Χατζηδάκης: Πέντε άξονες δράσης κατά της φοροδιαφυγής - Τι φέρνει το νέο νομοσχέδιο για ελεύθερους επαγγελματίες, POS και ιδιοκτήτες βραχυχρόνιας μίσθωσης
Οι ρυθμίσεις για ελεύθερους επαγγελματίες, διασύνδεση των POS και πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων
Το νέο φορολογικο νομοσχέδιο και τα μέτρα που περιλαμβάνει για τη φοροδιαφυγή παρουσίασε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης.
Τα μέτρα επικεντρώνονται μεταξύ άλλων στους ελεύθερους επαγγελματίες, τους λιανεμπόρους, τους ιδιοκτήτες ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, POS και ατομικές επιχειρήσεις, καθώς τα στοιχεία που προκύπτουν με βάση την ανάλυση των φετινών φορολογικών δηλώσεων, δείχνουν ότι 7 στους 10 αυτοαπασχολούμενοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από τον κατώτατο μισθό.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους ελεύθερους επαγγελματίες με την εισαγωγή ενός «καινούργιου και δίκαιου συστήματος φορολόγησης», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης, προσθέτοντας: «Είναι θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης, που αφορά το σύνολο φυσικά της κοινωνίας, αλλά και όλους εκείνους τους πολλούς πάντως ελεύθερους επαγγελματίες που πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους».
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την επεξεργασία των τελευταίων φορολογικών δηλώσεων των 733.396 αυτοαπασχολούμενων, προκύπτει ότι σχεδόν μισό εκατομμύριο ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν για το 2022 εισόδημα έως 10.000 ευρώ το χρόνο, ενώ μόνο 31.652 ή 4,3% του συνόλου δηλώνουν πάνω από 40.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 7 στους 10 αυτοαπασχολούμενους δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από τον κατώτατο μισθό, ο οποίος είναι 780 ευρώ το μήνα (επί 14 καταβολές), ή 10.920 ευρώ το χρόνο. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει, ότι ο εργοδότης δηλώνει χαμηλότερο εισόδημα από εκείνο των υπαλλήλων που απασχολεί.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως προανήγγειλε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προβλέπεται μείωση 50% του τέλους επιτηδεύματος από το 2024 για όσους ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνουν ετήσια έσοδα πάνω από τον κατώτατο μισθό. Για όσους αυτοαπασχολούμενους δηλώνουν ετήσια έσοδα κάτω από τον κατώτατο μισθό η μείωση θα είναι μικρότερη, της τάξεως του 25%. Η επιβολή κατώτατου τεκμαρτού ορίου εισοδήματος σημαίνει ότι το ΥΠΕΘΟ θεωρεί δεδομένο πως οι ελεύθεροι επαγγελματίες κερδίζουν κατ’ ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ίσο με τον κατώτατο μισθό, ήτοι 10.900 ευρώ (780 ευρώ x 14).
Επίσης, στο φορολογικό νομοσχέδιο περιλαμβάνεται, όπως είχε γράψει το powergame, χρηματική αμοιβή για τους πολίτες, οι οποίοι καταγγέλλουν στην εφορία περιπτώσεις φοροδιαφυγής μέσα από την εφαρμογή της ΑΑΔΕ «e-Appodixi».
Τα μέτρα για τη φοροδιαφυγή στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο
Ο Κωστής Χατζηδάκης αναφέρθηκε αρχικά στους 5 πυλώνες του νέου φορολογικού νομοσχεδίου:
1. Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
2. Περιορισμός της χρήσης των μετρητών στις συναλλαγές.
3. Πιο διαφανείς και αποτελεσματικοί έλεγχοι.
4. Παρέμβαση στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
5. Δίκαιο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών.
Στη συνέχεια, ο Κωστής Χατζηδάκης επανέλαβε εν συντομία τα 10 μέτρα κατά της φοροδιαφυγής, τα οποία περιλαμβάνονται στο φορολογικό νομοσχέδιο:
1. Διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024 (αφορά σε περίπου 450.000 επιχειρήσεις).
2. Καθίστανται μέσα στο 2024 υποχρεωτικά τα ηλεκτρονικά τιμολόγια, προκειμένου οι συναλλαγές να διασταυρώνονται και να επαληθεύονται σε πραγματικό χρόνο.
3. Καθολικά τα ηλεκτρονικά βιβλία (myDATA). Αυτό σημαίνει ότι τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS). Επίσης, ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA.
4. POS παντού σε σύντομο χρονικό διάστημα.
5. Ενεργοποιείται το ψηφιακό δελτίο αποστολής (πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους), με στόχο να γίνεται σε πραγματικό χρόνο (real time) η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών.
6. Αυξάνεται το πρόστιμο χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής.
7. Θεσμοθετείται η πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών. Σε συνδυασμό με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει τη διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία.
8. Αποκλείονται οι παραβάτες λαθρεμπορίας μέσα από τη δημιουργία μητρώου παραβατών και την απαγόρευση συνεργασίας με παραβάτες λαθρεμπορίας.
9. Απαγορεύονται οι αγοραπωλησίες ακινήτων με μετρητά.
10. Επιβάλλεται από 01/01/2024 ΦΠΑ και τέλος διαμονής -ισχύουν σήμερα για ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια- στο εισόδημα από βραχυχρόνια μίσθωση τριών ή περισσότερων ακινήτων, τύπου Airbnb.
Πώς θα φορολογούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του φορολογικού νομοσχεδίου, ο Κωστής Χατζηδάκης σημείωσε ότι «το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δήλωσε το 2022 ετήσιο εισόδημα κατώτερο από το αντίστοιχο του μισθωτού, που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό» και πρόσθεσε ότι «το 4% των ελεύθερων επαγγελματιών πληρώνει το 50% των φόρων του κλάδου». Όπως είπε, «από δω και πέρα κανένας ελεύθερος επαγγελματίας δεν θα γίνεται δεκτό να φορολογείται για εισόδημα κατώτερο από εκείνο του μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. Το τεκμήριο αυτό θα είναι “μαχητό”, όπως είναι “μαχητά” και τα τεκμήρια που ισχύουν για το Ε1». Σύμφωνα με την παρουσίαση, συνολικά έσοδα 606 εκατ. ευρώ θα προκύψουν από την κυβερνητική παρέμβαση στο θέμα της φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών
Ο Κωστής Χατζηδάκης ανέφερε ότι «το ύψος του τεκμηρίου, 10.920 ευρώ σε ετήσια βάση, μπορεί να περιορίζεται για ατομικές επιχειρήσεις με λίγα έτη λειτουργίας». Και εξήγησε: «Γιατί όταν ξεκινάς πρέπει να έχει ένα περιθώριο για να αναπτύξεις τη δράση σου και να εδραιωθείς». Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σημείωσε ακόμα ότι «το ύψος του τεκμηρίου αυξάνεται για ατομικές επιχειρήσεις με περισσότερα έτη λειτουργίας, περισσότερους υπαλλήλους και τζίρο αρκετά μεγαλύτερο από το συγκεκριμένο ΚΑΔ του κλάδου». Όπως είπε, το συγκεκριμένο σύστημα δεν υπάρχει μόνο στην Ελλάδα, αλλά εφαρμόζεται ήδη σε χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο.
Παρουσιάζοντας περισσότερα στοιχεία, σημείωσε: Το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται αμέσως από το 2024 κατά 50% για όσους είναι πάνω από το τεκμήριο και κατά 25% για όσους είναι κάτω από το τεκμήριο.
«Δεν μιλάμε για ένα ευρώ παραπάνω αλλά για ένα όριο 5% σε σχέση με το όριο 10.920 ευρώ». «Οι συνεπείς φορολογούμενοι θα πληρώνουν λιγότερο γιατί θα αποφεύγουν το τέλος επιτηδεύματος. Η κυβέρνηση φέρνει νωρίτερα κατά έναν χρόνο το συγκεκριμένο μέτρο για το τέλος επιτηδεύματος».
«Αυξήσεις στους φόρους θα δουν αυτοί που κατά τεκμήριο δεν δήλωναν τα εισοδήματά τους. Πώς μπορεί να ζει κάποιος που έχει στη δούλεψή του εισόδημα κατώτερο και από τον χαμηλότερο αμειβόμενο. Κάπου εδώ υπάρχει ζήτημα κοινής λογικής».
Ποια θα είναι τα αποτελέσματα:
* Αποκάλυψη φορολογητέας ύλης, συν 800 εκατ. ευρώ
* 606 εκατ. ευρώ μετά το τέλος επιτηδεύματος κατάργησης
* 76% με τις καινούργιες ρυθμίσεις θα πληρώνει φόρο από 0 έως 3.000 ευρώ.
* 24% θα πληρώνει φόρο άνω των 3.000 ευρώ.
«Πολύ πιο δίκαιο σύστημα φορολόγησης» και «σταδιακή και γρηγορότερη κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και με τους επιπλέον πόρους έχουμε δυνατότητα για ενίσχυση της Παιδείας και της Υγείας».
* Αν ο ιδιοκτήτης έχει από τρία ακίνητα και πάνω, θα πρέπει να συστήσει εταιρεία, οποιασδήποτε νομικής μορφής, και θα επιβαρύνεται με ΦΠΑ (13%), τέλος διαμονής (1,5 ευρώ ανά διανυκτέρευση) και τέλος παρεπιδημούντων (0,5% του τζίρου).
* Οι ιδιοκτήτες που θα επιλέξουν να παραχωρήσουν τη διαχείριση των ακινήτων τους σε εταιρείες property management δεν θα είναι υποχρεωμένοι να συστήσουν οι ίδιοι εταιρεία, ακόμα και αν ενοικιάζουν με βραχυχρόνια μίσθωση 3+ ακίνητα.
* Θα συνεχίσουν να φορολογούνται ως ιδιώτες με εισόδημα από ενοίκια.
* Κάθε νομική μορφή θα πληρώνει ΦΠΑ, φόρο διαμονής και τέλος παρεπιδημούντων, ακόμα και αν διαχειρίζεται 1 ή 2 ακίνητα.
* Το τέλος διαμονής και το τέλος παρεπιδημούντων θα το εισπράττουν οι πλατφόρμες και θα το αποδίδουν στην ΑΑΔΕ.
* Μέσω ειδικής εφαρμογής η ΑΑΔΕ θα αποδίδει τους φόρους αυτούς.
* Οι εταιρείες διαχείρισης θα δικαιούνται ΕΣΠΑ και θα μπαίνουν στο πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους».
* Η βραχυχρόνια μίσθωση παραμένει αστική μίσθωση.
Για τη φοροδιαφυγή των ελεύθερων επαγγελματιών και τα μέτρα που προβλέπονται στο φορολογικό νομοσχέδιο, ο κ. Θεοχάρης σχολίασε: «Συνιστά ένα διπλό μήνυμα αδικίας, απέναντι στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους αφενός και εντός της τάξεως των ελευθέρων επαγγελματιών αφετέρου», καθώς το βάρος της φορολογίας «πέφτει δυσανάλογα στις πλάτες λίγων». Και προσέθεσε:
«Βασικός άξονας του νέου συστήματος είναι ότι τα κέρδη που προκύπτουν λογιστικά από μια επιχείρηση δεν μπορούν να είναι λιγότερα από τον υπολογισμό που βασίζεται σε αντικειμενικά και σταθερά κριτήρια». Σε αυτό το σημείο διευκρίνισε: «Πεδίο εφαρμογής είναι οι ατομικές επιχειρήσεις εξαιρουμένων των αγροτών και των “μπλοκάκηδων” που είναι υποκρυπτόμενοι μισθωτοί».
Ελεγκτές ΑΑΔΕ με κάμερες και τα μέτρα για το λαθρεμπόριο καυσίμων
Από τη μεριά του, ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), Γιώργος Πιτσιλής, σημείωσε ότι το νέο φορολογικό νομοσχέδιο έχει τρεις βασικές κατευθύνσεις, οι οποίες είναι:
* Η διεύρυνση των ψηφιακών εργαλείων.
* Η ενίσχυση της διαφάνειας. * Η συνεργασία με πολίτες και επιχειρήσεις.
Ο Γιώργος Πιτσιλής σημείωσε ότι οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ θα φέρουν κάμερες για την προστασία των ελεγκτών, αλλά και τη διασφάλιση ζητημάτων ακεραιότητας. Και πρόσθεσε ότι οι συναντήσεις των στελεχών της Αρχής με τους φορολογούμενους θα καταγράφονται. Το ίδιο θα ισχύει τόσο για τους τελωνειακούς ελέγχους όσο και για τις συναντήσεις με τελωνειακούς υπαλλήλους.
Ο διοικητής της ΑΑΔΕ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του φορολογικού νομοσχεδίου και των μέτρων για τη φοροδιαφυγή, και στη λαθρεμπορία καυσίμων. Όπως είπε, οι εταιρείες εμπορίας θα έχουν πλέον υποχρέωση να ελέγχουν την κατάσταση των πρατηρίων με τα οποία συνεργάζονται, να ενημερώνουν τις Αρχές για οποιαδήποτε παράβαση και να διακόπτουν τη συνεργασία τους με όσους παρανομούν.
Αναλυτικά οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου
Αναλυτικά οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου περιλαμβάνουν τα εξής:
Α. Περιορισμός της χρήσης μετρητών
- Απαγόρευση μετρητών στις αγορές ακινήτων: Το τίμημα για αγοραπωλησίες ακινήτων θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Το συμβόλαιο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά είναι άκυρο και απαγορεύεται η μεταγραφή του. Οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που καταβλήθηκε με μετρητά, κατ' ελάχιστο 10.000 και μέχρι 500.000 ευρώ, για κάθε παράβαση.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, το 2022 πραγματοποιήθηκαν 338.511 μεταβιβάσεις ακινήτων με συνολικό τίμημα 27.740.709.425.71Euro. Από αυτές, οι 42.613 εξοφλήθηκαν αποκλειστικά με μετρητά (συνολικό τίμημα :462.493.710,3Euro) ενώ σε 41.741 περιπτώσεις, τίμημα ύψους 2.980.580.395.13Euro εξοφλήθηκε εν μέρει με μετρητά.
-Καταβολή επιδομάτων σε χρεωστική κάρτα: Θεσμοθετείται η πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών. Σε συνδυασμό με την διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει την διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία.
-Πρόστιμο για συναλλαγές με μετρητά: Το πρόστιμο για αγορές αξίας πάνω από 500 ευρώ με μετρητά, το οποίο σήμερα είναι 100 ευρώ διαμορφώνεται στο εξής στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης.
-Υποχρεωτικά ηλεκτρονικές συναλλαγές για προϊόντα με φόρο κατανάλωσης: Όλες οι συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων για προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης, φόρο κατανάλωσης και τέλος ταξινόμησης, γίνονται υποχρεωτικά και ανεξαρτήτως ποσού, με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Η ρύθμιση περιλαμβάνει τόσο το εγχώριο όσο και το διεθνές εμπόριο (εισαγωγές - εξαγωγές) με χώρες της ΕΕ και τρίτες χώρες. Δεν αφορά τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και ιδιωτών ή μεταξύ ιδιωτών.
Β. Ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Με το νομοσχέδιο θεσπίζονται οι αλλαγές που έχουν ανακοινωθεί στο καθεστώς που διέπει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, με στόχο αφενός την διασφάλιση όσων όρων ανταγωνισμού με τα ξενοδοχεία και αφετέρου την ανάπτυξη του κλάδου που συνεισφέρει σημαντικά στην τουριστική κίνηση. Ειδικότερα, με τις ρυθμίσεις που εισάγονται, από 1.1.2024:
-Επεκτείνεται στις βραχυχρόνιες μισθώσεις το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, που είναι 0,5 % επί των εσόδων, υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το τέλος παρεπιδημούντων εισπράττεται μέσω ειδικής πλατφόρμας, από όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων.
-Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο).
-Καταργείται ο φόρος διαμονής ο οποίος επιβάλλεται σήμερα σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και αντικαθίσταται από το «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» το οποίο θα επιβαρύνει επιπλέον και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με 1,5 ευρώ την ημέρα.
Το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση επιβάλλεται σε όλες τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, δηλαδή και στις περιπτώσεις που ο εκμισθωτής διαθέτει ένα ή δύο ακίνητα.
- Αυστηροποιούνται τα πρόστιμα για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Το νέο πρόστιμο ορίζεται, ανά φορολογικό έτος, στο 50% των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ' ελάχιστο 5.000 ευρώ. Σήμερα το πρόστιμο που επιβάλλεται σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης είναι οριζόντιο, ανέρχεται σε 5.000 ευρώ και επιβάλλεται στον διαχειριστή, είτε είναι κύριος ή επικαρπωτής ή τρίτος.
-Τίθεται όριο 60 ημερών στη διάρκεια της μίσθωσης προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια. Διευκρινίζεται ότι το όριο των 60 ημερών δεν αφορά τη διάρκεια των μισθώσεων μέσα στο χρόνο (ρύθμιση που είχε συζητηθεί παλαιότερα) αλλά τη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά. Έτσι, θα επιτρέπεται για παράδειγμα η μίσθωση ενός ακινήτου για 100 ή 150 ημέρες μέσα στη χρονιά με την προϋπόθεση ότι κάθε μίσθωση ξεχωριστά δεν υπερβαίνει τις 60 ημέρες. Ο νέος ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης διαμορφώνεται ως εξής: «Ως βραχυχρόνια μίσθωση ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση ακινήτου για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των εξήντα (60) ημερών, και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων».
-Στην περίπτωση που διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα και θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.
Γ. Νέο σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες
Σημείο αναφοράς του νέου συστήματος είναι ο κατώτατος μισθός. Προβλέπεται συγκεκριμένα ότι τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα των αυτοαπασχολούμενων μαζί με τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία, δεν μπορεί να είναι μικρότερα από μια ελάχιστη αμοιβή, η οποία προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο σε σημείο που αντανακλά την ελάχιστη εισφερόμενη αξία της προσωπικής εργασίας του αυτοαπασχολούμενου στην επιχείρησή του.
Προσδιορισμός ελάχιστης αμοιβής
Η ελάχιστη αμοιβή προσδιορίζεται ως εξής:
1. Η ελάχιστη αμοιβή δεν μπορεί να υπολείπεται του μεγαλύτερου μεταξύ: α) του ελάχιστου (βασικού) μισθού προσαυξημένου κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη και β) του ανώτερου ετήσιου μισθού (έως 30.000 ευρώ) που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει στο προσωπικό του
2.Η ελάχιστη αμοιβή, όπως αυτή προσδιορίζεται πιο πάνω, προσαυξάνεται με 2 τρόπους, σωρευτικά:
Α. με ένα ποσό ίσο με το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας (μισθός, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) του προσωπικού που ο αυτοαπασχολούμενος απασχολεί στην επιχείρησή του, με ανώτατο όριο τις 15.000 ευρώ.
Β. με ένα συντελεστή όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ:
• 35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων
• 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων, με ανώτατο όριο τις 50.000 ευρώ.
Πεδίο εφαρμογής
Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί στις ατομικές επιχειρήσεις, εξαιρουμένων των αγροτών και των αυτοαπασχολούμενων με ΑΠΥ («μπλοκάκια»).
Παραδοχές-μειώσεις-απαλλαγές
-Για τον υπολογισμό του ελάχιστου (βασικού) μισθού λαμβάνονται υπόψη τυχόν τριετίες που έχει συγκεντρώσει ο φορολογούμενος από την πρώτη έναρξη των εργασιών του ανεξαρτήτως του ΚΑΔ. Ο ελάχιστος (βασικός) μισθός αυξάνεται κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη, με ένα ανώτατο όριο τις τρεις τριετίες
- Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολούμενου.
- Ο χρόνος κατά τον οποίο ο ελεύθερος επαγγελματίας είχε παύση εργασιών δεν λογίζεται κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής.
-Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67 % για τον 4ο χρόνο και 33 % για τον 5ο χρόνο.
- Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας ασκεί τη δραστηριότητά του και έχει την κύρια κατοικία του σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, η ελάχιστη αμοιβή θα μειώνεται κατά 50%.
- Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, θα μειώνεται κατά 50%.
-Η ελάχιστη αμοιβή αποτελεί μαχητό τεκμήριο που μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία (π.χ. στρατιωτική θητεία, νοσηλεία σε νοσοκομείο, κράτηση σε φυλακή, κ.λπ.).
Τέλος επιτηδεύματος
Για όσους δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα εφαρμοστεί άμεσα, από το 2024 μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%. Ενώ όσοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα έχουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25 %. Το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί σε ορίζοντα διετίας.
Αποτέλεσμα εφαρμογής - δημόσια έσοδα
Σε σύνολο 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών:
-Οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας.
-Οι 124.000 δεν θα έχουν επιβάρυνση ή ελάφρυνση.
-Οι 473.000 θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, κατά μέσο όρο +1.444 ευρώ ο καθένας.
Το Δημόσιο εισπράττει σήμερα από τη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών 1,709 δισ. ευρώ (1,331 δισ. ευρώ από το φόρο εισοδήματος και 378 εκατ. ευρώ από το τέλος επιτηδεύματος). Με την εφαρμογή του νέου συστήματος προβλέπεται ότι τα έσοδα θα αυξηθούν κατά 874 εκατ. ευρώ ενώ αν συνυπολογιστεί η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος τα έσοδα αυξάνονται κατά 606 εκατ. ευρώ.
Αποτέλεσμα εφαρμογής - κοινωνικά επιδόματα
Αναμένεται συνολική μείωση των επιδομάτων των ελεύθερων επαγγελματιών κατά 100 εκατ. ευρώ. Το όφελος για τον προϋπολογισμό θα διατεθεί για την αύξηση των επιδομάτων αυτών.
Παραδείγματα εφαρμογής του νέου συστήματος φορολόγησης
1. Νέος αυτοαπασχολούμενος με 3.000 ευρώ δηλωθέν εισόδημα. Είχε 270 ευρώ φόρο και θα συνεχίσει να έχει τον ίδιο φόρο χωρίς αλλαγή.
2. Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 50.000 ευρώ, θα έχει σταδιακά μείωση από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος 650 ευρώ.
3. Παλιός αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 1.500 ευρώ, είχε 135 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 785 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και θα έχει αύξηση επιβάρυνσης κατά 1.038 ευρώ.
4.Αυτοαπασχολούμενος με μηδέν δηλωθέν εισόδημα και μεγάλο τζίρο. Σήμερα πληρώνει μόνο τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Με τις προσαυξήσεις του εργοδοτικού κόστους και του μεγάλου τζίρου πηγαίνει σε 25.833 ευρώ φορολογητέο εισόδημα και έχει αύξηση στη φορολογία κατά 4.083 ευρώ.
5. Αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν 7.000 ευρώ και 200.000 τζίρο, είχε 630 ευρώ φόρο και 650 ευρώ τέλος. Σύνολο 1.280 ευρώ. Με το νέο σύστημα θεωρούμε 14.196 ως εισόδημα και επειδή έχει μεγάλο τζίρο θα προσαυξηθεί κατά 70% σε 24.133 ευρώ φορολογητέο εισόδημα. Συνολικά θα έχει μια αύξηση στη φορολογική επιβάρυνση κατά 2.977 ευρώ.
Δ. Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για ελέγχους και διασταυρώσεις
1.Έσοδα/δαπάνες στο MyData: Εντός του 2024 θα γίνει υποχρεωτική η ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData. Τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν μπορεί να είναι μικρότερα από τα έξοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα. Επίσης, οι δαπάνες μιας επιχείρησης που δεν έχουν διαβιβαστεί δεν θα εκπίπτουν.
-Υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια εντός του 2024: Μέσα στο επόμενο έτος θα γίνει υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση (ορίζεται ως καταληκτική ημερομηνία η 31η Δεκεμβρίου 2024, προκειμένου οι επιχειρήσεις να επιλέξουν την αποκλειστική χρήση ηλεκτρονικής τιμολόγησης). Μέχρι να γίνει υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση επεκτείνονται τα κίνητρα για όσους την εφαρμόζουν νωρίτερα. Τα κίνητρα ηλεκτρονικής τιμολόγησης είναι τα εξής: Ταχύτερες επιστροφές φόρων, παραγραφή φορολογικών υποθέσεων στα τρία χρόνια και υπεραποσβέσεις για τεχνολογικό εξοπλισμό για όλες τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που εκδίδουν αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο τα τιμολόγια τους τα οποία διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
-Ψηφιακό πελατολόγιο: Υποχρέωση τήρησης ψηφιακού πελατολογίου από επιλεγμένες κατηγορίες επιχειρήσεων με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου.
Ε. Διαφανείς και αποτελεσματικοί έλεγχοι
-Μπόνους έως 3.000 ευρώ μέσω «Appodixi»: Οι πολίτες που καταγγέλουν παραποιημένες ταμειακές μηχανές μέσω της εφαρμογής «Appodixi», θα λαμβάνουν ως επιβράβευση το δεκαπλάσιο της αξίας της συναλλαγής για την οποία έγινε η καταγγελία, με ελάχιστο τα 100 ευρώ και μέγιστο τις 3.000. Προϋπόθεση για την καταβολή της αμοιβής είναι μετά την καταγγελία να γίνει έλεγχος και να επιβληθεί στην επιχείρηση πρόστιμο για παραβίαση της ταμειακής.
-Κάμερες στους ελέγχους: Οι φορολογικοί έλεγχοι (εντός ή εκτός των επαγγελματικών εγκαταστάσεων των φορολογουμένων) θα μπορούν να καταγράφονται για λόγους διαφάνειας με κάμερες, ύστερα από προηγούμενη ενημέρωση των φορολογουμένων. Το οπτικοακουστικό υλικό θα φυλάσσεται για έξι μήνες και μετά θα καταστρέφεται. Ομοίως μπορούν να καταγράφονται οι προγραμματισμένες συναντήσεις των ελεγκτών με τους φορολογούμενους στα γραφεία της ΑΑΔΕ. Στην περίπτωση αυτή το υλικό θα διατηρείται για πέντε χρόνια. Επίσης προβλέπεται δυνατότητα εγκατάστασης και χρήσης καμερών κατά τη διενέργεια των τελωνειακών ελέγχων.
-Διεύρυνση της χρήσης έμμεσων τεχνικών ελέγχου: Διευρύνονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες το εισόδημα των επιχειρήσεων μπορεί να προσδιορίζεται με έμμεσες μεθόδους ελέγχου. Συγκεκριμένα στις ήδη υπάρχουσες περιπτώσεις που προβλέπει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, με έμμεσες τεχνικές θα προσδιορίζεται το εισόδημα:
- όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
- όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων,
-όταν ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων.
-όταν η επιχείρηση δεν προσκομίζει στοιχεία που ζητά η φορολογική διοίκηση, ύστερα από δύο προσκλήσεις.
Διακοπή συνεργασίας των εταιριών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας: Καθιερώνονται υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας των εταιρειών εμπορίας καυσίμων που περιλαμβάνουν:
- έλεγχο ύπαρξης άδειας λειτουργίας των πρατηρίων, στα οποία διαθέτουν καύσιμα, εγκατάστασης και λειτουργίας συστήματος εισροών - εκροών στα πρατήρια
- ετήσιο έλεγχο ποιότητας καυσίμων
- υποχρέωση ενημέρωσης της ΑΑΔΕ για ενδεχόμενες παραβάσεις λαθρεμπορίας, νοθείας κλπ, που έχουν τελεστεί ή επίκειται να τελεστούν
- υποχρέωση διακοπής συνεργασίας με παραβατικά πρατήρια και αφαίρεσης των σημάτων και εξοπλισμού που τους έχουν παρασχεθεί από τις εταιρείας εμπορίας καυσίμων
- σε περίπτωση διαπίστωσης λαθρεμπορίας ή νοθείας, διακοπή της συνεργασίας όχι μόνο με το συγκεκριμένο πρατήριο, αλλά με όλα τα πρατήρια που ανήκουν στα ίδια πρόσωπα
2. Προβλέπονται κυρώσεις για μη τήρηση των μέτρων δέουσας επιμέλειας από τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων και δημοσιοποίηση των κυρώσεων αυτών σε ετήσια βάση
3. Η κύρωση της σφράγισης για νοθεία ή λαθρεμπορία καυσίμων, καθώς και για παραποίηση φορολογικών μηχανισμών ορίζεται σε δύο έτη στην εγκατάσταση, ανεξάρτητα από το εάν κατά το χρόνο επιβολής της σφράγισης, αυτή χρησιμοποιείται από την παραβατική επιχείρηση ή από άλλη που άνοιξε στη θέση της
4. Για την προστασία των εκμισθωτών, προβλέπεται δικαίωμά τους να ζητούν επιπλέον εγγύηση μισθωμάτων δύο ετών.
