Από τις αρχές του χρόνου μέχρι σήμερα έχουν μπει 8 εκατ. ευρώ πρόστιμα στο πλαίσιο των μέτρων κατά της ακρίβειας. Ωστόσο, αυτό φαίνεται να μην είναι αρκετό. Ετσι, η νέα ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης αποφάσισε να αυξήσει τα πρόστιμα σε όσους παραβιάζουν τα αποκαλούμενα «μέτρα Σκρέκα» ή τα «πλαφόν περιθωρίου μικτού κέρδους».

Στην πρώτη περίπτωση, το πρόστιμο πενταπλασιάζεται και στη δεύτερη τριπλασιάζεται. Παράλληλα με την τροπολογία που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση παρατείνει για άλλους έξι μήνες όλες τις πρωτοβουλίες περιορισμού της ακρίβειας.

Αυτές είναι:

  • O χρόνος εφαρμογής του πλαφόν του περιθωρίου παρατείνεται μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2024. Ως πλαφόν τίθεται το μικτό περιθώριο κέρδους που αποκόμιζε κάθε επιχείρηση από την πώληση κάθε βασικού προϊόντος πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2021.
  • Παρατείνεται το «Καλάθι του νοικοκυριού» έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
  • Παρατείνεται η υποχρέωση ανακοίνωσης των ανατιμήσεων των προμηθευτών από τα σουπερμάρκετ προς το υπουργείο Ανάπτυξης έως το ίδιο χρονικό περιθώριο.
  • Παρατείνεται η υποχρέωση ανακοίνωσης ενδεικτικών τιμών των οπωροκηπευτικών προϊόντων από τα σουπερμάρκετ προς το υπουργείο Ανάπτυξης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
  • Ο περιορισμός του πλαφόν κέρδους 7% στο βρεφικό γάλα ορίζεται ότι λήγει στις 31 Δεκεμβρίου του 2024, αντί στο διηνεκές που προβλέπει η προηγούμενη διάταξη.
  • Επεκτείνεται η εφαρμογή της διάταξης και για τον έλεγχο του περιθωρίου κέρδους στο πρόγραμμα «Ανακυκλώνω - Αλλάζω θερμοσίφωνα».


Το τελευταίο μέτρο έχει να κάνει με το γεγονός ότι, λόγω της επιδότησης των κουπονιών (vouchers) σε δικαιούχους, ορισμένες επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα σπεύδουν να αυξήσουν τις τιμές που ζητούν για την προμήθεια και εγκατάσταση νέου θερμοσίφωνα, αξιοποιώντας προς όφελός τους την αύξηση της ζήτησης που προκαλεί η επιδότηση του Δημοσίου. Το ίδιο είχε γίνει και με το «Αλλάζω συσκευή», όπου πολλοί προμηθευτές πιάστηκαν να βάζουν «καπέλο» στις τιμές των επιλέξιμων συσκευών ίσο με την επιδότηση που παρεχόταν στον καταναλωτή ή και κάτι λιγότερο.

Αναφορικά με τις νέες ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν την περασμένη εβδομάδα, τα όρια επιβολής προστίμου μεταβάλλονται ως εξής:

  • Για το πλαφόν περιθωρίου μικτού κέρδους η παραβίασή του επισείει πρόστιμο από 5.000 έως 5.000.000 ευρώ (αντί 5.000 ευρώ έως 1.000.000 ευρώ που ίσχυε πριν από μία εβδομάδα).
  • Για την παραβίαση των μέτρων Σκρέκα, που αφορούν στην απαγόρευση προσφορών για τρεις μήνες στα ανατιμώμενα προϊόντα, στη μείωση των τελικών τιμών κατά 30% αντί παροχών προσφορών και στην απαγόρευση έκδοσης πιστωτικών τιμολογίων στους προμηθευτές νωπών προϊόντων, το πρόστιμο ανέρχεται πλέον από 5.000 έως 6.000.000 ευρώ (αντί 5.000 έως 2.000.000 ευρώ που ήταν πριν).


Η κίνηση αυτή του νέου υπουργού, Τάκη Θεοδωρικάκου, δείχνει το «άγχος» της κυβέρνησης με το θέμα της ακρίβειας, αλλά και την αναποτελεσματικότητα των μέτρων. Ο ίδιος ο υπουργός, όπως και ο προκάτοχός του, Κώστας Σκρέκας, παραδέχθηκαν ότι ένα έκτακτο μέτρο που ισχύει επί χρόνια δεν είναι έκτακτο και ότι πρέπει κάποια στιγμή να αποσυρθεί. Μάλιστα, υποστήριξαν ότι είναι «άδικο» κάποιος να πωλεί τα προϊόντα του το 2024 με το περιθώριο μικτού κέρδους που είχε στο τέλος του 2021, δηλαδή πριν από τον πόλεμο. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να πωλούσε τη συγκεκριμένη περίοδο με χαμηλό περιθώριο κέρδους (π.χ. εξαιτίας μιας προωθητικής ενέργειας) και άλλος να πωλούσε με υψηλό περιθώριο κέρδους (π.χ. εξαιτίας της μειωμένης προσφοράς).

Και στις δύο περιπτώσεις το να συνεχίζει κάποιος επί δύο και πλέον χρόνια να πωλεί με το ίδιο περιθώριο κέρδους είναι στρέβλωση του ανταγωνισμού. Αντίθετα, στην περίπτωση που κάποιος πωλούσε με μεγάλο περιθώριο μικτού κέρδους το 2021 μπορεί να το περιορίσει, αν παραστεί ανάγκη, π.χ. αύξηση της προσφοράς. Δεν μπορεί να συμβεί όμως το αντίθετο. Σημασία επίσης έχει το γεγονός ότι τα μέτρα αυτά, αλλά και τα υπέρογκα (σε σχέση με το παρελθόν) πρόστιμα που επιβλήθηκαν, πολύ μικρή επίπτωση είχαν στις πληθωριστικές πιέσεις που δέχθηκε η χώρα.

Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, όπως έδειξε ανάλυση της Τραπέζης της Ελλάδος, είχε παράλληλη πορεία με εκείνον της Ε.Ε., εκτός και αν θεωρήσει κάποιος ότι, αν δεν υπήρχαν τα εφαρμοζόμενα μέτρα της κυβέρνησης, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα ήταν υψηλότερος της Ε.Ε.Η αύξηση των προστίμων υπογραμμίζει το «άγχος» της κυβέρνησης με το θέμα της ακρίβειας. Η τελευταία μπορεί να σταμάτησε να «φουντώνει» μέρα με τη μέρα, αλλά διατηρεί τις τιμές των αγαθών σε πολύ υψηλά επίπεδα και πάνω από τον μέσο όρο αύξησης των εισοδημάτων που σημειώθηκε τα τελευταία δύο-τρία χρόνια. Στοίχημα αποτελεί το να γεφυρωθεί το χάσμα αγοραστικής δύναμης και τιμών αγαθών.

Δημοσιεύτηκε στο MoneyPro των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