Για τρίτη ημέρα συνεχίστηκαν οι ομιλίες, οι παρεμβάσεις και τα «στρογγυλά τραπέζια» στο Λαγονήσι στο πλαίσιο της 27ης Στρογγυλής Τραπέζης του Economist. Σήμερα η θεματολογία επικεντρώθηκε στον χώρο της Υγείας και στις εξελίξεις στην οικονομία σε συνάρτηση με τα διεθνή γεωπολιτικά γεγονότα.
Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, Υπουργός Υγείας
Στους λόγους για τους οποίους ο τομέας της υγείας βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης παγκοσμίως, αναφέρθηκε κατά την τοποθέτησή του στο συνέδριο του Economist ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. «Ο πρώτος και βασικός λόγος είναι η πανδημία covid-19, μια περιπέτεια την οποία η ανθρωπότητα κατόρθωσε και τη διήλθε με επιτυχία και πολύ γρήγορα. Οι κοινωνίες στάθηκαν όρθιες και με την πανδημία παρούσα. Γιατί είναι παρούσα και ορισμένες φορές σε έξαρση, όπως είναι αυτήν την εποχή», ανέφερε. Ως τον δεύτερο λόγο, ο κ. Χρυσοχοΐδης ανέφερε την τεχνολογική ανάπτυξη. «Πάρα πολλές εφαρμογές της τεχνολογίας βρίσκουν κάθε μέρα εφαρμογή στην ιατρική, δημιουργώντας μια νέα πραγματικότητα, μια νέα εποχή». Επίσης, και η τεχνητή νοημοσύνη –όπως είπε– αρχίζει και μπαίνει μαζικά στον χώρο της υγείας, κάνοντας λόγο για μια επανάσταση.
Ο υπουργός Υγείας αναφέρθηκε και στις μεγάλες προκλήσεις για το Εθνικό Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα, σημειώνοντας –μεταξύ άλλων– την έλλειψη προσωπικού. «Οι προσλήψεις που γίνονται κάθε χρόνο είναι πρωτοφανείς σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το 2023 ξεπέρασαν τις 5.500-6.000 και το 2024 ήδη έχουν προγραμματιστεί 6.500. Παρόλα αυτά, είναι διαρκής η προσπάθεια –και πολλές φορές άγονη προσπάθεια– να καλύψουμε τις ανάγκες που έχουν τα νοσοκομεία της χώρας και γενικότερα τα νοσηλευτικά ιδρύματα». «Τον γίγαντα που λέγεται σύστημα υγείας και νοσηλεύει κάθε χρόνο εκατομμύρια πολίτες με δύσκολες ασθένειες, πρέπει να δούμε με ποιον τρόπο θα το κάνουμε πιο ευέλικτο και ελκυστικό, για να μπορέσουμε να προσαρμοστεί στις ανάγκες μιας χώρας με γερασμένο πληθυσμό και χρόνια νοσήματα», υποράμμισε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.
«Είναι ξεκάθαρο ότι ανοίγει μια νέα σελίδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει σχετικά γρήγορα και αποτελεσματικά θέματα επάρκειας και αυτάρκειας ειδών πρώτης ανάγκης, όπως είναι το φάρμακο», σημείωσε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist ο πρόεδρος της ΠΕΦ (Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας) Θεόδωρος Τρύφων, τονίζοντας ότι «έχουμε μπροστά μας μια πρόκληση για τις προϋποθέσεις έτσι ώστε να επανέλθει μέρος της παραγωγής στην Ευρώπη».
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΕΦ, υπάρχουν τρία σοβαρά θέματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσει κανείς στην ΕΕ: «Το ένα έχει σχέση με τους κανονισμούς και το θέμα της γραφειοκρατίας, που είναι πολύ πιο έντονο από ό,τι αλλού. Το δεύτερο είναι θέμα με τα επιπλέον κόστη που έχει η ευρωπαϊκή βιομηχανία σε θέματα κανονιστικών διαδικασιών και σε θέματα περιβάλλοντος, στο πλαίσιο της προσαρμογής. Ενα τεράστιο θέμα, διότι βλέπουμε ότι έχουμε ολοένα αυξανόμενα κόστη και ολοένα και χαμηλότερες τιμές και το τρίτο θέμα είναι ακριβώς με ποιο τρόπο θα υπάρξει μια πρόσβαση των ασθενών σε ποιοτικά και οικονομικά φάρμακα»., σημείωσε. «Άρα, είμαστε μπροστά σε μια νέα πρόκληση και πιστεύω μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική μπορεί τουλάχιστον να βελτιώσει κάποια θέματα, έτσι ώστε οι Ευρωπαίοι ασθενείς –και οι Έλληνες κατ’ αντιστοιχία– να έχουν πολύ καλύτερη πρόσβαση σε φάρμακα και γιατί όχι τοπικά παραγόμενα», κατέληξε ο κ. Τρύφων.
«Βασική μας επιδίωξη είναι σε συνεργασία με τη βιομηχανία αλλά και με όλους τους συναρμόδιους φορείς, να βελτιώσουμε το περιβάλλον και να έχουμε μια καλή βάση πάνω στην οποία να χτίσουμε μια καλή πολιτική για το φάρμακο στη χώρα μας», επεσήμανε από το βήμα του Economist η διοικητής του ΕΟΠΥΥ Θεανώ Καρποδίνη, σημειώνοντας πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι ένα εργαλείο στα χέρια μας. Αναφερόμενη στην τεχνητή νοημοσύνη, η κ. Καρποδίνη ανέφερε ότι «η κυβέρνηση τρέχει παράλληλες δράσεις και στο κομμάτι αυτό και πιο συγκεκριμένα ο ΕΟΠΥΥ επειδή έχει στη διάθεση του πολλά δεδομένα, αλλά δεν τα αξιοποιεί επαρκώς, έχει ως βασικό στόχο να εκσυγχρονιστεί μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό έτσι ώστε να δίνει πραγματικά στοιχεία για την υγεία».
Τέλος, η κ. Καρποδίνη σημείωσε πως «πρέπει να χτίσουμε μια πολιτική ελέγχου της συνταγογράφησης, να αντιμετωπίσουμε την πολυφαρμακία στη χώρα μας, να εξορθολογήσουμε τη δαπάνη και να καταφέρουμε, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες, να έχουμε μια πιο αποτελεσματική πολιτική. Να δίνουμε τη δυνατότητα στους ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε νέες και καινοτόμες θεραπείες», είπε η διοικητής του ΕΟΠΥΥ.
Ορέστης Καβαλάκης, Διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Τις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης που θα αλλάξουν τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα παρουσίασε ο διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Ορέστης Καβαλάκης, υπογραμμίζοντας ότι έχουμε 42 έργα με συνολικό προϋπολογισμό 2,17 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί οριζοντίως στη δημόσια υγεία, πέραν της covid τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τον κ. Καβαλάκη, τα έργα και οι δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης στη δημόσια υγεία επικεντρώνονται στις εξής κατευθύνσεις: «Υποδομές και εξοπλισμός δημόσιων νοσοκομείων και κέντρων υγείας, ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας, το εθνικό πρόγραμμα πρόληψης Σπύρος Δοξιάδης, κατ'οίκον νοσηλεία και περίθαλψη, clawback και μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας».
Όπως τόνισε ο κ. Καβαλάκης, τα έργα αυτά αποτελούν βασική προτεραιότητα του Ταμείου Ανάκαμψης. «Είναι προτεραιότητα και από πλευράς πόρων, αφού διατίθενται άνω των 2 δισ. ευρώ, αλλά είναι και προτεραιότητα κυρίως από πλευράς συμβολής του Ταμείου στην καθημερινή ζωή των πολιτών, καθώς θα βελτιωθεί σημαντικά η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας», υπογράμμισε.
Χάρης Θεοχάρης, Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Η επανεξέταση του τρέχοντος φορολογικού καθεστώτος με βασικό στόχο την εξασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά του gaming είναι στο επίκεντρο της πολιτικής της κυβέρνησης, σύμφωνα με τον υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρη Θεοχάρη, που αναφέρθηκε στην προσπάθεια να μειωθεί η «γκρίζα αγορά», η δραστηριότητα δηλ. σε μη ρυθμισμένο περιβάλλον επιχειρήσεων χωρίς αδειοδότηση, με σημαντικό μερίδιο στην αγορά (πάνω από το 30%). Αναφέρθηκε ειδικότερα στην προσέγγιση του τρέχοντος φορολογικού πλαισίου, σημειώνοντας ότι διαμορφώθηκε σε μια περίοδο που το περιβάλλον ήταν διαφορετικό, κατά τη διάρκεια της μεγάλης χρηματοοικονομικής κρίσης. Έτσι, όπως πρόσθεσε, αυξήθηκαν κάποιοι φόροι όπως επί των ακαθάριστων εσόδων (Gross Gaming Revenue-GGR) των εταιρειών gaming και επί των κερδών των παικτών.
Ο κ. Θεοχάρης σημείωσε ότι από το φόρο GGR, της τάξης του 35% τα έσοδα υπολογίζονται σε περίπου 300 εκατ. ευρώ και τα φορολογικά έσοδα από τα κέρδη των παικτών εκτιμώνται γύρω στα 150 εκατ. ευρώ. Πέρα από το φορολογικό πλαίσιο, ο υφυπουργός τόνισε ότι άλλο χαρακτηριστικό στο νέο τοπίο για το gaming την τελευταία δεκαετία είναι οι εξελίξεις στην τεχνολογία αλλά και η εποπτεία, υπενθυμίζοντας ότι το 2012 δεν υπήρχε επιτροπή ελέγχου του gaming. Τέλος, τόνισε ότι τα κοινωνικά ζητήματα που αναδύονται πρέπει να αντιμετωπιστούν ώστε να μην εξελιχθούν σε προβλήματα όσο η βιομηχανία gaming θα αναπτύσσεται. Στο ίδιο πλαίσιο ενέταξε και το θέμα του ανταγωνισμού ερωτηθείς σχετικά με τον ΟΠΑΠ, τονίζοντας ότι προτεραιότητα είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της απάτης.
Δημήτριος Ντζανάτος, Πρόεδρος της Επιτροπής Εποπτείας & Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ)
Η αγορά των διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών έχει αναπτυχθεί ραγδαία από το 2019 σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής Εποπτείας & Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) Δημήτριο Ντζανάτο. Όπως είπε, από 437 εκατ. ευρώ τζίρο το 2019, το 2023 αναμένεται να εμφανίσει 890 εκατ. ευρώ, με βάση εκτιμήσεις, σημειώνοντας ότι η ανάπτυξη στην 5ετία είναι πάνω από 100%, με μέση ετήσια ανάπτυξη 20%. Αυτή είναι η δυναμική της αγοράς παγκοσμίως, όπως είπε ο κ. Ντζανάτος, αναφερόμενος στο σημαντικό αποτύπωμα στο ΑΕΠ. Η αγορά όπως σημείωσε, αναπτύσσεται σε δύο τομείς: το στοίχημα, που αναπτύσσεται με ρυθμό 22% και άλλα παιχνίδια (καζίνο, φρουτάκια κ.ά.), όπου η ανάπτυξη είναι της τάξης του 328% στην 5ετία. Επιπλέον, με βάση τα στοιχεία που παρουσίασε, τα έσοδα από τους δύο φόρους, επί των ακαθάριστων εσόδων των εταιρειών και επί των κερδών των παικτών φτάνουν τα 541 εκατ. ευρώ, με αύξηση 224% στο ίδιο διάστημα, δηλ. διπλάσια ανάπτυξη από αυτήν της αγοράς. Η διαφορά, σύμφωνα με τον κ.Ντζανάτο, είναι σημαντική για τον μεν τομέα του στοιχήματος 73% και 552% για τα άλλα παιχνίδια. Ο πρόεδρος της ΕΕΠ πρόσθεσε ακόμα ότι τα χρήματα που παίζονται έχουν αυξηθεί από 8,5 δισ. το 2019 σε 28 δισ. ευρώ φέτος, αλλά περιλαμβάνουν τα κέρδη των παικτών που ξαναπαίζονται και τα bonus των παικτών, όπως διευκρίνισε.
Τέλος, ο κ. Ντζανάτος ανέδειξε τα κοινωνικά ζητήματα που ανακύπτουν και την πρωτοβουλία της ΕΕΕΠ να θέσει στην black list πάνω από 4.000 ιστοτόπους, ενώ σημείωσε ότι υπάρχει συνεργασία με την ΤτΕ και την Ελληνική Ένωση Τραπεζών για αντιμετώπιση του παράνομου τζόγου.
Χρήστος Παναγόπουλος, Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Παιγνίων (HGA)
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Παιγνίων (HGA) Χρήστος Παναγόπουλος μίλησε για ελληνικό success story στον κλάδο του διαδικτυακού στοιχηματισμού αναφερόμενος στα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) για συνολικά ακαθάριστα έσοδα (GGR) 730 εκατ. ευρώ το 2021, χρονιά που παραχωρήθηκαν οι οριστικές άδειες, έναντι 437 εκατ. ευρώ το 2019. Το 2022 έφτασαν τα 738 εκατ. ευρώ, ενώ η πρόβλεψη για το 2023 προσεγγίζει τα 889 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον κ. Παναγόπουλο, ο οποίος πρόσθεσε ότι το 2022 οι Έλληνες παίχτες πραγματοποίησαν 30 εκατ. συμμετοχές εκ των οποίων οι 23,5 εκατ. ήταν νικηφόρες. Σημείωσε επίσης τα οφέλη της πανδημίας για τις 17 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο –απασχολώντας περίπου 5.000 εργαζομένους– και εκτίμησε ότι το online gaming θα κερδίζει συνεχώς μερίδια έναντι του επίγειου gaming. Τροχοπέδη στην ανάπτυξη, όπως ανέφερε ο κ. Παναγόπουλος, είναι ενδεικτικά η υπερφορολόγηση των εταιρειών, που ξεπερνά το 42% του τζίρου, το διαφορετικό νομοθετικό καθεστώς που διέπει τον ΟΠΑΠ, επίγεια καζίνο και διαδικτυακές εταιρείες, η απαγόρευση του online gaming σε παίκτες 18 έως 21 ετών που ωθεί τους νεότερους ανθρώπους στην παράνομη αγορά αλλά και η γιγάντωση του παράνομου τζόγου που φτάνει τα 2,5 δις ευρώ.
Θωμάς Τζόκας, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Παιγνίων (HGA), Διευθύνων Σύμβουλος, winmasters
Ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Παιγνίων (HGA) και διευθύνων σύμβουλος της winmasters Θωμάς Τζόκας παρέθεσε στη συζήτηση στοιχεία για τη συμβολή του κλάδου του gaming στην οικονομία, με τα φορολογικά έσοδα το 2022 να ανέρχονται σε 257 εκατ. ευρώ, στον ελληνικό αθλητισμό όπου το budget του κλάδου ξεπερνά τα 30 εκατ. ευρώ αλλά και στη διαφημιστική αγορά, όπου η επένδυση φτάνει τα 70 εκατ. ευρώ ανά έτος. Θεώρησε ότι ο κλάδος έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, αν και πρέπει να βελτιωθούν προβληματικά πεδία ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες υγιούς και ελεύθερου ανταγωνισμού. Ειδικότερα, ο κ. Τζόκας αναφέρθηκε στη δράση των παράνομων διαδικτυακών στοιχηματικών εταιρειών, με ενδεικτική την εκτίμηση της ΕΕΕΠ ότι διακινούνται 6 δισ. ευρώ ανά έτος σε παράνομες εταιρείες, αλλά και το γεγονός ότι την περασμένη χρονιά 800.000 Έλληνες έπαιξαν σε παράνομες εταιρείες (έρευνα Kappa Research), με δέλεαρ την ανωνυμία και τα αφορολόγητα κέρδη. Επίσης, αναφέρθηκε και στην στρέβλωση –όπως είπε– το πρώην ελληνικό μονοπώλιο του ΟΠΑΠ μαζί με τη θυγατρική του Stoiximan να κατέχουν πλέον του 50% της online και το 100% της επίγειας αγοράς. Ο κ. Τζόκας συνόψισε σημειώνοντας ότι απαιτείται: 1) ισονομία μεταξύ ΟΠΑΠ και online εταιρειών, 2) προστασία του κοινού από παράνομους παρόχους, 3) μείωση της φορολογίας στα κέρδη των παικτών και 4) εξομάλυνση του συνολικού φορολογικού καθεστώτος για το gaming.
Μάριος Θεμιστοκλέους, Υφυπουργός Υγείας
Έχουν κλείσει 40 χρόνια από την ίδρυση του ΕΣΥ και είναι καιρός να αλλάξει, να εκσυγχρονιστεί, ώστε να μεταβεί στη νέα εποχή, επεσήμανε ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, προσθέτοντας ότι «η τεχνολογία θα είναι ο καταλύτης». Το Υπουργείο Υγείας αλλά και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη ορίζουν ως στρατηγικό στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον ασθενή-πολίτη, τόνισε. Στο πλαίσιο αυτό, ο υφυπουργός έδωσε έμφαση σε δύο παράγοντες: α) Τα δεδομένα, για τα οποία είπε ότι ως χώρα δεν έχουμε καλή παράδοση στη συλλογή και επεξεργασία τους και είμαστε πίσω όσον αφορά τη δημοσιοποίησή τους, που είναι απαραίτητη, όπως σημείωσε, ώστε να λαμβάνονται καλύτερες αποφάσεις. Και β) η τεχνολογική καινοτομία που πρέπει να εισαχθεί και η οποία θα υπηρετήσει την οικονομική βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα του συστήματος, όπως σημείωσε. Ανέφερε, επίσης, ότι ο «χάρτης» της κυβέρνησης περιλαμβάνει την αλλαγή του μοντέλου των νοσοκομείων μέσω της ψηφιοποίησης, την ολοκλήρωση του ηλεκτρονικού φακέλου του ασθενούς, την αξιοποίηση της τεχνολογίας στο πεδίο της παραγγελιοληψίας των φαρμάκων κ.λπ. Ο κ. Θεμοστοκλέους επίσης αναφέρθηκε στην εισαγωγή της AI σε συνεργασία με μεγάλα ξένα πανεπιστήμια για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και του πνεύμονα.
Ezat Azem, Γενικός Διευθυντής, Roche Hellas
Η καινοτομία βρίσκεται στο επίκεντρο όσων κάνουμε και συνδέεται στενά με την οικονομία και την κοινωνία, τόνισε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist ο γενικός διευθυντής της Roche Hellas Ezat Azem. Υπογράμμισε ότι η καινοτομία μετατρέπει τις θανατηφόρους ασθένειες σε χρόνιες, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να ζουν περισσότερο, ενώ μειώνει το κόστος των ασθενειών για την κοινωνία και επίσης δημιουργεί ποιοτικές θέσεις εργασίας. Ο κ. Azem εξήρε το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες στην ΕΕ που δίνουν πλέον τη δυνατότητα σε ογκολογικούς ασθενείς να λάβουν κατ’ οίκον θεραπεία μέσω του προγράμματος «ΟΙΚΟΘΕΝ». Έδωσε επίσης έμφαση στα εμπόδια που υπάρχουν στην Ελλάδα ώστε να γίνει πιο προσβάσιμη η καινοτομία, όπως είναι: 1) η έλλειψη προβλεψιμότητας, 2) η έλλειψη βιωσιμότητας, κάτι το οποίο ο ομιλητής συνέδεσε με την υψηλή φορολογία και με τις υποχρεωτικές επιστροφές και εκπτώσεις, που κινούνται σε ύψος 70% για τα νοσοκομειακά φάρμακα και 3) η υπέρβαση της δαπάνης, για την οποία είπε ότι η κυβέρνηση πρέπει να πάρει κάποια μέτρα, ενδεχομένως και με τη βοήθεια του RRF. Επίσης, ο κ. Azem αναφέρθηκε στα φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στα νοσοκομεία και κοστίζουν κάτω από 30 ευρώ, λέγοντας ότι ενώ πρόκειται για ένα σωστό μέτρο, την προστασία σε αυτά τα προϊόντα δεν μπορούν να την καλύψουν οι εταιρείες, καθώς μόνο το 2022 η δαπάνη για αυτά εκτιμάται σε 150 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, ο γενικός διευθυντής της Roche Hellas σημείωσε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω εμπόδια προκειμένου να έρθουν κεφάλαια από το εξωτερικό για επενδύσεις στην καινοτομία υγείας στην Ελλάδα.
