Για τα προβλήματα της ενιαίας αγοράς και κατά πόσον αυτή λειτουργεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο μίλησαν οι Ενρίκο Λέτα, Πρόεδρος, στο Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και εισηγητής του Συμβουλίου της ΕΕ για το μέλλον της ενιαίας αγοράς και ο Αλέξανδρος Εξάρχου, αντιπρόεδρος του ΔΣ και Διευθύνων Σύμβουλος της Intrakat στο συνέδριο του Economist. Σύμφωνα με τον κ. Εξάρχου «η ενιαία αγορά απέτυχε». Το στοίχημα της ΕΕ σύμφωνα με τον ίδιο είναι να δημιουργήσει πλέον ξεκάθαρους κανόνες.

Αλέξανδρος Εξάρχου: Απέτυχε η ενιαία αγορά

Η ενιαία αγορά ήταν περισσότερο πολιτικό θέμα παρά οικονομικό σχολίασε ο Αλέξανδρος Εξάρχου. Αν με ρωτάτε αν πέτυχε η ενιαία αγορά, εγώ θα πω ότι απέτυχε, τόνισε. «Με την ελεύθερη κυκλοφορία ατόμων και προϊόντων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήρθαν οι χώρες πιο κοντά. Ξαφνικά όμως αρχίσαμε να βλέπουμε πολέμους στα σύνορα της Ένωσης. Ο πόλεμος ήρθε πιο κοντά», σημείωσε ο κ. Εξάρχου. Συνεπώς, αρχικά δούλεψε, αλλά ξαφνικά αρχίσαμε να κοιτάμε στα σύνορα της ενιαίας αγοράς και να βλέπουμε ότι εκεί έχουμε πολέμους».

Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά

Όσον αφορά την Ελλάδα σημείωσε έχει αλλάξει πρόσωπο λόγω της συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι Έλληνες πολίτες άντλησαν πλεονεκτήματα και οφέλη. Λαμβάνοντας υπόψιν το όραμα μιας ενιαίας αγοράς δεν σκεφτόμασταν ότι θα οδηγούσε σε απώλειες κυριαρχίας και καταφέρουμε να διατηρήσουμε την κυριαρχία μας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα είναι το σύνορο της ΕΕ και σκεφτήκαμε ότι αν εμείς δεχτούμε επίθεση δεν θα είναι ελληνικό πρόβλημα, αλλά ευρωπαϊκό. Οτι το κόστος γι’ αυτό θα ήταν ευρωπαϊκό πρόβλημα. Αυτό, όμως, δεν συνέβη. Υπάρχουν ακόμα όπως σχολιάζει λογικές «αυτό είναι το δικό σας πρόβλημα».

«Η Ελλάδα έκανε τα αδύνατα δυνατά»

«Η Ελλάδα κατάφερε να ξεπεράσει τα προβλήματα τα τελευταία 15 χρόνια. Και παρά το γεγονός πως ο μέσος Έλληνας υπέφερε, καταφέραμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα κατά τρόπο θαυματουργό. Πλέον έχουμε ανακτήσει την λεγόμενη επενδυτική βαθμίδα. Αλλά όπως ανέφερε ζούμε σε μία περίοδο που το κοινό νόμισμα ήταν διαφορετικά στο Βορρά και διαφορετικό στο Νότο. Αν σκεφτούμε ότι η ενιαία αγορά πέτυχε κατά την άποψή μου απέτυχε. Πώς μπορεί κάποιος να προστατεύσει τους πολίτες του με ένα νόμισμα το οποίο δεν ελέγχει; αναρωτήθηκε. Όπως είπε, από επιχειρηματικής άποψης η Ελλάδα έκανε πράγματα που φαίνονταν αδύνατα. Με ένα ισχυρό νόμισμα κατάφερε να επιβιώσει από την κρίση και να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα. «Πώς μπορεί κάτι να προστατεύσει τους πολίτες του με ένα νόμισμα που ελέγχει κάποιος άλλος και δεν μοιράζεται τις ίδιες απόψεις. Είμαστε πολύ φιλοευρωπαίοι ιδίως η Ελλάδα κάθε Έλληνας είναι φανατικά υπέρ της ενιαίας αγοράς και της ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως διερωτώμαι είμαστε ένωση ή όχι», σχολίασε ο κ. Εξάρχου. Αν κάποιος απειλεί με έξοδο θα πρέπει να αποδεχτεί και την πιθανότητα μιας άλλης χώρας να μην αποδεχτεί αυτή την κατάσταση και να αποφασίσει μόνη της να βγει. Το Brexit ήταν πλήγμα αλλά προήχθη ως ένα βαθμό από την πολιτική της ίδιας της Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να έχει ηγετική θέση όχι μόνο σε θέματα οικονομίας αλλά και θέματα πολιτικής.

Το στοίχημα της ΕΕ και οι κανόνες

Από επιχειρηματικής άποψης ο κ. Εξάρχου ανέφερε πως «ξεπεράσαμε προβλήματα που φάνηκαν ανέφικτα πριν λίγα χρόνια. Το στοίχημα της ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι πετυχημένο όταν οι χώρες αποφασίσουν τι θέλουν. Θέλουν ένωση ή θέλουν μία ενιαία αγορά. Πρέπει να ξέρουμε τους κανόνες ιδίως οι χώρες του νότου που έχουν υποφέρει περισσότερο».

Το ζήτημα των επιτοκίων

Αυτό που θα ήθελα να πω είναι πως στην κατασκευαστική βιομηχανία βιώνουμε την καλύτερη περίοδο των τελευταίων πέντε ετών. Ωστόσο έχουμε μεγάλο πρόβλημα με τις τιμές. Τα υψηλά επιτόκια δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, αλλά ευρωπαϊκό. Δεν αντιμετωπίστηκε με τον ίδιο τρόπο που αντιμετώπισε όμως η Ευρώπη την πανδημία, γιατί τότε όλοι είχαν κοινό συμφέρον να επιλύσουν το πρόβλημα. Τα επιτόκια επιβαρύνουν τις τιμές παντού ιδιαίτερα τις οικονομίες των χωρών που δεν είναι στο επίπεδο Γαλλίας και Γερμανίας. Αυτή η ανισότητα πρέπει να εξισορροπηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να δείξουμε την ευρωπαϊκή μας κυριαρχία και να δημιουργήσουμε μία ενιαία αγορά.

Λέτα: «Η ενιαία αγορά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα»

«Η ενιαία αγορά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα», σημείωσε ο Ενρίκο Λέτα, Πρόεδρος, στο Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και εισηγητής του Συμβουλίου της ΕΕ για το μέλλον της ενιαίας αγοράς. Ο κ. Λέτα στάθηκε στους λόγους που αφήνουν την αγορά «ανολοκλήρωτη». «Υπάρχει μία ασύμμετρη κι ελεύθερη διακίνηση όσον αφορά τα αγαθά η οποία είναι ολοκληρωμένη. Όταν όμως γίνεται αναφορά σε υπηρεσίες και κεφάλαια εντοπίζεται το πρόβλημα», σημειώνει. Το ευρωπαϊκό σύστημα είναι αδύναμο κυρίως όσον αφορά στις υπηρεσίες.

Ο ίδιος διερωτάται πώς θα την ολοκληρώσουμε για τα κεφάλαια και τις υπηρεσίες και πώς θα μπορέσουμε να έχουμε ολοκληρωμένη ενιαία αγορά σε μία περίοδο που η κατάργηση των συνόρων δεν είναι της μόδας, τουναντίον υψώνουμε σύνορα και φράχτες. «Μεγαλώσαμε με το όνειρο να μην υπάρχουν σύνορα, αλλά τώρα δεν είμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση. Υπάρχει πρόβλημα επιβολής κανόνων», ανέφερε. Και συμπλήρωσε λέγοντας πως η ενιαία αγορά δημιουργήθηκε και δούλεψε αποτελεσματικά για δεκαετίες σε έναν κόσμο όπου η Ευρώπη ήταν το οικονομικό κέντρο. «Τότε εμείς θέλαμε εσωστρέφεια, θέλαμε να έχουμε ελεύθερη διακίνηση εντός της Ευρώπης, θέλαμε να έχουμε ανταγωνισμό εντός της Ευρώπης, οπότε οδηγηθήκαμε σε κατακερματισμό και μονοπώλια».

Οι τρεις προκλήσεις που κλόνισαν την ενιαία αγορά

Τρεις ήταν οι προκλήσεις που ταρακούνησαν σύμφωνα με τον κ. Λέτα την ενιαία αγορά. «Τα τελευταία πέντε-έξι χρόνια συντελούνται πολλές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε αυτή την ενιαία αγορά. Το Brexit ήταν κατά την άποψή του η πρώτη επίθεση στην ενιαία αγορά. «Το Λονδίνο ήθελε να απολαμβάνει κάποια κομμάτια της ενιαίας αγοράς αλλά όχι το σύνολο. Εμείς απαντήσαμε ότι δεν μπορεί να γίνεται επιλογή». Σε δεύτερο επίπεδο έβαλε τον Covid-19 σχολιάζοντας βέβαια πως κερδήθηκε από τη στιγμή που δημιουργήθηκε κοινή αγορά εμβολίων και των φαρμάκων. Τέλος, ο πόλεμος και ενεργειακή κρίση. «Η ενιαία αγορά βρίσκεται σε πόλεμο εξαιτίας όλων αυτών που αυτή τη στιγμή συμβαίνουν γύρω μας. Και αυτό που συμβαίνει είναι ότι συζητάμε για πράγματα που δεν ήταν ποτέ πριν στο τραπέζι. Όροι όπως ευρωπαϊκή ασφάλεια, κυριαρχία, στρατηγική αυτονομία είναι εκεί για να μας πουν ότι εξαρτόμαστε από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή, την τεχνολογία της Κίνας και δεν είμαστε αυτάρκεις», αναφέρει. Και συμπληρώνει πως «κρατάω με τη συμμαχία μας με τη Δύση, αλλά πρέπει να γίνουμε ανεξάρτητοι στην τεχνολογία, στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες. Η αποστολή είναι πως θα έχουμε αυτή τη στρατηγική αυτονομία χωρίς να χαλάσουμε το πεδίο για το οποίο οι ευρωπαίοι είναι επιτυχημένοι. Χρειαζόμαστε ελευθερίες αλλά με κανόνες ανταγωνισμού.

Στη συνέχεια, αναφορικά με το κομμάτι της διεύρυνσης σχολίασε ότι είναι ένα από τα θέματα που θα απασχολήσουν πολλά κράτη-μέλη. Θέλουμε να μοιραστούμε με χώρες των δυτικών Βαλκανίων κομμάτια της ενιαίας αγοράς και αυτό είναι ένα θέμα των σχέσεων μας.

«Χρειαζόμαστε κάτι πιο ριζοσπαστικό. Το βασικό ζήτημα είναι πώς μπορούμε να καλύψουμε τα κενά με μία εργαλειοθήκη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό θα μας επιτρέψει να έχουμε αυτήν την ανεξαρτησία, αυτή την αυτονομία, την ασφάλεια, την κυριαρχία που έχουμε πλέον χάσει σε πολλά θέματα. Η δικαιοδοσία ανήκει περισσότερο στα κράτη-μέλη οπότε υπάρχει μία συμμετρική αρχιτεκτονική και αυτό είναι πρόβλημα.

Η ενιαία αγορά είναι πολιτικό και οικονομικό project

«Η ενιαία αγορά είναι πολιτικό και οικονομικό project» σχολιάζει ο Ενρίκο Λέτα. Οικονομικό project γιατί όλες οι επιχειρήσεις σήμερα ξέρουν ότι αφού ανήκουν στην ενιαία αγορά σημαίνει ότι έχουν ένα πλεονέκτημα μιας τεράστιας αγοράς πωλούν υπηρεσίες, προϊόντα χωρίς σύνορα. Αυτό είναι μία φανταστική ώθηση. Μάλιστα έφερε ως παράδειγμα την Νορβηγία σχολιάζοντας ότι είναι μία πλούσια χώρα, αλλά πληρώνει ένα αντίτιμο για να μπορεί να είναι οι επιχειρήσεις της κομμάτι της ενιαίας αγοράς, διότι για αυτούς είναι πλεονέκτημα πληρώνει την Ευρωπαϊκή Ένωση για να ανήκει εκεί.Το βασικό πρόβλημα είναι πως είναι αδύνατο να έχεις ενιαία αγορά στην πραγματική οικονομία χωρίς να έχεις μία ενιαία αγορά στον ενικό οικονομικό τομέα.

«Αν δεν είμαστε ανταγωνιστικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο τότε θα έχουμε πρόβλημα. Ο μόνος τρόπος να είμαστε ανταγωνιστικοί ως ευρωπαίοι είναι να μείνουμε ενωμένοι. Θέλουμε να έχουμε μία ενωμένη δημοσιονομική δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Τέλος, δήλωσε πως είναι πάντοτε υπέρ της ενιαίας Ευρώπης, της ενιαίας αγοράς. «Πρέπει να παλέψουμε όλοι μας για την ευρωπαϊκή κυριαρχία διότι αυτή θα μας ωφελήσει», καταλήγει.

Δείτε βίντεο από τις ομιλίες του Αλέξανδρου Εξάρχου και του Ενρίκο Λέτα