Την έναρξη λειτουργίας του ψηφιακού φακέλου ακινήτου από την Πρωτοχρονιά αναλύει μέσω της «Α» ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κώστας Κυρανάκης, τονίζοντας ότι θα επιταχύνει χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες κλείνοντας εκκρεμότητες.

Πώς θα λειτουργεί η ψηφιακή μεταβίβαση ακινήτου;

Η όλη διαδικασία θα ξεκινά ψηφιακά με πρόσκληση συμβολαιογράφου σε αγοραστή και πωλητή μέσω gov.gr. Όταν την αποδέχονται, ο πωλητής -σε συνεργασία με τον συμβολαιογράφο- μεταφορτώνει τα πιστοποιητικά και η πλατφόρμα τού δείχνει ποια είναι η πληρότητα των εγγράφων που πρέπει να συλλέξει, ώστε να έχει μια ολοκληρωμένη μεταβίβαση χωρίς λάθη και αμφισβητήσεις.

Και στη συνέχεια;

Στη συνέχεια συντάσσεται συμβόλαιο και εκδίδεται ακριβές ψηφιακό αντίγραφο με ψηφιακή υπογραφή, του οποίου τα περιεχόμενα διασφαλίζονται με διαλειτουργικότητες ότι είναι τα ίδια σε κάθε στάδιο, ώστε να αποφεύγονται λάθη που προκαλούν καθυστερήσεις.

Δηλαδή δεν θα απαιτείται να πηγαίνουν οι συμβαλλόμενοι σε άλλη υπηρεσία;

Όχι! Ούτε ψηφιακά ούτε με φυσική παρουσία, καθώς ο φόρος μεταβίβασης θα εκδίδεται και θα πληρώνεται μέσα από την ίδια πλατφόρμα που θα διαλειτουργεί με την ΑΑΔΕ. Δεν θα χρειάζεται να πηγαίνει ο αγοραστής στο Κτηματολόγιο για μεταγραφή, αφού θα υποβάλλεται ψηφιακά μέσα από τον φάκελο μεταβίβασης. Η μόνη παρουσία διά ζώσης θα απαιτείται στο στάδιο που ο συμβολαιογράφος εκ του νόμου πρέπει να διαπιστώνει ότι όντως ο άνθρωπος που «πατάει τα κλικ» είναι ο πραγματικός συμβαλλόμενος και έχει δικαιοπρακτική ικανότητα. Θεωρούμε τους συμβολαιογράφους εγγυητές μιας αξιόπιστης ψηφιακής συναλλαγής και ενσωματώνουμε τις παρατηρήσεις τους στη διαδικασία.

Κυρανάκης: Δόθηκε ισχυρό οικονομικό κίνητρο στους δικηγόρους, ώστε να μηδενιστούν οι εκκρεμότητες στο Κτηματολόγιο


Πώς θα μπορεί να κινείται ένας δικηγόρος στο σύστημα;

Ένας δικηγόρος που θα μπει στην πλατφόρμα και θα ολοκληρώνει κατά μέσο όρο 10 πράξεις την ημέρα, θα έχει σε έναν μήνα εισόδημα 4.500 ευρώ. Το οικονομικό κίνητρο που δίνει το Κτηματολόγιο είναι ισχυρό και αποδεικνύει την αποφασιστικότητα να μηδενιστούν οι εκκρεμότητες. Να σημειωθεί ότι πάνω από 1.000 δικηγόροι θα μπουν στη μάχη μηδενισμού των εκκρεμοτήτων και ξεκινούν άμεσα εκπαίδευση. Υπάρχουν ήδη προγραμματικές συμβάσεις του Κτηματολογίου με τους Δικηγορικούς Συλλόγους Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πειραιώς και Ηρακλείου και ετοιμάζεται η επέκταση με την Ολομέλεια.