Κώστας Αθανασάκης, επίκουρος καθηγητής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Τα οικονομικά της υγείας χαρακτηρίζονται γενικώς από ασυμμετρία και αβεβαιότητα, τόνισε από το βήμα του συνεδρίου ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής ο Κώστας Αθανασάκης. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε στην έλλειψη πόρων και στην ανάγκη εξυπηρέτησης αυτών που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Επεσήμανε ότι οι αποφάσεις στην υγεία πρέπει να είναι διαφανείς και να βασίζονται σε δεδομένα, καθώς επίσης ότι πρέπει να υπάρχει λογοδοσία για τα δημόσια κονδύλια. Η καινοτόμος ιατρική είναι παράγοντας βελτίωσης της ζωής αλλά και μείωσης των δαπανών, τόνισε. Ο κ. Αθανασάκης είπε επίσης ότι η πληρωμή των καινοτομιών που φθάνουν στην αγορά πρέπει να γίνεται με βάση μετρήσιμα αποτελέσματα, κάτι που χρειάζεται μια συγκεκριμένη πολιτική. Υπογράμμισε ότι έχουμε τα μέσα να διαχειριστούμε την αβεβαιότητα σε αυτόν τον τομέα και η απάντηση βρίσκεται στα δεδομένα. Ο κ. Αθανασάκης επεσήμανε ότι χρειάζονται δύο αλλαγές οι οποίες είναι διαρθρωτικές και σε επίπεδο κουλτούρας: α) οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων να προσαρμόζονται στις τοπικές απαιτήσεις και β) να υπάρχει στρατηγική χρησιμοποίησης των δεδομένων για την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων και να είναι τα δεδομένα διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα προκειμένου να παράγει νέα γνώση.
Κώστας Σκρέκας, Υπουργός Ανάπτυξης
Στα επιτεύγματα της ελληνικής κυβέρνησης εν μέσω κρίσεων αλλά και στις προτεραιότητες που έχει θέσει για διατηρήσιμη ανάπτυξη παρά τις προκλήσεις του πληθωρισμού και των γεωπολιτικών αναταράξεων αναφέρθηκε ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας, σημειώνοντας ότι τώρα είναι καιρός να επενδύσει κανείς στην Ελλάδα. Η χώρα όπως είπε, από «μαύρο πρόβατο» την περίοδο της πανδημίας, έγινε παράδειγμα για άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Έδωσε επίσης έμφαση στη μεταμόρφωση του ενεργειακού τομέα στο πλαίσιο της υλοποίησης της φιλόδοξης πράσινης μετάβασης, σημειώνοντας ότι το 50% της ηλεκτροπαραγωγής στη χώρα προέρχεται ήδη από ΑΠΕ χάρη στα έργα που προωθούνται. Ενδεικτικά, ο υπουργός ανέφερε ότι το 2022 εγκαταστάθηκαν AΠΕ 2.000 MW και ο υψηλός ρυθμός θα διατηρηθεί τα επόμενα χρόνια, ώστε το 2030 το 80% της κατανάλωσης ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ. Ο κ. Σκρέκας μίλησε για τις πράσινες επενδύσεις που είναι σε εξέλιξη, την προώθηση συνεργασιών στο πλαίσιο διασυνδετήριων αγωγών με χώρες όπως η Βουλγαρία, η Αλβανία, η Ιταλία και η Βόρεια Μακεδονία, ενώ έκανε αναφορά και στην αποκτηση PCI status (έργα κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ) στη διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου.
Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης, μεταξύ άλλων, στον στόχο να γίνει η Ελλάδα hub logistics, με ισχυρό το ρόλο των λιμένων και της ναυτιλίας, που αντιστοιχεί στο 60% του ευρωπαϊκού στόλου. Μίλησε επίσης για τη σταθερή προσήλωση στις αποκρατικοποιήσεις, την προώθηση της καινοτομίας και τη δέσμευση για μείωση της γραφειοκρατίας του δημόσιου τομέα, καθώς και τη θέσπιση κινήτρων για την παραγωγή, την εξωστρέφεια της βιομηχανίας και τη σύνδεσή της με την έρευνα.
Andreea Moraru, επικεφαλής για την Ελλάδα και την Κύπρο, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD)
Σήμερα το χαρτοφυλάκιο της ΕΒRD στην Ελλάδα ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ κατανεμημένο σε επενδύσεις σε βιώσιμες υποδομές, επιχειρήσεις και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, σύμφωνα με την Andreea Moraru, επικεφαλής για την Ελλάδα και την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD). Υπενθύμισε ότι η EBRD άρχισε να επενδύει στην Ελλάδα το 2015 για να στηρίξει την ανάκαμψη της χώρας από τη βαθιά χρηματοπιστωτική κρίση, αρχικά συμμετέχοντας στην ανακεφαλαιοποίηση των 4 ελληνικών συστημικών τραπεζών. Έκτοτε έχει επενδύσει πάνω από 7 δισ. ευρώ σε περισσότερα από 100 έργα, όπως είπε. Σχετικά με τα «κόκκινα δάνεια», η κ. Moraru σημείωσε ότι έχουν μειωθεί δραστικά, αλλά υπάρχουν ακόμη, και ως εκ τούτου χρειάζεται ένας αποτελεσματικός μηχανισμός διαχείρισής τους. Έδωσε επίσης έμφαση στις δεσμεύσεις της EBRD για το κλίμα, θέτοντας στόχο το 50% των επενδύσεων που προωθεί να είναι πράσινες μέχρι το 2025. Στην Ελλάδα, πρόσθεσε η κ. Moraru, έχει ήδη πετύχει αυτόν τον φιλόδοξο στόχο από πέρυσι, ενώ οι επενδύσεις αυξάνονται σταθερά την τελευταία τετραετία στο πλαίσιο του συνεχούς μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας με μεταρρυθμίσεις που προσέλκυσαν ξένους επενδυτές. Στις προτεραιότητες για το 2024, περιλαμβάνεται η εφαρμογή του αναθεωρημένου σχεδίου RRF, η συνέχιση της πράσινης ατζέντας με επιταχυνόμενο ρυθμό και η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης για να μειωθούν οι μεγάλες καθυστερήσεις και η αναποτελεσματικότητα που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων, σημείωσε κλείνοντας η εκπρόσωπος της EBRD.
Η ελληνική βιομηχανία τροφίμων άντεξε στις αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων χρόνων εξασφαλίζοντας διατροφική επάρκεια και ομαλή λειτουργία της αγοράς, τόνισε ο Αθανάσιος Παπανικολάου, μέλος ΔΣ του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων και διευθύνων σύμβουλος της Vivartia. Επεσήμανε ότι η βιομηχανία θα πρέπει να ανταποκριθεί στα ESG κριτήρια και την πράσινη μετάβαση με μια σειρά από μέτρα και πρωτοβουλίες, δίνοντας έμφαση στην ενσωμάτωση της τεχνολογίας. Ο κ. Παπανικολάου ανέφερε ότι, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, οι 9 στους 10 σημαντικότερους κινδύνους για τη βιομηχανία τροφίμων είναι σχετικοί με τα ESG κριτήρια. Ανέφερε ότι το 82% των δεικτών που περιλαμβάνονται στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών είναι εκτός πορείας και ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να κάνουν 4 φορές μεγαλύτερες δαπάνες για να ανταποκριθούν σε αυτούς τους στόχους, υπογραμμίζοντας το κενό χρηματοδότησης που υπάρχει. Στο σκέλος των προτάσεων, ο κ. Παπανικολάου έδωσε έμφαση στη στροφή στη βιολογική γεωργία – για την οποία είπε ότι υπάρχει μεγάλη ζήτηση των προϊόντων της παγκοσμίως και ότι η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστήσει σε αυτήν. Επίσης, έδωσε έμφαση στις βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού και τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών. Πρέπει να στηριχθούν οι μορφωμένοι άνθρωποι από τις νεότερες γενιές ώστε να μείνουν στην ύπαιθρο και να προσφέρουν στον πρωτογενή τομέα, σημείωσε κλείνοντας.
Γκίκας Χαρδούβελης, Πρόεδρος ΔΣ, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, Καθηγητής στο Τμήμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς
Αισιόδοξος για την ελληνική οικονομία εμφανίστηκε ο πρόεδρος ΔΣ της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας και καθηγητής στο Τμήμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Γκίκας Χαρδούβελης, μιλώντας χαρακτηριστικά για τη σοβαρότητα που υπάρχει στο σύνολο της χώρας, με κατανόηση της δημοσιονομικής κατάστασης, εισροή επενδύσεων και σταθερότητα του χρηματοοικονομικού τομέα. Σχετικά με τον πληθωρισμό, ο κ. Χαρδούβελης εκτιμά ότι μπαίνουμε σε περιβάλλον με υψηλό πληθωρισμό και υψηλά επιτόκια. Αναφερόμενος σε δυνητικούς κινδύνους για τη χώρα, μίλησε για τις μεταρρυθμίσεις που μπορεί να έχουν κόστος στο παρόν, αλλά φέρνουν οφέλη στο μέλλον. Συγκεκριμένα, σημείωσε τους τομείς της δικαιοσύνης, της μείωσης του κενού ΦΠΑ, του δημογραφικού κ.ά.
Ειδικότερα για τον κλάδο των τραπεζών, ο κ. Χαρδούβελης υπογράμμισε τη μείωση του λόγου ΜΕΔ στο 5% και τη μετατόπιση του κινδύνου –λόγω της δραστηριοποίησης των funds– εκτός των ελληνικών τραπεζών αλλά και εκτός της χώρας. Θεωρεί απίθανη μια διεθνή κρίση όπως της περιόδου 2007-2009, που εν πολλοίς προκλήθηκε από τη «φούσκα» των ακινήτων. Έκτοτε, όπως είπε, η αγορά έμαθε να διαχειρίζεται έξυπνα τους κινδύνους, ενώ υπάρχει διαφορετική προσέγγιση και από τους οίκους αξιολόγησης και τις ρυθμιστικές αρχές φέρνοντας ως παράδειγμα τις συμφωνίες στο πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙΙ, την τραπεζική ένωση, τον ESM και άλλους μηχανισμούς σταθερότητας. Ο κ. Χαρδούβελης τόνισε ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν ρευστότητα και εμφανίζουν κορυφαίες επιδόσεις στην Ευρώπη, όπως έδειξαν και τα stress tests τον Ιούλιο. Οπότε, κατέληξε ότι αν υπάρξει κρίση στο μέλλον μπορεί να προκύψει μόνο από άλλον τομέα και εάν προκύψει, οι τράπεζες είναι καλύτερα προετοιμασμένες να τη διαχειριστούν.
Σχολιάζοντας τις ευρύτερες εξελίξεις στο πλαίσιο του μετασχηματισμού του χρηματοοικονομικού τομέα στην Ευρώπη, ανέφερε ότι πρέπει να επικαιροποιηθεί ο ορισμός του τι είναι τράπεζα. Απαντώντας σε ερώτημα αναφορικά με τα μη παραδοσιακά επενδυτικά κεφάλαια στο πλαίσιο της δραστηριότητας των fintech, κ. Χαρδούβελης σημείωσε ότι εισέρχονται δυναμικά στην αγορά και κάποιες δανείζουν overnight αποσπώντας μερίδιο αγοράς, οπότε πρέπει να εξεταστεί η δημιουργία μιας περιμέτρου για τον έλεγχο και την αντιμετώπιση των κινδύνων.
Colin Ellis, global credit strategist, Moody’s Investors Service
Μήνυμα ότι οι πιο πολλοί κίνδυνοι που είχε εντοπίσει η Moody's στην ελληνική οικονομία έχουν απομακρυνθεί μετέφερε από το βήμα του Economist ο Colin Ellis, global credit strategist της Moody’s Investors Service. Η τελευταία βαθμολόγηση του οίκου τόνισε ότι καταδεικνύει πως η χώρα δεν συνιστά κίνδυνο αθέτησης υποχρεώσεων. «Αυτό είναι το μήνυμα του "Βa" και το στέλνουμε πολύ καιρό», πρόσθεσε, μιλώντας και για την αλλαγή προσέγγισης του οίκου μετά τη χρηματοοικονομική κρίση στον τρόπο που γίνονται οι αξιολογήσεις. «Μισούμε να προσθέτουμε θόρυβο στις αγορές», τόνισε. εξηγώντας ότι ο οίκος δεν θέλει να προβαίνει σε μπρος-πίσω και αλλαγές βαθμίδας, εξηγώντας έτσι γιατί έχει μείνει πίσω σε σχέση με άλλους οίκους στην ένταξη της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα.
Ο κ. Ellis υπενθύμισε τα προβλήματα στον τραπεζικό κλάδο παγκοσμίως που ανέδειξαν εδώ και 13-14 μήνες χρεοκοπίες περιφερειακών τραπεζών στις ΗΠΑ. Μιλώντας για τη νέα προσέγγιση ως προς την εποπτεία για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, σημείωσε πως πρέπει να πείσεις τους πελάτες σου ότι παίζεις με τους σωστούς όρους, «αλλιώς τους έχασες», όπως πρόσθεσε. Δήλωσε ανήσυχος για τυχόν συστημικά προβλήματα από την έκρηξη τέτοιου είδους δανεισμού σε συνδυασμό με την αθέτηση υποχρεώσεων και σημείωσε ότι τραπεζες και μη τράπεζες διέπονται από άλλους όρους, εξηγώντας ότι οι επενδυτικές εταιρείες που δανείζουν το κάνουν ως ενδιάμεσοι και όχι άμεσα. Για τα επιτόκια, ο εκπρόσωπος της Moody’s Investors Service σημείωσε τα οφέλη για τον τραπεζικό κλάδο, που περνά σε κανονικότητα μετά από 6-7 χρόνια χαμηλών επιτοκίων και προέβλεψε σφιχτές νομισματικές πολιτικές από τις κεντρικές τράπεζες μέχρι το 2026.
Κώστας Φραγκογιάννης, Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος σε θέματα Οικονομικής Διπλωματίας και Εξωστρέφειας
Στις σημαντικές και άνευ προηγουμένου προκλήσεις που έχει ξεπεράσει η Ελλάδα προκειμένου να γίνει ένας προορισμός ελκυστικός για επενδύσεις, στάθηκε στην τοποθέτησή του ο Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος σε θέματα Οικονομικής Διπλωματίας και Εξωστρέφειας Κώστας Φραγκογιάννης. Όπως είπε, η επανεκλογή της κυβέρνησης τον Ιούνιο διασφαλίζει πολιτική σταθερότητα και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων έχει ως αποτέλεσμα τη μετατροπή της Ελλάδας σε μια χώρα που δέχεται επενδύσεις. «Είναι φιλική προς αυτές και η αναβάθμιση της πιστοληπτικής βαθμίδας της Ελλάδας είναι μια απόδειξη των καλών επενδύσεων», σημείωσε ο υφυπουργός. Σε ό,τι αφορά το μέλλον της χώρας, ο κ. Φραγκογιάννης τόνισε πως «συνεχίζουμε τη μεταμόρφωση της οικονομίας, αγκαλιάζοντας την καινοτομία και προσπαθούμε να γίνουμε ένας ψηφιακός, ενεργειακός και κόμβος logistics στην περιοχή». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα επίσης έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον γιγάντων όπως οι Google, η Microsoft και η Amazon, δεχόμενη εγκαταστάσεις clοud computing, κάτι που σημαίνει –όπως είπε– ότι έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει ένα νέο μοντέλο που θα αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο.
Μάριος Ραφαήλ, επικεφαλής Γραφείου Γενεύης, Henley & Partners
Τη σημασία προσέλκυσης επενδυτών υψηλών εισοδημάτων ανέλυσε ο επικεφαλής Γραφείου της Γενεύης της Henley & Partners Μάριος Ραφαήλ, σημειώνοντας ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη τάση στην Ελλάδα. Μάλιστα, παρέθεσε και κάποια στατιστικά που αποδεικνύουν αυτό το ενδιαφέρον των επενδυτών. «Σύμφωνα με έρευνα, η Ελλάδα προσέλκυσε 1.200 άτομα πολύ υψηλών εισοδημάτων, άρα 1.200 οικογένειες οι οποίες μετακόμισαν στη χώρα. Αυτό είναι μέσα στην κορυφαία δεκάδα παγκοσμίως. Ο Καναδάς προσέλκυσε 1.600 οικογένειες. Αυτό δείχνει και το πώς εξελίσσεται η δυναμική στην Ελλάδα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ραφαήλ. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «η Ελλάδα προσελκύει ανθρώπινο κεφάλαιο, προσελκύουμε πλούτο. Αυτές οι οικογένειες έρχονται και φέρνουν μαζί τους και την επιχείρησή τους και αυτό είναι πολύ θετικό για την Ελλάδα. Και σε σχέση με άλλους ανταγωνιστές στην Ευρώπη, βλέπουμε μεγάλη ζήτηση και μια εκθετική άνοδο στην ενίσχυση του ενδιαφέροντος».
Νίκος Σταθόπουλος, Πρόεδρος, BC partners
Για το περιβάλλον που διαμορφώνει η παγκόσμια κρίση, το επενδυτικό κλίμα αλλά και για τα πλεονεκτήματα που διαθέτει η Ελλάδα στον διεθνή επενδυτικό στίβο, μίλησε στο συνέδριο του Economist ο πρόεδρος της BC partners Νίκος Σταθόπουλος. Μιλώντας για τις κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με τις επενδύσεις εν μέσω αστάθειας, ο κ. Σταθόπουλος υπογράμμισε πως σε αυτό το πολύ ξεχωριστό μακροοικονομικό περιβάλλον, με τον πληθωρισμό να μην έχει φτάσει στον στόχο που έχει τεθεί και τα επιτόκια να παραμένουν υψηλά, οι επενδυτές θα πρέπει να προσαρμοστούν. «Η αλήθεια είναι ότι οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι, άρα πρέπει να είμαστε και εμείς λίγο πιο συντηρητικοί και να δούμε ποιες είναι καλές επιχειρήσεις στις οποίες μπορούμε να προσθέσουμε και να δημιουργήσουμε αξία».
Αναφορικά με την Ελλάδα, ο ίδιος επεσήμανε πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει πολύ θετική ατμόσφαιρα, τονίζοντας ταυτόχρονα πως η χώρα έχει κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα που την καθιστούν ένα πιο βιώσιμο επενδυτικό προορισμό. «Πρέπει να συνεχίσει να προσελκύει επενδύσεις και να παραμείνει σε αυτήν την πορεία, η οποία νομίζω ότι είναι η σωστή πορεία (...) Ο ρόλος του κράτους είναι να εξασφαλίσει ότι θα δημιουργήσει ένα περιβάλλον στο οποίο η επιχειρηματικότητα μπορεί να ανθίσει, διότι είναι η κινητήριος δύναμη κάθε οικονομίας», υπογράμμισε ο κ. Σταθόπουλος.
Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Τη θέση ότι η Ελλάδα διαχειρίστηκε ικανοποιητικά τις μεγάλες διεθνείς αναταραχές των τελευταίων ετών (covid, πολεμικές συγκρούσεις κ.λπ.) εξέφρασε στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, τονίζοντας ότι «έχουμε γίνει πιο προσαρμοστικοί και πιο ανθεκτικοί στη διαχείριση των κρίσεων». Ο υπουργός αναφέρθηκε σε τρεις εξελίξεις που «αποδεικνύουν ότι η οικονομία παρά το δυσμένες διεθνές περιβάλλον, αποδείκνυεται παραπάνω από ανθεκτική». Πρώτον, σύμφωνα με το Economist, η ελληνική οικονομία είναι πρωτοπόρα στην τιθάσευση του πληθωρισμού (3η καλύτερη επίδοση στην Ε.Ε.). Επίσης, κατατάσσεται πολύ ψηλά σε σχέση με τα σχέδια πράσινης μετάβασης και απανθρακοποίησης. Δεύτερον, η αναβάθμιση της Ελλάδας από τον Standard & Poor’s, η οποία έγινε εν μέσω παγκόσμιων αναταράξεων, κάτι που καταδεικνύει ότι έχουμε αντιμετωπίσει επιτυχώς τις κρίσεις. Τρίτον, η απόφαση της UniCredit να επενδύσει στην Alpha Bank, καθώς πρόκειται για την πρώτη μεγάλη επένδυση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα έπειτα από 17 χρόνια. Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Χατζηδάκης δεσμεύθηκε για επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων όπου είναι αναγκαίο, δηλ. στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και στην αντιμετώπιση της φοροδιαφύγης. Ακόμη, τόνισε ότι η κυβέρνηση θα μείνει σταθερή σε ένα μείγμα πολιτικών για δημοσιονομική πειθαρχία και ανάπτυξη. «Μια πολιτική που θα αναπτύσσει οικονομικά τη χώρα και θα μας επιτρέπει να εφαρμόζουμε πολιτικές προς όφελος των αδύναμων», σημείωσε, προτού καταλήξει: «Θα κλεισουμε τα αυτιά μας στις σειρήνες του λαϊκισμού για να φτάσουμε στην Ιθάκη».
Pierre Gramegna, Διευθύνων Σύμβουλος, ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας)
Στην αναβάθμιση της Ελλάδας από τον Standard & Poor’s αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος του ESM Pierre Gramegna, τονίζοντας ότι η χώρα μας κέρδισε ξανά την επενδυτική βαθμιδα με σώφρονα οικονομική πολιτική, αλλά και γιατί υπήρξε ανάπτυξη λόγω των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Η ανάπτυξη της Ελλάδας άγγιξε το 6% τα τελευταία τρία χρόνια. Ελάχιστες χώρες καταφεραν κάτι τέτοιο. Εσείς το πετύχατε γιατί είχατε καλή παραγωγικότητα», επεσήμανε χαρακτηριστικά. Επιπλέον, επικεντρώθηκε στον μετασχηματισμό των ελληνικών τραπεζών που, όπως ανέφερε, στο παρελθόν ήταν πάρα πολύ ασταθείς. «Έχετε πλέον ξένους παίκτες που θέλουν να επενδύσουν στις ελληνικές τράπεζες», πρόσθεσε και σημείωσε πως δεν ήταν τυχαίο ότι η ανακοίνωση της επένδυσης της UniCredit στην Alpha Bank έγινε παράλληλα με την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας.
Παύλος Μυλωνάς, Διευθύνων Σύμβουλος, Εθνική Τράπεζα
Σε εκτίμηση του μεγέθους των επενδύσεων που πρέπει να γίνουν ώστε να υπάρξει στην Ελλάδα μια βιώσιμη ανάπτυξη προχώρησε κατά την τοποθέτησή του στο ετήσιο συνέδριο του Economist o διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Παύλος Μυλωνάς. «Η επένδυση ως ποσοστό του ΑΕΠ πρέπει να αυξηθεί από 14% σε 20% περίπου έως το 2030. Το μισό θα προέλθει από ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων, το ¼ από τις τράπεζες και το άλλο ¼ από άμεσες ξένες και δημόσιες επενδύσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, ο κ. Μυλωνάς εστίασε στα θετικά αποτελέσματα που έχει να επιδείξει η χώρα. Όπως εξήγησε, η παραγωγικότητα έχει αυξηθεί κατά 6% τα τελευταία 2 χρόνια, ενισχύοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, ανέφερε, και συνέχισε: Η οικονομία έχει πολύ ικανό εργατικό δυναμικό, η χώρα μας διανύει μια περίοδο πολιτικής σταθερότητας, οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι γύρω στα 36 δισ. ευρώ, ένα μεγάλο ποσοστό της ενέργειας παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και το τραπεζικό σύστημα έχει κάνει αξιοσημείωτο μετασχηματισμό. Κλείνοντας, ο κ. Μυλωνάς εστίασε στην αξιοσημείωτη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά και στα πολύ υψηλά επίπεδα ρευστότητας, κάτι που αποτελεί ένα «πολύ καλό σημάδι μιας υγιούς οικονομίας».
Θανάσης Κοντογεώργης, Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ
Στις αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων 15 ετών (χρηματοπιστωτική, πανδημία, πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή κ.λπ.) αναφέρθηκε στην ομιλία του ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Θανάσης Κοντογεώργης, σχολιάζοντας ότι η ΕΕ, παρότι συχνά καθυστερεί, τελικά λαμβάνει σωστές αποφάσεις, φέρνοντας ως παράδειγμα σε αυτό το πλαίσιο την αντίδρασή της στην κρίση της πανδημίας. Συνέδεσε τα παραπάνω με τη συζήτηση στην ΕΕ για το νέο σύμφωνο σταθερότητας, σημειώνοντας ότι η δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει να είναι ήπια και να μην επηρεάζει την αποφασιστικότητα για ανάπτυξη και επενδύσεις.
Ο υφυπουργός μίλησε για μια «προκατάληψη» εις βάρος των χωρών του νότου, μεταξύ άλλων ότι είναι επιρρεπείς στη δημιουργία χρέους, τονίζοντας ότι αυτή η προκατάληψη δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τις εξελίξεις των τελευταίων 15 ετών και τις προόοδους της ίδιας της ΕΕ στη διακυβέρνηση. Ο κ. Κοντογεώργης επεσήμανε ότι η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει η δημοσιονομική παρέμβαση να είναι αξιόπιστη και να συνδέεται και με την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, έτσι ώστε να περιφρουρηθεί η διπλή μετάβαση (ενεργειακή-ψηφιακή) αλλά και να ληφθεί υπ’ όψιν η ανάγκη για αμυντικές δαπάνες. Τόνισε ότι η ελληνική κυβέρνηση τα τελευταία τέσσερα χρόνια έριξε βάρος στην ύπαρξη ιδιοκτησίας του προγράμματος ανάκαμψης και των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και αυτό συνέβαλε στην έξοδο της χώρας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, ενώ μίλησε για καλά δημοσιονομικά αποτελέσματα και ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Γιώργος Παγουλάτος, Καθηγητής, Μόνιμος Αντιπρόσωπος στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία, Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)
Η κρίση είναι μια νέα κανονικότητα, υπογράμμισε ο καθηγητής και Μόνιμος Αντιπρόσωπος στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία, Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) Γιώργος Παγουλάτος, αναφερόμενος στις αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων 15 ετών και επισημαίνοντας ότι οι μορφές διακυβέρνησης πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτό. Η πράσινη μετάβαση είναι μια προτεραιότητα της ΕΕ, είπε, και πρέπει και ως προς αυτή να υπάρξει προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Ο κ. Παγουλάτος σημείωσε ότι τώρα επιστρέφουμε ως ΕΕ στους δημοσιονομικούς κανόνες, αλλά το υπάρχον σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας δεν είναι αρκετά αυστηρό όταν η οικονομία πηγαίνει καλά, ώστε να έχουμε πλεονάσματα, και δεν είναι αρκετά ευέλικτο και αντικυκλικό όταν η οικονομία μπαίνει σε ύφεση, ώστε να δίνει τη δυνατότητα απάντησης σε αυτήν. Το νέο σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας, επεσήμανε, πρέπει να χαρακτηρίζεται από αξιοπιστία και έναντι των επενδυτών και όσον αφορά τη διατηρησιμότητα του χρέους, αλλά θα πρέπει να λαμβάνει επίσης υπ’ όψιν την κλιματική κρίση και τις αντίστοιχες επενδύσεις. Σχολίασε ότι για την Ευρώπη οι κρίσεις είναι ως επί το πλείστον εξωγενείς, σε ένα διεθνές περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από κατακερματισμό, πόλωση και τάσεις αντίρροπες στην παγκοσμιοποίηση. Τέλος, ο κ. Παγουλάτος αναφέρθηκε στα προβλήματα χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ιδίως σε σχέση με τα ESG κριτήρια.
Η ΕΕ πρέπει να προχωρήσει προς μια βαθιά ομοσπονδοποίηση γιατί δεν θα μπορέσει αλλιώς να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες κρίσεις, τόνισε από το βήμα του Economist ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Νίκος Παππάς. Η Ελλάδα, επεσήμανε, πρέπει να διεκδικήσει μια πιο ήπια δημοσιονομική προσαρμογή και υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση απουσιάζει από τη συζήτηση για το νέο σύμφωνο σταθερότητας. Ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι 19η στην ΕΕ-27 στη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, 3η σε ποσοστό του πληθυσμού που έχει αδυναμία θέρμανσης του σπιτιού του και 3η από το τέλος στον αριθμό οχημάτων μηδενικών εκπομπών. Ο κ. Παππάς επεσήμανε ότι οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες όσον αφορά την πράσινη μετάβαση και ότι η μετάβαση αυτή είτε θα γίνει για όλους είτε δεν θα γίνει για κανέναν. Τέλος, ανέφερε ότι μόνο το 4%-5% των ελληνικών επιχειρήσεων έχει πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση και μόνο το 4%-6% έχει πρόσβαση στα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία προσθέτοντας ότι τα επιμελητήρια και η αναπτυξιακή τράπεζα μπορούν να παίξουν έναν ρόλο στο να περάσει η ελληνική επιχειρηματικότητα τον «πήχη» των ESG κριτηρίων και της κλιματικής προσαρμογής.
Θανάσης Κοντογεώργης, Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ
Για μια «ιστορία εθνικής αυτογνωσίας, αυτοπεποίθησης και υπευθυνότητας» έκανε λόγο ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Θανάσης Κοντογεώργης, αναφερόμενος στα βήματα της ελληνικής κυβέρνησης προς τον στόχο της ανάκαμψης της οικονομίας. Όπως επεσήμανε, αυτό που ζούμε τα τελευταία χρόνια είναι μια ιστορία που έχει περάσει από τον θυμό στην επιτυχία. «Σε ένα comeback που αναγνωρίζεται διεθνώς μετά και την τελευταία αναβάθμιση από την S&P», όπως υποστήριξε. Σύμφωνα με τον κ. Κοντογεώργη, η χώρα μπαίνει σε έναν κύκλο κανονικότητας, για αυτό «έχουμε την υποχρέωση τον δρόμο που χαράξαμε πριν 4 χρόνια να τον συνεχίσουμε». Στο σημείο αυτό, τόνισε πως «δεν είναι τυχαίο ότι είμαστε η πρώτη χώρα σε ποσοστιαία μείωση του χρέους. Δεν είναι τυχαίο ότι ο δείκτης στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από το 45%, αυτήν τη στιγμή είναι μονοψήφιος. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες επενδύουν σε ένα τραπεζικό σύστημα που φαίνεται ότι οι ισολογισμοί του είναι καλοί». Οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι διπλάσιοι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τα τελευταία δύο χρόνια, δημιουργήθηκαν 300.000 νέες θέσεις εργασίας και η ανεργία είναι στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2010, συμπλήρωσε κλείνοντας ο κ. Κοντογεώργης.
Paolo Fioretti, επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα, ESM
Το μήνυμα της επαγρύπνησης έστειλε από το βήμα του Economist ο επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα του ESM Paolo Fioretti, ο οποίος επεσήμανε ότι η αναβάθμιση από τον S&P αποτελεί το πρώτο βήμα σε ένα νέο ταξίδι. «Δεν πρέπει να επαναπαυθούμε […] Πρέπει να επικεντρωθούμε στην ενίσχυση του επενδυτικού στάτους, το οποίο φέρνει πολλά πλεονεκτήματα. Τώρα είναι η στιγμή αυτά τα πλεονεκτήματα να φτάσουν στην κοινωνία», σημείωσε μεταξύ άλλων, υπενθυμίζοντας ότι τα οφέλη της επενδυτικής βαθμίδας έχουν αντίκτυπο στο κόστος χρηματοδότησης. «Υπήρχε μείωση στο spread για την Ελλάδα», αναγνώρισε, επίσης. Παράλληλα, ο κ. Fioretti υποστήριξε ότι τα οφέλη δεν αφορούν μόνο τα κρατικά ομόλογα. «Ο ιδιωτικός τομέας θα μπορέσει να εκδώσει δικά του ομόλογα σε χαμηλές τιμές», συμπλήρωσε, ενώ παραθέτοντας ακόμη ένα πλεονέκτημα, έκανε λόγο για τη μείωση της αβεβαιότητας. «Κι αυτό είναι κρίσιμο σε μια περίοδο με τόσο υψηλά επιτόκια». Την ίδια στιγμή, ανέφερε ότι η χώρα αποκτά πλέον πρόσβαση σε μια ευρύτερη δεξαμενή επενδυτών, καλώντας την κυβέρνηση να εστιάσει στην ενίσχυση της σταθερότητας και στη διατήρησης της δημοσιονομικά σώφρονος πολιτικής.
Martin Bijsterbosch, επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα, ΕΚΤ
«Έχει αναγνωριστεί σε μεγάλο βαθμό η οικονομική επίδοση της Ελλάδας» διαμήνυσε ο επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα της ΕΚΤ Μartin Bijsterbosch, ο οποίος έκανε λόγο για τεράστια πρόοδο, προσθέτοντας ωστόσο ότι έχει ακόμα πολλά να κάνει προκειμένου να φθάσει σε ένα βιώσιμο μονοπάτι πραγματικής σύγκλισης σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με τον κ. Bijsterbosch, χρειάζονται οικονομικά και διαρθρωτικά μέτρα για να κλείσουν κάποια τρωτά σημεία, όπως το δημόσιο χρέος. Συμπλήρωσε ότι οι δυνατότητες οικονομικής ανάκαμψης μπορούν να ενισχυθούν με τη μείωση των εμποδίων στην αγορά εργασίας και τη διαμόρφωση μιας πιο ελκυστικής Ελλάδας ως τόπου επενδύσεων. Αναφερόμενος στο τραπεζικό σύστημα, ο κ. Bijsterbosch αναγνώρισε ότι είναι πολύ πιο σταθερό σε σχέση με το παρελθόν, αλλά σημείωσε ότι χρειάζεται να δουλέψουμε περισσότερο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και την ενδυνάμωση των κεφαλαιακών αποθεμάτων, καθώς και να εξασφαλίσουμε ότι η κερδοφορία των τραπεζών είναι βιώσιμη. Καταλήγοντας, ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ ανέφερε ότι η λέξη κλειδί είναι η «βιωσιμότητα». Η Ελλάδα πρέπει να μείνει δεσμευμένη στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και η υλοποίηση του RRF (Ταμείο Ανάκαμψης) είναι ένα σημείο κλειδί, δήλωσε χαρακτηριστικά.
