Τετραπλή ενίσχυση των συντάξεων θα έχουν από το φθινόπωρο και έως το τέλος Ιανουαρίου 2.500.000 συνταξιούχοι από τις αλλαγές που έρχονται τόσο στον τρόπο αύξησης των συντάξεων λόγω της νέας βάσης υπολογισμού από το 2025, το νέο επίδομα προσωπικής διαφοράς, την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στις επικουρικές συντάξεις, την αλλαγή του τρόπου παρακράτησης στις κύριες συντάξεις, αλλά και στον τρόπο αύξησης των εισφορών για 1.500.000 ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.

1. Μερική επαναφορά του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «Απογευματινής», στο οικονομικό επιτελείο συζητείται η μερική επαναφορά του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ), που θα συνδυαστεί με τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των αυξήσεων στο μέρος της ανταποδοτικής σύνταξης από το νέο έτος, την εξαγγελία του οποίου θα κάνει στη ∆ΕΘ ο πρωθυπουργός.
Με τον νόμο Κατρούγκαλου, ο υπολογισμός της ανταποδοτικής σύνταξης για κάθε νέο συνταξιούχο γίνεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές έτσι όπως διαμορφώνονται από το 2002 και μετά προσαυξημένες κατ’ έτος με τη μεταβολή του ∆είκτη Τιμών Καταναλωτή. Σημειωτέον ότι λαμβάνονται υπόψη μόνον οι θετικές τιμές του πληθωρισμού και όχι οι αρνητικές. Ο δείκτης θα βγαίνει από τον μέσο όρο των αυξήσεων μισθών για το σύνολο των εργαζομένων. Όσο υψηλότερες είναι οι αυξήσεις μισθών τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το ποσοστό αύξησης που θα έχουν οι ασφαλισμένοι στις συντάξιμες αποδοχές τους και ένα μέρος της αύξησης θα περάσει στην ανταποδοτική σύνταξη.
Έτσι, από το νέο έτος οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης παύουν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Αν το 2024 ο δείκτης μισθών καταγράψει αύξηση 3,5%, αυτό το ποσοστό θα αυξήσει και τον μισθό που θα ληφθεί υπόψη για την ανταποδοτική σύνταξη όλων όσοι αποχωρήσουν το 2025.
* Για παράδειγμα, ένας ασφαλισμένος που σήμερα έχει συντάξιμο μισθό 1.700 ευρώ και σκοπεύει να συνταξιοδοτηθεί το 2025 με 40 έτη ασφάλισης, θα έχει αύξηση 3,5% στον συντάξιμο μισθό, ο οποίος θα διαμορφωθεί στα 1.760 ευρώ και ανταποδοτική σύνταξη 890 ευρώ. Αν οι αποδοχές του αυξάνονταν με τον πληθωρισμό -όπως σήμερα- ο μισθός θα ήταν 1.740 ευρώ και η ανταποδοτική σύνταξη 870 ευρώ.
Με τον δείκτη μισθών η αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με την αύξηση που θα προέκυπτε αν η μεταβολή των συντάξιμων αποδοχών συνεχιζόταν να γίνεται με βάση τον πληθωρισμό.

2. Καταβολή και φέτος του επιδόματος προσωπικής διαφοράς

Η δεύτερη ενίσχυση των συντάξεων αφορά τη χορήγηση επιδόματος μέσα στον ∆εκέμβριο, το οποίο θα είναι κλιμακωτό, 100-200 ευρώ, και θα λάβουν οι 770.000 σήμερα συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά.

Η προσωπική διαφορά αφορά όλους όσοι συνταξιοδοτήθηκαν έως το 2016, που με τον νόμο Κατρούγκαλου η σύνταξή τους επανυπολογίστηκε και, εφόσον ήταν μικρότερη από αυτή που ελάμβανε ο συνταξιούχος, αντί να περικοπεί, θεσπίστηκε η προσωπική διαφορά που αποτελεί μέρος της σύνταξης, καταβάλλεται κανονικά, αλλά στερεί από τους συνταξιούχους τις ετήσιες αυξήσεις μέχρι να μηδενιστεί. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών του ΕΦΚΑ, έως το 2027 θα εξαλειφθεί η προσωπική διαφορά σε άλλους 450.000 συνταξιούχους, οι οποίοι σήμερα καταγράφουν υπόλοιπο διαφοράς γύρω στα 70 ευρώ.

3. Κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων

Οι αυξήσεις που θα επέλθουν από την κατάργηση της εισφοράς στις επικουρικές συντάξεις και τη μείωση του ποσοστού παρακράτησης στις κύριες συντάξεις αφορούν 550.000 συνταξιούχους με συντάξεις από 1.400 ευρώ και άνω. Στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί μέχρι τον Οκτώβριο στη Βουλή από την υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, θα προβλέπεται η εφαρμογή της νέας ΕΑΣ από το 2025 με την κατάργηση της εισφοράς στις επικουρικές συντάξεις, γεγονός που θα επιφέρει αυξήσεις στους παλιούς συνταξιούχους της τάξης των 10-120 ευρώ μηνιαίως. Ταυτόχρονα, θα έχουν επιπλέον αύξηση και στις κύριες συντάξεις με την αλλαγή του τρόπου παρακράτησης, ώστε η μείωση να μην επιβάλλεται στο σύνολο του ποσού από τα 1.401 ευρώ και πάνω αλλά στο υπερβάλλον της διαφοράς ποσό.
Για παράδειγμα, σύνταξη 1.600 ευρώ, έχει παρακράτηση 3%, η οποία επιβάλλεται σε όλο το ποσό και είναι 48 €. Αν όμως επιβάλλεται μόνο στο ποσό που υπερβαίνει τα 1.400 €, δηλαδή στα 200 €, με έναν κάπως αυξημένο συντελεστή -π.χ. 10%-, τότε το ποσό της εισφοράς είναι 20 ευρώ με τα υπόλοιπα 28 ευρώ να μπαίνουν ως αύξηση στο πορτοφόλι του συνταξιούχου.
Η δεύτερη προτεινόμενη λύση είναι πιο πολύπλοκη και αφορά τη μείωση των συντελεστών της ΕΑΣ από το δεύτερο κλιμάκιο και πάνω, μέσω της δημιουργίας νέων ποσοστών παρακράτησης, αντίστοιχο με αυτό της φορολογικής διοίκησης. Με βάση το σενάριο αυτό, θα επιβάλλεται κράτηση 15% από 1.400 έως τα 2.000 ευρώ (κράτηση κλίμακας έως 90 ευρώ). Κράτηση 20% για ποσά συντάξεων από 2.000 έως 2.500 ευρώ και 25% από τα 2.500 ευρώ και άνω.

4. Σύνδεση εισφορών και αυξήσεων

Αλλαγή και στον τρόπο αύξησης των εισφορών για επαγγελματίες και αγρότες φέρνει το νέο έτος με τη σύνδεση εισφορών με τις αυξήσεις μισθών το 2025 για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες. Με βάση το νέο σύστημα καθορισμού των εισφορών, αντί να αυξάνονται κάθε χρόνο κατά το ποσοστό αύξησης του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους, από το 2025 και εφεξής θα συνδεθούν με τις αυξήσεις των μισθών του προηγούμενου έτους. Αν οι μισθοί αυξηθούν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 4% για το 2024, τότε θα αυξηθούν κατά 4% και οι εισφορές των επαγγελματιών για το 2025.

Το νέο σύστημα έχει θετικά και αρνητικά σημεία, καθώς ενδέχεται να προκύψουν μεγαλύτερες αυξήσεις εισφορών αν οι μισθοί αυξάνονται πιο πάνω από τον πληθωρισμό. Στα θετικά είναι ότι η αύξηση των εισφορών με το ποσοστό αύξησης των μισθών θα οδηγήσει και σε καλύτερες συντάξεις στην περίπτωση που οι ονομαστικοί μισθοί θα αυξάνονται πιο πάνω από τον πληθωρισμό.