Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις από Έλληνες και ξένους ομιλητές, εκπροσώπους της πολιτικής, των επιστημών και των επιχειρήσεων, αλλά προσωπικοτήτων είχε η δεύτερη ημέρα της διοργάνωσης της 27ης Συζήτησης Στρογγυλής Τραπέζης του Economist, που πραγματοποιείται στο Λαγονήσι.
Sir David King, Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Ομάδας για την Κλιματική Κρίση, πρώην μόνιμος Ειδικός Αντιπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, Ηνωμένο Βασίλειο
«Έχουμε αργήσει απλώς και μόνο για να αρχίσουμε να μειώνουμε τα αέρια του θερμοκηπίου», τόνισε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist ο πρόεδρος της Συμβουλευτικής Ομάδας για την Κλιματική Κρίση και πρώην μόνιμος Ειδικός Αντιπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή από το Ηνωμένο Βασίλειο Sir David King, ξεκαθαρίζοντας ότι με αυτό το επίπεδο αερίων «δεν υπάρχει περίπτωση να επιβιώσει ο ανθρωπισμός πολιτισμός».
Ο σερ King αναφέρθηκε στο λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας, εξηγώντας ότι ανεβάζει τη στάθμη της θάλασσας προκαλώντας αυξανόμενες επιπλοκές στον πλανήτη: «το Βιετνάμ θα βρίσκεται κατά 90% κάτω από το νερό τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη ζημιά που προκαλούν τα αέρια μεθανίου, μιλώντας ακόμη και για σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη από 5-8 βαθμούς τα επόμενα 20 χρόνια. Ο σερ Κing έκανε λόγο για τη μεγαλύτερη απειλή που έχει αντιμετωπίσει ποτέ ο πλανήτης και απηύθυνε έκκληση να σταματήσουν οι επενδύσεις στα ορυκτά καύσιμα. Τόνισε επίσης ότι η επιστημονική κοινότητα εξετάζει καινοτόμους μεθόδους για να ξαναπαγώσει η Αρκτική με ανθρώπινη παρέμβαση.
Γεώργιος Περιστέρης, Πρόεδρος ΔΣ και Διευθύνων Σύμβουλος, Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
«Χρειάζεται να προσφέρουμε σημαντική ανοδική οικονομική πορεία στην εθνική και παγκόσμια οικονομία, να δημιουργήσουμε ένα νέο “Πράσινο ΑΕΠ”, αντί να απαιτούμε από τους ανθρώπους να πληρώνουν απλώς υψηλότερες τιμές “επειδή αυτό είναι το σωστό που πρέπει να πράξει κανείς για το περιβάλλον”», ανέφερε χαρακτηριστικά από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist ο πρόεδρος ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γεώργιος Περιστέρης, τονίζοντας: «Αυτή είναι η πραγματική ουσία της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια: να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε πολιτικές, στρατηγικές, σχέδια και μέτρα, που όχι μόνο αποφέρουν μετρήσιμα περιβαλλοντικά και κλιματικά οφέλη, αλλά και μειώνουν το κόστος της ενέργειας και ενθαρρύνουν την οικονομική ανάπτυξη σε νέους τομείς, οι οποίοι υπεραντισταθμίζουν και αναδιανέμουν εισόδημα από παραδοσιακούς ρυπογόνους τομείς, όπως τα ορυκτά καύσιμα».
Θεόδωρος Σκυλακάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Στη σημασία της πρόσβασης της Ελλάδας σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) αναφέρθηκε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, τονίζοντας ότι «αποδείχθηκε “σωτήριο” από πλευράς ενεργειακής εξάρτησης, όταν έγινε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία». Έπειτα από δύο χρόνια, συμπλήρωσε, η χώρα προσθέτει μια δεύτερη πηγή LNG, η οποία υπερκαλύπτει τις εγχώριες ανάγκες και αρχίζει να καλύπτει και τις ανάγκες των γειτονικών χωρών. Ακόμη, σημείωσε ότι υπάρχουν έτι μεγαλύτερες δυνατότητες εισαγωγής LNG και πως υπάρχει προθυμία για εύρεση νέων σημείων εισόδου, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Ο κ. Σκυλακάκης σημείωσε ότι υπάρχει ιστορική εξάρτηση από αγωγούς που έφερναν κυρίως ρωσικό αέριο, συμπληρώνοντας ότι τα τελευταία 20 χρόνια γίνεται προσπάθεια να υπάρξει πρόσθετη παρουσία αγωγών και από τις χώρες της κεντρικής Ασίας. Παράλληλα, ο υπουργός επεσήμανε ότι το ενεργειακό τοπίο στην Ελλάδα δεν περιλαμβάνει μόνο το φυσικό αέριο – για το οποίο γίνονται ήδη έρευνες. «Έχουμε», συμπλήρωσε, «εξαιρετικά ενδιαφέρουσες συζητήσεις και προχωράμε ταχύτατα με τον Εuroasia Interconnector», ο οποίος αφορά την ηλεκτρική σύνδεση Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Ολοκληρώνοντας, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας εστίασε και στην προσπάθεια ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων στο Αιγαίο, με στόχο «να έχουμε τα πρώτα πριν από το 2030».
Γιώργος Τζ. Τσούνης, Αμερικανός Πρέσβης στην Ελληνική Δημοκρατία
Τη θέση ότι η Ελλάδα αναδιαμορφώνει το ενεργειακό τοπίο στην ανατολική Ευρώπη με έναν τρόπο που καθιστά την ενέργεια πιο ασφαλή και πιο καθαρή, εξέφρασε ο Αμερικανός Πρέσβης στην Ελληνική Δημοκρατία Γιώργος Τσούνης. Αναφερθείς στην ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, σημείωσε ότι η Ευρώπη εμπιστεύτηκε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα έναν μόνο προμηθευτή, κάτι που «λειτούργησε εκβιαστικά». «Δεν νομίζω ότι είναι καλή ιδέα να έχεις μόνο έναν προμηθευτή για το οτιδήποτε», είπε χαρακτηριστικά. Στο σημείο αυτό εξήρε τον «υπεύθυνο ρόλο» που έπαιξε η Ελλάδα για να αμβλυνθεί η ενεργειακή κρίση μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Συγκεκριμένα, ο Αμερικανός Πρέσβης αναφέρθηκε στον περσινό χειμώνα, όταν πολλά κράτη ανησυχούσαν αν θα έχουν επαρκή ενέργεια για να διατηρήσουν τα φώτα ανοιχτά, για να προσθέσει ότι η Ελλάδα χάρη στη φύση και τη γεωγραφία της διαδραμάτισε ρόλο και ανέπτυξε υποδομές, ώστε να λαμβάνει, αλλά και να προμηθεύει ενέργεια. Ακόμη, ο κ. Τσούνης εστίασε στην απανθρακοποίηση της χώρας μας, τονίζοντας ότι κάνει την ενέργεια πιο πράσινη. Πρόσθεσε ότι είναι ανάμεσα στις 10 κορυφαίες χώρες στον κόσμο που χρησιμοποιούν ενέργεια, η οποία προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Καταλήγοντας, αναφέρθηκε στην πρόσφατη συνάντησή του με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρο Σκυλακάκη, επισημαίνοντας τα εξής: «Με εξέπληξε η έμφαση που δίνει στις ΑΠΕ. Η Ελλάδα εξάγει ενέργεια και καταφέρνει να απομακρύνει τη Ρωσία από τον “σβέρκο” της Ευρώπης».
Osama Mobarez, Γενικός Γραμματέας του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF)
Για σύνθετη και αβέβαιη κατάσταση στο παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο έκανε λόγο ο Γενικός Γραμματέας του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF) Osama Mobarez, αναφερόμενος σε «συνεχείς προκλήσεις», όπως η κλιματική αλλαγή, η πανδημία και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Επεσήμανε ότι το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF) επιθυμεί την ισορροπία ανάμεσα στη χρήση της ενέργειας και την ενεργειακή ασφάλεια. Επιπλέον, περιέγραψε ως στόχους του EMGF την εύρεση ενεργειακών πόρων με μικρότερη επιβάρυνση για το περιβάλλον, τις συνέργειες στην υποδομή, την επιτάχυνση της απανθρακοποίησης και την ενθάρρυνση των σχετικών επενδύσεων, καθώς επίσης τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την εναρμόνιση πολιτικής μεταξύ των χωρών μελών. Εν κατακλείδι, είπε, το EMGF πρέπει να είναι ένας φορέας πιστοποίησης για το φυσικό αέριο.
Για τον ενεργειακό διάδρομο που θα ενώνει την Ανατολική Μεσόγειο με την Ευρώπη μίλησε από το βήμα του Economist ο διευθύνων σύμβουλος της IGI Poseidon Fabrizio Mattana. Όπως είπε, άρχισε ως αγωγός, αλλά δημιουργείται μια ενεργειακή βιομηχανική διασύνδεση μεταξύ των χωρών της περιοχής. Ειδικότερα, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, όπως αναδεικνύεται σε συγκυρίες γεωπολιτικής αστάθειας, χρειάζεται διαφοροποίηση, η οποία συνεισφέρει και στη σταθερότητα των τιμών, όπως είπε. Ο κ. Mattana πρόσθεσε ότι η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας περνά και μέσα από τη διαφοροποίηση των υποδομών, όπου άλλωστε συμβάλλει ο IGI Poseidon. Κατά την άποψή του, αυτή η στρατηγική για την ασφάλεια εφοδιασμού πρέπει να υιοθετηθεί και στην Ανατολική Μεσόγειο όπου λείπει ο διάδρομος που θα την ενώνει με την Ευρώπη. Αυτή τη στρατηγική βλέπει να αναπτύσσεται, με την Ελλάδα στη μέση και με άφιξη στην Ιταλία. Πρόκειται και για μια εμπορική επιλογή, ανέφερε ο κ. Mattana, καθώς η Ανατολική Μεσόγειος έχει μεγάλες δυνατότητες για φυσικό αέριο και από την άποψη των εξαγωγών πρέπει να έχουμε διαφοροποιημένο «καλάθι» ευκαιριών, όπως είπε. Πρόσθεσε ότι αναπτύσσονται αμφίδρομες υποδομές για «δύσκολα» σενάρια, αλλά και για να συμβάλλουν ταυτόχρονα στην ενεργειακή μετάβαση και στην απανθρακοποίηση, ενώ τόνισε την ανάγκη επιτάχυνσης.
Maria Rita Galli, Διευθύνουσα Σύμβουλος, ΔΕΣΦΑ
Η Ελλάδα συμβάλλει ως άγκυρα στην ενεργειακή ασφάλεια, σύμφωνα με τη διευθύνουσα σύμβουλο του ΔΕΣΦΑ Maria Rita Galli, η οποία αναφέρθηκε στην εξέλιξη των ελληνικών υποδομών και ειδικότερα σε project όπως η επέκταση της χωρητικότητας του σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου της Ρεβυθούσας, ο IGB, ο TAP και άλλα που θα γίνουν, όπως το FSRU Αλεξανδρούπολης που θα τεθεί σε λειτουργία το 2024 κ.ά. Ο ΔΕΣΦΑ, σύμφωνα με την κ. Maria Rita Galli, υλοποιεί σημαντικές επενδύσεις για να υποστηρίξει αυτά τα project, γεγονός που αποτυπώνεται στην αύξηση των εξαγωγών κατά 300% τα τελευταία χρόνια, αλλά και στον στόχο που έχει θέσει για τετραπλασιασμό των εξαγωγικών δυνατοτήτων του συστήματος μέχρι τα μέσα του 2025. Στο πλαίσιο αυτό, προωθείται και ο νέος εξαγωγικός διάδρομος Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, με τις κατασκευαστικές εργασίες να εκκινούν το 2024, πρόσθεσε.
Η κ. Maria Rita Galli μίλησε επίσης για τον ρόλο του LNG σημειώνοντας ότι όλη η χωρητικότητα της Ρεβυθούσας έχει πωληθεί μέχρι το 2026, με τις νέες μονάδες να λειτουργούν συμπληρωματικά, ενώ υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για νέες συνεργασίες. Έχουν γίνει κάποια market tests, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον από 27 παίκτες, εκ των οποίων 10 Έλληνες, σημείωσε. Κλείνοντας, τόνισε ότι ο ρόλος των υποδομών φυσικού αερίου στην Ελλάδα και ο ρόλος της ως ενεργειακού διαδρόμου δεν περιορίζεται στο παρόν και για αυτό οι αγωγοί κατασκευάζονται ώστε να είναι 100% πιστοποιημένοι για μεταφορά υδρογόνου στο μέλλον.
Αριστοτέλης Χαντάβας, επικεφαλής Ευρώπης, Enel Green Power
Η αυτονομία είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση των σημερινών ενεργειακών προκλήσεων, σύμφωνα με τον επικεφαλής Ευρώπης της Enel Green Power Αριστοτέλη Χαντάβα, ο οποίος τόνισε την ανάγκη επιτάχυνσης των έργων ΑΠΕ. Επίσης, αναφορικά με το κόστος εξήγησε ότι παγκοσμίως η φθηνότερη εναλλακτική για παραγωγή ενέργειας είναι αυτή από ΑΠΕ λόγω ανταγωνιστικού κόστους από την επένδυση μέχρι την παραγωγή. Επιπλέον, ο κ. Χαντάβας θεώρησε ότι αγωγοί και άλλες υποδομές χρειάζονται περισσότερο χρόνο υλοποίησης –που δεν υπάρχει– λαμβάνοντας υπ’όψιν τους αναδυόμενους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής. Τόνισε ακόμα ότι αν και υπάρχουν ενδιαφερόμενοι επενδυτές, δεν επιταχύνουν. Απαντώντας στο ερώτημα «τι γίνεται λάθος;», σημείωσε ότι υπάρχει πρόβλημα υλοποίησης και ότι δεν υπάρχει προθυμία για αποδοχή του ρίσκου και για δημιουργία του ρυθμιστικού πλαισίου που θα προσελκύσει επενδύσεις. Στην Ελλάδα έχουμε κάνει βήματα μπροστά, αλλά πρέπει να θέσουμε στρατηγικές προτεραιότητες για τις προτιμητέες τεχνολογίες, όπως σημείωσε. Χρειαζόμαστε αξιόπιστους επενδυτές που θα προωθήσουν γρήγορα τα έργα, δίνοντας έμφαση στην ώθηση που πρέπει να δοθεί στα αιολικά πάρκα, υπογράμμισε κλείνοντας.
Andreas Borgeas, Διευθύνων Σύμβουλος του Greece-Africa Power Interconnector, Eunice Group
Το παράδειγμα της Καλιφόρνιας παρουσίασε ο διευθύνων σύμβουλος του Greece-Africa Power Interconnector από το Eunice Group Andreas Borgeas, σημειώνοντας ότι, αν και πρωτοπόρος πολιτεία στα θέματα ανανεώσιμης ενέργειας, έκανε λάθη από τα οποία μπορεί να διδαχθεί η Ελλάδα. Όπως εξήγησε, δεν αρκούν η φιλόδοξη πολιτική και οι στόχοι για το κλίμα, καθώς απαιτείται διασύνδεσή τους με τη βιομηχανία. Στην Ελλάδα, σημείωσε, πρέπει να εξασφαλίσουμε μεγάλες επενδύσεις για υποδομές υπογραμμίζοντας την εξέλιξη που υπάρχει με στόχο τη διαφοροποίηση. Ο ρόλος της Ελλάδας είναι κομβικός στην Ανατολική Μεσόγειο ως προς την ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών πολλών χωρών της περιοχής, σημείωσε ο κ. Borgeas. Επιπλέον, είπε ότι πρέπει να προσβλέπουμε σε πολλαπλές ευκαιρίες διασύνδεσης της Ελλάδας με την Αφρική αναφερόμενος σε προτάσεις που συζητούνται στις Βρυξέλλες, σε συνδυασμό με το μίγμα τεχνολογιών: συστήματα αποθήκευσης, αιολικά πάρκα, υδρογόνο κ.ο.κ. Ως χώρα και ως κοινότητα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι συντονίζεται η βιομηχανία, είπε, προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι όσο περισσότερο η βιομηχανία συμπορεύεται με τους διαμορφωτές πολιτικής τόσο το καλύτερο για τη διεθνή ασφάλεια.
