Η πρόσβαση στο δίκτυο είναι το πιο κρίσιµο εµπόδιο για την ανάπτυξη των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας. Ο τοµέας της ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί έναν «αρχιτεκτονικό σχεδιασµό» που θα προωθήσει ένα διασυνδεδεµένο έξυπνο δίκτυο µεταφοράς ενέργειας. Σύµφωνα µε έκθεση της Wind Europe, έργα άνω των 500 GW αιολικής ενέργειας έχουν υποβάλει αίτηση για άδεια σύνδεσης µε το δίκτυο και περιµένουν απάντηση, για να συνδεθούν µε το ευρωπαϊκό δίκτυο ενέργειας.

Αυτή η καθυστέρηση, αφενός, είναι απόρροια του κορεσµένου δικτύου της Ευρώπης και, αφετέρου, είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε τον ανεπαρκή σχεδιασµό, αλλά και µε τις πολύπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης. Αποτέλεσµα, η Γηραιά Ηπειρος έρχεται αντιµέτωπη µε φαινόµενα περικοπών ενέργειας.

Οι... ουρές σύνδεσης µε το δίκτυο έχουν οδηγήσει σε διοικητική υπερφόρτωση και σοβαρές καθυστερήσεις στην τόσο αναγκαία επέκταση της αιολικής ενέργειας. Στην έκθεσή της η Wind Europe αναλύει τις προκλήσεις πρόσβασης στο δίκτυο στην Ευρώπη και προτείνει πρακτικές, άµεσες δράσεις για την απελευθέρωση της χωρητικότητας του δικτύου για νέα αιολικά πάρκα. Η Ε.Ε. έχει θέσει ιδιαίτερα φιλόδοξους στόχους, καθώς επιθυµεί να αυξήσει την ικανότητα αιολικής ενέργειας από 220 GW σήµερα σε 425 GW έως το 2030 και σε 1.300 GW έως το 2050. Και τούτο καθώς η αιολική ενέργεια είναι καίριας σηµασίας για την ενεργειακή ασφάλεια, την οικονοµικά προσιτή ηλεκτρική ενέργεια και τη βιοµηχανική ανταγωνιστικότητα. Στην πρόσφατη αναθεώρηση της οδηγίας για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, η Ε.Ε. συµφώνησε σε σηµαντικές µεταρρυθµίσεις για την επιτάχυνση της επέκτασης της αιολικής ενέργειας, ιδίως µε τη βελτίωση και τον εξορθολογισµό των διαδικασιών αδειοδότησης για νέα αιολικά πάρκα. Αυτά έχουν ήδη αντίκτυπο στον (µικρό) αριθµό των κρατών-µελών που έχουν εφαρµόσει εγκαίρως τους νέους κανόνες. Το νέο Νο 1 εµπόδιο στην επέκταση της αιολικής ενέργειας και άλλων ΑΠΕ είναι πλέον τα δίκτυα. Η σηµερινή χωρητικότητα του δικτύου δεν µπορεί να απορροφήσει νέες ΑΠΕ, γεγονός που εντείνει την ανάγκη για επέκταση ή εκσυγχρονισµό του.

Η ελληνική περίπτωση

Η έκθεση κάνει ιδιαίτερη µνεία στην Ελλάδα, τονίζοντας πως η χώρα µας υπερφόρτωσε το δίκτυό της, λόγω της αυξηµένης εισαγωγής φωτοβολταϊκών, γεγονός που προκάλεσε ανισορροπία στο δίκτυο. Ως αποτέλεσµα, η χώρα συνειδητοποίησε πως δεν έχουµε τα δίκτυα που χρειαζόµαστε για να «σηκώσουµε» όλη αυτή την ενέργεια. Μάλιστα, αναφέρει πως, παρά το γεγονός ότι η χωρητικότητα του δικτύου θα µπορούσε να «φιλοξενήσει» ένα πιο ισορροπηµένο µίγµα αιολικής και ηλιακής ενέργειας, η υψηλή παραγωγή από φωτοβολταϊκά τις ηλιόλουστες ώρες εµποδίζει την ενσωµάτωση περισσότερων αιολικών πάρκων. Η εικόνα αυτή εντοπίζεται και σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ρουµανία και η Ισπανία.

