«Χρυσός οδηγός» για τη διαδοxική ασφάλιση - Τι ισχύει για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους - Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης
Οι σχετικές διατάξεις εφαρμόζονται μόνο όταν επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος, δηλαδή το γήρας, η αναπηρία ή ο θάνατος.
Γιωργος Αυτιας
Διαδοχική αποκαλείται η ασφάλιση που πραγματοποιήθηκε έως τις 31/12/2016 σε διαδοχικά χρονικά διαστήματα και σε διαφορετικούς φορείς, τομείς ή λογαριασμούς που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ. Οι σχετικές διατάξεις εφαρμόζονται μόνο όταν επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος, δηλαδή το γήρας, η αναπηρία ή ο θάνατος. Αναλυτικά:
● Η διαδοχική ασφάλιση αφορά δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
● Αίτηση για σύνταξη καταθέτετε στον τελευταίο φορέα ασφάλισης, είτε για θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή για το ποσόν ανταποδοτικής και εθνικής σύνταξης που δικαιούστε.
● Απαγορεύεται η μερική άσκηση του δικαιώματος. Δηλαδή, η προσμέτρηση μόνο μέρους του χρόνου που διανύθηκε στην ασφάλιση κάθε φορέα, π.χ. μόνο Δημόσιο ή μόνο ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ κ.λπ.
● Ο χρόνος ασφάλισης από 1ης/1/2017 και μετά, καθώς και ο χρόνος ασφάλισης πρώην φορέα, με τη δραστηριότητα του οποίου συνεχίζεται η ασφάλιση στον e-ΕΦΚΑ, λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη κατά τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης (εθνικής και ανταποδοτικής).
● Η αίτηση συνταξιοδότησης, που υποβάλλεται, εξετάζεται με τη νομοθεσία του τελευταίου αυτού φορέα.
Υπό όρους
● Για να πάρετε σύνταξη γήρατος στον τελευταίο φορέα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί: 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες 300 ημέρες την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης ή πριν από τη διακοπή της ασφάλισης.
● Για να πάρετε σύνταξη αναπηρίας ή θανάτου, 600 ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε πριν από τη διακοπή της δραστηριότητας ή απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης ή την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου, για τις συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου. Ακόμη πρέπει να πληρούνται οι διατάξεις της νομοθεσίας του τελευταίου ενταχθέντος φορέα με ολόκληρο τον χρόνο της διαδοχικής ασφάλισης.
● Οι πλασματικοί χρόνοι επιδότησης ανεργίας ή ασθένειας ή ο χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας υπολογίζονται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
● Αν ο ασφαλισμένος δεν έχει τον αριθμό ημερών εργασίας ή τις έχει, αλλά δεν πληροί τις προϋποθέσεις του τελευταίου φορέα, τότε το θέμα πάει στον προηγούμενο φορέα, όπου πραγματοποίησε τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης.
Όρια ηλικίας
● Στη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος πρέπει να έχει συμπληρώσει ο αιτών ένα από τα όρια ηλικίας που προβλέπει η νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντος φορέα. Στους αυτοτελώς απασχολούμενους ή ελεύθερους επαγγελματίες, π.χ. όριο ηλικίας είναι το 60ό έτος και για τους ασφαλισμένους του τ. ΟΓΑ το 67ο.
● Στην περίπτωση αναπηρίας, ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει κριθεί ανάπηρος με το ποσοστό αναπηρίας το οποίο προβλέπεται από τη νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντος φορέα.
● Στην περίπτωση χηρείας δεν υπάρχει προϋπόθεση. Αν δεν υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις, η αίτηση συνταξιοδότησης απορρίπτεται.
Με 15ετία
Για διαδοχική ασφάλιση με 15ετία ισχύουν τα εξής:
● Όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα λόγω γήρατος με 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας, συν τον διαδοχικό χρόνο ασφάλισης, λαμβάνουν σύνταξη από τον τελευταίο φορέα, όπου υπάγονταν ως ασφαλισμένοι.
● Δεν εξετάζεται η προϋπόθεση των 1.000 ημερών ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες 300 την τελευταία πενταετία πριν από τη διακοπή της ασφάλισης ή την υποβολή του αιτήματος συνταξιοδότησης.
● Η αίτηση για σύνταξη εξετάζεται από την οικεία υπηρεσία του τελευταίου ενταχθέντος στον e- ΕΦΚΑ φορέα.
● Ο χρόνος ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ από 1ης/1/2017 λαμβάνεται υπόψη είτε για θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος είτε για θεμελίωση με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης από την αρμόδια υπηρεσία.
● Ο υπολογισμός σύνταξης γίνεται ως εξής: εθνική σύνταξη + ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο κανονικής ασφάλισης + τον χρόνο διαδοχικής ασφάλισης.
Συμπερασματικά, ασφαλισμένοι με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας μπορούν να λάβουν σύνταξη με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, χωρίς να εξετάζεται η εκπλήρωση της προϋπόθεσης των 1.000 ημερών ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες 300 την τελευταία πενταετία. Έτσι, ανοίγει η πόρτα συνταξιοδότησης σε πρόσωπα τα οποία με το προϊσχύον νομοθετικό πλαίσιο, παρότι είχαν συνολικά 15 έτη ασφάλισης, δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν ούτε όταν συμπλήρωναν το 67ο έτος της ηλικίας τους.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Ασφαλισμένος έχει χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΝΑΤ 14 έτη και στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 1 έτος. Σύνολο 15 έτη ασφάλισης. Έστω ότι ο ασφαλισμένος είναι 67 ετών και καταθέτει αίτηση συνταξιοδότησης στον e-ΕΦΚΑ.
Ο ασφαλισμένος δεν μπορεί να βγει στη σύνταξη με βάση το ΙΚΑ, γιατί δεν πληροί την ειδικότερη προϋπόθεση των 1.000 ημερών ασφάλισης, εκ των οποίων 300 ημέρες ασφάλισης την τελευταία πενταετία πριν από τη διακοπή της ασφάλισης ή την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Ως εκ τούτου, η αίτηση θα πρέπει να εξεταστεί με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 1711/1987 του πρώην ΝΑΤ, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ο διαδοχικά ασφαλισμένος πρέπει να έχει συμπληρώσει, μαζί με την υπηρεσία του πάνω σε πλοία και τον χρόνο ασφάλισης σε άλλους φορείς, τουλάχιστον 20ετή συνθετική ναυτική υπηρεσία (ο ασφαλισμένος του παραδείγματος δεν έχει 20 έτη διαδοχικής ασφάλισης ούτε 15 έτη ναυτικής υπηρεσίας). Συνεπώς, εάν υποχρεωνόταν να επιλέξει τη χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης, δεν θα μπορούσε να λάβει σύνταξη, αν και θα είχε συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και θα ήταν 67 ετών.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή
● Η διαδοχική ασφάλιση αφορά δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
● Αίτηση για σύνταξη καταθέτετε στον τελευταίο φορέα ασφάλισης, είτε για θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή για το ποσόν ανταποδοτικής και εθνικής σύνταξης που δικαιούστε.
● Απαγορεύεται η μερική άσκηση του δικαιώματος. Δηλαδή, η προσμέτρηση μόνο μέρους του χρόνου που διανύθηκε στην ασφάλιση κάθε φορέα, π.χ. μόνο Δημόσιο ή μόνο ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ κ.λπ.
● Ο χρόνος ασφάλισης από 1ης/1/2017 και μετά, καθώς και ο χρόνος ασφάλισης πρώην φορέα, με τη δραστηριότητα του οποίου συνεχίζεται η ασφάλιση στον e-ΕΦΚΑ, λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη κατά τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης (εθνικής και ανταποδοτικής).
● Η αίτηση συνταξιοδότησης, που υποβάλλεται, εξετάζεται με τη νομοθεσία του τελευταίου αυτού φορέα.
Υπό όρους
● Για να πάρετε σύνταξη γήρατος στον τελευταίο φορέα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί: 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες 300 ημέρες την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης ή πριν από τη διακοπή της ασφάλισης.
● Για να πάρετε σύνταξη αναπηρίας ή θανάτου, 600 ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε πριν από τη διακοπή της δραστηριότητας ή απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης ή την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου, για τις συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου. Ακόμη πρέπει να πληρούνται οι διατάξεις της νομοθεσίας του τελευταίου ενταχθέντος φορέα με ολόκληρο τον χρόνο της διαδοχικής ασφάλισης.
● Οι πλασματικοί χρόνοι επιδότησης ανεργίας ή ασθένειας ή ο χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας υπολογίζονται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
● Αν ο ασφαλισμένος δεν έχει τον αριθμό ημερών εργασίας ή τις έχει, αλλά δεν πληροί τις προϋποθέσεις του τελευταίου φορέα, τότε το θέμα πάει στον προηγούμενο φορέα, όπου πραγματοποίησε τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης.
Όρια ηλικίας
● Στη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος πρέπει να έχει συμπληρώσει ο αιτών ένα από τα όρια ηλικίας που προβλέπει η νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντος φορέα. Στους αυτοτελώς απασχολούμενους ή ελεύθερους επαγγελματίες, π.χ. όριο ηλικίας είναι το 60ό έτος και για τους ασφαλισμένους του τ. ΟΓΑ το 67ο.
● Στην περίπτωση αναπηρίας, ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει κριθεί ανάπηρος με το ποσοστό αναπηρίας το οποίο προβλέπεται από τη νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντος φορέα.
● Στην περίπτωση χηρείας δεν υπάρχει προϋπόθεση. Αν δεν υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις, η αίτηση συνταξιοδότησης απορρίπτεται.
Με 15ετία
Για διαδοχική ασφάλιση με 15ετία ισχύουν τα εξής:
● Όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα λόγω γήρατος με 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας, συν τον διαδοχικό χρόνο ασφάλισης, λαμβάνουν σύνταξη από τον τελευταίο φορέα, όπου υπάγονταν ως ασφαλισμένοι.
● Δεν εξετάζεται η προϋπόθεση των 1.000 ημερών ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες 300 την τελευταία πενταετία πριν από τη διακοπή της ασφάλισης ή την υποβολή του αιτήματος συνταξιοδότησης.
● Η αίτηση για σύνταξη εξετάζεται από την οικεία υπηρεσία του τελευταίου ενταχθέντος στον e- ΕΦΚΑ φορέα.
● Ο χρόνος ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ από 1ης/1/2017 λαμβάνεται υπόψη είτε για θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος είτε για θεμελίωση με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης από την αρμόδια υπηρεσία.
● Ο υπολογισμός σύνταξης γίνεται ως εξής: εθνική σύνταξη + ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο κανονικής ασφάλισης + τον χρόνο διαδοχικής ασφάλισης.
Συμπερασματικά, ασφαλισμένοι με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας μπορούν να λάβουν σύνταξη με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, χωρίς να εξετάζεται η εκπλήρωση της προϋπόθεσης των 1.000 ημερών ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες 300 την τελευταία πενταετία. Έτσι, ανοίγει η πόρτα συνταξιοδότησης σε πρόσωπα τα οποία με το προϊσχύον νομοθετικό πλαίσιο, παρότι είχαν συνολικά 15 έτη ασφάλισης, δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν ούτε όταν συμπλήρωναν το 67ο έτος της ηλικίας τους.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Ασφαλισμένος έχει χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΝΑΤ 14 έτη και στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 1 έτος. Σύνολο 15 έτη ασφάλισης. Έστω ότι ο ασφαλισμένος είναι 67 ετών και καταθέτει αίτηση συνταξιοδότησης στον e-ΕΦΚΑ.
Ο ασφαλισμένος δεν μπορεί να βγει στη σύνταξη με βάση το ΙΚΑ, γιατί δεν πληροί την ειδικότερη προϋπόθεση των 1.000 ημερών ασφάλισης, εκ των οποίων 300 ημέρες ασφάλισης την τελευταία πενταετία πριν από τη διακοπή της ασφάλισης ή την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Ως εκ τούτου, η αίτηση θα πρέπει να εξεταστεί με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 1711/1987 του πρώην ΝΑΤ, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ο διαδοχικά ασφαλισμένος πρέπει να έχει συμπληρώσει, μαζί με την υπηρεσία του πάνω σε πλοία και τον χρόνο ασφάλισης σε άλλους φορείς, τουλάχιστον 20ετή συνθετική ναυτική υπηρεσία (ο ασφαλισμένος του παραδείγματος δεν έχει 20 έτη διαδοχικής ασφάλισης ούτε 15 έτη ναυτικής υπηρεσίας). Συνεπώς, εάν υποχρεωνόταν να επιλέξει τη χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης, δεν θα μπορούσε να λάβει σύνταξη, αν και θα είχε συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και θα ήταν 67 ετών.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή
