Η μεσογειακή διατροφή πήγε «περίπατο» και τα προβλήματά μας τα αντιμετωπίζουμε, πλέον, κλεισμένοι στο σπίτι πίνοντας αλκοόλ. Αυτές είναι οι καταναλωτικές αλλαγές στις οποίες μας οδήγησε το «ισχνό» πορτοφόλι μας και αγγίζουν ακόμη και τη... χαρακτηριοδομή μας, έπειτα από 14 χρόνια συνεχούς κρίσης - οικονομικής, υγειονομικής και, τώρα, πληθωριστικής.
Στην εποχή της ακρίβειας, το πόσα ξοδεύουμε δεν αντιστοιχεί με το πόσα καταναλώνουμε. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι Έλληνες μείωσαν την κατά κεφαλήν κατανάλωση βασικών ζωικών πρωτεϊνών κατά περίπου 16%, με περίπου 1 κιλό λιγότερο κρέας μηνιαίως, με εξαίρεση τα πουλερικά, τα οποία παρουσιάζουν αύξηση (είναι άλλωστε πιο οικονομική λύση). Πίνουν κατά 41% λιγότερο γάλα, περιόρισαν το ελαιόλαδο κατά 30%, τρώνε λιγότερα φρούτα και λαχανικά κατά 15%, με μείωση της κατανάλωσης κατά 1 κιλό ανά μήνα.
Τι και πού ξοδεύουν οι Ελληνες καταναλωτές
Σύμφωνα με την ανάλυση του ΙΕΛΚΑ που περιέχει στοιχεία των ετών από το 2009 μέχρι και σήμερα, η ετήσια δαπάνη κατά κεφαλήν σε είδη παντοπωλείου διαμορφώθηκε το 2022 στα 1.825 ευρώ. Είναι μειωμένη κατά 5,8% σε σχέση με το 2009, τη χρονιά πριν από την έναρξη της πρώτης δημοσιονομικής κρίσης, αλλά αυξημένη κατά 3,10% σε σχέση με το 2021, κάτι που αποδίδεται στις ανατιμήσεις των τροφίμων, αφού η αύξηση αυτή καταγράφεται παράλληλα με τη μείωση στον όγκο αγορών των νοικοκυριών.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι αυξήθηκε η μηνιαία δαπάνη για ψωμί και είδη αρτοποιίας κατά 12%, μειώθηκε η δαπάνη για πηγές πρωτεΐνης, ενδεικτικά το μοσχαρίσιο κρέας κατά 18% και το κρέας από αιγοπρόβατα κατά 40%, περιορίστηκαν οι δαπάνες για νωπό φρέσκο γάλα κατά 30% και για ελαιόλαδο κατά 17%, ενώ οι Έλληνες δίνουν, πλέον, λιγότερα χρήματα για φρούτα κατά 7%, για λαχανικά κατά 43%. Τρώμε, πάντως, περισσότερα όσπρια, καθώς αυξήθηκε η μηνιαία δαπάνη για αντίστοιχες αγορές κατά 44%. Η νυχτερινή διασκέδαση περιορίστηκε δραστικά και μεταφέρθηκε… εντός του σπιτιού: αυξήθηκε η μέση μηνιαία δαπάνη για ξηρούς καρπούς κατά 48% και για αλκοολούχα ποτά κατά 68%!
Εκτιμάται ότι η συνολική δαπάνη των Ελλήνων για είδη παντοπωλείου το 2022 ανέρχεται σε 20,28 δισ. ευρώ (έναντι 22,10 δισ. ευρώ το 2009). Το ποσό αυτό περιλαμβάνει μόνο τη δαπάνη των Ελλήνων (π.χ. όχι τη δαπάνη μέσω HoReCa, τουρισμού, εστίασης κ.λπ.) και αφορά μόνο τα είδη παντοπωλείου (π.χ. δεν περιλαμβάνονται λοιπά είδη που βρίσκονται σε καταστήματα σουπερμάρκετ, όπως γραφική ύλη, είδη για κατοικίδια, βρεφικό γάλα, είδη bazaar, καλλυντικά, καπνός κ.λπ.).
Στροφή σε πιο φθηνά προϊόντα
Όπως εξηγεί στην «Α» ο υπεύθυνος Ερευνών του ΙΕΛΚΑ, δόκτωρ Λευτέρης Κιοσές: «Τα στοιχεία δείχνουν μια ιδιαίτερα σημαντική αλλαγή των Ελλήνων, τόσο σε σχέση με τη διατροφή τους όσο και με τον τρόπο αγορών. Οι διατροφικές αλλαγές, αν και εν μέρει αναγκαστικές για οικονομικούς λόγους, έχουν συνέπειες, οι οποίες καθαρά διατροφικά δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ούτε αρνητικές ούτε θετικές, καθώς φαίνεται να οδηγούν σε ένα πρότυπο διατροφής πιο κοντά στη μεσογειακή αλλά με διεθνείς επιρροές. Οι αγοραστικές συνήθειες δείχνουν μια τάση για επιλογή φθηνότερων προϊόντων».
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 12/10
