Yψηλές προσδοκίες για εµπορικά αξιοποιήσιµα, µεγάλης κλίµακας, κοιτάσµατα φυσικού αερίου γεννούν τα αποτελέσµατα των εκτεταµένων σεισµογραφικών ερευνών που έχουν στη διάθεσή τους τα στελέχη της Ε∆ΕΥΕΠ, καθώς και της κοινοπραξίας Exxon Mobil - HELLENiQ Energy, που διαχειρίζεται τις δύο παραχωρήσεις στα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Πρακτικά, έχουν ήδη ολοκληρωθεί όλα τα προγράµµατα ερευνών και έχουν εκτελεστεί οι σεισµογραφικές έρευνες από τα δισδιάστατα (2D) και τρισδιάστατα (3D) δεδοµένα. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος από την πλευρά των αναδόχων είναι το γεγονός ότι έχουν ξεπεραστεί αυτά που προβλέπονταν ως ελάχιστες υποχρεώσεις στη συλλογή δεδοµένων και πλέον η εικόνα που υπάρχει είναι «πολύ θετική», όπως δήλωσε πρόσφατα και ο επικεφαλής της Ε∆ΕΥΕΠ, Αριστοτέλης Στεφάτος.

Ενδεικτικές των ελπίδων που υπάρχουν είναι και οι δηλώσεις που έκανε πρόσφατα ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας. «Αν είµαστε τόσο τυχεροί, τότε το µέγεθος του οικοπέδου -που έως τώρα υπολογίζεται ότι θα βρούµε- θα είναι αρκετό για την ενεργειακή ασφάλεια όχι µόνο της Ελλάδας, αλλά ολόκληρης της Ευρώπης», είπε ο κ. Σκρέκας.

Οι πρώτες έρευνες στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης πραγµατοποιήθηκαν το 2012-2013 και επαναλήφθηκαν το 2022 µε την ολοκλήρωση των δισδιάστατων σεισµικών ερευνών. Το βάθος στις εν λόγω περιοχές είναι 3-4 χιλιόµετρα, ενώ συνολικά η γεώτρηση θα φτάσει σε βάθος 8-10 χιλιοµέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Το κόστος µιας γεώτρησης σε βαθιά νερά κυµαίνεται στα 100-150 εκατ. δολάρια, ενώ για να βεβαιωθούν οι εταιρείες της κοινοπραξίας για τα πιθανά κοιτάσµατα θα χρειαστούν 3-4 γεωτρήσεις.

Κρήτη: Το χρονοδιάγραμμα

Με βάση τις συµβατικές τους υποχρεώσεις, οι ανάδοχοι θα πρέπει να ενηµερώσουν για το αν θα προχωρήσουν σε ερευνητική γεώτρηση προς τα τέλη του 2024 µε αρχές του 2025. Νωρίτερα φέτος είχε κορυφωθεί η φηµολογία περί άµεσης απόφασης από την κοινοπραξία ExxonMobil - HELLENiQ Energy για την έναρξη της δοκιµαστικής γεώτρησης. Ωστόσο, ο διευθύνων σύµβουλος της HELLENiQ Energy, Ανδρέας Σιάµισιης, έσπευσε να «προσγειώσει» στην πραγµατικότητα τις σχετικές προσδοκίες, τονίζοντας ότι η επικαιροποίηση των δεδοµένων θα γίνει στο τέταρτο τρίµηνο του 2024.

Η λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης για την ερευνητική γεώτρηση τοποθετείται σε περίπου 12-18 µήνες.  

Σηµειώνεται ότι από τη λήψη της απόφασης µέχρι την έναρξη εκτέλεσης των σχετικών εργασιών µεσολαβεί ένα διάστηµα 1-1,5 έτους.

Σε αυτό το πλαίσιο, η γεώτρηση θα πρέπει να αναµένεται εντός του 2026, αν και είναι πολύ πιθανό, σύµφωνα µε παράγοντες της αγοράς, να πραγµατοποιηθεί προς τα τέλη του 2025. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις ειδικών της αγοράς υδρογονανθράκων, αλλά και σχετικές εκθέσεις του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), τα πιθανά κοιτάσµατα φυσικού αερίου στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης θα αναδείξουν τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας στην ευρύτερη περιοχή και συνολικά στην Ευρώπη.

Οπως επισηµαίνεται, από τις σεισµικές έρευνες φέρεται να έχει εντοπιστεί µια περιοχή-στόχος, περίπου 20 χιλιόµετρα νότια της Παλαιοχώρας Χανίων και δυτικά της Γαύδου. Η χωρητικότητα σε φυσικό αέριο υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε 3,5 τρισ. κυβικά µέτρα, ενώ στην ευρύτερη περιοχή προσεγγίζει τα 5 τρισ. κυβικά µέτρα. Αν από τη συνολική χωρητικότητα της περιοχής-στόχου είναι εµπορικά αξιοποιήσιµο το 20% µε 25% αυτής, τότε προκύπτει ότι η πιθανή παραγωγή µπορεί να ξεπεράσει τα 700 δισ. κυβικά µέτρα.

Σηµειώνεται ότι η ετήσια κατανάλωση στην Ελλάδα είναι περί τα 6 δισ. κυβικά µέτρα.

Το πιο πιθανό µοντέλο εκµετάλλευσης των κοιτασµάτων

Το πιο πιθανό µοντέλο εκµετάλλευσης των κοιτασµάτων θα είναι µέσω αυτόνοµης θαλάσσιας µονάδας (πλατφόρµα) υγροποίησης φυσικού αερίου, παρά µε τη µεταφορά του φυσικού αερίου µέσω αγωγών στην ξηρά. Αυτή η τεχνολογία αναπτύσσεται σε διεθνή κλίµακα και µέχρι να ξεκινήσει η παραγωγή στην Κρήτη εκτιµάται ότι θα είναι περισσότερο οικονοµικά προσιτή.

Η κατασκευή µιας τέτοιας µονάδας χρειάζεται περίπου τρία έτη. Σε ό,τι αφορά τον χρόνο έναρξης της παραγωγής, σηµειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια η βιοµηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει κάνει τεράστια άλµατα και έχει µειώσει ραγδαία το χρονικό διάστηµα που µεσολαβεί από τον εντοπισµό του κοιτάσµατος µέχρι την εκµετάλλευση.

Είναι ενδεικτικό ότι στην Αίγυπτο η ιταλική Eni κατάφερε µέσα σε µόλις δύο χρόνια να προχωρήσει στην παραγωγή. Στην Κρήτη, εφόσον οι ερευνητικές γεωτρήσεις επιβεβαιώσουν τις ενδείξεις που υπάρχουν σήµερα για µεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου και δεν υπάρξουν καθυστερήσεις από δικαστικές προσφυγές ή την κρατική γραφειοκρατία, η παραγωγή θα µπορούσε να ξεκινήσει ακόµα και εντός του 2028.

Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»