Δαμαρτύρονται αρκετοί από αυτούς που καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης ότι σε περίπτωση που διαπιστώσουν κάποιο λάθος στη διαδικασία έκδοσης της σύνταξής τους δεν γνωρίζουν πώς να κινηθούν και πού να απευθυνθούν.

Αυτά τα ερωτήματα προκύπτουν συνήθως στις εξής περιπτώσεις:

  • Τα ένσημά τους να μην αντιστοιχούν στο ποσό της σύνταξης ή δεν υπολογίζονται όλα τα ένσημα για τη συνταξιοδότηση.
  • Διαπίστωσαν λάθος στον επανυπολογισμό.
  • Μπλοκάρει η απόδοση της fast-track σύνταξης.
Παρά τα άλματα στην πορεία εκσυγχρονισμού του Ασφαλιστικού τα τελευταία χρόνια, οι πολίτες (και κατά συνέπεια οι αρμόδιοι που χειρίζονται τις υποθέσεις τους) έχουν να αντιμετωπίσουν το τέρας (εκτός της γραφειοκρατίας και) της πολυνομίας. Το συνταξιοδοτικό σύστημα στην Ελλάδα αποτελεί μια πραγματική... Βαβέλ, που αποτυπώνεται με λίγους αριθμούς: Αθροιστικά, οι ασφαλιστικοί φορείς εκδίδουν 1.500 διαφορετικά είδη συντάξεων! Μεταξύ αυτών, οι κυριότερες είναι: Κύρια δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, Επικουρική, Εφάπαξ παροχή, Χηρείας, Παράλληλη διαδοχική, Πολλαπλή, Γονεϊκή, Τριτέκνων, των πρώην ΔΕΚΟ, τραπεζών, ΝΑΤ, Ειδικών μισθολογίων (Στρατιωτικών και Σωμάτων Ασφαλείας κ.λπ.), Επιστημόνων, Αυτοαπασχολούμενων, Εξωτερικού (διεθνείς), Ομογενών, Ορφανών κ.ο.κ.

Παράπονα

Καθημερινά, στον ΕΦΚΑ καταφθάνουν σημειώματα συνταξιούχων που έχουν διαπιστώσει λάθη στην απόδοση της σύνταξης. Ορισμένα από αυτά οφείλονται σε λάθη των ίδιων των ασφαλισμένων, άλλα στον υπολογισμό από τον ΕΦΚΑ και άλλα στην εφαρμογή των νόμων!

Όπως εξηγούν από τον ΕΦΚΑ, «η fast-track διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε αποκλίσεις, οι οποίες δεν υπερβαίνουν το 13%. Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις διορθώνονται σε διάστημα δύο μηνών». Ήδη, συνεστήθη ειδική επιτροπή στον φορέα για αδικαιολόγητα σφάλματα υπολογισμού στις συντάξεις. Κατά τον ΕΦΚΑ, «ο ασφαλισμένος που έχει διαπιστώσει αποκλίσεις μπορεί να υποβάλει ένσταση στην εν λόγω επιτροπή ελέγχου που έχει δημιουργηθεί. Ήδη, στον ΕΦΚΑ έχουν κατατεθεί πάνω από 40.000 “ενστάσεις-αιτήσεις θεραπείας” για τη διόρθωση λαθών». Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του γ.γ. Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Νίκου Μηλαπίδη: «Η νομοθεσία για τις συντάξεις είναι από τους πιο πολύπλοκους και δύσβατους τομείς, στους οποίους η πολυνομία είναι προφανής.

Η αιτία της πολυνομίας είναι η αποσπασματική και πελατειακή πολιτική συντάξεων που ακολούθησε το ελληνικό κράτος για δεκαετίες. Γι’ αυτό, εξάλλου, από μερίδα ακαδημαϊκών το δίκαιο της κοινωνικής ασφάλισης ονομάζεται και… Συντεχνιακό Δίκαιο. Ανήκει στο παρελθόν, αλλά μας ακολουθεί στο παρόν, ελπίζουμε να μην μας ακολουθεί στο μέλλον. Επίσης, υπάρχει διόγκωση του φαινομένου της πολυνομίας, της κακονομίας και της γραφειοκρατίας. Θα σας δώσω κάποια νούμερα ενδεικτικά. Το 2014, στην προσπάθεια που έκανε το υπουργείο Εργασίας να καταγράψει το σύνολο της ασφαλιστικής νομοθεσίας από το 1940, δηλαδή 75 χρόνια λειτουργίας, αυτή έφτασε τον αριθμό των 39.000 σελίδων! Έχουν ψηφιστεί 153 ασφαλιστικοί νόμοι, διάσπαρτοι, όχι μόνο διατάξεις. Υπάρχουν 258 υπουργικές αποφάσεις και 870 εγκύκλιοι. Το σύστημα δεν έφτασε τυχαία να είναι εκεί που είναι, με τον ΕΦΚΑ να είναι πρωταθλητής στα παράπονα. Παράλληλα, ο ΕΦΚΑ είναι “κληρονόμος” 160 Ταμείων, 13 φορέων κοινωνικής ασφάλισης και άνω των 1.300 κανόνων παροχών και συντάξεων και η ενοποίηση που καλώς έγινε δεν ήταν εύκολη υπόθεση.

Δεν είχαμε ενιαίους κανόνες παροχών και δεν είχαμε πληροφοριακά συστήματα τα οποία μπορούσαν να υπηρετήσουν αυτούς τους κανόνες».

Σφάλματα εκατέρωθεν

Λάθη, όμως, καταγράφονται από τους φορείς των συνταξιούχων και στα εξής:

  • Στον επανυπολογισμό των συντάξεων.
  • Λάθη από το ασφάλιστρο που χρησιμοποιήθηκε στη διαδικασία. Αυτό για τους «παλαιούς» συνταξιούχους έπρεπε να είναι υψηλότερο.
  • Λάθη σε βαρέα, ανθυγιεινά και υπερβαρέα σε συνταξιούχους από το Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, το επάγγελμα των οποίων προέβλεπε την καταβολή του πρόσθετου ασφαλίστρου. Επανυπολογίστηκαν οι συντάξεις στα επίπεδα των 7.500 ενσήμων, ενώ πολλοί εξ αυτών είχαν πάνω από 10.000 ένσημα, όλα βαρέα και υπερβαρέα. 
  • Παράλληλη ασφάλιση. Δεν έχουν υπολογιστεί οι αποδοχές του παράλληλου χρόνου στον επανυπολογισμό του ν. Κατρούγκαλου. Αφορά όλους τους συνταξιούχους που κατέβαλλαν διπλές εισφορές κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου.
  • Συντάξεις χηρείας. Δεν έχει επανυπολογιστεί σε πολλές περιπτώσεις το αυξημένο ασφάλιστρο στη μεταβίβαση χηρείας.Όμως, έχουμε και λάθη των ασφαλισμένων που διαπιστώνουν οι υπηρεσίες και αφορούν: τ ο ν χ ρ ό ν ο ασφάλισης, την αναγνώριση πλασματικού χρόνου, την ημερομηνία έναρξης ασφάλισης, τα προσωπικά και οικογενειακά στοιχεία, την καταμέτρηση ενσήμων κ.ο.κ.

Τα στοιχεία

  • Το 87,1% των συντάξεων οι οποίες εκδίδονται με fast-track διαδικασία είναι σωστές και δεν έχουν καμία απόκλιση από την τελική εκκαθάριση. Όπου υποβάλλονται ενστάσεις, οι συνταξιοδοτικές αποφάσεις επανεξετάζονται.
  • Το ποσοστό των πραγματικών αποκλίσεων είναι περιορισμένο και πολύ μικρότερο από 12,9%.
  • Τα τελευταία 3 χρόνια οι υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ εκκαθάρισαν περισσότερες από 680.000 συντάξεις.
  • Περί τους 592.280 συνταξιούχους εισέπραξαν χωρίς καμία απόκλιση τα ποσά που δικαιούνται και για τους 87.720 που προέβησαν σε ενστάσεις αυτές εξετάζονται εντός τριμήνου.
  • Το 2019 παρελήφθησαν 1.053.000 ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές υποθέσεις σε εκκρεμότητα, με τους πολίτες εξαναγκασμένους να περιμένουν χρόνια για να πάρουν τη σύνταξη ή το επίδομά τους.
Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή στις 11/12