Το νέο πλαίσιο για τα "κόκκινα" δάνεια: Η διασφάλιση στους ευάλωτους δανειολήπτες, οι 5 υποχρεώσεις των servicers
Ποια είναι τα διακιώματα που δίνονται στους οφειλέτες μετά τη θέσπιση του νέου πλαισίου για τα "κόκκινα" δάνεια - Πώς εμποδίζεται η παρελκυστική ρύθμιση οφειλών στο παρά 5', ποιες οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι servicers
Νενα Μαλλιαρα
Νέα δικαιώµατα δίνει στους οφειλέτες µη εξυπηρετούµενων δανείων ο νόµος του υπουργείου Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών που ψηφίστηκε την εβδοµάδα αυτή για τη διαφάνεια και τον ανταγωνισµό στα δάνεια. Το αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας που καθιερώνει για τις εταιρείες διαχείρισης διασφαλίζει πολύ περισσότερο τους ευάλωτους δανειολήπτες, των οποίων τα αιτήµατα ρύθµισης µέσω εξωδικαστικού µηχανισµού απορρίπτονταν σε ποσοστό 50%, και θέτει κανόνες σεβασµού και διαφάνειας προς όλους τους οφειλέτες, υποχρεώνοντας τους servicers σε ψηφιακή επικοινωνία µε τους πελάτες τους. Στόχος είναι η οµαλή αποπληρωµή των οφειλών και η δηµιουργία σχέσεων εµπιστοσύνης και συνεργασίας µεταξύ οφειλετών και servicers.
Οι τελευταίοι, παρά τις ρυθµίσεις και τα γενναία «κουρέµατα» οφειλών στα οποία προχωρούν, δεν παύουν να δέχονται χιλιάδες παράπονα από οφειλέτες (ενδεικτικά, διαµαρτυρίες των πελατών για νοµικές ενέργειες, καθυστέρηση στην απάντηση αιτηµάτων ή και αδυναµία επικοινωνίας µε την εταιρεία διαχείρισης, δυσαρέσκεια για ρύθµιση ή πληρωµή οφειλής, θέµατα του νόµου Κατσέλη κ.ά.), τα οποία κινούνται ετησίως σε περίπου 8.000.
Διαβάστε ακόμη: "Κόκκινα δάνεια": Οι οκτώ αλλαγές υπέρ των δανειοληπτών - Servicers, εξωδικαστικός μηχανισμός και προστασία στους ευάλωτους
Με τον νόµο να θέτει σε νέες βάσεις τις σχέσεις των δύο µερών, το ζητούµενο τώρα είναι οι πολίτες να ενηµερωθούν για τα δικαιώµατά τους και οι εταιρείες διαχείρισης να «τρέξουν» τις ψηφιακές υποδοµές που θα επιτρέψουν από την 1η Απριλίου 2024 να πραγµατοποιείται αποκλειστικά ψηφιακά όλη η ενηµέρωση των οφειλετών. Οι εταιρείες διαχείρισης ετοιµάζουν ήδη ενηµερωτικές καµπάνιες για τους πελάτες τους, ενώ, αρχής γενοµένης από την Intrum, θέτουν σε εφαρµογή και το web servicing. Σηµειώνεται, πάντως, ότι αν και το νέο θεσµικό πλαίσιο είναι εµφανώς υπέρ των δανειοληπτών, τα δικαιώµατα που τους δίνει συνεπάγονται και την υποχρέωση συµµόρφωσής τους, καθώς σε διαφορετική περίπτωση ο οφειλέτης δεν θα δικαιούται να επικαλεστεί άγνοια νόµου σε περίπτωση που δεν τηρεί τη ρύθµιση της οφειλής του.
∆εσµευτική προς αυτή την κατεύθυνση είναι η προκαταβολή έως 10% του ποσού της ρύθµισης που θα υποχρεούνται να καταβάλουν οφειλέτες έναντι των οποίων έχει κινηθεί διαδικασία πλειστηριασµού (εξαιρούνται οι ευάλωτοι). Η σχετική υποχρέωση πέρασε µε τροπολογία στον νόµο του ΥΠΕΘΟ προκειµένου να αποτρέπονται οι δανειολήπτες να προβαίνουν σε ρυθµίσεις δανείων παρελκυστικά, προκειµένου να «παγώνουν» πλειστηριασµούς στο παρά 5'. Οι servicers δεν είχαν διατυπώσει αντιρρήσεις ως προς τα µεγαλύτερα -έως και κατά 28%- «κουρέµατα» που θα προσφέρει πλέον ο εξωδικαστικός µηχανισµός, αλλά προς ενίσχυση της υποχρεωτικότητας των ρυθµίσεων και της έγκαιρης κινητοποίησης των οφειλετών, όταν δεν µπορούν να εξυπηρετήσουν την οφειλή τους, είχαν ζητήσει να υπάρχει προκαταβολή ποσού της ρύθµισης από τον οφειλέτη.
Και αυτό, διότι έχει διαπιστωθεί πως µεγάλο ποσοστό δανειοληπτών έσπευδαν να ρυθµίσουν την οφειλή τους λίγο πριν διενεργηθεί ο πλειστηριασµός για να τον σταµατήσουν και στη συνέχεια δεν τηρούσαν τη ρύθµιση. Σηµειώνεται ότι τα δάνεια αυτά ήταν καταγγελµένα, δηλαδή για πολλά χρόνια απλήρωτα, και εν τω µεταξύ οι εταιρείες διαχείρισης επιβαρύνονταν και µε έξοδα αναγκαστικής εκτέλεσης (ενδεικτικά, τα έξοδα πλειστηριασµού για ένα µέσο δάνειο των 100.000 ευρώ ανέρχονται σε 15.000 ευρώ). Η εφεξής συνεργασία οφειλετών και εταιρειών διαχείρισης προβλέπει τη βέλτιστη ενηµέρωση των οφειλετών. Μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρµας, οι servicers θα πρέπει να παρέχουν προσωποποιηµένη και αναλυτική ενηµέρωση προς τους οφειλέτες για το ύψος της οφειλής, το ιστορικό των πληρωµών, τις δόσεις, το επιτόκιο της ρύθµισης κ.λπ. Ο οφειλέτης θα µπορεί να βλέπει όλα τα στοιχεία εισερχόµενος µε χρήση του κωδικού του σε ειδική εφαρµογή στις ιστοσελίδες των servicers, όπως κάνει σήµερα στο web banking της τράπεζάς του.
Επιπλέον, βάσει της Κοινοτικής Οδηγίας 2021/2167, που ενσωµατώθηκε στο εθνικό δίκαιο, οι servicers οφείλουν να τηρούν πέντε νέες υποχρεώσεις για: α) την προστασία των προσωπικών στοιχείων και της ιδιωτικής ζωής των δανειοληπτών, β) την απαγόρευση παρενόχλησης, καταναγκασµού ή αθέµιτης επιρροής κατά την επικοινωνία του servicer µε τον πολίτη, γ) την έγγραφη γνωστοποίηση στον δανειολήπτη, σε γλώσσα σαφή και κατανοητή, του υπολοίπου της οφειλής έπειτα από οποιαδήποτε µεταβίβαση πίστωσης, δ) την καθιέρωση διαφανών, άµεσων και δωρεάν διαδικασιών για τη διαχείριση των καταγγελιών των δανειοληπτών και ε) τη σύνδεση µε τις προβλέψεις του Κώδικα ∆εοντολογίας της ΤτΕ και τον σεβασµό των δικαιωµάτων των δανειοληπτών. Οι ποινές για όσους servicers δεν συµµορφωθούν µε το νέο πλαίσιο περιλαµβάνουν πρόστιµα έως 500.000 ευρώ, µέχρι και ανάκληση της άδειας λειτουργίας.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής 10 Δεκεμβρίου
Οι τελευταίοι, παρά τις ρυθµίσεις και τα γενναία «κουρέµατα» οφειλών στα οποία προχωρούν, δεν παύουν να δέχονται χιλιάδες παράπονα από οφειλέτες (ενδεικτικά, διαµαρτυρίες των πελατών για νοµικές ενέργειες, καθυστέρηση στην απάντηση αιτηµάτων ή και αδυναµία επικοινωνίας µε την εταιρεία διαχείρισης, δυσαρέσκεια για ρύθµιση ή πληρωµή οφειλής, θέµατα του νόµου Κατσέλη κ.ά.), τα οποία κινούνται ετησίως σε περίπου 8.000.
Διαβάστε ακόμη: "Κόκκινα δάνεια": Οι οκτώ αλλαγές υπέρ των δανειοληπτών - Servicers, εξωδικαστικός μηχανισμός και προστασία στους ευάλωτους
Με τον νόµο να θέτει σε νέες βάσεις τις σχέσεις των δύο µερών, το ζητούµενο τώρα είναι οι πολίτες να ενηµερωθούν για τα δικαιώµατά τους και οι εταιρείες διαχείρισης να «τρέξουν» τις ψηφιακές υποδοµές που θα επιτρέψουν από την 1η Απριλίου 2024 να πραγµατοποιείται αποκλειστικά ψηφιακά όλη η ενηµέρωση των οφειλετών. Οι εταιρείες διαχείρισης ετοιµάζουν ήδη ενηµερωτικές καµπάνιες για τους πελάτες τους, ενώ, αρχής γενοµένης από την Intrum, θέτουν σε εφαρµογή και το web servicing. Σηµειώνεται, πάντως, ότι αν και το νέο θεσµικό πλαίσιο είναι εµφανώς υπέρ των δανειοληπτών, τα δικαιώµατα που τους δίνει συνεπάγονται και την υποχρέωση συµµόρφωσής τους, καθώς σε διαφορετική περίπτωση ο οφειλέτης δεν θα δικαιούται να επικαλεστεί άγνοια νόµου σε περίπτωση που δεν τηρεί τη ρύθµιση της οφειλής του.
Προκαταβολή και οι ρυθμίσεις δανείων στο παρά 5'
∆εσµευτική προς αυτή την κατεύθυνση είναι η προκαταβολή έως 10% του ποσού της ρύθµισης που θα υποχρεούνται να καταβάλουν οφειλέτες έναντι των οποίων έχει κινηθεί διαδικασία πλειστηριασµού (εξαιρούνται οι ευάλωτοι). Η σχετική υποχρέωση πέρασε µε τροπολογία στον νόµο του ΥΠΕΘΟ προκειµένου να αποτρέπονται οι δανειολήπτες να προβαίνουν σε ρυθµίσεις δανείων παρελκυστικά, προκειµένου να «παγώνουν» πλειστηριασµούς στο παρά 5'. Οι servicers δεν είχαν διατυπώσει αντιρρήσεις ως προς τα µεγαλύτερα -έως και κατά 28%- «κουρέµατα» που θα προσφέρει πλέον ο εξωδικαστικός µηχανισµός, αλλά προς ενίσχυση της υποχρεωτικότητας των ρυθµίσεων και της έγκαιρης κινητοποίησης των οφειλετών, όταν δεν µπορούν να εξυπηρετήσουν την οφειλή τους, είχαν ζητήσει να υπάρχει προκαταβολή ποσού της ρύθµισης από τον οφειλέτη.
Και αυτό, διότι έχει διαπιστωθεί πως µεγάλο ποσοστό δανειοληπτών έσπευδαν να ρυθµίσουν την οφειλή τους λίγο πριν διενεργηθεί ο πλειστηριασµός για να τον σταµατήσουν και στη συνέχεια δεν τηρούσαν τη ρύθµιση. Σηµειώνεται ότι τα δάνεια αυτά ήταν καταγγελµένα, δηλαδή για πολλά χρόνια απλήρωτα, και εν τω µεταξύ οι εταιρείες διαχείρισης επιβαρύνονταν και µε έξοδα αναγκαστικής εκτέλεσης (ενδεικτικά, τα έξοδα πλειστηριασµού για ένα µέσο δάνειο των 100.000 ευρώ ανέρχονται σε 15.000 ευρώ). Η εφεξής συνεργασία οφειλετών και εταιρειών διαχείρισης προβλέπει τη βέλτιστη ενηµέρωση των οφειλετών. Μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρµας, οι servicers θα πρέπει να παρέχουν προσωποποιηµένη και αναλυτική ενηµέρωση προς τους οφειλέτες για το ύψος της οφειλής, το ιστορικό των πληρωµών, τις δόσεις, το επιτόκιο της ρύθµισης κ.λπ. Ο οφειλέτης θα µπορεί να βλέπει όλα τα στοιχεία εισερχόµενος µε χρήση του κωδικού του σε ειδική εφαρµογή στις ιστοσελίδες των servicers, όπως κάνει σήµερα στο web banking της τράπεζάς του.
Οι πέντε υποχρεώσεις των servicers
Επιπλέον, βάσει της Κοινοτικής Οδηγίας 2021/2167, που ενσωµατώθηκε στο εθνικό δίκαιο, οι servicers οφείλουν να τηρούν πέντε νέες υποχρεώσεις για: α) την προστασία των προσωπικών στοιχείων και της ιδιωτικής ζωής των δανειοληπτών, β) την απαγόρευση παρενόχλησης, καταναγκασµού ή αθέµιτης επιρροής κατά την επικοινωνία του servicer µε τον πολίτη, γ) την έγγραφη γνωστοποίηση στον δανειολήπτη, σε γλώσσα σαφή και κατανοητή, του υπολοίπου της οφειλής έπειτα από οποιαδήποτε µεταβίβαση πίστωσης, δ) την καθιέρωση διαφανών, άµεσων και δωρεάν διαδικασιών για τη διαχείριση των καταγγελιών των δανειοληπτών και ε) τη σύνδεση µε τις προβλέψεις του Κώδικα ∆εοντολογίας της ΤτΕ και τον σεβασµό των δικαιωµάτων των δανειοληπτών. Οι ποινές για όσους servicers δεν συµµορφωθούν µε το νέο πλαίσιο περιλαµβάνουν πρόστιµα έως 500.000 ευρώ, µέχρι και ανάκληση της άδειας λειτουργίας.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής 10 Δεκεμβρίου
