Το έργο εκσυγχρονισμού του λιμένα Ραφήνας θα μπορούσε να αποτελέσει την αφορμή για την ολοκλήρωση των μεγάλων έργων διασύνδεσης της Ανατολικής Αττικής με την Αττική Οδό και τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο. Αν και τα έργα αυτά είναι εκτός της αρμοδιότητας του, εντούτοις, το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, αντιλαμβανόμενο την αύξηση της κίνησης λόγω εκσυγχρονισμού και μετατροπής του λιμένα Ραφήνας, σε διεθνή λιμένα της χώρας, θα μπορούσε να δώσει ώθηση στα δύο αυτά μεγάλα έργα υποδομής στην Ανατολική Αττική.


Όπως αναφέρουν στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ, «επειδή η κύρια ανησυχία αφορά στο ότι το έργο της επέκτασης του μόλου (λιμένα Ραφήνας), της κατασκευής των κρηπιδωμάτων και των επιχώσεων συνεπάγεται αύξηση των θέσεων ελλιμενισμού, θα μπορούσε να εξεταστεί η στρατηγική ότι έργα που επαυξάνουν τον φόρτο δεν θα πραγματοποιούνται πριν ολοκληρωθούν τα βασικά οδικά και σιδηροδρομικά έργα υποδομής, όπως είναι η επέκταση της Αττικής Οδού και του προαστιακού Σιδηρόδρομου».


Με άλλα λόγια, η έγκριση του Master Plan του λιμένα Ραφήνας, θα λειτουργήσει και ως μοχλός αποτελεσματικής πίεσης για την ταχύτερη ολοκλήρωση των συγκεκριμένων έργων. «Το ΤΑΙΠΕΔ βρίσκεται σε τακτική επικοινωνία με το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών για τις επεκτάσεις της Αττικής οδού και του Προαστιακού Σιδηροδρόμου και για λόγους σχεδιασμού ολοκληρωμένου πλάνου ανάπτυξης έχει περιλάβει στο Master Plan τις αντίστοιχες παραδοχές, παρότι ο σχεδιασμός και η πρόοδος των έργων δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του», αναφέρει στέλεχος του Ταμείου.

Ασφάλεια χρηστών λιμένα
Αναφορικά με τις ανησυχίες που εκφράστηκαν κατά την διαβούλευση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) σχετικά με τις προβλέψεις του Master Plan του λιμένα Ραφήνας τόσο από τον Δήμο όσο και από κατοίκους της περιοχής, το ΤΑΙΠΕΔ επιχειρεί τώρα να ενημερώσει και να «κατευνάσει» τις ανησυχίες. Σχετικά με την ασφάλεια των χρηστών (επιβάτες, ακτοπλοϊκές εταιρείες, εργαζόμενοι κ.λπ.), το ΤΑΙΠΕΔ αναφέρει ότι έχει λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις και τις ανησυχίες τόσο των πολιτών της Ραφήνας αλλά και της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΠΕΝ).


Μάλιστα, σχεδίασε το Master Plan, ώστε να προβλέπεται η επέκταση του προσήνεμου μόλου βόρεια και ανατολικά για την προστασία από τους κυματισμούς και η δημιουργία λιμενολεκάνης με ήπιες κυματικές συνθήκες, προκειμένου να αποκλειστούν μελλοντικά θέματα ασφαλείας του λιμένα. Η επέκταση αυτή σχεδιάστηκε σύμφωνα με λεπτομερειακές και διεξοδικές επιστημονικές αναλύσεις των εξεταζόμενων εναλλακτικών λύσεων, που στηρίχθηκαν στις μελέτες κυματικής διείσδυσης και διαταραχής.

Η επιλεγείσα εναλλακτική κρίνεται ως η βέλτιστη καθώς παρέχει πλήρη προστασία από τους κυματισμούς κάθε κατεύθυνσης και διευκολύνει την ασφαλή κίνηση των πλοίων. Οποιαδήποτε αλλαγή στον σχεδιασμό του προσήνεμου μόλου σημαίνει μία εκ νέου τροποποίηση του Master Plan, γεγονός που συνεπάγεται την ανάκληση της υπό διαβούλευση ΣΜΠΕ, την ακύρωση της τρέχoυσας αδειοδοτικής διαδικασίας και την εκκίνηση νέας. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα σημαντική χρονική καθυστέρηση (τουλάχιστον ενός έτους), δεδομένου ότι θα έπρεπε να γνωμοδοτήσει εκ νέου η ΕΣΑΛ και θα εγκυμονούσε τον κίνδυνο απώλειας χρηματοδοτήσεων σημαντικών έργων, ιδίως όσων προβλέπονται για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής και των χρηστών του λιμένα.


Σημειώνεται ότι ο λιμένας της Ραφήνας είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένος στους κυματισμούς από νότιες και νοτιοανατολικές κατευθύνσεις. Οι επικρατέστεροι άνεμοι στην περιοχή είναι οι βόρειοι (με μέση ετήσια συχνότητα εμφάνισης 46,2 %) και οι Βορειοανατολικοί άνεμοι με (με μέση ετήσια συχνότητα εμφάνισης 6,69 %).

Εκσυγχρονισμός του λιμένα
Αναφορικά με τον εκσυγχρονισμό του λιμένα, καθώς πλέον ανήκει στους Λιμένες Διεθνούς Ενδιαφέροντος είναι απαραίτητη η παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών υψηλής ποιότητας που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των χρηστών του λιμένα με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο. Οι βασικές κατασκευές και προβλέψεις για την εξυπηρέτηση των χρηστών, οι οποίες θα συμβάλλουν στη ριζική αναβάθμιση των υποδομών του λιμένα, θα γίνουν με βάση τις αρχές αειφόρου ανάπτυξης, της πράσινης δόμησης και της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον και είναι οι εξής:

κατασκευή σύγχρονου επιβατικού σταθμού του κυρίως λιμένα (2.800 τ.μ.)
κατασκευή κτιρίου στάθμευσης αυτοκινήτων, συνολικής επιφάνειας 5.100 τ.μ., επιφάνειας κάλυψης 1.700 τ.μ. και συνολικής δυναμικότητας 210 οχημάτων
δέσμευση της ζώνης για την κατασκευή του κτιρίου του σταθμού απόληξης του προαστιακού σιδηρόδρομου επιφάνειας 1.500 τ.μ.
διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου με ζώνες πρασίνου στο φυσικό πρανές πάνω από τα καταστήματα του Λιμένα Ραφήνας (δασάκι Σπορούλα) και στον αδιαμόρφωτο περιβάλλοντα χώρο έναντι της Πλατείας Ταχυδρομείου μετά την κατεδάφιση που έγινε τον Μάιο 2024. Στην 1η περίπτωση θα πραγματοποιηθεί επέμβαση για την συγκράτηση του επιφανειακού χώματος και θα δρομολογηθεί αναβάθμιση μέσω της πλήρωσης φυτικής γης και βαθύρριζων φυτών. Στη δεύτερη περίπτωση θα πραγματοποιηθεί φύτευση χαμηλών θαμνωδών φυτών και ανθέων ώστε να βελτιωθεί αισθητικά το σημείο της πόλης χωρίς να περιοριστεί η πανοραμική θέα.
Προώθηση ηλεκτροκίνησης με την μελέτη σημείων τοποθέτησης ηλεκτροφορτιστών για αυτοκίνητα και λεωφορεία με στόχο την ενίσχυση της χρήσης μέσων που δεν βασίζουν την λειτουργία τους στα ορυκτά καύσιμα.

Εφαρμογή συστήματος περιβαλλοντικής παρακολούθησης και αξιολόγησης μέσω του οποίου θα συλλέγονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να επιτυγχάνεται υψηλή περιβαλλοντική επίδοση και η βιωσιμότητα του προτεινόμενου Master Plan.