Πού ήχησαν οι καμπάνες των 10,6 εκατ. ευρώ - Τα πρόστιμα για αισχροκέρδεια που επέβαλε το Υπουργείο Ανάπτυξης (πίνακας)
Οι ποινές που επέβαλε το Υπουργείο Ανάπτυξης για αισχροκέρδεια και παραπλανητικές εκπτώσεις φθάνουν έως και το 1 εκατ. ευρώ ανά περίπτωση
Βαγγελης Μανδραβελης
Ξεπέρασε κάθε προηγούμενο το ύψος των προστίμων που επέβαλε το υπουργείο Ανάπτυξης σε επιχειρήσεις της ελληνικής αγοράς. Τα πρόστιμα ξεπέρασαν τα 10,5 εκατ. ευρώ από τις αρχές του έτους, εκ των οποίων τα 9,7 εκατ. επιβλήθηκαν το τελευταίο πεντάμηνο.
Μεταξύ εκείνων που τους επιβλήθηκαν υψηλά πρόστιμα είναι πολυεθνικές εταιρείες (Procter & Gamble, Unilever, Jacobs, BIC, Dixons, Johnson & Johnson, Palmolive κ.ά.), μεγάλες εγχώριες αλυσίδες (Πλαίσιο Computers, «Γερμανός», Hondos Center, Notos Com κ.ά.) και πολλές άλλες μικρότερες επιχειρήσεις, όπως φαίνεται στον σχετικό πίνακα. Στο στόχαστρο των Αρχών σίγουρα βρίσκονται τα πρατήρια καυσίμων, αφού μόνο στη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς επιβλήθηκαν 41 πρόστιμα ύψους 245.000 ευρώ.
Κατά κανόνα, τα πρατήρια καυσίμων πουλάνε τη βενζίνη παραβιάζοντας το περιθώριο μικτού κέρδους που επιβάλλει ο Ν. 4818/2021 (Αρθρο 58), ο οποίος ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2021. Το άρθρο αυτό επέβαλε πλαφόν κέρδους σε όλα τα προϊόντα που είναι κρίσιμα για την ανθρώπινη διαβίωση (π.χ., τρόφιμα, καύσιμα, φάρμακα κ.λπ.), αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι απαγορεύεται «η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή… όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 1ης/9/2021».
Διαβάστε ακόμη: Σκρέκας: Ύψιστη προτεραιότητα η προστασία των καταναλωτών και η υγιής λειτουργία της αγοράς - Πρόστιμα 1.672.000 ευρώ για αθέμιτη κερδοφορία στις Johnson & Johnson και Colgate
Η διάταξη αυτή, που αρχικά είχε οριστεί να ισχύσει μέχρι τις 31/12/2021, με αλλεπάλληλες διατάξεις παρατάθηκε μέχρι το τέλος του 2023. Η τελευταία διάταξη που παρέτεινε την ισχύ της ψηφίστηκε στον νόμο για την αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων αμέσως μετά την επανεκλογή της Ν.Δ. στην κυβέρνηση, στις 27 Ιουλίου 2023 (Αρ. 54, Ν. 5045/2023). Ισχύει δε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Όσο, όμως, η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, θα παλεύουν με το «θηρίο» της ακρίβειας, η διάταξη αυτή θα παραμένει. Καλά ενημερωμένες πηγές ανέφεραν ότι, εφόσον ο πληθωρισμός στα τρόφιμα παραμένει πάνω από 5% (τον περασμένο Οκτώβριο ήταν 9,9%), η ισχύς της διάταξης περί επιβολής πλαφόν στο μικτό κέρδος θα ανανεώνεται. Επομένως, εντός των επόμενων εβδομάδων θα πρέπει να αναμένεται μια νέα διάταξη, που θα παρατείνει την ισχύ του μέτρου κατά τουλάχιστον τρεις μήνες, αν όχι έξι.
Η σχετική διάταξη επιβάλλει το ανώτερο πρόστιμο του 1 εκατ. ευρώ. Μέχρι σήμερα η υπέρτατη κύρωση επιβλήθηκε σε τέσσερις επιχειρήσεις, όλες πολυεθνικές. Πολλά πρόστιμα ύψους αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ επιβλήθηκαν επίσης σε πολυεθνικές. Η πρώτη κατηγορία προστίμων αφορά την παραβίαση του περιθωρίου μικτού κέρδους (Procter & Gamble, Unilever κ.ά.) και η δεύτερη την παραπλάνηση των καταναλωτών σε προσφερόμενες εκπτώσεις τιμών σε προϊόντα τους (Dixons, Praktiker Hellas, Sephora Greece). Το ίδιο ισχύει και για ση μαντικό αριθμό μεγάλων επιχειρήσεων με έδρα την Ελλάδα.
Όπως συνέβη και με το περιθώριο μικτού κέρδους, έτσι και η παραπλάνηση των καταναλωτών με υποτιθέμενες εκπτώσεις είναι παραβίαση για την οποία έγινε νομοθεσία πρόσφατα. Παρόλο που παραπέμπουν σε νόμο του 2013 (Ν. 4177/2013), οι διατάξεις συμπληρώθηκαν μόλις το 2022 (Αρ. 6, Ν. 4965/2022) από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη. Η διάταξη αυτή επέβαλλε την τιμή αναφοράς της έκπτωσης ως τη χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών.
Με τον τρόπο αυτόν διορθώθηκε μια πάγια παθογένεια στο λιανικό εμπόριο, αυτή της αύξησης των τιμών λίγες ημέρες πριν από τις εκπτώσεις και τη μείωσή τους στη συνέχεια, για να επανέλθουν στις αρχικές. Προσέφεραν έτσι εικονικές εκπτώσεις, πείθοντας τον καταναλωτή ότι είχε βρει μια πραγματική ευκαιρία.
Χωρίς αυτές τις δύο διατάξεις, δηλαδή τον περιορισμό του περιθωρίου μικτού κέρδους και την αντιμετώπιση της αθέμιτης παραπλάνησης των καταναλωτών με εικονικές εκπτώσεις, τα πρόστιμα στην αγορά δεν θα ξεπερνούσαν ετησίως τo 1 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, προ του 2020 τα συνολικά πρόστιμα του υπουργείου Ανάπτυξης δεν ξεπερνούσαν τα 500.000 ευρώ.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 2 Δεκεμβρίου
Μεταξύ εκείνων που τους επιβλήθηκαν υψηλά πρόστιμα είναι πολυεθνικές εταιρείες (Procter & Gamble, Unilever, Jacobs, BIC, Dixons, Johnson & Johnson, Palmolive κ.ά.), μεγάλες εγχώριες αλυσίδες (Πλαίσιο Computers, «Γερμανός», Hondos Center, Notos Com κ.ά.) και πολλές άλλες μικρότερες επιχειρήσεις, όπως φαίνεται στον σχετικό πίνακα. Στο στόχαστρο των Αρχών σίγουρα βρίσκονται τα πρατήρια καυσίμων, αφού μόνο στη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς επιβλήθηκαν 41 πρόστιμα ύψους 245.000 ευρώ.
Κατά κανόνα, τα πρατήρια καυσίμων πουλάνε τη βενζίνη παραβιάζοντας το περιθώριο μικτού κέρδους που επιβάλλει ο Ν. 4818/2021 (Αρθρο 58), ο οποίος ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2021. Το άρθρο αυτό επέβαλε πλαφόν κέρδους σε όλα τα προϊόντα που είναι κρίσιμα για την ανθρώπινη διαβίωση (π.χ., τρόφιμα, καύσιμα, φάρμακα κ.λπ.), αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι απαγορεύεται «η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή… όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 1ης/9/2021».
