Ανοίγει εντός λίγων εβδομάδων η κυβερνητική «βεντάλια» για το στεγαστικό πρόβλημα με τα τέσσερα προγράμματα επιδότησης κατοικίας και ιδιοκτητών (κατά 40%) ώστε να μετατραπούν σε λειτουργικά και να μπουν στην αγορά ακίνητα που σήμερα είναι κλειστά.

1 Τέλος Ιανουαρίου έρχονται τα καλά μαντάτα για το πρώτο από τα τέσσερα προγράμματα φθηνής στέγης για το 2024 με την έκδοση υπουργικής απόφασης, μέσω της οποίας θα χρηματοδοτείται η ανακαίνιση παλαιών κατοικιών με χαριστικό το 40% του ποσού που θα λαμβάνει ο ιδιοκτήτης για τη λειτουργική αναβάθμισή τους. Στόχος του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας είναι η αύξηση των κατοικιών προς ενοικίαση και, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, πρόκειται να ωφεληθούν 12.500 δικαιούχοι, οι οποίοι θα λάβουν χρηματοδότηση μέχρι 10.000 ευρώ, εκ των οποίων 4.000 θα είναι μη επιστρεπτέα και τα υπόλοιπα θα επιστρέφονται σε χαμηλότοκες δόσεις.

Από το πρόγραμμα αυτό εκτιμάται ότι θα απελευθερωθούν 20.000 κλειστά ή εγκαταλελειμμένα ακίνητα, γεγονός που θα συμβάλει έως έναν βαθμό στη συγκράτηση ή και μείωση των τιμών ενοικίασης. Η απόφαση θα προβλέπει την επιδότηση για ανακαίνιση κατοικιών έως 100 τετραγωνικών μέτρων σε αστικά κέντρα, με το ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα του επιδοτούμενου να φτάνει τις 40.000 ευρώ και το σύνολο της ακίνητης περιουσίας να μην ξεπερνά τις 300.000 ευρώ.

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της επιδότησης, η κατοικία να είναι δηλωµένη ως «κενή» στο Ε2 του τελευταίου φορολογικού έτους αλλά και να µη δηλώνεται ως α΄ κατοικία ή μισθωμένη. Για να λάβει την επιδότηση ο δικαιούχος, θα πρέπει, αφού προβεί σε ανακαίνιση, να καταθέσει τα τιμολόγια, που εξοφλούνται ηλεκτρονικά, καθώς και το ηλεκτρονικό μισθωτήριο της κατοικίας για τουλάχιστον τρία έτη.

2 Το δεύτερο πρόγραμμα, που ξεκινά εντός Ιανουαρίου, αφορά την «Κοινωνική Αντιπαροχή». Πρόκειται για ένα μεγάλο πρόγραμμα που θα γίνεται υπό μορφή ΣΔΙΤ (συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα). Κατασκευαστικές εταιρείες θα μπορούν να επισκευάζουν παλιά δημόσια ή να ανεγείρουν σε δημόσιες εκτάσεις σπίτια. Το αρχικό σχέδιο προβλέπει την ανέγερση 2.500 κατοικιών για 5.000 ωφελούμενους νέους έως 39 ετών, οι οποίοι θα πληρώνουν ένα χαμηλό ενοίκιο και στη συνέχεια θα μπορούν να αγοράσουν το σπίτι σε χαμηλή τιμή, στην οποία θα συμπεριλαμβάνονται τα ενοίκια που πληρώθηκαν (rent to own). Τα ακίνητα προς αξιοποίηση προέρχονται από την ακίνητη περιουσία της ΔΥΠΑ.

Νέα ζευγάρια

Το κράτος θα διαθέσει ακίνητα σε κατασκευαστικές εταιρείες έπειτα από διαγωνισμό, οι οποίες θα ανεγείρουν με δικά τους έξοδα σύγχρονες κατοικίες και θα τις διαθέσουν σε ποσοστό 60% σε νέα ζευγάρια έναντι χαμηλού μισθώματος, ενώ το 40% θα το κρατήσουν με δικούς τους όρους και πώληση με όρους αγοράς. Η «Κοινωνική Αντιπαροχή» μπορεί να αφορά και δομημένα ακίνητα. Στην περίπτωση αυτή, το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει και την κατεδάφιση των κτισμάτων, η οποία γίνεται με δα[1]πάνες του αναδόχου. Το ποσοστό των οριζόντιων ιδιοκτησιών που εκμισθώνονται προς δικαιούχους αντιστοιχεί σε ποσοστό μεταξύ 30% και 60% του συνόλου της ιδιοκτησίας. Η επιλογή του αναδόχου γίνεται κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης, στην οποία περιγράφονται τουλάχιστον τα εξής:

► Το αδόμητο ακίνητο, τυχόν υφιστάμενα κτίσματα που ευρίσκονται εντός αυτού και τα χαρακτηριστικά του κτιρίου που πρόκειται να ανεγερθεί σε αυτό,

► οι οριζόντιες ιδιοκτησίες που θα συσταθούν και οι επιτρεπόμενες χρήσεις τους,

► τα κριτήρια συμμετοχής και επιλογής του αναδόχου,

► οι βασικοί όροι των συμβάσεων μίσθωσης μεταξύ του αναδόχου και των δικαιούχων, πλην του μισθώματος.

Στη συνέχεια αναμένεται η μίσθωση σταδιακά του 50% των κατοικιών για λογαριασμό του Δημοσίου, με χαμηλό ενοίκιο, σε νέους βάσει κριτηρίων, ενώ θα υπάρχει ειδική ποσόστωση για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Ο δημόσιος φορέας θα διατηρεί την κυριότητα των ακινήτων, ενώ ο ανάδοχος θα λαμβάνει ως αντάλλαγμα την παραχώρηση της εκμετάλλευσης μέχρι την κάλυψη του κόστους και με την προϋπόθεση ότι ποσοστό των κατοικιών θα διατίθεται με μειωμένο ενοίκιο στους δικαιούχους του προγράμματος κοινωνικής αντιπαροχής.

Η διάρκεια της παραχώρησης θα ορίζεται στην προκήρυξη κάθε διαγωνισμού, καθώς δεν μπορεί να είναι ενιαία για όλες τις περιοχές και τις αξίες της γης, ενώ το ποσοστό εκμετάλλευσης του αναδόχου θα κυμαίνεται μεταξύ 30% και 60%, με σκοπό να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον αλλά και να είναι το πρόγραμμα ελκυστικό ώστε οι ιδιώτες κατασκευαστές να χτίσουν σύγχρονες και ποιοτικές κοινωνικές κατοικίες. Στόχος είναι η στέγαση των δικαιούχων του προγράμματος «Κοινωνική Αντιπαροχή» σε ποιοτικά ακίνητα.

Από την καταγραφή που έχει γίνει εντοπίστηκαν 98 κατάλληλα οικόπεδα εντός σχεδίου, συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων, εκ των οποίων το ένα τρίτο είναι στην Αττική, αλλά και 10 οικόπεδα με οικοδομική άδεια επιφάνειας 75 στρεμμάτων, τα οποία θεωρούνται ως τα πλέον ώριμα για αξιοποίηση. Στον σχεδιασμό εντάσσονται όμως και εκτάσεις εκτός σχεδίου, όπως και αδιάθετες κατοικίες, διαμερίσματα, γραφεία, όπως 11 στρέμματα στην Κηφισιά, 20 στην Παιανία, 40 στη Λάρισα, 28 στην Ξάνθη και 74 στρέμματα στον Βόλο, όπου και θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες.

3 Το τρίτο πρόγραμμα αφορά τη στέγαση και εργασία σε άστεγους με κοινωνική επανένταξη για 600 νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Το πρόγραμμα υλοποιείται σε 45 δήμους και προκηρύσσεται ανά διετία. Περιλαμβάνει την επιδότηση ενοικίου για διάστημα 24 μηνών, μαζί με την κάλυψη δαπανών για οικοσκευή και λοιπές λειτουργικές ανάγκες του νοικοκυριού. Την παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης και διασύνδεσης με συμπληρωματικές κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες και την ένταξη των δικαιούχων σε προγράμματα επιδότησης απασχόλησης.

4 Το τελευταίο πρόγραμμα αφορά την εξασφάλιση κοινωνικής στέγης για τις πλέον ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Εντός του 2024 θα ξεκινήσει η διάθεση 100 διαμερισμάτων έναντι συμβολικού ενοικίου για 200 ωφελούμενος. Τα διαμερίσματα θα διατεθούν από ιδιοκτήτες των Δήμων Αθήνας και Θεσσαλονίκης, οι οποίοι θα επιδοτηθούν στο 100% από το Ταμείο Ανάκαμψης ώστε να τα ανακαινίσουν. Εκτιμάται ότι τα ακίνητα θα είναι έτοιμα να διατεθούν στους δικαιούχους προς το τέλος του 2024. Οι ωφελούμενοι θα επιλεγούν με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, με βασικότερο την έλλειψη στέγης.

*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή