Κατώτατος μισθός: Πότε και πόσο αυξάνεται - Τα 16 επιδόματα που επηρεάζονται με αναλυτικά παραδείγματα
Πού θα φτάσουν τα βοηθήματα μη μισθωτών και τα εποχικά
Πώς διαμορφώνονται οι απολαβές των εργαζομένων, άγαμων, έγγαμων και με παιδιά
Αντωνης Βασιλοπουλος
Κλείδωσε» με την εισήγηση προς τον πρωθυπουργό το ποσοστό αύξησης για τον κατώτατο μισθό, ο οποίος, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, θα είναι κατά τι μεγαλύτερος από το 4%-5% που πρότεινε το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) στην τελική εισήγησή του, αλλά και από τις προτάσεις του συνόλου των εργοδοτικών οργανώσεων.
Η οριστική απόφαση θα ληφθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο της ερχόμενης Τετάρτης από τον πρωθυπουργό, ώστε οι αυξήσεις σε 600.000 εργαζόμενους που αμείβονται με τους κατώτατους μισθούς και τα ημερομίσθια να ενσωματωθούν από την 1η Απριλίου.
«Κύριο μέλημά μας είναι η στήριξη του εργατικού δυναμικού, ειδικά τώρα, ενόψει καλοκαιριού και θερινής και τουριστικής περιόδου, που θέλουμε οι μισθοί να είναι υψηλότεροι και το διαθέσιμο εισόδημα στα νοικοκυριά να μπορεί να καλύπτει το κύμα της ακρίβειας. Από την άλλη, να μπορεί η οικονομία μας να κρατείται σε ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο διεθνώς», δήλωσε χαρακτηριστικά η υπουργός Εργασίας, Δόμνα Μιχαηλίδου, η οποία, πέραν της αύξησης, που εκτιμάται στα 50 ευρώ (από 780 στα 830), δίνει μεγάλη βαρύτητα στην εφαρμογή του νόμου για τις τριετίες, που θα ενισχύσουν επιπλέον τα εισοδήματα έως 36% για όσους μπαίνουν στην 3η τριετία στην ίδια δουλειά.
Επιπλέον, το 2024 προβλέπεται να είναι έτος χαμηλής ανάπτυξης, ενώ το ενδεχόμενο οι αυξημένοι μισθοί να ανατροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό, δημιουργώντας ένα σπιράλ μισθών-τιμών, δεν πρέπει να υποτιμάται. Πάντως, όπως επισημαίνει το ΚΕΠΕ στην έκθεσή του, παρά την αύξηση του μέσου μισθού κατά 20% την τελευταία τετραετία, ο μέσος μισθός στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα 1.250 ευρώ, χαμηλότερος δηλαδή -σε ονομαστικούς όρους- σε σχέση με τα προ 15ετίας επίπεδα. «Για τα ελληνικά δεδομένα, ειδικά αυτά που διαμορφώθηκαν μετά την οικονομική κρίση, όπως η κατακόρυφη μείωση του ονομαστικού κατώτατου μισθού το 2012 και η στασιμότητα τα επόμενα έτη έως και το 2018, οι αυξήσεις που δόθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια, δηλαδή από το πρώτο εξάμηνο του 2019 έως το πρώτο εξάμηνο του 2024, ενδεχομένως φαντάζουν μεγάλες. Ωστόσο, δεν πρέπει να θεωρούνται ως τέτοιες», επισημαίνει το ΚΕΠΕ. Αξίζει πάντως να επισημανθεί ότι σε πραγματικούς όρους ο κατώτατος μισθός βρίσκεται στο επίπεδο της περιόδου 2004- 2006. Η Ελλάδα, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, έχει τον 9ο χαμηλότερο ονομαστικό κατώτατο μισθό μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. το 2024. Οι αυξήσεις, δε, των τελευταίων ετών είναι χαμηλότερες του μέσου όρου των αυξήσεων στα κράτη-μέλη που έχουν εθνικό κατώτατο μισθό, ακόμα και σε σύγκριση με εκείνα που έχουν υψηλότερο κατώτατο μισθό από την Ελλάδα, όπως είναι η Σλοβενία, η Κροατία και η Πολωνία, η οποία μάλιστα εμφανίζει τη μεγαλύτερη σωρευτική αύξηση.