Γεώργιος Σάτλας, εκτελεστικός διευθυντής, ICGB
Ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας και το project ICGB που ολοκληρώθηκε έναν χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή του ICGB Γεώργιο Σάτλα, μπορεί να αποτελέσει πρότυπο συνεργασίας μεταξύ χωρών για μελλοντικά έργα. Αναφέρθηκε στις δυσκολίες που ανέκυψαν, όπως οι γεωπολιτικές διαφορές και οι προκλήσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού, που έπρεπε να αντιμετωπιστούν για να λειτουργήσει ο διασυνδετήριος αγωγός. Ο κ. Σάτλας τόνισε ότι όλα έπρεπε να υλοποιηθούν στη σωστή στιγμή για να φτάσει να ξεκινήσει πέρυσι τον Οκτώβριο η εμπορική χρήση του αγωγού που καλύπτει τις μισές ενεργειακές ανάγκες της Βουλγαρίας και άλλων χωρών της περιοχής. Για το μέλλον, αυτό το μοντέλο του ICGB μπορεί να αποτελέσει μοντέλο καλής συνεργασίας μεταξύ χωρών, όπως είπε. Ο κ. Σάτλας αναφέρθηκε ειδικότερα στη συνεργασία που απαιτείται μεταξύ όλων των φορέων στο πλαίσιο της απανθρακοποίησης λαμβάνοντας υπ’όψιν το τρίπτυχο: γεωπολιτική, περιβάλλον και αξιοποίηση τεχνολογίας.
Αντώνης Μεταξάς, Ιδρυτής Εταίρος, δικηγορική εταιρεία «Μεταξάς & Συνεργάτες»
Συνοψίζοντας όσα αναφέρθηκαν για τις εξελίξεις στην αγορά ενέργειας, ο ιδρυτής εταίρος της δικηγορικής εταιρείας «Μεταξάς & Συνεργάτες» Αντώνης Μεταξάς σημείωσε ότι στην υπερ-εικοσαετή εμπειρία ενασχόλησής του με τον κλάδο διαπιστώνει ότι πολλές φορές οι πολιτικές διακηρύξεις κινούνται σε άλλο μήκος κύματος από την υλοποίηση, τονίζοντας πως η ενεργειακή ασφάλεια και η ενεργειακή μετάβαση ως στρατηγικά διακυβεύματα πρέπει να προσεγγίζονται υπό το πρίσμα ότι το έκτακτο είναι πλέον το μόνιμο. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια για άλλες προσεγγίσεις, κατά την άποψή του, σε συνέχεια έκτακτων καταστάσεων όπως η πανδημία, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η έκρηξη σήμερα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ο κ. Μεταξάς επίσης σημείωσε ειδικότερα για την ανάπτυξη offshore αιολικών ότι γίνονται κάποια σημαντικά βήματα, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι η ανάπτυξη να προωθείται με τρόπο συμπεριληπτικό και τα έργα να προσελκύουν αξιόπιστες επενδύσεις. Επιπλέον, αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις ο κ. Μεταξάς πρόσθεσε ότι πρέπει να βρεθεί μοντέλο αποθήκευσης CO2 και πρόγραμμα διαχείρισης των ελληνικών δασών με εθελοντικές πιστώσεις άνθρακα (Voluntary Carbon Credits) για μεγιστοποίηση της προσαρμοστικότητας στις μελλοντικές προκλήσεις.
Αλεξάνδρα Σδούκου, Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Τα οφέλη της ενεργειακής μετάβασης στην ελληνική οικονομία επιχείρησε να σκιαγραφήσει από το βήμα του Economist η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, κάνοντας λόγο για μια μεγάλη ευκαιρία, η οποία μπορεί να μετατρέψει τη χώρα σε ενεργειακό κόμβο, αλλά και να αναδείξει τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της εγχώριας βιομηχανίας. Συγκεκριμένα, εστίασε στη φθηνή ενέργεια, υπογραμμίζοντας ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι η φθηνότερη μορφή ενέργειας, οδηγώντας σε μεγάλη εξοικονόμηση για τους καταναλωτές. Παράλληλα, η υφυπουργός υπενθύμισε ότι η ενεργειακή μετάβαση κινητοποιεί μεγάλες επενδύσεις και κεφάλαια, ενώ τα διαθέσιμα κονδύλια μοχλεύουν ιδιωτικές επενδύσεις και ενεργοποιούν τόσο την οικονομία, όσο και την καινοτομία. Επίσης, η κ. Σδούκου δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ενεργειακή ασφάλεια και στην ενεργειακή ανεξαρτησία, επισημαίνοντας ότι οι τελευταίες εξελίξεις σηματοδότησαν το τέλος της ενεργειακής αθωότητας στην Ευρώπη και την αρχή μιας δέσμευσης ότι η πρόσβαση σε ενέργεια δεν θα πρέπει να εξαρτάται από τρίτους. Ερωτηθείσα για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, δήλωσε ότι κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα και ότι κάθε χώρα κάνει τις δικές τις ασκήσεις ετοιμότητας. «Η Ελλάδα, από πλευράς ενεργειακής ασφάλειας, είναι σίγουρα σε μια καλύτερη θέση», σχολίασε, εξαίροντας τα γρήγορα αντανακλαστικά που αποκτήθηκαν την τελευταία διετία. «Έχουμε μια ψυχραιμία, κοιτάζοντας με ποιον τρόπο μπορούμε να ανταποκριθούμε αν προκύψει ανάγκη» κατέληξε, εκφράζοντας την άποψη ότι η χώρα δεν θα αντιμετωπίσει δυσκολίες σε περίπτωση κλιμάκωσης.
Ιωάννης Μάργαρης, Αντιπρόεδρος, ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας)
Στις προκλήσεις που απορρέουν από τη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) Ιωάννης Μάργαρης, ο οποίος υποστήριξε ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει τις ίδιες καταστάσεις με τη Δύση. Σε αυτό το πλαίσιο, παρέπεμψε στην αδειοδότηση και στο ρυθμιστικό πλαίσιο. «Στην Ελλάδα προσπαθούμε να έχουμε το κατάλληλο δίκτυο για να λειτουργήσουμε αποτελεσματικά», επεσήμανε, προσθέτοντας ότι ο ΑΔΜΗΕ «τρέχει» ένα επενδυτικό πρόγραμμα 5 δισ. ευρώ. Σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του, ο κ. Μάργαρης επικεντρώθηκε στην ανάγκη για ενεργειακές συνδέσεις. «Οι μεγάλες δυνατότητες για ΑΠΕ στην Ελλάδα δεν έχουν νόημα, αν δεν υπάρχουν μεγάλα projects διασύνδεσης με την Ευρώπη», είπε, προτού προσθέσει ότι στα Βαλκάνια δεν υπάρχει το δίκτυο το οποίο θα θέλαμε. «Ο ΑΔΜΗΕ προσπαθεί να χτίσει νέες συνδέσεις», πρόσθεσε, γνωστοποιώντας την πρόταση για ένα νέο project, το οποίο θα ξεκινά από την Ελλάδα και θα φθάνει έως την Αυστρία με στόχο να «εξασφαλίσουμε ότι η ελληνική ενέργεια θα μπορεί να εξάγεται στην Ευρώπη». «Η Ελλάδα μπορεί να γίνει καθαρός εξαγωγέας πράσινης ενέργειας. Σε αυτό το ταξίδι, βέβαια, υπάρχουν προκλήσεις, αλλά έχουμε το θεσμικό πλαίσιο για να τα καταφέρουμε» υπογράμμισε κλείνοντας.
Την επίδραση των γεωπολιτικών εξελίξεων στις αγορές ενέργειας επεσήμανε από το βήμα του Economist ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες Κωνσταντίνος Μαύρος, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μια νέα νομοτέλεια, την οποία θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη στους σχεδιασμούς μας. «Όλοι θέλουμε η Ελλάδα να μετατραπεί σε μια υπερδύναμη τοπικής φύσεως, κυρίως με τις ΑΠΕ» συμπλήρωσε. Ταυτόχρονα, ο κ. Μαύρος αναφέρθηκε στη μεγάλη πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην ενεργειακή μετάβαση, εστιάζοντας κυρίως στην απανθρακοποίηση, στην αποκεντρωμένη παραγωγή ΑΠΕ και στην ψηφιοποίηση των δικτύου. Όλα αυτά, εξήγησε, βελτιώνουν την ποιότητα εργασίας, αυξάνουν τις θέσεις εργασίας, ενώ αναβαθμίζουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τη λειτουργία της βιομηχανίας. «Τα τέσσερα τελευταία χρόνια γίνεται μια πολύ σημαντική δουλειά. Πρέπει να ολοκληρώσουμε τη δουλειά», επανέλαβε, υπενθυμίζοντας ότι σήμερα έχουμε ώριμα επενδυτικά έργα, για τα οποία εκκρεμεί η ολοκλήρωσή τους. «Αυτό πρέπει να επιταχυνθεί. Για να φθάσει φθηνό ρεύμα στη βιομηχανία, πρέπει να προχωρήσουν άμεσα τα ώριμα έργα» σημείωσε κλείνοντας.
Νότης Σαρδελάς, Διαχειριστής Εταίρος της Δικηγορικής Εταιρείας Σαρδελάς Πέτσα
Τις προκλήσεις που συνοδεύει η επίτευξη των στόχων της ενεργειακής μετάβασης περιέγραψε κατά την τοποθέτησή του στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο διαχειριστής εταίρος της δικηγορικής εταιρείας Σαρδελάς Πέτσα Νότης Σαρδελάς, σημειώνοντας πρωτίστως την ανάγκη χρηματοδότησης projects μεγέθους 30,5 MW. Την ίδια στιγμή, υπογράμμισε τη σημασία του χρηματοδοτικού περιβάλλοντος, όπου τα κόστη ανεβαίνουν διαρκώς. Επίσης, ο κ. Σαρδελάς υποστήριξε ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε την υλοποίηση επενδύσεων στον τομέα των δικτύων τόσο σε επίπεδο χωρητικότητας, όσο και σε επίπεδο λειτουργίας.
Κωνσταντίνος Χατζηφώτης, Διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Όμιλος Motor Oil
Από την πλευρά του, ο διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ομίλου Motor Oil Κωνσταντίνος Χατζηφώτης διαπίστωσε ότι οι κρίσεις είναι πλέον μια κανονικότητα. «Είναι γεγονός ότι οι κρίσεις προκαλούν κλυδωνισμούς, αστάθεια, αβεβαιότητα κ.ά.», επεσήμανε, προσθέτοντας ότι είναι επιτακτική ανάγκη να διασφαλίσουμε την ενεργειακή ασφάλεια και αυτονομία της Ευρώπης, λαμβάνοντας υπ’όψιν τις γεωπολιτικές κρίσεις σε Ουκρανία και Ισραήλ. Ο ρόλος της χώρας αναβαθμίζεται σε περιφερειακό κόμβο, συμπλήρωσε, κάνοντας ειδική αναφορά στην αξιοποίηση των ΑΠΕ και στη διεύρυνση της συμμετοχής τους στο ενεργειακό μίγμα. «Οι ΑΠΕ συμβάλλουν καθοριστικά στην ελληνική αυτονομία […] Να εκμεταλλευτούμε το πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό», τόνισε παράλληλα ο κ. Χατζηφώτης, προτού υπογραμμίσει την ανάγκη επιτάχυνσης και απλοποίησης των αδειοδοτήσεων αλλά και ενίσχυσης των δικτύων, ώστε να επωφεληθούμε των ΑΠΕ. Τέλος, δεν παρέλειψε να προειδοποιήσει για τους κινδύνους που απορρέουν από τη μονομερή εξάρτηση της Ευρώπης από την Κίνα σε ό,τι αφορά την εισαγωγή ενεργειακών υλικών και τεχνολογιών.
Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων
Η μη προστασία του περιβάλλοντος έχει ένα κοινωνικό κόστος που αναλαμβάνουμε όλοι συλλογικά, είπε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Πέτρος Βαρελίδης. Η ανεπαρκής εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και ο ανεπαρκής έλεγχος της εφαρμογής της δημιουργεί και ένα ζήτημα ανταγωνισμού, επεσήμανε. Ο κ. Βαρελίδης τόνισε ότι όσον αφορά την κλιματική αλλαγή η χώρα μας έχει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα και από αυτό προκύπτουν και άλλα περιβαλλοντικά οφέλη, δίνοντας το παράδειγμα της αύξησης της χρήσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων και των συνεπειών αυτού για την ποιότητα της ατμόσφαιρας στις πόλεις. Η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων είναι κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης γιατί αφορά, μεταξύ άλλων, την ποιότητα ζωής των πολιτών αλλά και το τουριστικό προϊόν της χώρας, υπογράμμισε κλείνοντας.
Γιώργος Σαρελάκος, Επικεφαλής, Aegean Rebreath
Η έννοια της κλιματικής αλλαγής έχει απαξιωθεί, τόνισε από το βήμα του Economist ο επικεφαλής της Aegean Rebreath Γιώργος Σαρελάκος, σημειώνοντας ότι χαμένοι στόχοι, ανεκπλήρωτες υποσχέσεις και διαφορετικά στάνταρντ στην υλοποίηση μέτρων περιβαλλοντικής πολιτικής έχουν οδηγήσει σε μια κατάσταση στην οποία χρειάζονται πλέον νέες προσεγγίσεις και νέα μοντέλα. Τα τελευταία 50 χρόνια έχουν υπογραφεί 50 διεθνείς συμφωνίες για το κλίμα, αλλά τα οφέλη από αυτές είναι λίγα, όπως ανέφερε. Το κόστος το πληρώνουν οι τοπικές κοινωνίες, πρόσθεσε ο κ. Σαρελάκος και έφερε ως παράδειγμα τα ελληνικά νησιά, επισημαίνοντας ότι στα πιο τουριστικά από αυτά υπάρχουν μεγάλα προβλήματα με τη διαχείριση των απορριμμάτων, το αποχετευτικό σύστημα, το κυκλοφορικό κ.ά., με αποτέλεσμα να υπάρχει και μεγάλο κόστος αλλά και επιδείνωση των όρων διαβίωσης των κατοίκων. Μίλησε ακόμα για άμεσο συσχετισμό τουρισμού και θαλάσσιας ρύπανσης. Ως θετικό πρότυπο ανέφερε το Δίκτυο Μπλε Δήμων, στο οποίο συμμετέχουν 18 δήμοι της χώρας μας, και για το οποίο είπε ότι έχει αναπτύξει το πρώτο δίκτυο συλλογής θαλασσίων απορριμμάτων. Τέλος, υπογράμμισε ότι πρέπει να εμπιστευθούμε τις τοπικές κοινωνίες και ότι υπάρχουν τοπικά μοντέλα που μπορούν να γίνουν εθνικά μοντέλα.
Νικόλας Φαραντούρης, Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet & Διευθυντής Μεταπτυχιακών στην Ενέργεια, Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Η κλιματική κρίση θα θέσει πολύ σημαντικά ζητήματα οικονομικής και κοινωνικής συνοχής καθώς και αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου, τόνισε ο καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet & διευθυντής μεταπτυχιακών στην Ενέργεια του Πανεπιστημίου Πειραιώς Νικόλας Φαραντούρης, δίνοντας παραδείγματα από διάφορους τομείς. Όσον αφορά τη γεωργία, επεσήμανε ότι πρέπει να αναθεωρηθεί ταχύτατα η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ, καθώς ο ευρωπαϊκός νότος αντιμετωπίζει λόγω των υψηλών θερμοκρασιών κίνδυνο ερήμωσης περιοχών, μείωσης παραγωγής, απώλειας θέσεων εργασίας και ακόμα μεγαλύτερης εξάρτησης από τις εισαγωγές. Όσον αφορά την ενέργεια, ο κ. Φαραντούρης έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι τουλάχιστον στις χώρες του νότου αυξάνονται οι ενεργειακές ανάγκες για ψύξη τους θερινούς μήνες και μειώνονται οι ανάγκες για θέρμανση τους χειμερινούς μήνες, κάτι που σημαίνει, όπως είπε, ότι αλλάζει ο σχεδιασμός για τις περιόδους αιχμής. Όσον αφορά τον τουρισμό, είπε ότι και σε αυτόν τον τομέα η κλιματική κρίση θα πλήξει τις χώρες του νότου, καθώς οι κατ’ εξοχήν θερινοί μήνες θα είναι «εχθρικοί» για ένα μεγάλο τμήμα των τουριστών, εξήγησε. Σημείωσε, επίσης, ότι η κλιματική κρίση επηρεάζει κυρίως τους πιο ευάλωτους, δίνοντας ως παράδειγμα το αυξημένο ασφαλιστικό κόστος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση όλου του παραγωγικού μοντέλου, να εξαιρεθούν οι δαπάνες για υποδομές και για ανακούφιση από φυσικές καταστροφές από το σύμφωνο σταθερότητας και την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, καθώς και να ανακατανεμηθούν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάπτυξης υπέρ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, υπογράμμισε ο κ. Φαραντούρης.
Χάρης Δούκας, εκλεγείς Δήμαρχος Αθηναίων
Στην Αθήνα του μέλλοντος μέσα από την αντιμετώπιση μιας σειράς προκλήσεων, αναφέρθηκε ο εκλεγείς Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας, τονίζοντας πως έχουμε απέναντί μας ζητήματα βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας. Ο κ. Δούκας στάθηκε στην κλιματική αλλαγή, φέρνοντας ως παράδειγμα τις πρόσφατες καταστροφές από την κακοκαιρία Daniel. Όπως είπε, «η κλιματική απορρύθμιση τρέχει με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς και με νέους όρους όπως το medicane με πολύ ακραίες συνθήκες βροχής και πλημμύρας». Παράλληλα, τόνισε ότι η κλιματική πίεση είναι πολύ μεγάλη και αποτυπώνεται και με συγκεκριμένους αριθμούς, όπως για παράδειγμα η αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή της Μεσογείου τους τελευταίους μήνες.
Μιλώντας για την Αθήνα, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος υποστήριξε πως στο παρελθόν, ενώ υπήρχαν πάρα πολλά ποτάμια, πλέον το 90% είναι μπαζωμένα, ενώ αποκάλυψε τους στόχους του για τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου. «Χρειαζόμαστε άμεσα νέα προσέγγιση, το πράσινο δεν είναι life style αλλά επιβίωση. Απαιτούνται συμπαγείς χώροι πρασίνου, το 11% να πάει στο 30% που είναι ο ευρωπαϊκός μ.ο. Να φυτεύουμε 5.000 νέα δέντρα τον χρόνο για να δημιουργήσουμε φυσικά σφουγγάρια», ανέφερε. Τέλος, ο κ. Δούκας πρόσθεσε πως θα γίνουν κινήσεις για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας με βασικό στοιχείο την αξιοποίηση ανανεώσιμων ενεργειακών κοινοτήτων, με τον δήμο να διαμοιράζει ρεύμα σε πολύ χαμηλότερη τιμή σε 50.000 ευάλωτους πολίτες.
Christian Kälin, Πρόεδρος, Henley & Partners
Στο ζήτημα της ανταγωνιστικότητας των πόλεων σε παγκόσμιο επίπεδο αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Henley & Partners Christian Kälin, επισημαίνοντας πως υπάρχει έντονος ανταγωνισμός με φόντο όσους έχουν τη δυνατότητα να μετακομίσουν ή να ζήσουν για κάποιο διάστημα σε αυτές τις περιοχές. Στο πλαίσιο αυτό, έκανε λόγο για κάποια μοτίβα που εξετάζονται, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στην Ελλάδα και την Αθήνα, λέγοντας ότι σε σχέση με το μέγεθός της προσελκύει τους περισσότερους εκατομμυριούχους αυτήν τη στιγμή. «Στην Αθήνα τα πράγματα βελτιώνονται και αναμφίβολα αυτό που είναι καλό μπορεί να γίνει καλύτερο. Υπάρχουν προκλήσεις, αλλά θέλουμε να γίνει πιο ελκυστική και να φέρουμε περισσότερους. Στόχος να βελτιωθούν οι συνθήκες και να δημιουργηθεί μια σπείρα που μπορεί να φέρει επενδύσεις, αλλά και διαθεσιμότητα πόρων για τη βελτίωση του περιβάλλοντος. Η Ελλάδα κάνει βήματα μπροστά και ο δρόμος είναι ανοιχτός παρά τις προκλήσεις», κατέληξε ο κ. Kälin.
Την άποψη ότι δεν μπορεί να γίνει καμία συζήτηση για την πόλη του μέλλοντος χωρίς αναφορά στην ανακύκλωση και τη διαχείριση αποβλήτων εξέφρασε η Ελένη Μπέλση, μέλος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Βιομηχανιών Ανακύκλωσης (EuRIC), σημειώνοντας πως η Euric έχει 75 μέλη και εκπροσωπεί πάνω από 5.500 επιχειρήσεις που ασχολούνται με την ανακύκλωση στην Ευρώπη. Η ίδια έκανε αναφορά στους δύο βασικούς πυλώνες της Πράσινης Συμφωνίας, την κυκλική οικονομία και την κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050. Όπως είπε, στην πραγματικότητα η κυκλική οικονομία δεν έχει στον πυρήνα της το περιβάλλον αλλά τη βιομηχανία και την οικονομία.
Σε ό,τι αφορά τους τρόπους ενίσχυσης της ανακύκλωσης στην Ελλάδα, η κ. Μπέλση πρότεινε την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα και τη στενή συνεργασία με την κυβέρνηση, τους δήμους και τις περιφέρειες, ενώ ανέδειξε το πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει μια ξεκάθαρη περιβαλλοντική νομοθεσία για την πρόληψη του αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων. «Η Ελλάδα θέτει αισιόδοξους στόχους, ωστόσο στην πράξη τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Εδώ και δεκαετίες θάβουμε το 80% των απορριμμάτων μας», επεσήμανε και αναφέρθηκε στη δυσκολία των πολιτών να αλλάξουν συνήθειες.
Χρήστος Σταϊκούρας, Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών
Τις επτά δέσμες πολιτικών που έχει αναλάβει η κυβέρνηση και το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών παρουσίασε στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο αρμόδιος υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, υπογραμμίζοντας πως προτεραιότητα αποτελεί η αναβάθμιση των υποδομών, η ενίσχυση της ασφάλειας των υποδομών και των μεταφορών και η συνδεσιμότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Η πρώτη δέσμη πολιτικής είναι η υλοποίηση δημοσίων έργων. Ανάμεσα σε αυτά τα μεγάλα εμβληματικά έργα, όπως είπε, είναι το Μετρό Θεσσαλονίκης που θα λειτουργήσει μέσα στο 2024. «Σημαντικό τμήμα του Ε-65, μέχρι την Καλαμπάκα, παραδίδεται μέχρι τον Απρίλιο του 2024. Ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα-Πύργος προχωρά, σε ποσοστό ολοκλήρωσης άνω του 25%. Και τα τρία τμήματα του έργου πάνε με καλύτερους ή λιγότερο καλούς ρυθμούς. Η οδική σύνδεση Άκτιο-Αμβρακία θα παραδοθεί στο σύνολό της φέτος. Η κατασκευή της Ανατολικής Εσωτερικής Περιφερειακής της Θεσσαλονίκης (Flyover) ξεκινά 10 Νοεμβρίου. Ο οδικός άξονας Ιωάννινα-Κακαβιά και το τμήμα Λαμία-Καρπενήσι επαναδημοπρατήθηκαν. Δεν έχουν μεταβληθεί τα χρονοδιαγράμματα παρά τις καινούργιες εξωγενείς κρίσεις», ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας.
Στις υπόλοιπες δέσμες πολιτικής περιλαμβάνονται η υλοποίηση μεγάλων αρδευτικών, εγγειοβελτιωτικών και αντιπλημμυρικών έργων, ο έλεγχος και η συντήρηση υφιστάμενων έργων υποδομής, η μεταρρύθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου, η περαιτέρω ενίσχυση της ασφάλειας των αεροδρομίων, των αερομεταφορών και της αεροναυτιλίας, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των μεταφορών, άρρηκτα συνδεδεμένη με τις υποδομές και η άμεση αποκατάσταση των ζημιών στις υποδομές των πληγεισών περιοχών, με έργα υψηλότερης ανθεκτικότητας.
Στις τεχνολογικές πρωτοβουλίες για την επόμενη «πιο ψηφιακή και πιο φωτεινή Ελλάδα» αναφέρθηκε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου, αποκαλύπτοντας ότι σε είκοσι περίπου ημέρες η κυβέρνηση θα παρουσιάσει την επόμενη γενιά του Gov.gr, το ΑΙ Gov.gr. «Με ένα ένα chatbot, σε φυσική γλώσσα, θα απαντά σε οτιδήποτε το ρωτάμε σε σχέση με αυτό το οποίο ψάχνουμε για το ελληνικό δημόσιο, άρα ένα καινούργιο Gov.gr, πολύ πιο γρήγορο, πολύ πιο λειτουργικό, πολύ πιο αποτελεσματικό για ακόμα μεγαλύτερη διάδραση με τους πολίτες», τόνισε χαρακτηριστικά.
Όπως είπε ο κ. Παπαστεργίου, «δεν σταματάμε εκεί, πάμε στην επόμενη μέρα και στον τρόπο με τον οποίο πλέον διακινούμε υπηρεσίες στους πολίτες (...) Επόμενο βήμα, να περάσουμε από τη διακίνηση των ψηφιακών εγγράφων στη διακίνηση των δεδομένων μέχρι το τέλος του χρόνου. Κάποια πρώτα βασικά μαθήματα για κάποιες πρώτες βασικές λειτουργίες θα γίνονται απλά με την αποδοχή από τη μεριά μας μέσω του Wallet». «Για να γίνουν όλα αυτά θέλουμε ευρυζωνικότητα», σημείωσε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ενώ στάθηκε στο νομοσχέδιο για τον καινούργιο ρυθμιστικό οργανισμό κυβερνοασφάλειας που προχωρά, στην ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης, στην ψηφιοποίηση των ιατρικών φακέλων, στο κομμάτι της πολιτικής προστασίας και στην αλλαγή του δορυφορικού προγράμματος της χώρας.
Μιχαήλ Ιακωβίδης, Κάτοχος της Έδρας Sir Donald Gordon και Καθηγητής Στρατηγικής, London Business School
Στο εκπαιδευτικό σύστημα και στην αλληλεπίδρασή του με τις νέες τεχνολογίες αναφέρθηκε ο κάτοχος της Έδρας Sir Donald Gordon και καθηγητής Στρατηγικής του London Business School Μιχαήλ Ιακωβίδης, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα και τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης. «Το πρώτο πράγμα είναι τι κάνει η AI όσον αφορά την αλλαγή των λειτουργιών. Γιατί είναι σημαντικό πράγμα το ChatGPT; Διότι αν το βάλεις το ChatGPT, θα αριστεύσει στο μεγαλύτερο μέρος της τυποποίησης. Απλά θα πρέπει να ξανασκεφτείς πώς αξιολογείς τους ανθρώπους, όπως κάνεις και στα μαθήματα, και επειδή η μεθοδολογία αξιολόγησης θα πρέπει να αλλάξει, θα πρέπει να ξανασκεφτείς τις απλές πράξεις», ανέφερε ο καθηγητής προσθέτοντας πως «χρησιμοποιούμε το ChatGPT για να υποστηρίξουμε και να βελτιώσουμε τόσο την εμπειρία του πώς μαθαίνουν οι άνθρωποι και, στη συνέχεια, να πούμε τι είναι αυτό που χρειαζόμαστε για να αρχίσουμε να αναπτύσσουμε ως κρίσιμες ικανότητες των ανθρώπων που θα αλληλεπιδράσουν με την τεχνητή νοημοσύνη για να μπορέσουμε να προσθέσουμε αξία».
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Ιακωβίδη, θα πρέπει να μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα έχουμε πράγματα που απλώς λειτουργούν από μόνα τους, αν και –όπως είπε– υπάρχουν αρκετά πράγματα που δεν γνωρίζουμε ακόμα σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά δεν πρέπει να χάσουμε τις ευκαιρίες που αυτή μας προσφέρει.
Iwona Sikora, Αντιπρόεδρος και Γενική Διευθύντρια Ευρώπης, Iron Mountain
Την πορεία της Iron Mountain, μιας επιχείρησης η οποία ασχολείται με τη διαχείριση πληροφοριών τα τελευταία 70 χρόνια, παρουσίασε η αντιπρόεδρος και γενική διευθύντρια Ευρώπης της εταιρείας Iwona Sikora, παραθέτοντας την προσέγγισή της με φόντο τη νέα ψηφιακή εποχή, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την τεχνητή νοημοσύνη. «Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε την τεχνητή νοημοσύνη βασίζεται στην αξία των δεδομένων. Παρόλο που έχουμε πάρα πολλές πληροφορίες ακόμα σε ψηφιακή μορφή, αυτές δεν είναι προσβάσιμες, διότι δεν είναι δομημένες. Μάλιστα, κάποιοι θα το ονόμαζαν άτακτα δεδομένα. Εντούτοις, υπάρχουν πολύτιμες πληροφορίες όπως είναι οι πληροφορίες για τον τομέα της δικαιοσύνης, τον τομέα της υγείας, άρα η ψηφιοποίηση και η χρήση της ΑΙ για την εξαγωγή αυτών των δεδομένων είναι πάρα πολύ σημαντική», επεσήμανε.
«Θα πρέπει να υπάρχει η εμπλοκή των ανθρώπων σε αυτήν την τεχνολογία και όντως τα πάντα έχουν να κάνουν με το πώς εμείς θέτουμε τις ερωτήσεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Πώς θα μπορέσουμε δηλαδή να θέσουμε τις σωστές ερωτήσεις για να διασφαλίσουμε και την εξέλιξή της. Δεδομένου, ωστόσο, ότι η τεχνολογία εξελίσσεται τόσο γρήγορα, δεν μπορούμε να προβλέψουμε τα πάντα. Για αυτό και κάνουμε μικρά βηματάκια σε αυτήν την ευρύτερη προσπάθεια μετασχηματισμού», υπογραμμισε κλείνοντας η κ. Sikora.
Αλέξανδρος Μπρέγιαννης, Διευθύνων Σύμβουλος, Nova ICT
«Είναι γεγονός ότι η τεχνολογία και κυρίως η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τον κόσμο που ζούμε, που εργαζόμαστε και γενικά που αλληλεπιδρούμε», επεσήμανε ο διευθύνων σύμβουλος της Nova ICT Αλέξανδρος Μπρέγιαννης, σημειώνοντας ότι πολλά από τα project που το τμήμα ICT της Nova τρέχει αυτό το διάστημα χρησιμοποιούν λύσεις και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Ενδεικτικά, ο κ. Μπρέγιαννης αναφέρθηκε σε έργα ψηφιοποίησης για το δημόσιο, «έτσι ώστε να μπορούμε να καταφέρουμε πολύ πιο γρήγορα και οικονομικά να ψηφιοποιήσουμε όλο αυτόν τον όγκο δεδομένων του δημοσίου». Μια δεύτερη περιοχή είναι ο χώρος της πολιτικής προστασίας. Εκεί υπάρχουν project που τρέχουμε αυτήν τη στιγμή, όπως στον Υμηττό με πρωτοβουλία των δήμων έχουμε φτιάξει ένα έργο πυροπροστασίας, όπου με αισθητήρες μπορεί έγκαιρα να εντοπίζεται καπνός και έτσι να προβλέπεται η διασπορά της φωτιάς στο πεδίο, στον δασικό χώρο. Σύμφωνα με τον κ. Μπρέγιαννη, καθοριστική για την εξέλιξη της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης στη χώρα μας –αλλά και γενικά στις επιχειρήσεις– είναι η επαναπροσέγγιση των δεδομένων μας και η εκπαίδευση.
Carlos Escario, principal partner, Huete & Co
Την πορεία ενός ανθρώπου και ενός οργανισμού συνέκρινε ο Carlos Escario, principal partner της Huete & Co, σε μια προσπάθεια να καταγράψει πώς μπορεί κάποιος ή κάτι να χαρακτηριστεί επιτυχημένος. «Η επιτυχία είναι κάτι σχετικό. Βασίζεται στο πόσους φίλους έχεις όταν είσαι έφηβος, αν είσαι πλούσιος στα 30 ή αν μπορείς ακόμα να οδηγήσεις στα 80. Αυτό ισχύει και για τους οργανισμούς, διότι καθώς αυτοί εξελίσσονται μπορεί να παραμείνουν για πάντα νέοι. Αν ένας οργανισμός έχει ευελιξία και έλεγχο, μπορεί να παραμείνει νέος για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να μείνει για πάντα νέος. Εφόσον βεβαίως παραμένει πιστός και στο όραμα που έχει θέσει, όπως είναι παραδείγματος χάριν, να παρέχει τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες στους πελάτες και όσον αφορά τον έλεγχο να έχει τα απαιτούμενα συστήματα», σημείωσε χαρακτηριστικά. Τέλος, ο κ. Escario επεσήμανε: «Εχουμε να δώσουμε μάχες, αλλά αν συνεχίζουμε να παραμένουμε εμμονικοί ως προς τη νέα τεχνολογία που θα ακολουθήσει, μπορεί να χάσουμε τις πραγματικές μας αξίες όπως είναι η πελατοκεντρικότητα ή ο έλεγχος. Τότε, μπορεί να χάσουμε τις μάχες που πρέπει να δώσουμε», είπε κλείνοντας.
Η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ που θα παρουσιάσει έναν βοηθό ΑΙ ώστε να προσφέρει καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών σε 24ωρη βάση μέσω του gov.gr, τόνισε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κωνσταντίνος Κυρανάκης. Σημείωσε ότι το κράτος δεν επιτρέπεται να κάνει λάθη στη χρήση εφαρμογών AI για την εξυπηρέτηση των πολιτών, γιατί αυτό θα είχε νομικές επιπτώσεις, όπως διεκδίκηση αποζημιώσεων. Επεσήμανε ότι η κυβέρνηση δίνει έμφαση στην προσέλκυση επενδύσεων στο πεδίο της ΑΙ. Ο υπουργός υπογράμμισε ότι η κατάρτιση που απαιτείται για τους δημοσίους υπαλλήλους στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης δεν είναι τόσο απαιτητική και ότι η πρόθεση είναι ακριβώς να διευκολυνθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Τέλος, ο κ. Κυρανάκης αναφέρθηκε στην ανάγκη η νέα γενιά μέσω της εκπαίδευσης να αποκτήσει εξοικείωση με τις εφαρμογές της AI.
Άννη Χατζηκωνσταντίνου, managing partner Ελλάδας & Κύπρου, Boyden
Στην τεχνολογική μετάβαση και τη σχέση της με τις ανθρώπινες δεξιότητες εστίασε την ομιλία της η managing partner Ελλάδας & Κύπρου της Boyden Άννη Χατζηκωνσταντίνου. Ανέφερε ότι, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ, η τεχνολογία εξελίσσεται πιο γρήγορα από ό,τι μπορούν οι ανθρώπινες δεξιότητες να προσαρμοστούν σε αυτήν. Εκτίμησε, ωστόσο, ότι ο άνθρωπος έχει το προβάδισμα έναντι της AI, γιατί διαθέτει προσαρμοστικότητα, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα και συναισθηματική νοημοσύνη. Επεσήμανε ότι ο άνθρωπος είναι κυρίαρχος έναντι της τεχνολογίας και ότι δεν πρέπει να αισθανόμαστε απειλή από αυτήν, αλλά να αναλαμβάνουμε δράση εγκαίρως.
Κώστας Αξαρλόγλου, Πρύτανης και Καθηγητής διεθνών επιχειρηματικών σχέσεων, Alba Graduate Business School, The American College of Greece
Στο ασαφές περιβάλλον που δημιουργεί η τεχνολογική εξέλιξη αναφέρθηκε από το βήμα του Economist ο πρύτανης και καθηγητής διεθνών επιχειρηματικών σχέσεων του Alba Graduate Business School, The American College of Greece Κώστας Αξαρλόγλου. Ανέφερε ότι οι εταιρείες επένδυσαν 25 δις δολάρια το 2021 στην AI, ενώ σήμερα το ποσό αυτό έχει φτάσει στα 65 δις. Σημείωσε ότι, σύμφωνα με μελέτες, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επεξεργαστεί σε 1 ώρα δεδομένα, που ένας άνθρωπος θέλει 10 ζωές. Επεσήμανε ότι εταιρείες, κυβερνήσεις, θεσμοί αλλά και τα άτομα φοβούνται πως θα μείνουν έξω από την τεχνολογική εξέλιξη. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Αξαρλόγλου σημείωσε ότι τείνουμε να υπερεκτιμούμε τα αποτελέσματα της τεχνολογίας σήμερα και να υποτιμούμε το τι μπορεί να κάνει στο μέλλον. Επεσήμανε ότι οι οργανισμοί πρέπει να αναπτύξουν προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα όσον αφορά την τεχνολογική εξέλιξη και ότι η λέξη κλειδί είναι η μαθησιακή διαδικασία, δηλαδή, να αναπτύξουμε μια συμπεριφορά συνεχούς μάθησης.
Ιωάννης Γεωργούλας, ανεξάρτητος διοικητικός σύμβουλος, ECOMMBX
Στον μετασχηματισμό που έχει σημειωθεί στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης εστίασε ο ανεξάρτητος διοικητικός σύμβουλος της ECOMMBX Γιάννης Γεωργούλας. Στον τομέα αυτόν η ΑΙ μετασχηματίζει, μεταξύ άλλων, την εξυπηρέτηση πελατών, τη διαχείριση ρίσκου και την ανίχνευση απάτης, επεσήμανε. Σημείωσε ότι οι αλγόριθμοι μπορούν να αναλύουν έναν τεράστιο όγκο δεδομένων από διάφορες πηγές, ώστε να δημιουργήσουν μια πιο ολοκληρωμένη και ακριβή εικόνα για τον πελάτη και ότι αυτό μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση και εξατομίκευση της εξυπηρέτησης των πελατών καθώς και σε περισσότερο στοχευμένες καμπάνιες marketing. Συνέχισε λέγοντας ότι οι αλγόριθμοι μπορούν επίσης να ανιχνεύσουν πρότυπα ή ανωμαλίες που αποκαλύπτουν απάτες, κάτι που συχνά διαφεύγει της προσοχής των φυσικών αναλυτών. Ο κ. Γεωργούλας αναφέρθηκε επίσης σε κοινωνικές ωφέλειες που προκύπτουν από την αξιοποίηση της AI στον χρηματοοικονομικό τομέα, όπως είναι η βελτίωση της συμπεριληπτικότητας των σχετικών υπηρεσιών, η βελτίωση της εκπαίδευσης πάνω στα χρηματοοικονομικά και η προώθηση των βιώσιμων και ESG επενδύσεων.
