Οι τιμές πιέζονται και οι προσφορές παραμένουν: Ποιες μειώσεις έχουν περάσει στα ράφια, πώς λειτουργούν οι παρεμβάσεις του υπουργείου Ανάπτυξης
Τα μέτρα Σκρέκα ήδη έχουν επιφέρει μεταβολές στις τιμές
''Tα μέτρα της κυβέρνησης σύντομα θα αποτυπωθούν στον πληθωρισμό'', δηλώνει στα Παραπολιτικά ο γενικός διευθυντής της Ενωσης Σουπερμάρκετ, Απόστολος Πεταλάς
Βαγγελης Μανδραβελης
Αν και κάθε φορά η κυβέρνηση και ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, αναμένουν με αγωνία τα αποτελέσματα της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τον πληθωρισμό του προηγούμενου μήνα, τον Απρίλιο και τον Μάιο η αγωνία τους θα είναι ακόμα πιο μεγάλη. Αυτό συμβαίνει επειδή στις 14 Μαΐου, όταν θα ανακοινωθεί ο πληθωρισμός του Απριλίου, θα πρέπει να έχουν αποτυπωθεί στις στατιστικές της ΕΛ.ΣΤΑΤ. οι επιπτώσεις των παρεμβάσεων Σκρέκα που ανακοινώθηκαν τον Ιανουάριο και τέθηκαν σταδιακά σε ισχύ μέχρι και την 1η Μαρτίου.
Για τον λόγο αυτόν αρκετές επιχειρήσεις δεν προχώρησαν σε ανατιμήσεις, ενώ θα μπορούσαν. Επίσης, περίπου 10 μεγαλοεισαγωγείς οι οποίοι είχαν ανακοινώσει ανατιμήσεις αγαθών τις ανακάλεσαν. Το μέτρο, δε, αυτό ισχύει σχεδόν για το 80% των προϊόντων των σουπερμάρκετ, τρόφιμα, καθαριστικά κ.λπ. Επομένως, εκεί θα μπει ένα σημαντικό «χαλινάρι» στις ανατιμήσεις.
Το δεύτερο βασικό μέτρο κατά της ακρίβειας αφορά στην επιβολή της μείωσης των προσφορών των προμηθευτών προς τα σουπερμάρκετ κατά 30%, με ταυτόχρονη μείωση της τελικής τιμής του προϊόντος. Αφορά, δε, σε επτά συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών, καθαριστικών και ειδών υγιεινής. Δεν αφορά δηλαδή σε τρόφιμα.
Με το μέτρο αυτό η κυβέρνηση επιχειρεί να ταυτίσει σε μια μεγάλη κατηγορία καταναλωτικών προϊόντων τις τιμές τιμοκαταλόγου με τις πραγματικές τιμές που πωλούνται τα αγαθά αυτά (οδοντόκρεμες, σαμπουάν, απορρυπαντικά κ.λπ.). Εκεί είναι που οι εισαγωγείς/προμηθευτές επιβάλλουν υψηλές ονομαστικές τιμές και στη συνέχεια, εν είδει προσφορών, τα προσφέρουν με έκπτωση 40% ή και 50% ή προσφορές τύπου 1+1 δώρο.
Η κυβέρνηση θέλει να επιβάλει το μέτρο αυτό καθώς η ΕΛ.ΣΤΑΤ. δεν μετρά την τιμή της προσφοράς, αλλά του επίσημου τιμοκαταλόγου. Κάτι αντίστοιχο γίνεται και στις τηλεπικοινωνίες, όπου οι πραγματικές τιμές διαφοροποιούνται από εκείνες του τιμοκαταλόγου. Αυτή, κατά τον κ. Πεταλά, είναι μια κληρονομιά του Ελληνα καταναλωτή, ο οποίος κυνηγάει μεν το επώνυμο προϊόν (ως καλύτερο του ανώνυμου), αλλά επιπλέον θέλει να το αποκτά σε τιμή κοντά σε εκείνη του ανώνυμου. Ετσι o καταναλωτής συνωθείται στα επώνυμα μεν προϊόντα, τα οποία όμως βρίσκονται σε προσφορά.
Υπάρχουν και άλλα μέτρα, όπως η μείωση της τιμής του βρεφικού γάλακτος, αλλά και η απαγόρευση έκδοσης πιστωτικών τιμολογίων προμηθευτών προς τους πελάτες τους (σουπερμάρκετ) για εκπτώσεις όγκου, επιστροφές προϊόντων κ.ά. Ωστόσο, αυτά δεν θα μεταβάλουν τόσο τη λεγόμενη ακρίβεια στην Ελλάδα. Κατά τον κ. Πεταλά, ο πληθωρισμός έπληξε περισσότερο την Ευρώπη από την Ελλάδα. Οπως αναφέρει, κατά την περίοδο 01/01/2022 έως 31/12/2023 o συσσωρευτικός πληθωρισμός των τροφίμων και ειδών σουπερμάρκετ στην Ελλάδα ήταν 30,6%, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ενωση ξεπέρασε το 35%. Στην Ε.Ε., ωστόσο, δεν υπήρξαν αντίστοιχα μέτρα και αυτό δεν οφείλεται στο ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι πιο «ηθικές» απ’ ό,τι οι ευρωπαϊκές. Αυτό συνέβη κυρίως επειδή οι επιχειρήσεις γνώριζαν ότι ο καταναλωτής είναι «εξαντλημένος» από την οικονομική ύφεση. Ετσι, πολλές από αυτές αναγκάστηκαν μέρος των ανατιμήσεων -ειδικά το πρώτο διάστημα μέχρι και το καλοκαίρι του 2022- να το απορροφήσουν, γιατί γνώριζαν τα στοιχεία εισοδήματος των Ελλήνων καταναλωτών.
*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»
Ορατά τα αποτελέσματα των μέτρων Σκρέκα
Για τον γενικό διευθυντή της Ενωσης Σουπερμάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ) και καλό γνώστη της αγοράς τροφίμων και της λιανικής, Απόστολο Πεταλά, τα αποτελέσματα των μέτρων είναι ήδη ορατά. Οπως αναφέρει, τα μέτρα Σκρέκα ήδη έχουν επιφέρει μεταβολές στις τιμές, οι οποίες είναι προς όφελος των καταναλωτών. «Τον περασμένο Οκτώβριο είχαμε ανατιμήσεις στους τιμοκαταλόγους της τάξης του 4% έως 5%, τον περασμένο Φεβρουάριο οι ανατιμήσεις είχαν περιοριστεί σε λιγότερο από 2% και τον Μάρτιο αναμένονται σε λιγότερο από 1%», αναφέρει χαρακτηριστικά. Προς την κατεύθυνση αυτή, καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η γενικότερη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στην Ευρώπη. Ωστόσο, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν και τα μέτρα της κυβέρνησης, με την επιβολή προστίμων, αλλά και τα μέτρα Σκρέκα, που πρόσφατα τέθηκαν σε εφαρμογή. Ο γενικός διευθυντής της ΕΣΕ θεωρεί ότι οι παρεμβάσεις στην αγορά πρέπει να αποφεύγονται, αλλά σε μια χώρα όπου το εισόδημα των πολιτών της έχει «δεινοπαθήσει», η αγορά δεν μπορεί παρά να συνεργάζεται.Απόστολος Πεταλάς: Τον περασμένο Οκτώβριο είχαμε ανατιμήσεις της τάξης του 4% έως 5%, τον περασμένο Φεβρουάριο είχαν περιοριστεί σε λιγότερο από 2% και τον Μάρτιο αναμένονται σε λιγότερο από 1%
Δεν προχώρησαν σε ανατιμήσεις
Για το μέτρο της απαγόρευσης διενέργειας προσφορών για τρεις μήνες για τα προϊόντα εκείνα που ανατιμώνται, ο κ. Πεταλάς σημειώνει ότι ακόμα και μια αύξηση του 1 τοις χιλίοις βάζει σε «καραντίνα» για τρεις μήνες οποιαδήποτε σήμανση πάνω στο προϊόν, κάθε είδους προσφοράς, έκπτωσης ή επισήμανσης του προϊόντος. «Αυτό το γνωρίζει ο προμηθευτής, ο εισαγωγέας, ο παραγωγός και αυτό που φοβάται, αν ανατιμήσει ένα προϊόν, είναι ότι για τρεις μήνες ο ανταγωνιστής του θα μπορεί να αλωνίζει στην αγορά, χωρίς ο ίδιος να μπορεί να κάνει κάτι».Για τον λόγο αυτόν αρκετές επιχειρήσεις δεν προχώρησαν σε ανατιμήσεις, ενώ θα μπορούσαν. Επίσης, περίπου 10 μεγαλοεισαγωγείς οι οποίοι είχαν ανακοινώσει ανατιμήσεις αγαθών τις ανακάλεσαν. Το μέτρο, δε, αυτό ισχύει σχεδόν για το 80% των προϊόντων των σουπερμάρκετ, τρόφιμα, καθαριστικά κ.λπ. Επομένως, εκεί θα μπει ένα σημαντικό «χαλινάρι» στις ανατιμήσεις.
Το δεύτερο βασικό μέτρο κατά της ακρίβειας αφορά στην επιβολή της μείωσης των προσφορών των προμηθευτών προς τα σουπερμάρκετ κατά 30%, με ταυτόχρονη μείωση της τελικής τιμής του προϊόντος. Αφορά, δε, σε επτά συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών, καθαριστικών και ειδών υγιεινής. Δεν αφορά δηλαδή σε τρόφιμα.
Με το μέτρο αυτό η κυβέρνηση επιχειρεί να ταυτίσει σε μια μεγάλη κατηγορία καταναλωτικών προϊόντων τις τιμές τιμοκαταλόγου με τις πραγματικές τιμές που πωλούνται τα αγαθά αυτά (οδοντόκρεμες, σαμπουάν, απορρυπαντικά κ.λπ.). Εκεί είναι που οι εισαγωγείς/προμηθευτές επιβάλλουν υψηλές ονομαστικές τιμές και στη συνέχεια, εν είδει προσφορών, τα προσφέρουν με έκπτωση 40% ή και 50% ή προσφορές τύπου 1+1 δώρο.
Εθισμένες στις προσφορές
Σύμφωνα με τον κ. Πεταλά, οι μειώσεις τιμών σε αυτή την κατηγορία έχουν περάσει στα ράφια και, μάλιστα, παρά τις επιβαλλόμενες μειώσεις των τιμών από 1ης Μαρτίου 2024, οι προσφορές συνεχίζονται. Οπως εξηγεί το στέλεχος της ΕΣΕ, οι εταιρείες που παράγουν όλα αυτά τα προϊόντα είναι εθισμένες στις προσφορές, όπως επίσης εθισμένος είναι ο καταναλωτής στο κυνήγι των προσφορών. Θεωρούν επομένως ότι χωρίς προσφορές θα χάσουν καταναλωτές και για τον λόγο αυτόν, παρά τις μειώσεις τιμών που υπήρξαν την 1η Μαρτίου, οι προσφορές συνεχίζονται (φυσικά με μικρότερη ένταση).Η κυβέρνηση θέλει να επιβάλει το μέτρο αυτό καθώς η ΕΛ.ΣΤΑΤ. δεν μετρά την τιμή της προσφοράς, αλλά του επίσημου τιμοκαταλόγου. Κάτι αντίστοιχο γίνεται και στις τηλεπικοινωνίες, όπου οι πραγματικές τιμές διαφοροποιούνται από εκείνες του τιμοκαταλόγου. Αυτή, κατά τον κ. Πεταλά, είναι μια κληρονομιά του Ελληνα καταναλωτή, ο οποίος κυνηγάει μεν το επώνυμο προϊόν (ως καλύτερο του ανώνυμου), αλλά επιπλέον θέλει να το αποκτά σε τιμή κοντά σε εκείνη του ανώνυμου. Ετσι o καταναλωτής συνωθείται στα επώνυμα μεν προϊόντα, τα οποία όμως βρίσκονται σε προσφορά.
Υπάρχουν και άλλα μέτρα, όπως η μείωση της τιμής του βρεφικού γάλακτος, αλλά και η απαγόρευση έκδοσης πιστωτικών τιμολογίων προμηθευτών προς τους πελάτες τους (σουπερμάρκετ) για εκπτώσεις όγκου, επιστροφές προϊόντων κ.ά. Ωστόσο, αυτά δεν θα μεταβάλουν τόσο τη λεγόμενη ακρίβεια στην Ελλάδα. Κατά τον κ. Πεταλά, ο πληθωρισμός έπληξε περισσότερο την Ευρώπη από την Ελλάδα. Οπως αναφέρει, κατά την περίοδο 01/01/2022 έως 31/12/2023 o συσσωρευτικός πληθωρισμός των τροφίμων και ειδών σουπερμάρκετ στην Ελλάδα ήταν 30,6%, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ενωση ξεπέρασε το 35%. Στην Ε.Ε., ωστόσο, δεν υπήρξαν αντίστοιχα μέτρα και αυτό δεν οφείλεται στο ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι πιο «ηθικές» απ’ ό,τι οι ευρωπαϊκές. Αυτό συνέβη κυρίως επειδή οι επιχειρήσεις γνώριζαν ότι ο καταναλωτής είναι «εξαντλημένος» από την οικονομική ύφεση. Ετσι, πολλές από αυτές αναγκάστηκαν μέρος των ανατιμήσεων -ειδικά το πρώτο διάστημα μέχρι και το καλοκαίρι του 2022- να το απορροφήσουν, γιατί γνώριζαν τα στοιχεία εισοδήματος των Ελλήνων καταναλωτών.
*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»