Πώς θα αξιολογηθούν;

Εντός της πλατφόρμας θα υπάρχουν στατιστικά σε πραγματικό χρόνο, με βάση τα οποία θα αξιολογούνται οι δικηγόροι και η ποιότητα των εισηγήσεών τους. Το τίμημα αυξήθηκε, για να έχουν κίνητρο οι δικηγόροι, αλλά πειραματισμοί ή προχειρότητες θα οδηγούν σε αποκλεισμό από την πλατφόρμα. Άλλωστε, το σύνολο των εκκρεμοτήτων ξεπερνά τις 150.000. Αναμένεται, δε, να «κληροδοτηθούν» από τον Ιανουάριο του 2024 και οι εκκρεμότητες των Υποθηκοφυλακείων, για τις οποίες ο συνολικός όγκος αναμένεται να είναι άλλες 100.000. Για τα πιο επιβαρυμένα γραφεία, οι χρόνοι αναμονής είναι σε κάποιες περιπτώσεις 8, 9 ή και 10 μήνες και σε ακραίες περιπτώσεις ξεπερνούν και τα 2 χρόνια.

Πώς θα τρέξει γρηγορότερα;

Θέτουμε σύνολο εκκρεμοτήτων και μέσο χρόνο αναμονής. Συνδυαστικά, ο φάκελος μεταβίβασης ακινήτου, το crowdsourcing και η απλοποίηση της τιμολόγησης που έρχεται νομοθετικά θα αποτελέσουν τους τρεις βασικούς πυλώνες επιτάχυνσης των μεταγραφών. Όλη αυτή η κατάσταση που επικρατούσε εδώ και τόσα χρόνια δημιουργούσε επιπλέον ανασφάλεια δικαίου, καθώς το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στον χρόνο αλλά και στο νομικό κενό που δημιουργείται μεταξύ της στιγμής που υπογράφεται ένα συμβόλαιο αγοραπωλησίας, μέχρι την ώρα που θα γίνει η εγγραφή στα βιβλία του Κτηματολογίου. Στέλνουμε μήνυμα προς τους ιδιοκτήτες και επενδυτές ακινήτων ότι οι καθυστερήσεις στις μεταγραφές θα τελειώσουν.

Πώς προχωρά η ψηφιοποίηση στα Υποθηκοφυλακεία;

Ξεκίνησε ήδη το έργο της ψηφιοποίησης των αρχείων όλων των Υποθηκοφυλακείων της χώρας, με ορίζοντα διετίας για την ολοκλήρωσή του και τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι πρώτες εκτιμήσεις του έργου προδιέγραφαν περίπου 600.000.000 σελίδες σε βιβλία από το 1890, σύμφωνα όμως με νέες εκτιμήσεις, ο όγκος αναμένεται να ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο.

Τι ακριβώς προβλέπει το σχέδιο;

Ψηφιοποίηση του συνόλου των αρχείων ενός Υποθηκοφυλακείου. Έτσι, από το τέλος του έτους και σε εβδομαδιαία βάση, θα ανακοινώνονται ποια Υποθηκοφυλακεία πλέον λειτουργούν ψηφιακά, ώστε οι δικηγόροι και οι πολίτες να κάνουν έλεγχο τίτλων στα ακίνητα από τον υπολογιστή τους. Σε κάθε περίπτωση, η νομοθεσία προβλέπει ότι τον Ιανουάριο του 2024 το σύνολο των Υποθηκοφυλακείων της χώρας πρέπει να κλείσει και οι καθημερινές πράξεις που αφορούν τα ακίνητα να διενεργούνται από το Κτηματολόγιο.

Υπάρχουν αντιδράσεις για την ψηφιοποίηση;

Δυστυχώς, μέσα στην κατάσταση αναμόρφωσης που επιχειρείται, εμφανίζονται φαινόμενα διαφθοράς από ανθρώπους εντός και εκτός του Κτηματολογίου που εκμεταλλεύονται οικονομικά τις καθυστερήσεις και ζητούν «γρηγορόσημα». Οι καταγγελίες που φθάνουν στο γραφείο μου είναι αδιανόητες. Όπως φαίνεται, η ψηφιοποίηση είναι το καλύτερο αντίδοτο στη διαφθορά, εξού και η μονόδρομη «πίεση» της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου προς αυτή την κατεύθυνση.

Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό;

Το υπουργείο προτίθεται να ενεργοποιήσει τον νέο νόμο για το bonus παραγωγικότητας και στοχοθεσίας για υπαλλήλους που στην πράξη υπερβαίνουν εαυτούς.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 20/10