Μπορεί µία ελληνική εταιρεία να συµβάλει στην απεξάρτηση της Ευρώπης από το κινεζικό εµπάργκο σε µέταλλα που χρησιµοποιούνται για την παραγωγή ηµιαγωγών; Η απάντηση είναι «ναι», εάν συνεκτιµήσουµε τη θετική ανταπόκριση της MYTILINEOS στο ευρωπαϊκό κάλεσµα, προκειµένου να δοθεί µία λύση στο πρόβληµα που προέκυψε το καλοκαίρι, µε την απόφαση της Κίνας να περιορίσει δραστικά τις εξαγωγές γαλλίου και γερµανίου προς την Ε.Ε. Το πρόβληµα που προέκυψε από την κινεζική κίνηση δεν είναι εύκολα κατανοητό, µιας και το γάλλιο και το γερµάνιο είναι δύο µέταλλα εν πολλοίς άγνωστα στο κοινό.

Είναι όµως πολύ σοβαρό, διότι από αυτά κατασκευάζονται οι ηµιαγωγοί: η πρώτη ύλη σχεδόν για κάθε παραγωγή υψηλής τεχνολογίας, από τα µικροτσίπ έως τις οπτικές ίνες για τις τηλεπικοινωνίες. Εξού και ο συναγερµός στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία κάλεσε πρόσφατα σε συνάντηση πιθανούς προµηθευτές και αγοραστές σε µια προσπάθεια να ενθαρρύνει την τοπική παραγωγή, ιδιαίτερα, δε, αυτή του γαλλίου που είναι υποπροϊόν της επεξεργασίας του βωξίτη σε αλουµίνα, πρόδροµη ουσία του αλουµινίου. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι µία απλή υπόθεση, µιας και το κόστος ενέργειας στην Ευρώπη -και ειδικά στη µεταλλουργία- έχει δυσχεράνει την παραγωγή, οδηγώντας µάλιστα τα τελευταία χρόνια σε υπολειτουργία ή και κλείσιµο πολλές παραγωγικές µονάδες.

Η ανταπόκριση της MYTILINEOS

Στο κάλεσµα αυτό ανταποκρίθηκε η MYTILINEOS, η οποία ενηµέρωσε τις κοινοτικές Αρχές ότι διαθέτει ένα πιλοτικό έργο για την αξιολόγηση του πιο αποδοτικού τρόπου εξόρυξης γαλλίου, το οποίο θα µπορούσε να δηµιουργήσει σε κλίµακα σε 18 µήνες. Αυτό θα µπορούσε να παράγει 40-45 µετρικούς τόνους του µετάλλου ετησίως, που θα αντιστοιχούσαν περίπου στην τρέχουσα ζήτηση της Ε.Ε. Και στο πλαίσιο αυτό, η E.E. ζήτησε από την ελληνική εταιρεία να παραγάγει γάλλιο στη µονάδα της στον Αγιο Νικόλαο, που µετατρέπει τον βωξίτη σε αλουµίνα, το βασικό συστατικό του αλουµινίου. Η εξέλιξη διαµορφώνει µια νέα και πολύ ενδιαφέρουσα επιχειρηµατική ευκαιρία για τη MYTILINEOS, δεδοµένου ότι η «Αλουµίνιον της Ελλάδος» είναι σήµερα η µοναδική µονάδα που παράγει αλουµίνα στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Την ίδια στιγµή διαµορφώνει και µία µεγάλη ευκαιρία για την εθνική οικονοµία. Ως προς αυτό, υπάρχουν και κονδύλια για το συγκεκριµένο αντικείµενο στο Ταµείο Ανάκαµψης (RRF). Κονδύλια που µπορούν να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση των επενδύσεων που πρέπει να πραγµατοποιήσει η εταιρεία για την παραγωγή του γαλλίου. Παρ’ όλ’ αυτά, η δεινή κατάσταση στον µεταλλευτικό κλάδο στην Ευρώπη καθιστά δύσκολο για τις εταιρείες να επενδύσουν δεκάδες εκατοµµύρια ευρώ για την παραγωγή γαλλίου χωρίς κρατική στήριξη, που θα τις βοηθήσει να αντιµετωπίσουν το υψηλό ενεργειακό κόστος της περιοχής και τον αυξανόµενο πληθωρισµό. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Eurometaux, ο εµπορικός φορέας του µπλοκ για τα µη σιδηρούχα µέταλλα, επιβεβαίωσε ότι αρκετές εταιρείες εξετάζουν τρόπους να βελτιωθεί η κατάσταση στην Γηραιά Ηπειρο σε ό,τι αφορά την παραγωγή σε γερµάνιο και γάλλιο, προειδοποιώντας παράλληλα ότι «αυτή είναι µια ευρύτερη συζήτηση βιοµηχανικής πολιτικής».