Διαβάστε ακόμη: Σκρέκας: Ύψιστη προτεραιότητα η προστασία των καταναλωτών και η υγιής λειτουργία της αγοράς - Πρόστιμα 1.672.000 ευρώ για αθέμιτη κερδοφορία στις Johnson & Johnson και Colgate
Η διάταξη αυτή, που αρχικά είχε οριστεί να ισχύσει μέχρι τις 31/12/2021, με αλλεπάλληλες διατάξεις παρατάθηκε μέχρι το τέλος του 2023. Η τελευταία διάταξη που παρέτεινε την ισχύ της ψηφίστηκε στον νόμο για την αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων αμέσως μετά την επανεκλογή της Ν.Δ. στην κυβέρνηση, στις 27 Ιουλίου 2023 (Αρ. 54, Ν. 5045/2023). Ισχύει δε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Θα ανανεώνεται η διάταξη για το πλαφόν κέρδους
Όσο, όμως, η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, θα παλεύουν με το «θηρίο» της ακρίβειας, η διάταξη αυτή θα παραμένει. Καλά ενημερωμένες πηγές ανέφεραν ότι, εφόσον ο πληθωρισμός στα τρόφιμα παραμένει πάνω από 5% (τον περασμένο Οκτώβριο ήταν 9,9%), η ισχύς της διάταξης περί επιβολής πλαφόν στο μικτό κέρδος θα ανανεώνεται. Επομένως, εντός των επόμενων εβδομάδων θα πρέπει να αναμένεται μια νέα διάταξη, που θα παρατείνει την ισχύ του μέτρου κατά τουλάχιστον τρεις μήνες, αν όχι έξι.
Η σχετική διάταξη επιβάλλει το ανώτερο πρόστιμο του 1 εκατ. ευρώ. Μέχρι σήμερα η υπέρτατη κύρωση επιβλήθηκε σε τέσσερις επιχειρήσεις, όλες πολυεθνικές. Πολλά πρόστιμα ύψους αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ επιβλήθηκαν επίσης σε πολυεθνικές. Η πρώτη κατηγορία προστίμων αφορά την παραβίαση του περιθωρίου μικτού κέρδους (Procter & Gamble, Unilever κ.ά.) και η δεύτερη την παραπλάνηση των καταναλωτών σε προσφερόμενες εκπτώσεις τιμών σε προϊόντα τους (Dixons, Praktiker Hellas, Sephora Greece). Το ίδιο ισχύει και για ση μαντικό αριθμό μεγάλων επιχειρήσεων με έδρα την Ελλάδα.
Όπως συνέβη και με το περιθώριο μικτού κέρδους, έτσι και η παραπλάνηση των καταναλωτών με υποτιθέμενες εκπτώσεις είναι παραβίαση για την οποία έγινε νομοθεσία πρόσφατα. Παρόλο που παραπέμπουν σε νόμο του 2013 (Ν. 4177/2013), οι διατάξεις συμπληρώθηκαν μόλις το 2022 (Αρ. 6, Ν. 4965/2022) από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη. Η διάταξη αυτή επέβαλλε την τιμή αναφοράς της έκπτωσης ως τη χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών.
Παραπλανητικές εκπτώσεις: Διορθώθηκε μια πάγια παθογένεια του εμπορίου
Με τον τρόπο αυτόν διορθώθηκε μια πάγια παθογένεια στο λιανικό εμπόριο, αυτή της αύξησης των τιμών λίγες ημέρες πριν από τις εκπτώσεις και τη μείωσή τους στη συνέχεια, για να επανέλθουν στις αρχικές. Προσέφεραν έτσι εικονικές εκπτώσεις, πείθοντας τον καταναλωτή ότι είχε βρει μια πραγματική ευκαιρία.
Χωρίς αυτές τις δύο διατάξεις, δηλαδή τον περιορισμό του περιθωρίου μικτού κέρδους και την αντιμετώπιση της αθέμιτης παραπλάνησης των καταναλωτών με εικονικές εκπτώσεις, τα πρόστιμα στην αγορά δεν θα ξεπερνούσαν ετησίως τo 1 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, προ του 2020 τα συνολικά πρόστιμα του υπουργείου Ανάπτυξης δεν ξεπερνούσαν τα 500.000 ευρώ.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 2 Δεκεμβρίου