Άδωνις Γεωργιάδης, Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
Από το «παρακαλώ, βρείτε μου μία δουλειά», φθάσαμε στο «παρακαλώ, βρείτε μου υπαλλήλους». Με αυτήν τη φράση ξεκίνησε την τοποθέτησή του στο φετινό ετήσιο συνέδριο του Economist ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος αναφέρθηκε στο παράδοξο που επικρατεί αυτήν την στιγμή στην αγορά εργασίας. Υπάρχει, όπως εξήγησε, έλλειψη χεριών σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Από την άλλη πλευρά, όμως, η ανεργία παραμένει στο 10%, όπως είπε, οπότε τι συμβαίνει, διερωτήθηκε χαρακτηριστικά. «Έχουμε μια πραγματικότητα που δεν είναι ευκόλως κατανοητή», πρόσθεσε ο υπουργός, ο οποίος παραδέχθηκε ότι «υπάρχει μαύρη εργασία και προσπαθούμε να την καταπολεμήσουμε». Σε αυτό το σημείο έδωσε ιδιαίτερη σημασία στην έλλειψη προσαρμογής και στην απουσία ευθυγράμμισης μεταξύ των αναγκών της σύγχρονης οικονομίας και των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού. «Χρησιμοποιώντας πολλούς ευρωπαϊκούς πόρους προσπαθούμε να ταιριάξουμε τις ανάγκες της αγοράς με τις δεξιότητες των ανθρώπων που ψάχνουν εργασία ή θέλουν να αλλάξουν κλάδο», επεσήμανε, για να παραδεχθεί ότι «είναι κάτι πολύ δύσκολο».
«Χρειαζόμαστε πολλές δεξιότητες, σίγουρα ψηφιακές αλλά και πολλές άλλες» συμπλήρωσε ο κ. Γεωργιάδης, παραπέμποντας στα προγράμματα εκπαίδευσης σε συνεργασία με γίγαντες της τεχνολογίας, όπως η Microsoft. «Η εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού θα εξασφαλίσει την έλευση νέων επενδύσεων από ξένες εταιρείες, οι οποίες “τσεκάρουν” την ποιότητα των εργαζομένων», κατέληξε ο κ. Γεωργιάδης, κάνοντας λόγο για έναν εθνικό στόχο, τον οποίο πρέπει να επιτύχουμε.
Αλέξανδρος Κατσαρώνας, μέλος της “Microgreens Magicgreens”, 2ο Πειραματικό Γυμνάσιο Κιλκίς, 1ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο Καλύτερης Μαθητικής Επιχείρησης της Ευρώπης για το 2022
Περιγράφοντας την επιχειρηματική ιδέα της μαθητικής επιχείρησης "Microgreens Magicgreens", που έλαβε το 1ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο Καλύτερης Μαθητικής Επιχείρησης της Ευρώπης για το 2022, ο Αλέξανδρος Κατσαρώνας σημείωσε ότι όλα ξεκίνησαν σε μια μικρή αίθουσα του σχολείου, σε έναν αγροτικό νομό όπως το Κιλκίς. Κάπως έτσι προέκυψε η ιδέα της αξιοποίησης παλιών πύργων υπολογιστών για την ανάπτυξη θαλάμων καλλιέργειας λαχανικών. Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Κατσαρώνα, η ομάδα συνδύασε ΙoT και χρησιμοποίησε στοιχεία των παλιών υπολογιστών όπως τροφοδοτικό και ανεμιστηράκια, με αυτοματισμούς που αναπτύχθηκαν για την απόδοση της καλλιέργειας. Στόχος, όπως πρόσθεσε, είναι όταν τα μέλη της ομάδας (τα μισά από τα οποία είναι σήμερα φοιτητές πανεπιστημίου) ολοκληρώσουν τις σπουδές τους να συνεργαστούν για να τοποθετήσουν το προϊόν στην αγορά.
Κωνσταντίνος Κουκάκης, μέλος της “Microgreens Magicgreens”, 2ο Πειραματικό Γυμνάσιο Κιλκίς, 1ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο Καλύτερης Μαθητικής Επιχείρησης της Ευρώπης για το 2022
Ο Κωνσταντίνος Κουκάκης, μέλος της “Microgreens Magicgreens” που κατέκτησε το 1ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο Καλύτερης Μαθητικής Επιχείρησης της Ευρώπης για το 2022, εξήγησε ότι χρησιμοποιήθηκαν τα βασικά στοιχεία των παλιών υπολογιστών, αλλά ενσωματώθηκαν και νέες τεχνολογίες. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι τοποθετήθηκαν στους έξυπνους θαλάμους αισθητήρες προκειμένου να μετράται η υγρασία καθώς και το ύψος των φυτών. Κάπως έτσι, πρόσθεσε, η ομάδα δημιούργησε τις ιδανικές συνθήκες στον πύργο του υπολογιστή για την ανάπτυξη των λαχανικών. Έτσι η ιδέα κατάφερε να διακριθεί στον διαγωνισμό, όπως είπε. Όταν ρωτήθηκε για το κόστος που απαιτεί το λανσάρισμα, ανέφερε ότι σε ένα πρώιμο στάδιο εκτιμάται ότι απαιτούνται περίπου 15.000 με 20.000 για την προώθηση, την ενοικίαση χώρου και την τοποθέτηση του προϊόντος στην αγορά.
Κορίνα Μαλασίδη, μέλος της “Isometricks”, Πειραματικό Λύκειο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, 1ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο Καλύτερης Μαθητικής Επιχείρησης της Ευρώπης για το 2023
Για το Wizzle, ένα παιχνίδι διασκέδασης, σκέψης και δημιουργίας με τη χρήση μαθηματικών το οποίο έδωσε στην ομάδα της το 1ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο Καλύτερης Μαθητικής Επιχείρησης της Ευρώπης για το 2023 μίλησε η Κορίνα Μαλασίδη. Όπως είπε, το Wizzle είναι ένα παιχνίδι που βασίζεται σε συμμετρίες και μαθηματικούς κανόνες. Αναπτύχθηκε με τη βοήθεια μιας ομάδας σχεδιασμού σε συνδυασμό με μαθηματικούς κανόνες από μαθητές του σχολείου, που εξήγησε ότι το παιχνίδι σχεδιάστηκε βάσει μαθηματικών κανόνων ώστε να απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Πρόσθεσε ότι σήμερα διατίθεται μέσω της ιστοσελίδας της Isometricks και στον σχεδιασμό είναι η τοποθέτησή του στο κατάστημα του Μουσείου Συγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, στο Πλανητάριο και σύντομα στα βιβλιοπωλεία.
Γιάννης Τερψιάδης, μέλος της “Isometricks”, Πειραματικό Λύκειο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, 1ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο Καλύτερης Μαθητικής Επιχείρησης της Ευρώπης για το 2023
Από την αρχή το Wizzle ήταν ένα απλό παιχνίδι που βασίζεται σε μαθηματικούς κανόνες, ανέφερε ο Γιάννης Τερψιάδης, μέλος της Isometricks, ομάδα του Πειραματικού Λυκείου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, που κατέκτησε το 1ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο Καλύτερης Μαθητικής Επιχείρησης της Ευρώπης για το 2023. Μιλώντας για το Wizzle, εξήγησε ότι απευθύνεται σε όλους, ανεξάρτητα από τον αν έχουν γνώσεις μαθηματικών ή όχι καλλιεργώντας δεξιότητες στους παίκτες. Πρόσθεσε ότι σε πρώτη φάση το προϊόν παρουσιάστηκε στον στενό κύκλο των μαθητών, όπου και φάνηκε η δυναμική του. Αυτό αποτυπώθηκε μετέπειτα και στις πωλήσεις του, μια τάση η οποία συνεχίζεται. Μάλιστα, σημείωσε ότι στην πορεία η επιχειρηματική ομάδα ανακάλυψε και άλλες εφαρμογές όπως στην εκπαίδευση και στην υγεία, καθώς το παιχνίδι αναδεικνύεται σε εργαλείο μάθησης και μπορεί επιπλέον να βοηθήσει στην επιβράδυνση του αλτσχάιμερ. Ο Γιάννης Τερψιάδης κλείνοντας σημείωσε ότι συνεχίζεται η επένδυση στην εταιρεία και ότι πρόσφατα η παραγωγή αυξήθηκε 170% χάρη στην επένδυση σε νέα μηχανή 3D εκτύπωσης.
Δείτε βίντεο από την δεύτερη ημέρα της 27ης Συζήτησης Τραπέζης του Economist στο Λαγονήσι