"Στην Ευρώπη πρέπει να προετοιμαζόμαστε για τα μελλοντικά σοκ"

«Πέρυσι ήταν το µαγνήσιο, τον περασµένο µήνα ο γραφίτης και δεν ξέρουµε ποια µέταλλα θα είναι τα επόµενα. Εµείς στην Ευρώπη πρέπει να περάσουµε από την αντιδραστική στην προληπτική λειτουργία, προετοιµάζοντας τα µελλοντικά σοκ», σηµειώνει η Eurometaux, αναφερόµενη στα προβλήµατα που προέκυψαν για την Ευρώπη µετά τη µείωση της παραγωγής µαγνησίου από την Κίνα το 2021, που έφερε για άλλη µία φορά την Ευρώπη σε δύσκολη θέση, λόγω έλλειψης µιας συνολικής και κεντρικής πολιτικής για τον κλάδο. Για τον λόγο αυτό και ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, διευθύνων σύµβουλος της ελληνικής εταιρείας, δήλωσε στο πλαίσιο της συνάντησης στην Ε.Ε. ότι βασική απαίτηση είναι η στήριξη της επιχείρησης αλουµινίου στην Ευρώπη, η οποία έχει ταλαιπωρηθεί από τις υψηλές τιµές ενέργειας και τις εισφορές που πρόκειται να επιβληθούν για τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η ευρωπαϊκή πρωτογενής παραγωγή αλουµινίου µειώθηκε κατά ένα τρίτο από την «κορυφή» του 2008 έως το 2022. «Είµαστε παγιδευµένοι από τα εργαλεία που επέλεξε η Ε.Ε για την ‘‘πράσινη’’ µετάβαση. Χρειαζόµαστε µαζική προσιτή ενέργεια», παρατήρησε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, προσθέτοντας: «Βλέπουµε ότι η ζήτηση αυξάνεται. Η Επιτροπή πρέπει να παράσχει κίνητρα για να το επιδιώξει». Η εταιρεία δήλωσε ότι τα υποστηριζόµενα από την Ε.Ε. συµβόλαια διαφοράς που εξασφαλίζουν µελλοντικές τιµές θα µπορούσαν να βοηθήσουν. Μια κρίσιµη λεπτοµέρεια στην εξέλιξη της υπόθεσης που οδήγησε την Ευρώπη να ζητήσει από τη MYTILINEOS την παραγωγή γαλλίου, συνίσταται στο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είχε καν συµπεριλάβει το αλουµίνιο στη λίστα των στρατηγικών πρώτων υλών, για τις οποίες θα δοθούν κίνητρα ώστε να µειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από την Κίνα. Αυτό άλλαξε µετά την παρέµβαση της Eurometaux (σ.σ. µε επικεφαλής της τον Ευάγγελο Μυτιληναίο) και πλέον η Ευρώπη κινείται προς τη διαµόρφωση µιας νέας νοµοθεσίας για τις κρίσιµες πρώτες ύλες, που θα θέσει στόχους για την εξόρυξη, την ανακύκλωση και την επεξεργασία 17 βασικών υλικών, τους επόµενους µήνες.

Γιατί είναι σηµαντικό το γάλλιο

Το γάλλιο είναι ένα µέταλλο που ανακαλύφθηκε το 1875 στη Γαλλία από τον χηµικό Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran. Από τότε, η χρήση ηµιαγωγών µε βάση ενώσεις γαλλίου το κατέστησε µέταλλο υψηλής τεχνολογίας, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες. Τα δύο κύρια πεδία εφαρµογής είναι τα ολοκληρωµένα κυκλώµατα (IC) και οι οπτοηλεκτρονικές διατάξεις. Συγκεκριµένα, τα στερεά κράµατα γαλλίου χρησιµοποιούνται στην οπτική, την ηλεκτρονική και την πυρηνική µηχανική λόγω της µη τοξικότητάς τους και της αντοχής τους στην ακτινοβολία νετρονίων και στη διάσπαση βήτα. Επιπλέον, το γάλλιο χρησιµοποιείται σε κράµατα µε άλλα µέταλλα, όπως το αλουµίνιο, ο χαλκός και ο κασσίτερος για τη δηµιουργία αρσενικούχου γαλλίου (GaAs). Αυτό χρησιµοποιείται στην κατασκευή ηµιαγωγών, µία από τις σηµαντικότερες χρήσεις του γαλλίου. Παρέχει ένα κρίσιµο συστατικό σε πολλά στάδια της διαδικασίας κατασκευής τσιπ υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών. Το γάλλιο δεν εξορύσσεται, λαµβάνεται ως υποπροϊόν της εξόρυξης και επεξεργασίας άλλων µετάλλων, κυρίως αλουµινίου, ψευδαργύρου και χαλκού, και παράγεται σε κάθε χώρα που παράγει αυτά τα µέταλλα. Ο γαλλίτης είναι ένα κοινό ορυκτό που περιέχει γάλλιο. Το γάλλιο εµφανίζεται κυρίως ως ιχνοστοιχείο σε αργίλιο, ψευδάργυρο και ορυκτά γερµανίου, όπως ο βωξίτης, ο σφαλερίτης και ο γερµανίτης, και στον λιθάνθρακα. Το γάλλιο ανακτάται τόσο ως πρωτογενής παραγωγή όσο και ως δευτερογενής από ανακυκλωµένα θραύσµατα που περιέχουν γάλλιο, κυρίως σε ενώσεις. Παράγεται µόνο ως υποπροϊόν της διαδικασίας αναµόρφωσης άλλων µετάλλων κατά τη διάρκεια της παραγωγής αλουµίνας από βωξίτη ή κατά την επεξεργασία υπολειµµάτων ψευδαργύρου. Ετσι, η σηµαντικότερη πρωτογενής πηγή για το γάλλιο λοιπόν είναι ο βωξίτης. Περίπου το 90% της σηµερινής πρωτογενούς παραγωγής γαλλίου εξάγεται από βωξίτη κατά την παραγωγή της αλουµίνας.

Εφαρµογές

Το µέταλλο και τα οξείδιά του χρησιµοποιούνται σε στρατιωτικές εφαρµογές, όπως συσκευές νυχτερινής όρασης, καθώς και αισθητήρες δορυφορικών εικόνων. Είναι επίσης σηµαντικό για τεχνολογίες χαµηλών εκποµπών άνθρακα, όπως τα ηλιακά κύτταρα. Οι ηµιαγωγοί που κατασκευάζονται µε αρσενίδιο του γαλλίου, αντί για πυρίτιο, µπορούν να λειτουργούν σε υψηλότερες συχνότητες και είναι ανθεκτικότεροι στη θερµότητα, σύµφωνα µε την αµερικανική εταιρεία Wafer World. Παράγουν επίσης λιγότερο θόρυβο από τις συσκευές πυριτίου, ειδικά σε υψηλές συχνότητες λειτουργίας, καθιστώντας τες χρήσιµες σε ραντάρ και συσκευές ραδιοεπικοινωνίας, δορυφόρους και LED, σηµειώνει ακόµα. Η τρέχουσα παγκόσµια παραγωγή γαλλίου είναι περίπου 200 εκατ. τόνοι ετησίως, µε τις κύριες χώρες παραγωγής να είναι η Κίνα, η Γερµανία, το Καζακστάν και η Ουκρανία. Στις µικρότερες χώρες παραγωγής περιλαµβάνονται η Ουγγαρία, η Ιαπωνία, η Ρωσία και η Σλοβακία. Το 95% του γαλλίου αυτή τη στιγµή παράγεται από την Κίνα. Oι Ηνωµένες Πολιτείες εξαρτώνται σήµερα κατά 100% από ξένες πηγές για το γάλλιο.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής