Να σταµατήσει τις παρεµβάσεις η κυβέρνηση και να αφήσει την αγορά να λειτουργήσει µόνη της ζητούν οι εκπρόσωποι του κλάδου των σουπερµάρκετ. Ειδικά για τα εφαρµοζόµενα µέτρα, που στόχο έχουν τη µείωση του πληθωρισµού, αυτά -όπως υποστηρίζουνπρέπει να έχουν περιορισµένη διάρκεια και όχι µόνιµο χαρακτήρα.
Οπως ανέφερε ο πρόεδρος της Ενωσης Σουπερµάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ), Αριστοτέλης Παντελιάδης, τόσο το µέτρο του περιορισµού (πλαφόν) του µικτού περιθωρίου κέρδους όσο και το «καλάθι του νοικοκυριού» δεν έχουν πλέον καµία συνέπεια στην κατανάλωση, στον πληθωρισµό και στις τιµές που πληρώνουν οι καταναλωτές. Σηµείωσε επίσης ότι τα µέτρα περιορισµού του πληθωρισµού έχουν επίδραση µόνο µέσα σε ένα µικρό χρονικό διάστηµα και ότι από τη στιγµή που εκτείνονται σε µεγάλο χρονικό διάστηµα δεν έχουν καµία επίπτωση. «Το σωστό είναι να αφήνεται η αγορά να λειτουργεί µόνη της», είπε χαρακτηριστικά και σηµείωσε ότι σε ορισµένα προϊόντα το πλαφόν περιθωρίου κέρδους θα υφίσταται τέσσερα χρόνια µέχρι το ερχόµενο καλοκαίρι.
«Αποτελεσματικό, αλλά για περιορισµένο χρονικό διάστηµα το μέτρο της µόνιµης µείωσης τιµής»
Για το µέτρο της µόνιµης µείωσης τιµής άνω του 5% ο κ. Παντελιάδης είπε ότι θα έχει αποτέλεσµα, αλλά για περιορισµένο χρονικό διάστηµα. Αν αφεθεί και αυτό επί πολλούς µήνες ή χρόνια, τότε θα απολέσει την αποτελεσµατικότητά του.
Πάντως, τα στελέχη της ΕΣΕ, παρόλο που σηµείωσαν ότι διαφωνούν µε την παρατεταµένη χρήση των µέτρων περιορισµού του πληθωρισµού, ανέφεραν ότι είναι υποχρεωµένοι να τα τηρήσουν. Εξάλλου, δεν έχουν και πολλά περιθώρια, καθώς ο «πέλεκυς πέφτει βαρύς» όταν διαπιστώνεται κάποια παράβαση, ειδικά στο περιθώριο µικτού κέρδους, όπως έδειξαν οι τελευταίοι µήνες.
Η βασική θέση των σουπερµάρκετ στο υπουργείο Ανάπτυξης είναι ότι δεν µπορεί οι επιχειρήσεις να λειτουργούν µε το ίδιο περιθώριο µικτού κέρδους για δύο ή τέσσερα χρόνια, ανάλογα µε τα προϊόντα.
Ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, είχε υποσχεθεί την κατάργηση του πλαφόν στο περιθώριο µικτού κέρδους, αλλά η υπόσχεση αυτή δεν τηρήθηκε, καθώς ο πληθωρισµός στα τρόφιµα και στα άλλα προϊόντα που διακινούν τα σουπερµάρκετ πραγµατοποιεί υψηλές πτήσεις.
Πληθωρισμός στα τρόφιμα: Πολύ ψηλά στη λίστα των χωρών της Ε.Ε. η Ελλάδα
Μάλιστα, η Ελλάδα είχε τον υψηλότερο πληθωρισµό στα τρόφιµα και µη αλκοολούχα ποτά στην Ε.Ε. τον περασµένο Οκτώβριο. Σύµφωνα µε τη Eurostat, ανήλθε σε 10,4%, κατατάσσοντας τη χώρα στην 27η θέση, µε τον µέσο όρο στην Ε.Ε. να διαµορφώνεται στο 7,6% και λίγο χαµηλότερα, στο 7,5%, για την ευρωζώνη.
Τον επόµενο µήνα, τον Νοέµβριο, µε βάση τα στοιχεία που έδωσε η ΕΛ.ΣΤΑΤ., εκτιµάται ότι αποκλιµακώθηκε στη χώρα µας ο πληθωρισµός στα τρόφιµα. Ωστόσο, η αποκλιµάκωση αυτή είναι τέτοια που και πάλι η Ελλάδα κατατάσσεται πολύ ψηλά στη λίστα των χωρών της Ε.Ε.
Ετσι, τόσο η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης όσο και η κυβέρνηση παραµένουν ευάλωτες στην πολιτική κριτική από την αντιπολίτευση καθώς και στις επικρίσεις των καταναλωτών. Υπό αυτό το πρίσµα, είναι απίθανο να αποσυρθούν τα µέτρα των διαφόρων «καλαθιών», καταναλωτή, Χριστουγέννων, Αϊ-Βασίλη κ.ο.κ., όπως και το πλαφόν στο περιθώριο µικτού κέρδους από την πώληση των προϊόντων. Οπως ανέφερε µάλιστα ο πρόεδρος του ΕΣΕ, οι επιχειρήσεις δεν έχουν παρά να συµµορφωθούν µε την απόφαση αυτή.
Το θετικό, όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι του κλάδου, είναι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις, παρά το γεγονός ότι δεν σταµάτησαν, «βαίνουν µειούµενες». Οι τιµοκατάλογοι που έχουν λάβει οι επιχειρήσεις σουπερµάρκετ για το 2024 δείχνουν µικρές ανατιµήσεις ή και υποτιµήσεις.
Ωστόσο, όπως διαβεβαίωσε ο πρόεδρος της Ενωσης, Αρ. Παντελιάδης, δεν πρέπει να αναµένει κάποιος οι τιµές να επιστρέψουν στα επίπεδα προ της πληθωριστικής κρίσης. Με άλλα λόγια, οι τιµές θα παραµείνουν στα σηµερινά επίπεδα και αυτό είναι το στοίχηµα που βάζουν όλες οι πλευρές.
Η διπλή κρίση που έπληξε την παγκόσμια αγορά
Σύµφωνα µε τον γενικό διευθυντή της ΕΣΕ, Απόστολο Πεταλά, η ακρίβεια στα τρόφιµα και τα άλλα είδη καθηµερινής χρήσης είναι αποτέλεσµα της διπλής κρίσης που έπληξε την παγκόσµια αγορά:
Της πανδηµικής, που αποσάθρωσε τις εφοδιαστικές αλυσίδες και
Της ενεργειακής, που αύξησε το κόστος παραγωγής.
Τώρα που εκλείπουν αυτοί οι δύο παράγοντες, οι πληθωριστικές πιέσεις υποχωρούν και σε λίγο θα εκµηδενιστούν. Αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι οι τιµές θα επανέλθουν στα προ κρίσης επίπεδα. Ακόµα, οι εκπρόσωποι της ΕΣΕ υπεραµύνθηκαν της άποψης ότι τα ελληνικά σουπερµάρκετ δεν είναι πιο ακριβά από τα ευρωπαϊκά. Συνήθως είναι πιο φθηνά, ειδικά στα εγχώρια προϊόντα. Σηµείωσαν ωστόσο ότι στη διαµόρφωση των τιµών θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τρεις παράγοντες:
Το ποσοστό του ΦΠΑ στα προϊόντα, που είναι από τα πιο υψηλά -αν όχι το υψηλότερο- στην Ε.Ε.
Το µέγεθος και η διαµόρφωση της αγοράς, που σαφώς παραµένουν µικρά και έχουν µεγάλη απόσταση από την Κεντρική Ευρώπη και, τέλος,
Το φαινόµενο των προσφορών, που τείνει στη χώρα µας να λάβει µόνιµο χαρακτήρα, διαµορφώνοντας επίπεδα τιµών χαµηλότερα από εκείνα των ονοµαστικών, τα οποία συνήθως λαµβάνονται υπόψη από τις στατιστικές Αρχές.
Σύµφωνα µε τα στελέχη των σουπερµάρκετ, o ανταγωνισµός στην Ελλάδα λειτουργεί και αυτό φαίνεται στο περιθώριο καθαρού κέρδους, που βρίσκεται στο 1,47% και θεωρείται πολύ χαµηλό.
