Επανακαθορίζονται τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού με κλιμακωτό περιορισμό για τα ύψη των κτιρίων σύμφωνα με να τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.  Όπως τονίζεται στη σχετική τροπολογία, πρόκειται για μεταβατική ρύθμιση με σκοπό τον εξορθολογισμό των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές έως την έγκριση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (έως τα τέλη του 2025). Το υπουργείο θεσμοθετεί και την ενίσχυση των ελέγχων περί ορθής εφαρμογής των πολεοδομικών διατάξεων, κυρίως αυτών που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ειδικότερα:

Σύμφωνα με την παρ. 1 της διάταξης:

Τα κίνητρα της παρ. 1 του άρθρου 10 εφαρμόζονται μόνο στις περιοχές του πεδίου εφαρμογής του με ισχύοντα συντελεστή δόμησης (σ.δ.) μεγαλύτερο του 0,8.

Το συνολικό ύψος της προσαύξησης κατά την εφαρμογή των κινήτρων της παρ. 1 του άρθρου 10, καθώς και της παρ. 8 του άρθρου 15 δεν δύναται να υπερβαίνει συνολικά:

-τα δυόμιση μέτρα (2,50 μ.) για σ.δ. μεγαλύτερο του 0.8 έως και 1.6 και

-τα τρία μέτρα (3,00 μ.)για σ.δ. μεγαλύτερο του 1.6. ·

Οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν πριν την 1η Μαΐου 2024 με χρήση κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές, εκτελούνται όπως εκδόθηκαν και αναθεωρούνται, δυνάμει των ισχύοντων κατά την έκδοση τους διατάξεων.

Με την παρ. 2 επεκτείνεται το περιεχόμενο της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 18 του ΝΟΚ προκειμένου να συμπεριλάβει και στοιχεία αναφορικά με τους ελέγχους και τις κυρώσεις που σχετίζονται με την κατασκευή φυτεμένων επιφανειών στα δώματα, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η εν τοις πράγμασι κατασκευή και διατήρηση αυτών.

Με την παρ. 3 θεσμοθετείται ο επαναληπτικός έλεγχος για τις περιπτώσεις οικοδομικών αδειών κτιρίων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, βάσει του άρθρου 25 ΝΟΚ, καθώς και δημιουργίας φυτεμένων επιφανειών.

Τέλος, με την παρ. 4 καθορίζεται, για λόγους επείγοντος, διαδικασία άμεσης ανάθεσης εκπόνησης «Μελέτης αξιολόγησης της εφαρμογής των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές» και η δυνατότητα χρηματοδότησης αυτής από το Πράσινο Ταμείο.

Πηγές του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σημείωναν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι: «Πριν από 12 χρόνια η χώρα μας απέκτησε τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό με διατάξεις κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος, άρα πρώτιστα της ποιότητας ζωής των πολιτών. Υπενθυμίζεται ότι ο ΝΟΚ ήρθε σε μία πολύ δύσκολη οικονομική περίοδο της χώρας μας, μέσα στη δίνη των Μνημονίων, όπου η οικοδομική δραστηριότητα, όπως άλλωστε και πλήθος άλλων δραστηριοτήτων, είχε υποστεί πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα πλήγμα, επηρεάζοντας άμεσα και έμμεσα δεκάδες επαγγέλματα. Από το 2019 και μέχρι σήμερα η εικόνα έχει πλήρως αναστραφεί.

Νέος οικοδομικός κανονισμός: Τι ισχύει για τις νέες άδειες

Οι εκδοθείσες νέες άδειες όπως και η καθημερινή εικόνα νέων εργοταξίων με αναγειρόμενες οικοδομές σε γειτονιές όλης της Επικράτειας το καταμαρτυρούν, ενώ ταυτόχρονα επαναπροσδιορίζουν την ουσία και το πνεύμα του νομοθέτη του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού του 2012. Είναι αληθές ότι σε ορισμένες περιπτώσεις περιοχών έχουν ανακύψει ζητήματα με τη χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ, όσον αφορά τα ύψη των κτηρίων. Τα ζητήματα αυτά δικαίως προβληματίζουν και ιδιοκτήτες ακινήτων και μηχανικούς και υπαλλήλους στις Υπηρεσίες Δόμησης.

Σε αυτόν τον προβληματισμό προστίθενται και οι παραπεμπτικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας στην Ολομέλεια για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αφουγκραζόμενο την κοινωνία συνολικά, αναγνωρίζει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν ανακύψει ζητήματα με ορισμένες από τις ευνοϊκές διατάξεις του ΝΟΚ και έχοντας τη βούληση να τα επιλύσει, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να παρέμβει ρυθμιστικά σταθμίζοντας τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής ώστε να επιτευχθούν οι εξής δύο στόχοι:

Αφενός να μην χαθούν οριζόντια οι περιβαλλοντικά ευνοϊκές διατάξεις του ΝΟΚ, με δεδομένο ότι είναι ίσως ο μοναδικός νόμος του Κράτους που κινητροδοτεί την υλοποίηση κατασκευών υψηλής ενεργειακής κατάταξης και κατά δεύτερον να διασφαλισθεί ότι ο επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης δεν θα αλλοιώνει τα ειδικά χαρακτηριστικά των περιοχών.

Η σχετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ που θα έχει μεταβατικό χαρακτήρα μέχρι την έγκριση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων της χώρας, η οποία αναμένεται περί τα τέλη του 2025, δεν θα αναιρεί οριζόντια τον ισχύοντα ΝΟΚ, αλλά θα προβλέπει τον κλιμακωτό περιορισμό ανά περιοχή και περίπτωση. Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα εκπονήσει κατεπείγουσα μελέτη τεκμηρίωσης με την οποία θα αξιολογηθεί η εφαρμογής της νέας μεταβατικής ρύθμισης για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές. Δηλαδή με «χειρουργικές κινήσεις» ό,τι δεν θα μπορούσε εκ των πραγμάτων να προβλέψει ο ΝΟΚ του 2012 -εν μέσω των Μνημονίων- θα προβλεφθεί τώρα, που η χώρα μας βρίσκεται σε σταθερή αναπτυξιακή τροχιά με την οικοδομική δραστηριότητα να αποτελεί βασικό πυλώνα. Τα δεδομένα άλλαξαν προς όφελος της πατρίδας μας και γι΄αυτό ο ΝΟΚ οφείλει να αλλάξει, ειδικά στο σημείο των υψών των κτιρίων σε ορισμένες περιπτώσεις και περιοχές.

Το ζητούμενο είναι η ευελιξία, η ενσυναίσθηση της κοινωνίας και εν τέλει η επίλυση αστοχιών, για τις οποίες προφανώς ο νομοθέτης δεν είχε πρόθεση, ούτε και …κληρονομικό χάρισμα για τις πρωτιές αναπτυξιακής πορείας της Ελλάδας 12 χρόνια μετά. Μέχρι το 2025, θα έχει υλοποιηθεί η μεγαλύτερη πολεοδομική μεταρρύθμιση από συστάσεως του ελληνικού κράτους, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Το εθνικό στοίχημα που καλούμαστε να κερδίσουμε όλοι μαζί, Πολιτεία, τεχνικός κόσμος και Αυτοδιοίκηση. Ζητήματα όπως τα ύψη των κτιρίων βάσει του ΝΟΚ αντιμετωπίζονται με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα. Χωρίς ανούσιες προστριβές. Με γνώμονα την κοινή λογική», σημείωναν οι ίδιες πηγές.