Η προσαύξηση καταβάλλεται για κάθε συµπληρωµένη τριετία προϋπηρεσίας και έως τα εννέα έτη, δηλαδή συνολική προσαύξηση 30% για όσους έχουν συµπληρώσει εννέα έτη προϋπηρεσίας (τρεις τριετίες). Εκτιµάται ότι το «ξεπάγωµα» των τριετιών θα ωφελήσει φέτος περί τους 100.000 εργαζοµένους στον ιδιωτικό τοµέα που συµπληρώνουν τριετία µέσα στο έτος και άρα θα έχουν επιπλέον αύξηση µισθού 10%. Οι νέοι εργαζόµενοι που έπιασαν δουλειά τον τελευταίο χρόνο δεν θα έχουν καµία αύξηση από τριετία, καθώς θα πρέπει να τη συµπληρώσουν, που σηµαίνει ότι θα λάβουν το 10% από το 2027 και µετά.
Οµως, υπάλληλος αµειβόµενος µε τον κατώτατο µισθό, προσληφθείς στις 14/9/2003 µέχρι τις 31/12/2023, είχε συνολικό χρόνο προϋπηρεσίας µέχρι 31/12/2023 20 χρόνια, 3 µήνες και 18 ηµέρες και µέχρι 8 χρόνια και 5 µήνες έως 14/2/2012. Οι αποδοχές την 31η/12/2023 διαµορφώνονται σε 780 ευρώ και µε 2 τριετίες (20%) στα 936 ευρώ. Την 1η/08/2024 οι αποδοχές διαµορφώνονται σε 822,50 ευρώ και µε τρεις τριετίες (30%) στα 1.069,77 ευρώ. Η αύξηση από τις τριετίες θα είναι 247,27 ευρώ, µε το σενάριο της αύξησης του 5,5%. Αν η αύξηση για το 2024 είναι 6,5%, οι συνολικές αποδοχές θα φτάσουν στα 1.187 ευρώ ή συνολική αύξηση κατά 36,5%. Με τον κατώτατο µισθό στα 830 ευρώ, η προσαύξηση για κάθε τριετία θα είναι 83 ευρώ. Ετσι, ένας εργαζόµενος µε µία τριετία θα παίρνει 913 ευρώ, µε δύο τριετίες θα παίρνει 996 ευρώ και µε τρεις τριετίες και άνω θα παίρνει 1.079 ευρώ.
1. Ειδική παροχή µητρότητας, από 780 στα 828,36 ευρώ.
2. Επίδοµα γονικής άδειας, από 780 στα 828,36 ευρώ.
3. Επίδοµα αποφυλακισµένων, από 287,4 ευρώ στα 305,21 ευρώ.
4. Επίδοµα αφερεγγυότητας εργοδότη: Εως τρεις µισθοί.
5. Εποχικό επίδοµα οικοδόµων, από 902,43 στα 952 ευρώ.
6. Εποχικό σµυριδεργατών, από 1.219,50 στα 1.286,5 ευρώ.
7. Εποχικό για καλλιτέχνες, θέατρα, τουρισµό, από 609,75 στα 643,2 ευρώ.
8. Αλλα εποχικά επαγγέλµατα, από 853,65 στα 900,60 ευρώ.
9. Βοήθηµα µη µισθωτών, από 479 στα 505 ευρώ.
10. Επίδοµα εργασίας, από 239,5 στα 252,6 ευρώ.
11. Αποζηµίωση µαθητών ΕΠΑ.Σ.: 75% κατ. ηµεροµισθίου, από 26,13 στα 27,5 ευρώ.
12. Επίδοµα πρακτικής άσκησης (ΙΕΚ ∆ΥΠΑ), από 624 στα 658,32 ευρώ.
13. Απόκτηση εργασιακής εµπειρίας, από 780 στα 820 ευρώ.
14. Προγράµµατα κοινωφελούς χαρακτήρα, από 26,13 στα 27,5 ευρώ.
15. Προγράµµατα απασχόλησης, επιδότηση 50%-90% του κατώτατου µισθού.
16. Για εργαζόµενους φοιτητές που συµµετέχουν σε εξετάσεις: 30 κατ. ηµεροµίσθια για τους προπτυχιακούς (από 1.045,2 στα 1.102 ευρώ). Να σηµειωθεί ότι για τους εργαζόµενους που αµείβονται µε µισθούς µεγαλύτερους από τα οριζόµενα στον κατώτατο µε τις τριετίες οι εργοδότες δεν είναι υποχρεωµένοι να δώσουν επιπλέον αύξηση, αλλά µπορούν να συµψηφίσουν τις αυξήσεις αυτές µε τους υπάρχοντες µισθούς.
Να τονιστεί, τέλος, ότι το συνολικό ύψος των µισθών έχει σηµειώσει σηµαντική άνοδο τα τελευταία χρόνια, η οποία καταγράφεται στο 7,1%, µε τον µέσο µισθό να διαµορφώνεται στα 1.250 ευρώ, από 1.379 ευρώ το 2009.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά
Η οριστική απόφαση θα ληφθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο της ερχόμενης Τετάρτης από τον πρωθυπουργό, ώστε οι αυξήσεις σε 600.000 εργαζόμενους που αμείβονται με τους κατώτατους μισθούς και τα ημερομίσθια να ενσωματωθούν από την 1η Απριλίου.
«Κύριο μέλημά μας είναι η στήριξη του εργατικού δυναμικού, ειδικά τώρα, ενόψει καλοκαιριού και θερινής και τουριστικής περιόδου, που θέλουμε οι μισθοί να είναι υψηλότεροι και το διαθέσιμο εισόδημα στα νοικοκυριά να μπορεί να καλύπτει το κύμα της ακρίβειας. Από την άλλη, να μπορεί η οικονομία μας να κρατείται σε ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο διεθνώς», δήλωσε χαρακτηριστικά η υπουργός Εργασίας, Δόμνα Μιχαηλίδου, η οποία, πέραν της αύξησης, που εκτιμάται στα 50 ευρώ (από 780 στα 830), δίνει μεγάλη βαρύτητα στην εφαρμογή του νόμου για τις τριετίες, που θα ενισχύσουν επιπλέον τα εισοδήματα έως 36% για όσους μπαίνουν στην 3η τριετία στην ίδια δουλειά.
Η εισήγηση του ΚΕΠΕ για αυξήσεις 4%-5%
Γι’ αυτόν τον σκοπό έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, προγραμματίσει συνέντευξη Τύπου για την ερχόμενη Τετάρτη, μετά το Υπουργικό Συμβούλιο, προκειμένου να αναδείξει τη μεταβολή του κατώτατου μισθού σε συνάρτηση με την αύξηση των τριετιών. Το ΚΕΠΕ στο τελικό του υπόμνημα εισηγείται αυξήσεις 4%-5%, που οδηγούν σε βασικό μισθό από 811,2 έως 819 ευρώ (μικτά). Στην έκθεσή του, όπως δήλωσε στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο πρόεδρος του φορέα, καθηγητής Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Παναγιώτης Λιαργκόβας, είχε προτείνει λελογισμένη αύξηση του κατώτατου μισθού, που να μην απέχει σε μεγάλο βαθμό από τον μέσο πληθωρισμό του 2023 (3,5%), καθώς θα επιβαρύνει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις.Επιπλέον, το 2024 προβλέπεται να είναι έτος χαμηλής ανάπτυξης, ενώ το ενδεχόμενο οι αυξημένοι μισθοί να ανατροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό, δημιουργώντας ένα σπιράλ μισθών-τιμών, δεν πρέπει να υποτιμάται. Πάντως, όπως επισημαίνει το ΚΕΠΕ στην έκθεσή του, παρά την αύξηση του μέσου μισθού κατά 20% την τελευταία τετραετία, ο μέσος μισθός στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα 1.250 ευρώ, χαμηλότερος δηλαδή -σε ονομαστικούς όρους- σε σχέση με τα προ 15ετίας επίπεδα. «Για τα ελληνικά δεδομένα, ειδικά αυτά που διαμορφώθηκαν μετά την οικονομική κρίση, όπως η κατακόρυφη μείωση του ονομαστικού κατώτατου μισθού το 2012 και η στασιμότητα τα επόμενα έτη έως και το 2018, οι αυξήσεις που δόθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια, δηλαδή από το πρώτο εξάμηνο του 2019 έως το πρώτο εξάμηνο του 2024, ενδεχομένως φαντάζουν μεγάλες. Ωστόσο, δεν πρέπει να θεωρούνται ως τέτοιες», επισημαίνει το ΚΕΠΕ. Αξίζει πάντως να επισημανθεί ότι σε πραγματικούς όρους ο κατώτατος μισθός βρίσκεται στο επίπεδο της περιόδου 2004- 2006. Η Ελλάδα, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, έχει τον 9ο χαμηλότερο ονομαστικό κατώτατο μισθό μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. το 2024. Οι αυξήσεις, δε, των τελευταίων ετών είναι χαμηλότερες του μέσου όρου των αυξήσεων στα κράτη-μέλη που έχουν εθνικό κατώτατο μισθό, ακόμα και σε σύγκριση με εκείνα που έχουν υψηλότερο κατώτατο μισθό από την Ελλάδα, όπως είναι η Σλοβενία, η Κροατία και η Πολωνία, η οποία μάλιστα εμφανίζει τη μεγαλύτερη σωρευτική αύξηση.
Κυβερνητική υπέρβαση
Με βάση την πρόταση του ΚΕΠΕ, αλλά και το σύνολο των προτάσεων από τους εργοδοτικούς φορείς και τη ΓΣΕΕ, η κυβέρνηση αναμένεται να κάνει ακόμα μία φορά υπέρβαση, δίνοντας έως 25 ποσοστιαίες μονάδες παραπάνω αυξήσεις στους 600.000 εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα που αμείβονται με τον κατώτερο μισθό/ημερομίσθιο. Θα αυξηθεί 50 ευρώ (μικτά), από τα 780 στα 830 ευρώ, και το επίδομα ανεργίας, που συνδέεται άμεσα, από τα 479 στα 509 ευρώ. Με την αύξηση του κατώτατου µισθού αυτοµάτως αυξάνονται και οι τριετίες, που αντιστοιχούν στο 10% του εκάστοτε βασικού µισθού.Η προσαύξηση καταβάλλεται για κάθε συµπληρωµένη τριετία προϋπηρεσίας και έως τα εννέα έτη, δηλαδή συνολική προσαύξηση 30% για όσους έχουν συµπληρώσει εννέα έτη προϋπηρεσίας (τρεις τριετίες). Εκτιµάται ότι το «ξεπάγωµα» των τριετιών θα ωφελήσει φέτος περί τους 100.000 εργαζοµένους στον ιδιωτικό τοµέα που συµπληρώνουν τριετία µέσα στο έτος και άρα θα έχουν επιπλέον αύξηση µισθού 10%. Οι νέοι εργαζόµενοι που έπιασαν δουλειά τον τελευταίο χρόνο δεν θα έχουν καµία αύξηση από τριετία, καθώς θα πρέπει να τη συµπληρώσουν, που σηµαίνει ότι θα λάβουν το 10% από το 2027 και µετά.
Οµως, υπάλληλος αµειβόµενος µε τον κατώτατο µισθό, προσληφθείς στις 14/9/2003 µέχρι τις 31/12/2023, είχε συνολικό χρόνο προϋπηρεσίας µέχρι 31/12/2023 20 χρόνια, 3 µήνες και 18 ηµέρες και µέχρι 8 χρόνια και 5 µήνες έως 14/2/2012. Οι αποδοχές την 31η/12/2023 διαµορφώνονται σε 780 ευρώ και µε 2 τριετίες (20%) στα 936 ευρώ. Την 1η/08/2024 οι αποδοχές διαµορφώνονται σε 822,50 ευρώ και µε τρεις τριετίες (30%) στα 1.069,77 ευρώ. Η αύξηση από τις τριετίες θα είναι 247,27 ευρώ, µε το σενάριο της αύξησης του 5,5%. Αν η αύξηση για το 2024 είναι 6,5%, οι συνολικές αποδοχές θα φτάσουν στα 1.187 ευρώ ή συνολική αύξηση κατά 36,5%. Με τον κατώτατο µισθό στα 830 ευρώ, η προσαύξηση για κάθε τριετία θα είναι 83 ευρώ. Ετσι, ένας εργαζόµενος µε µία τριετία θα παίρνει 913 ευρώ, µε δύο τριετίες θα παίρνει 996 ευρώ και µε τρεις τριετίες και άνω θα παίρνει 1.079 ευρώ.
Τα 16 επιδόματα που επηρεάζονται
Τα επιδόµατα, που συµπαρασύρονται από την αύξηση του κατώτατου µισθού κατά 5,5%, διαµορφώνονται ως εξής:1. Ειδική παροχή µητρότητας, από 780 στα 828,36 ευρώ.
2. Επίδοµα γονικής άδειας, από 780 στα 828,36 ευρώ.
3. Επίδοµα αποφυλακισµένων, από 287,4 ευρώ στα 305,21 ευρώ.
4. Επίδοµα αφερεγγυότητας εργοδότη: Εως τρεις µισθοί.
5. Εποχικό επίδοµα οικοδόµων, από 902,43 στα 952 ευρώ.
6. Εποχικό σµυριδεργατών, από 1.219,50 στα 1.286,5 ευρώ.
7. Εποχικό για καλλιτέχνες, θέατρα, τουρισµό, από 609,75 στα 643,2 ευρώ.
8. Αλλα εποχικά επαγγέλµατα, από 853,65 στα 900,60 ευρώ.
9. Βοήθηµα µη µισθωτών, από 479 στα 505 ευρώ.
10. Επίδοµα εργασίας, από 239,5 στα 252,6 ευρώ.
11. Αποζηµίωση µαθητών ΕΠΑ.Σ.: 75% κατ. ηµεροµισθίου, από 26,13 στα 27,5 ευρώ.
12. Επίδοµα πρακτικής άσκησης (ΙΕΚ ∆ΥΠΑ), από 624 στα 658,32 ευρώ.
13. Απόκτηση εργασιακής εµπειρίας, από 780 στα 820 ευρώ.
14. Προγράµµατα κοινωφελούς χαρακτήρα, από 26,13 στα 27,5 ευρώ.
15. Προγράµµατα απασχόλησης, επιδότηση 50%-90% του κατώτατου µισθού.
16. Για εργαζόµενους φοιτητές που συµµετέχουν σε εξετάσεις: 30 κατ. ηµεροµίσθια για τους προπτυχιακούς (από 1.045,2 στα 1.102 ευρώ). Να σηµειωθεί ότι για τους εργαζόµενους που αµείβονται µε µισθούς µεγαλύτερους από τα οριζόµενα στον κατώτατο µε τις τριετίες οι εργοδότες δεν είναι υποχρεωµένοι να δώσουν επιπλέον αύξηση, αλλά µπορούν να συµψηφίσουν τις αυξήσεις αυτές µε τους υπάρχοντες µισθούς.
Να τονιστεί, τέλος, ότι το συνολικό ύψος των µισθών έχει σηµειώσει σηµαντική άνοδο τα τελευταία χρόνια, η οποία καταγράφεται στο 7,1%, µε τον µέσο µισθό να διαµορφώνεται στα 1.250 ευρώ, από 1.379 ευρώ το 2009.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά
