● Αύξηση των επιδομάτων παραμεθορίου, ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας για στρατιωτικούς-Σώματα Ασφαλείας, εξόδων διανυκτέρευσης και χιλιομετρικής αποζημίωσης για όλους τους υπαλλήλους.
● Επιπλέον των παραπάνω, αυξήσεις στις αποδοχές των πανεπιστημιακών μέσω της θέσπισης επιδόματος βιβλιοθήκης.
● Αυξάνεται το αφορολόγητο για τους φορολογούμενους με εξαρτώμενα τέκνα.
2. Αύξηση μισθών ιδιωτικού τομέα. Στόχος είναι η αύξηση του μέσου μισθού πάνω από 25% στην τετραετία 2023-2027. Δηλαδή, αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 22% ή 5,5% κατά μέσον όρο τον χρόνο έως το 2027:
● Θα φτάσει στα 950 ευρώ (μικτά) το 2027, έναντι των 780 ευρώ σήμερα. Η επόμενη αύξηση θα δοθεί την 1η Απριλίου του 2024.
● Ο κατώτατος μισθός θα αυξάνεται βάσει της εξέλιξης του μέσου όρου του μισθού πλήρους απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα.
● Η κυβέρνηση προχωρά στην επιστροφή της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στους κοινωνικούς εταίρους, δηλαδή ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, όταν πέσει η ανεργία κάτω του 10%.
3. Αυξήσεις συντάξεων. Η αύξηση των συντάξεων το 2024 θα κινηθεί κοντά στο 4%-4,15% συνολικά, λόγω και της διορθωτικής αύξησης του 2023. Την αύξηση θα λάβουν στο χέρι πάνω από 1.850.000 συνταξιούχοι.
● Πάνω από 300.000 συνταξιούχοι με σύνταξη πριν από το 2016 και ασφάλιση άνω των 30 ετών θα λάβουν διπλή αύξηση! Αυτό, γιατί θα πάρουν την 5η και τελευταία δόση της αύξησης του επανυπολογισμού του νόμου Βρούτση. Δηλαδή, η αύξηση της σύνταξης του 2024 θα προστεθεί πάνω στον επανυπολογισμό που θα δίνει μεγαλύτερη βάση αύξησης!
● Συνταξιούχοι με 30-35 έτη ασφάλισης και με αποδοχές 800-1.300 € θα λάβουν αύξηση που θα κυμαίνεται μεταξύ 33 και 50 € τον μήνα. Για συνταξιούχους με 40 έτη και αποδοχές έως 1.970 €, η αύξηση θα είναι κοντά στα 80 €.
4. Επίδομα προσωπικής διαφοράς. Σε πάνω από 150.000 συνταξιούχους θα μηδενιστεί φέτος η προσωπική διαφορά που επέβαλε ο νόμος Κατρούγκαλου, μέσω των αυξήσεων που θα δοθούν από την Πρωτοχρονιά:
● Σβήνεται το μεγαλύτερο ποσό της προσωπικής διαφοράς στους περισσότερους από όσους έχουν πλήρη σύνταξη και άνω των 35 ετών ασφάλιση.
● Σβήνεται η προσωπική διαφορά σε όσους έχουν 30, 27 ή 25 έτη ασφάλισης, με μικρή προσωπική διαφορά στη σύνταξή τους.
● Σβήνεται, σε όσους είχαν, προσωπική διαφορά 25-50 ευρώ.
● Αρκετές χιλιάδες θα μείνουν μόνο με 5-10 ευρώ προσωπική διαφορά για μετά το 2024.
5. Κοινωνικά μέτρα. Στα μέτρα στήριξης προηγούνται οι ευπαθείς ομάδες, για τις οποίες, αν το πλεόνασμα φτάσει στο 1,4% του ΑΕΠ, δημιουργείται περιθώριο παροχών 400.000.000- 500.000.000 ευρώ. Αυτά θα διατεθούν για:
● Αυξημένο επίδομα θέρμανσης. Πέρυσι δόθηκε σε ευάλωτα νοικοκυριά ενίσχυση ύψους 300.000.000 ευρώ, έναντι 174.000.000 ευρώ το 2021. Θα δοθεί και φέτος με εισοδηματικά κριτήρια, αλλά και σε συνάρτηση με την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης.
● Επιδοτήσεις στους λογαριασμούς στο ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς οι σημερινές τιμές ρεύματος παραμένουν σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με την προ ενεργειακής κρίσης περίοδο, κάτι που προκαλεί προβληματισμό.
● Παράταση του «Market pass» για 2.800.000 νοικοκυριά μέχρι το τέλος του έτους, ενώ ήδη έλαβε τρίμηνη παράταση για Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο.
● Ειδικό τιμολόγιο ρεύματος για πολύτεκνους κ.λπ.
6. Κατανομή κρατικών κονδυλίων. Αναλυτικά:
● Το πλαφόν των κονδυλίων ανεβαίνει στα 72,7 δισ. € το 2024 από 68,7 δισ. € το 2023.
● Οι δαπάνες του στενού δημόσιου τομέα θα κινηθούν στα 68,78 δισ. ευρώ. Εδώ συνυπάρχουν οι δαπάνες για τόκους 6,9 δισ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του 2024, από 5,1 δισ. ευρώ του 2023.
● Τα επενδυτικά έργα θα ανέλθουν σε 8 δισ. ευρώ, από τα οποία 4,34 δισ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
● Οι κοινωνικές παρεμβάσεις αυξάνονται κατά 900.000.000 ευρώ και φτάνουν στα 22,6 δισ. ευρώ το 2024, από 21,7 δισ. ευρώ εφέτος.
● Για Υγεία και Παιδεία αυξάνονται τα κονδύλια κατά 400.000.000 ευρώ και 180.000.000 αντίστοιχα. Για Υγεία θα φτάσουν τα 5,096 δισ. ευρώ και για Παιδεία στα 5,935 δισ. ευρώ.
Προϋπολογισμός
Δεν περιλαμβάνονται στα παραπάνω ποσά δαπάνες υψηλής αβεβαιότητας, οι οποίες συναρτώνται από διεθνείς εξελίξεις και θα αντιμετωπιστούν μέσω της χρήσης των αποθεματικών του κρατικού προϋπολογισμού. Παράλληλα, από το οικονομικό επιτελείο επισημαίνεται το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφώσει η εξελισσόμενη ενεργειακή κρίση, ενώ τονίζεται ότι η ενίσχυση των ελέγχων στις δαπάνες είναι αυξημένης σημασίας, με το επίκεντρο να βρίσκεται στην οριζόντια εξοικονόμηση στον τομέα της ενέργειας. Ταυτόχρονα, συνεχίζεται εντατικά η προσπάθεια δημιουργίας μεγαλύτερου δημοσιονομικού χώρου και μέσα από δράσεις ενίσχυσης των εσόδων ή αξιοποίησης της περιουσίας των φορέων. Μάλιστα, οι φορείς θα πρέπει να καταθέσουν τις προτάσεις τους για τον νέο προϋπολογισμό έως την 1η Σεπτεμβρίου, χωρίς να παραβιάζονται οι «οροφές» που τίθενται στις δαπάνες.
Γενικότερα, προβλέπεται για το 2024 πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ, ενώ η άνοδος του ΑΕΠ θα κυμανθεί στο 3% από 2,3% που εκτιμάται φέτος, το δε χρέος θα υποχωρήσει το 2024 στο 150,8% του ΑΕΠ και ο πληθωρισμός θα μειωθεί στο 2,4%, από το 4% που εκτιμάται να κλείσει φέτος.
Δημοσιεύτηκε στην «Απογευματινή» στις 9 Αυγούστου.
