Διπλό σχέδιο για αυξήσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα και αντίστοιχη μείωση των εισφορών εργαζομένων και επαγγελματιών επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, ενόψει τόσο των εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ όσο και των επικείμενων αλλαγών στις συλλογικές συμβάσεις που δρομολογεί ειδική επιτροπή. Στόχος του σχεδίου αποτελεί, σύμφωνα με πληροφορίες, η ουσιαστική ενίσχυση των μισθών, έτσι ώστε τα επόμενα δύο χρόνια οι μέσοι μισθοί στη χώρα να μην υπολείπονται των 1.500 ευρώ, από τα 1.200 ευρώ μικτά σήμερα.

Μέσα στο ερχόμενο φθινόπωρο αναμένεται το πόρισμα της επιτροπής για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2041 της Ε.Ε. για την επάρκεια των κατώτατων μισθών και τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις. Το χρονοδιάγραμμα αφορά την παρουσίαση προτάσεων για την ενίσχυση του θεσμού στη βάση της οδηγίας και, σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, αμέσως μετά θα εκκινήσει νέο γύρο επαφών με τους κοινωνικούς εταίρους, στο πλαίσιο του νέου κοινωνικού συμφώνου εργασίας που έχει εξαγγείλει. Στις αλλαγές στις οποίες προτίθεται να προβεί η κυβέρνηση περιλαμβάνεται η καθιέρωση δείκτη μισθών σε περιφερειακό και σε κλαδικό επίπεδο, που θα παρακολουθεί τις μεταβολές στις αποδοχές των εργαζομένων στις επιχειρήσεις της Περιφέρειας, όπως και σε κλάδους που απασχολούν πολλούς εργαζομένους (π.χ. τουρισμός, εστίαση, μεταφορές, βιομηχανίες κ.ά.).

30% του μέσου όρου κάλυψης των εργαζομένων είναι οι κλαδικές συμβάσεις, που επηρέασαν θετικά τους μισθούς το 2023

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, η μείωση της κάλυψης των συμβάσεων είναι αποτέλεσμα των νομοθετικών αλλαγών των συλλογικών διαπραγματεύσεων κατά την περίοδο των μνημονίων -οι οποίες είχαν στόχο την αποκέντρωση των συλλογικών συμβάσεων από το εθνικό και κλαδικό επίπεδο στο επιχειρησιακό επίπεδο- και ιδιαίτερα με την αυστηροποίηση του μηχανισμού της επεκτασιμότητας, δηλαδή της κήρυξης των εθνικών και κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας ως γενικά υποχρεωτικών.

Συνέπειες των αλλαγών αυτών ήταν, επίσης, η δραστική μείωση του ίδιου του αριθμού των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων και η αντικατάσταση της ΕΓΣΣΕ ως μηχανισμού διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού από το νέο σύστημα του νομοθετικά καθοριζόμενου κατώτατου μισθού ύστερα από διαδικασίες διαβούλευσης. Η τελευταία έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) τονίζει ότι οι συμβάσεις εργασίας συμβάλλουν στην οικονομική και την κοινωνική σταθερότητα και στη μείωση της ανισότητας των αποδοχών, προωθώντας την ισότητα των φύλων και τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, τις προτάσεις της οποίας έχει ενσωματώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη σχετική οδηγία για τη στήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων στον καθορισμό των μισθών, τα κράτη-μέλη πρέπει:

  1. Να προωθούν την ανάπτυξη και ενίσχυση της ικανότητας των κοινωνικών εταίρων.
  2. Να συμμετέχουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό των μισθών, ιδίως σε κλαδικό ή διακλαδικό επίπεδο.
  3. Να ενθαρρύνουν τις εποικοδομητικές, ουσιαστικές και εμπεριστατωμένες διαπραγματεύσεις για τους μισθούς μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.
  4. Να παίρνουν μέτρα για την προστασία των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών εκπροσώπων, καθώς και των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των οργανώσεων των εργοδοτών, όταν το ποσοστό της κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι χαμηλότερο από το κατώτατο όριο του 80%.
  5. Να θεσπίζουν πλαίσιο με τους αναγκαίους πρόσφορους όρους για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, είτε με νόμο είτε έπειτα από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, και να καταρτίζουν σχέδιο δράσης για την αύξηση της κάλυψης.

Το σχέδιο για τον κατώτατο μισθό

Από την 1η Απριλίου 2025 αναμένεται να ισχύσει η νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό, που θα αποτελέσει τη «χρυσή τομή» των προτάσεων των κοινωνικών εταίρων στον διάλογο που θα προηγηθεί. Την απόφαση για το ποσοστό της αύξησης θα λάβει, με βάση τα πορίσματα που θα κατατεθούν στον διάλογο από τις επιστημονικές επιτροπές των φορέων, και θα ανακοινώσει η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως.

3,5 αύξηση στον κατώτατο, που θα περιλαμβάνει τον μέσο πληθωρισμό και μέρος της αύξησης της παραγωγικότητας

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αναμένεται μια αύξηση της τάξης του 3,5%, που θα περιλαμβάνει τον μέσο πληθωρισμό και μέρος της αύξησης της παραγωγικότητας. Έτσι, ο κατώτατος μισθός από τα 830 ευρώ θα αυξηθεί στα 859 ευρώ και ουσιαστικά θα υπολείπεται 90 ευρώ προκειμένου το 2027 να φτάσει τα 950 ευρώ, ποσό που αποτελεί κυβερνητική δέσμευση.

Επιπλέον της γενικής αύξησης στον ιδιωτικό τομέα, στο επίπεδο τόσο των κλαδικών συμβάσεων όσο και όσων λαμβάνουν τον κατώτατο, μια μικρή αύξηση, της τάξης του 0,5%, θα προέλθει από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.

Παράλληλα, ελάχιστες είναι οι κλαδικές συμβάσεις που επηρέασαν θετικά τους μισθούς το 2023, ωστόσο κινούνται κάτω από το 30% του μέσου όρου κάλυψης των εργαζομένων, ενώ, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία, θα πρέπει το ποσοστό αυτό να βρίσκεται στο 80%! Τον περασμένο χρόνο υπογράφηκαν 209 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις (για 137.179 μισθωτούς) και μόνο οι 59 προβλέπουν αυξήσεις μισθών. Πρόκειται για:

  • Την τριετούς διάρκειας κλαδική σύμβαση των τραπεζών, με αυξήσεις περίπου 4,5%.
  • Τη διετή σύμβαση για τα ξενοδοχεία, με αυξήσεις στην ολοκλήρωσή της που φτάνουν το 10,5%.
  • Τη διετούς διάρκειας σύμβαση των εργαζομένων στην καπνοβιομηχανία, με αυξήσεις στο τελείωμα στο 10,8%.
  • Τη διετή σύμβαση στα τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα, με αυξήσεις στο 10,5% από την 1η Ιουνίου.
  • Τη διετή σύμβαση στην τσιμεντοβιομηχανία, με αυξήσεις 9%.
  • Την κλαδική σύμβαση των ξένων αεροπορικών εταιρειών.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά