Την ώρα που παραµένει θολό το τοπίο ως προς το αν οι φετινές εισπράξεις στον ελληνικό τουρισµό θα υπερβούν τα επίπεδα του 2023, κορυφώνεται η «κόντρα» της βραχυχρόνιας µίσθωσης και των ξενοδοχείων, πλησιάζοντας σε… match point. Είναι ο τελικός πόντος που θα κρίνει το παιχνίδι, στη γλώσσα του τένις, και, όπως όλα δείχνουν, η φετινή τουριστική χρονιά θα είναι καταλυτική για το µεγάλο «αγκάθι» της φιλοξενίας. Το κόστος διαµονής και τα ίσα οφέλη των ιδιοκτητών ακινήτων µε τους ξενοδόχους επιχειρηµατίες ήταν οι κύριες αιτίες για να οδηγηθούν οι αρµόδιοι σε ριζικές αποφάσεις, καθώς οι ταξιδιώτες τα τελευταία χρόνια εκδηλώνουν µεγάλη προτίµηση στη βραχυχρόνια µίσθωση.

Airbnb: Ραγδαία ανάπτυξη της βραχυχρόνιας µίσθωσης

Ειδικότερα, σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία του Ινστιτούτου του Συνδέσµου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), το 2024 παρατηρείται µια συνεχής αύξηση της προσφοράς καταλυµάτων, που αντικατοπτρίζει τη δυναµική ανάπτυξης του κλάδου της βραχυχρόνιας µίσθωσης, που είχε αρχίσει να καταγράφεται από την περσινή χρονιά. Αν µελετήσει κανείς τα στοιχεία του 2023, βλέπει πως υπήρξε συνεχής αύξηση της προσφοράς καταλυµάτων βραχυχρόνιας µίσθωσης, µε τη µεγαλύτερη προσφορά να καταγράφεται τον Ιούλιο (212.000) και τη µικρότερη τον Ιανουάριο (172.000). Φέτος, η τάση συνεχίζεται, µε τα καταλύµατα να φτάνουν τον Ιανουάριο τα 190.000, καταγράφοντας αύξηση 0,2% σε σύγκριση µε την αντίστοιχη περίοδο του 2023, και τον Φεβρουάριο να ανέρχονται σε 196.000, παρουσιάζοντας αύξηση 11,3%. 

Η άνοδος κάλπαζε και την άνοιξη, µε τον αριθµό των καταλυµάτων να αγγίζει τα 196.000 τον Μάρτιο, καταγράφοντας αύξηση 11,6%, τον Απρίλιο να κλείνει µε 212.000 καταλύµατα (αύξηση 12,5%) και τον Μάιο τον αριθµό να φτάνει τα 218.000 (αύξηση 11%). Αν το δούµε συνολικά, σε αριθµό κλινών η περίοδος Ιανουαρίου - Μαΐου 2024 δείχνει µια προοδευτική αύξηση, σε σχέση πάντα µε τα στοιχεία του 2023. Με άλλα λόγια, η αύξηση ανέρχεται κατά µέσο όρο στις 85.000.

Την ίδια ώρα, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Airbnb, το 64% των Ελλήνων επισκεπτών λέει ότι τα ταξίδια µέσω Airbnb παρέχουν µια πιο στενή σύνδεση µε την τοπική κουλτούρα απ’ ό,τι η διαµονή σε ξενοδοχείο ή θέρετρο. Βασική αιτία που τα επιλέγουν είναι η τοποθεσία, όπως περισσότερο αυθεντικές γειτονιές, πράγµα που, σε συνδυασµό µε την ελκυστική διαρρύθµιση και εσωτερική διακόσµηση, οδηγεί σε µια πιο ολοκληρωµένη ταξιδιωτική εµπειρία. Φέτος το καλοκαίρι προτιµήθηκαν οι παραθαλάσσιες περιοχές, µε τις αναζητήσεις για υπαίθριες παροχές, όπως πισίνες και µπάρµπεκιου, να αυξάνονται κατά 13,7% για οικογενειακά ταξίδια των Ελλήνων χρηστών. Επιπλέον, παροχές όπως κουζίνες σεφ και ιδιωτικοί εξωτερικοί χώροι φάνηκε να είναι η επιλογή που προτιµούν πολλές οικογένειες. Ακόµα, περιοχές που προσφέρουν ανεµπόδιστη θέα, εύκολη πρόσβαση για πεζοπορία, ποδήλατο και κολύµπι είναι στην κορυφή των προτιµήσεων, µε πρώτους προορισµούς τη Σέριφο, το Λιµένι, τη Χρυσή Ακτή, την Αντίπαρο, το Γύθειο, τη Σάµο κ.ά.

Αδιέξοδο ή επίλυση

Στον αντίποδα, όµως, η ελληνική ξενοδοχία δεν «βλέπει» για την ώρα µε τον ίδιο ενθουσιασµό τη φετινή τουριστική κίνηση και οι αρµόδιοι φορείς επιµένουν να τονίζουν πως ο αριθµός των αφίξεων δεν αντικατοπτρίζεται στις εισπράξεις των ξενοδοχείων. Μάλιστα, την περασµένη εβδοµάδα, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), Γιάννης Χατζής, έκανε λόγο για ήπια αύξηση της τουριστικής κίνησης. Ηδη, όπως είπε, η αύξηση των αεροπορικών αφίξεων τρέχει µε 12%, ενώ οι οδικές αφίξεις ξεπερνάνε το 13%. Την ίδια στιγµή, εξήγησε, υπάρχουν τα δεδοµένα που επιβεβαιώνουν ότι τα πραγµατικά έσοδα θα ξεπεράσουν αυτά και του 2019.

Οσον αφορά τη βιωσιµότητα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, ο κ. Χατζής υπογράµµισε πως η πλειονότητα των 10.500 ξενοδοχείων είναι µικροµεσαίες επιχειρήσεις, που πλήττονται από τη ραγδαία αύξηση των λειτουργικών δαπανών και πράγµατι αντιµετωπίζουν πολλά προβλήµατα, που επηρεάζουν τη λειτουργία τους.

Ακόµα και στην Αθήνα, που φέτος σφύζει από τουρίστες, τα τελευταία στοιχεία κίνησης και απόδοσης που εξέδωσε η Ενωση Ξενοδόχων Αθήνας - Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) δείχνουν ότι για τα ξενοδοχεία η µέση πληρότητα για το πρώτο πεντάµηνο του 2024 ήταν 72,3%, καταγράφοντας µικρή αύξηση από το 68,9% που ήταν την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Ο Μάιος, όπως λένε οι ξενοδόχοι, ναι µεν σηµείωσε καλύτερη πληρότητα έναντι των µηνών που προηγήθηκαν (86,2%), ωστόσο αυτή παρουσιάζει µείωση έναντι της αντίστοιχης πληρότητας του Μαΐου του 2023 κατά -2,7%.

Αυτό που τονίζουν οι επιχειρηµατίες είναι πως για άλλη µία φορά είναι εµφανές πως τα στοιχεία και τα αποτελέσµατα των ξενοδοχείων δεν συνάδουν µε τους γενικότερους πανηγυρισµούς, καθώς την καλύτερη µέση πληρότητα όλων εµφάνισαν τα ξενοδοχεία 3 αστέρων, τόσο στο 5µηνο του 2024 (80,5%) όσο και τον Μάιο του 2024 (91,9%), και ακολούθησαν τα ξενοδοχεία των 4 και των 5 αστέρων.

Στοχευµένες µελέτες

Οσον αφορά τα ζητήµατα της βραχυχρόνιας µίσθωσης, η ΕΞΑΑΑ υιοθετεί τον στόχο που έθεσε πρόσφατα η Βαρκελώνη -που κατεξοχήν συναγωνίζεται την Αθήνα στο city break- «το 2029 κανένα σπίτι να µην έχει άδεια ενοικίασης ως τουριστικό κατάλυµα», υπενθυµίζοντας πως την τελευταία δεκαετία έχουν ήδη κατατεθεί κατ’ επανάληψη από τους ξενοδοχειακούς φορείς πλήθος από στοχευµένες έρευνες και µελέτες για την Αθήνα, και ειδικά για τη βραχυχρόνια µίσθωση προς αξιοποίηση. Στην ίδια γραµµή είναι και η ΠΟΞ, που εξακολουθεί να κρούει τον κώδωνα για τις συνέπειες της ανεξέλεγκτης επέκτασης της βραχυχρόνιας µίσθωσης, η οποία φτάνει να µετατρέπει ολόκληρες πολυκατοικίες σε παραξενοδοχεία. Σε πρόσφατη οµιλία του ο Γιάννης Χατζής, πρόεδρος της ΠΟΞ, τόνισε για άλλη µία φορά την ανάγκη εφαρµογής προδιαγραφών και κανόνων.

Ηδη από το φθινόπωρο αναµένεται να εφαρµοστεί άµεσα ένα σχετικό, καθ’ όλα δίκαιο ρυθµιστικό πλαίσιο, που θα θέσει πάνω από όλα αυστηρότερα φορολογικά µέτρα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που λειτουργούν ως τουριστικά καταλύµατα. Οπως ο ίδιος έχει υπογραµµίσει, η λύση πρέπει να έρθει από τους δήµους, που, αν θέλουν να βοηθήσουν ουσιαστικά, θα πρέπει να ζητήσουν από τα συναρµόδια υπουργεία να εκδώσουν την προβλεπόµενη στην παράγραφο 8 του Αρθρου 111 του Ν. 4446/2016 ΚΥΑ και να θεσπίσουν µε βάση αυτή περιορισµούς στη βραχυχρόνια µίσθωση. Οµως, ο Σύνδεσµος Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA), σε µια ανακοίνωση-απάντηση στην ΠΟΞ και στον πρόεδρό της, είχε επισηµάνει πρόσφατα πως η Αθήνα έχει ανεβάσει τη θέση της στις προτιµήσεις των τουριστών χάρη στη βραχυχρόνια µίσθωση, πως τα ρεκόρ στον τουρισµό οφείλονται στη βραχυχρόνια µίσθωση, αλλά και πως τα ταµεία του κράτους γεµίζουν γιατί οι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι εντάξει στις υποχρεώσεις τους, συµβάλλοντας στο να διαχέονται χρήµατα στις τοπικές οικονοµίες µέσα από τους επισκέπτες των καταλυµάτων αυτών.

Η δέσµευση Κεφαλογιάννη

Σε πρόσφατες επισκέψεις της σε νησιωτικούς προορισµούς, η υπουργός Τουρισµού, Ολγα Κεφαλογιάννη, δεσµεύτηκε για την άµεση εφαρµογή ενός νέου πλαισίου, µε νοµοθετικές παρεµβάσεις, για τις βραχυχρόνιες µισθώσεις ακινήτων. Ειδικότερα, όπως έχει τονίσει, µέσα στο 2024, δεν µπορεί να είναι ανεκτό ένα καθεστώς παραξενοδοχίας και αθέµιτου ανταγωνισµού προς τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόµενα δωµάτια, προαναγγέλλοντας την εισαγωγή λειτουργικών προδιαγραφών και προδιαγραφών ασφάλειας για τα ακίνητα που µισθώνονται βραχυχρόνια.

Η ίδια στις αρχές του µήνα, µιλώντας στην αρµόδια επιτροπή της Βουλής, στην επί των άρθρων συζήτηση του νοµοσχεδίου «Ενίσχυση των τουριστικών υποδοµών και της τουριστικής εκπαίδευσης και επικαιροποίηση του πλαισίου άσκησης του επαγγέλµατος των ξεναγών και των χρονοµεριστικών µισθώσεων, ρυθµίσεις τουριστικών φορέων και άλλες διατάξεις για την ενίσχυση του τουρισµού», είχε υπερθεµατίσει στην προτεραιότητα της βιώσιµης ανάπτυξης του ελληνικού τουρισµού. «Η κυβέρνηση αντιµετωπίζει τη βιώσιµη ανάπτυξη του ελληνικού τουρισµού ως µείζονα προτεραιότητα και είναι αναγκαίες οι στοχευµένες νοµοθετικές πρωτοβουλίες που υπηρετούν αυτήν τη στρατηγική», είχε δηλώσει.


*Δημοσιεύτηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»