Η Γαλλία, που βρίσκεται σε συµπληγάδες αδειοδοτικών κωλυµάτων και καθυστερήσεων σύνδεσης µε το δίκτυο, αποδίδει τα προβλήµατα στην αργή κατασκευή υποσταθµών υψηλής τάσης σε διάφορες περιοχές. Αντίστοιχα, στην Κροατία οι καθυστερήσεις οφείλονται στην ανάγκη κατασκευής νέας γραµµής 400 kV µεταξύ της ∆αλµατίας και της υπόλοιπης χώρας. Η Ε.Ε. κατανοεί πως η επέκταση του δικτύου είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και τον εξηλεκτρισµό του ενεργειακού συστήµατος. Για να ικανοποιηθούν οι επερχόµενες ανάγκες και η σηµαντική αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά πάνελ σε ταράτσες στις αντλίες θερµότητας, στα ηλεκτρικά οχήµατα προς φόρτιση, στην αύξηση της ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές και στην αυξανόµενη παραγωγή υδρογόνου, υπάρχει επείγουσα ανάγκη εκσυγχρονισµού του υφιστάµενου ευρωπαϊκού δικτύου, το οποίο έχει ηλικία πάνω από 40 έτη.

Οι εθνικοί στόχοι επέκτασης του δικτύου συχνά δεν ευθυγραµµίζονται µε τους στόχους επέκτασης των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας για το 2030, που καθορίζονται στα εθνικά σχέδια (ΕΣΕΚ) των κρατών-µελών για την ενέργεια και το κλίµα. Για να επιταχυνθεί η επέκταση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, οι χώρες θα πρέπει να εφαρµόσουν την αρχή του υπέρτερου δηµόσιου συµφέροντος στην αδειοδότηση των υποδοµών δικτύου, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για άµεση σύνδεση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας ή για την ευρύτερη ενίσχυση του δικτύου. Το δυσάρεστο είναι ότι σήµερα µπορεί να χρειαστούν έως και 9 χρόνια για να λάβει άδεια σύνδεσης στο δίκτυο ένα νέο αιολικό πάρκο.

Τα αιτήµατα και ο στόχος

Θα πρέπει να εφαρµόζονται κριτήρια επιλογής και ιεράρχησης για τον καλύτερο χειρισµό των αιτηµάτων σύνδεσης µε το δίκτυο. Ο στόχος πρέπει να είναι η µείωση του αριθµού των έργων στην ουρά, η εξάλειψη των ανώριµων, κερδοσκοπικών προσφορών και η διασφάλιση µιας ισορροπηµένης κατανοµής της χωρητικότητας του δικτύου σε όλες τις στρατηγικές τεχνολογίες καθαρού µηδενικού ισοζυγίου. Η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα πειραµατίζονται µε τα κριτήρια ιεράρχησης. Ωστόσο, σύµφωνα µε τη Wind Europe, καλό θα ήταν να δοθεί προτεραιότητα στην ενοποίηση του συστήµατος.

Για παράδειγµα, αφού επιλεγούν τα ανώριµα έργα, να δοθεί προτεραιότητα σε έργα που συστεγάζουν διαφορετικές τεχνολογίες παραγωγής ή αποθήκευσης ή και έργα µε προηγµένες δυνατότητες υποστήριξης δικτύου. Αυτό θα καθιστούσε αποτελεσµατικότερη τη χρήση της σύνδεσης µε το δίκτυο. Θα παράσχει, επίσης, κίνητρα στους φορείς ανάπτυξης να αξιοποιήσουν τον συµπληρωµατικό χαρακτήρα των διαφόρων πηγών ενέργειας, όπως ένα µίγµα αιολικής και ηλιακής ενέργειας, για να µεγιστοποιηθεί η χρήση της διαθέσιµης δυναµικότητας δικτύου.

Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»