Αύξηση του κόστους δανεισμού από την άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ βίωσαν οι ελληνικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά το 2023.

*Διαβάστε εδώ: Ήρθε ο ''πράσινος Τειρεσίας'' για τις επιχειρήσεις - Με κριτήρια ESG ήδη το 25% των τραπεζικών δανείων

Ωστόσο, αφενός η αύξηση αυτή δεν ενσωμάτωσε τη συνολική άνοδο των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ (Ιούνιος 2022 - Δεκέμβριος 2023: 450 μονάδες βάσης), αφετέρου σε πραγματικούς όρους (δηλαδή το πραγματικό επιτόκιο δανεισμού, το οποίο αφαιρεί από το ονομαστικό επιτόκιο τον πληθωρισμό) η αύξηση του κόστους δανεισμού στην Ελλάδα ήταν ηπιότερη από τον μέσο όρο στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Έτσι, το μέσο πραγματικό επιτόκιο των δανείων για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα διαμορφώθηκε πέρυσι σε 1,6%, από αρνητικό -5,5% το 2022 (και 4,9% κατά μέσο όρο την περίοδο 2011-2020).

Όσο για το μέσο επιτόκιο δανείων προς νοικοκυριά, διαμορφώθηκε σε 1,9%, έναντι -4,1% το 2022 (2011- 2020: 4,9%). Με την έναρξη της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ να αναμένεται τον Ιούνιο και τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για τέσσερις μειώσεις επιτοκίων, κατά 0,25 της μονάδας εκάστη, εντός του 2024, τα στοιχεία που παρατίθενται στην έκθεση του διοικητή της ΤτΕ δείχνουν τα εξής για το κόστος του χρήματος το 2023:


Eπιχειρηματικά

Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο σε 5,8%, έναντι μέσης τιμής 3,5% το 2022.

Αναλυτικότερα, στα δάνεια με καθορισμένη διάρκεια (τακτή λήξη) το μεσοσταθμικό επιτόκιο αυξήθηκε από 1,5 έως 2,5 ποσοστιαίες μονάδες σχεδόν σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες και διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο σε 5,8%, έναντι μέσης τιμής 3,4% το 2022. Στο ίδιο επίπεδο (5,8%) αυξήθηκε και το μεσοσταθμικό επιτόκιο στα δάνεια προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (που αντιπροσώπευαν το 28% της ακαθάριστης ροής επιχειρηματικών δανείων με τακτή λήξη το 2023), κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα της μέσης τιμής του 2022.

Όσο για τα δάνεια μη καθορισμένης διάρκειας, το μεσοσταθμικό επιτόκιο αυξήθηκε κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες, σε 6,5% (αλληλόχρεοι λογαριασμοί: 6,4%, υπεραναλήψεις από λογαριασμούς όψεως: 7,1%). Ταξινομώντας τα επιχειρηματικά δάνεια με καθορισμένη διάρκεια αναλόγως ποσού, διαπιστώνεται ότι το μεσοσταθμικό επιτόκιο δανεισμού διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο το 2023 σε: α) 6,2% στα δάνεια έως 250.000 ευρώ (2022: 5,1%), β) 5,8% στα δάνεια μεταξύ 250.000 ευρώ και 1 εκατ. ευρώ (2022: 3,9%) και γ) 5,7% στα δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ (2022: 3,2%). Στην πράξη, οι όροι δανεισμού των επιχειρήσεων ήταν ακόμα καλύτεροι, λόγω της προσφοράς χαμηλότοκων δανείων μέσω του Ομίλου ΕΤΕΠ και της ΕΑΤ, καθώς και των δανείων του «Ελλάδα 2.0». Σημειώνεται ότι οι εκταμιεύσεις επιχειρηματικών δανείων που συνδέονται με τα χρηματοδοτικά εργαλεία ανήλθαν το 2023 σε 2 δισ. ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί με το 11% των συνολικών νέων δανείων τακτής λήξης. Οι εκταμιεύσεις δανείων που συνδέονται με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ανήλθαν το 2023 σε 1,45 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας ένα επιπλέον 8% του συνόλου των νέων δανείων καθορισμένης διάρκειας προς επιχειρήσεις.


Ιδιώτες

Οι αυξήσεις των επιτοκίων στα δάνεια προς νοικοκυριά ήταν χαμηλότερες.

Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε το 2023 σε 4,1%, κατά 96 μονάδες βάσης υψηλότερο έναντι της μέσης τιμής του 2022 (η οποία ήταν κατά 132 μ.β. υψηλότερη από τη μέση τιμή του 2021). Το επιτόκιο καταναλωτικών δανείων καθορισμένης διάρκειας αυξήθηκε σε 11,3% (+78 μ.β. από τη μέση τιμή του 2022), ενώ το μεσοσταθμικό επιτόκιο στα δάνεια μη καθορισμένης διάρκειας (πιστωτικές κάρτες, ανοικτά δάνεια, υπεραναλήψεις από λογαριασμούς όψεως) αυξήθηκε κατά 47 μ.β., σε 14,9%.

*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο «Money Pro» της εφημερίδας «Παραπολιτικά» στις 13/04/2024