Μπαράζ επενδύσεων από ισχυρούς παίκτες του real estate - Γιατί συµφέρει η Ελλάδα
Οι νέοι πρωταγωνιστές
Η χώρα μας σήµερα διεκδικεί να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αγορά των logistics parks, παρά το γεγονός ότι ορισµένες από τις πιο µεγάλες επενδύσεις στα logistics προχωρούν µε σηµαντικές καθυστερήσεις
Επενδύσεις άνω των 2 δισ. ευρώ προγραµµατίζονται να υλοποιηθούν στον τοµέα των logistics το προσεχές διάστηµα. Η Ελλάδα σήµερα διεκδικεί να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αγορά των logistics parks, παρά το γεγονός ότι ορισµένες από τις πιο µεγάλες επενδύσεις στα logistics προχωρούν µε σηµαντικές καθυστερήσεις, άλλες όµως, κυρίως από τις Ανώνυµες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ), ήδη βρίσκονται σε τροχιά ολοκλήρωσης.
H επένδυση εκτιµάται σε περίπου 60 εκατ. ευρώ. Στο χαρτοφυλάκιό της υπάρχουν 150.000 τ.µ. και θα προστεθούν ακόµα 110.000 τ.µ., µε την αξία τους να εκτιµάται πως θα φτάσει τα 250 εκατ. ευρώ. Μεγάλη επένδυση στον χώρο των logistics ετοιµάζει και η Trastor AEEAΠ, η οποία έγινε κάτοχος ακινήτου συνολικής επιφάνειας 185.110 τ.µ. στον Ασπρόπυργο Αττικής, επί των οποίων θα ανεγερθεί ένα υπερσύγχρονο κέντρο εµπορικής αποθήκευσης και διανοµής, συνολικής επιφάνειας 74.766 τ.µ. Η εταιρεία διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο αξίας άνω των 216 εκατ. € και επιφάνειας 240.000 τ.µ., µε το 54% αυτού να είναι πιστοποιηµένο κατά το διεθνές πρότυπο αειφορίας LEED και το 80% να αποτελεί απόθεµα σύγχρονων προδιαγραφών κατασκευασµένο κατά την τελευταία τετραετία.
Στον τοµέα των logistics, η Τrade Estates επενδύει σε µεγάλους σύγχρονους χώρους αποθήκευσης και διανοµής, που συγκεντρώνουν κάτω από την ίδια στέγη το σύνολο των αναγκών διακίνησης του οmnichannel, τόσο για τα σηµεία πώλησης όσο και για την ψηφιακή διανοµή των προϊόντων, έναντι του µοντέλου διασποράς πολλών µικρότερων σηµείων αποθήκευσης και διανοµής που επικράτησε τα προηγούµενα χρόνια.
Σε αυτήν τη φάση η Trade Estates σχεδιάζει και δύο νέες επενδύσεις logistics. Η πρώτη αφορά τον Ασπρόπυργο, σε έκταση 111 στρεµµάτων, µε εκτιµώµενη µικτή εκµισθώσιµη επιφάνεια 51.100 τ.µ. Το Κέντρο ∆ιανοµής 50.000 τ.µ., που θα αποτελεί ιδιοκτησία της Trade Estates ΑΕΕΑΠ, θα σχεδιαστεί και αναπτυχθεί σε συνεργασία µε την Ten Brinke Hellas, ενώ τη λειτουργική διαχείριση θα έχει η Trade Logistics, εταιρεία του Οµίλου Fourlis. Η συνολική επένδυση ανέρχεται σε 70 εκατ. ευρώ (κτιριακές εγκαταστάσεις και µηχανολογικός εξοπλισµός).
Τα έργα εκτιµάται ότι θα ξεκινήσουν µέσα στο 2024 και θα ολοκληρωθούν το 2025. Η δεύτερη αφορά µία επένδυση στην Ελευσίνα, σε έκταση 106 στρεµµάτων, µε εκτιµώµενη µικτή εκµισθώσιµη επιφάνεια 58.500 τ.µ. Από την πλευρά της η Streem Global, κλάδος του fund HIG Capital που δραστηριοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια στην Ελλάδα, έχει σε εξέλιξη µεγάλη επένδυση στο ακίνητο της Χαλυβουργίας στον Ασπρόπυργο. Πρόκειται για µια επένδυση ύψους 300 εκατ. ευρώ. Το έργο πέρασε από τη ∆ιυπουργική Επιτροπή και εντάχθηκε στις στρατηγικές επενδύσεις της χώρας τον Μάρτιο του 2023. Εχει, προσώρας, ολοκληρωθεί η εξυγίανση του οικοπέδου, καθώς και το γκρέµισµα του παλαιού χαλυβουργείου. Στην παρούσα φάση τρέχει η αδειοδοτική διαδικασία και ο στόχος είναι οι κατασκευαστικές εργασίες να ξεκινήσουν στις αρχές του 2025, που στη συνέχεια θα γίνεται σταδιακή παράδοση των αποθηκών που ολοκληρώνονται στους χρήστες.
Η επένδυση βρίσκεται σε αναµονή εκκίνησης της ανέγερσης των αποθηκών και της δηµιουργίας των σχετικών υποδοµών. Στον χώρο θα δηµιουργηθούν αποθήκες δεκάδων χιλιάδων τετραγωνικών, σε µια επένδυση που εκτιµάται σε περίπου 150 εκατ. ευρώ. Το έργο έχει αναλάβει η Goldair µε επικεφαλής τον Καλλίνικο Καλλίνικο και την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ. Οι δύο εταιρείες, σε κοινό σχήµα, είχαν επικρατήσει πριν από οκτώ χρόνια στον τότε διεθνή διαγωνισµό για την υλοποίηση του έργου, το οποίο, σύµφωνα µε ειδικούς, θα µπορούσε να συµβάλει στην ισχυροποίηση του ρόλου της Ελλάδας στην παροχή υπηρεσιών µεταποίησης, ελαφράς συναρµολόγησης και ετικετοποίησης των προϊόντων, που σήµερα απλώς διαµετακινούνται µέσω των ελληνικών λιµανιών.
Ιδιαίτερα ωστόσο στάσιµο είναι το «Θριάσιο ΙΙ». Η παραχώρηση δηλαδή της έκτασης εµβαδού 1.450 στρεµµάτων στον Ασπρόπυργο, όπου έχουν αναπτυχθεί στο παρελθόν εµπορευµατικός σιδηροδροµικός σταθµός και σταθµός διαλογής (ΕΣΣΣ∆Ι). Ανάδοχος του έργου αποτελεί το κοινοπρακτικό σχήµα Hellenic Train - Damco, το οποίο έχει τη δυνατότητα µέχρι τις 31 Οκτωβρίου να οριστικοποιήσει τα απαιτούµενα νοµιµοποιητικά έγγραφα. Εκεί αναµένουµε την υπογραφή της σύµβασης εντός του 2024 και την έναρξη της παραχώρησης το 2025.
Αναλυτικά, το Πάρκο έχει ως αντικείµενο την ανάπτυξη, αδειοδότηση, κατασκευή, λειτουργία, εκµετάλλευση και συντήρηση Επιχειρηµατικού Πάρκου τύπου Α2 στον κλάδο της αποθήκευσης και εφοδιαστικής-logistics στη θέση «Σπηλιές» του ∆ήµου Φυλής Αττικής. Σε µια έκταση περίπου 412.000 τ.µ., που πρόκειται να παραχωρηθεί, θα λειτουργήσει ένας σύγχρονος υποδοχέας επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων και λειτουργιών εφοδιαστικής αλυσίδας, που θα εξυπηρετεί τις µεταφορές από και προς την Αττική, προς τις περιφέρειες της Ελλάδας. Το Πάρκο θα αποτελέσει τη νέα έδρα για 390 µεταφορικές επιχειρήσεις που αυτή τη στιγµή στεγάζονται στον Ελαιώνα και έτσι προσδοκάται ότι θα πάψουν να κινούνται στον Κηφισό σε καθηµερινή βάση τα φορτηγά από τις µεταφορικές που εδρεύουν στον Ελαιώνα. Θα αποτελέσει επίσης ένα σύγχρονο, πράσινο και καινοτόµο εθνικό κέντρο µεταφορών και logistics, που θα υποστηρίζει τις ανάγκες της εθνικής αγοράς εµπορευµατικών µεταφορών.
*Δημοσιεύτηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»
Ασπρόπυργος
Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την ανάπτυξη έχουν οι ισχυροί παίκτες του real estate, οι οποίοι προχωρούν σε ένα µπαράζ επενδύσεων δηµιουργώντας σηµαντικό απόθεµα σύγχρονων αποθηκών. Πόλο έλξης αποτελεί κυρίως η περιοχή του Ασπροπύργου, όπου εκεί υλοποιούνται και τα περισσότερα µεγάλα έργα. Συγκεκριµένα, στην περιοχή η Prodea Investments προχωρά τη µεγάλη επένδυση για την ανέγερση Κέντρου Αποθήκευσης και ∆ιανοµής, αποτελούµενου από τέσσερα αυτόνοµα κτίρια συνολικής επιφάνειας 59.015 τ.µ.H επένδυση εκτιµάται σε περίπου 60 εκατ. ευρώ. Στο χαρτοφυλάκιό της υπάρχουν 150.000 τ.µ. και θα προστεθούν ακόµα 110.000 τ.µ., µε την αξία τους να εκτιµάται πως θα φτάσει τα 250 εκατ. ευρώ. Μεγάλη επένδυση στον χώρο των logistics ετοιµάζει και η Trastor AEEAΠ, η οποία έγινε κάτοχος ακινήτου συνολικής επιφάνειας 185.110 τ.µ. στον Ασπρόπυργο Αττικής, επί των οποίων θα ανεγερθεί ένα υπερσύγχρονο κέντρο εµπορικής αποθήκευσης και διανοµής, συνολικής επιφάνειας 74.766 τ.µ. Η εταιρεία διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο αξίας άνω των 216 εκατ. € και επιφάνειας 240.000 τ.µ., µε το 54% αυτού να είναι πιστοποιηµένο κατά το διεθνές πρότυπο αειφορίας LEED και το 80% να αποτελεί απόθεµα σύγχρονων προδιαγραφών κατασκευασµένο κατά την τελευταία τετραετία.
Στον τοµέα των logistics, η Τrade Estates επενδύει σε µεγάλους σύγχρονους χώρους αποθήκευσης και διανοµής, που συγκεντρώνουν κάτω από την ίδια στέγη το σύνολο των αναγκών διακίνησης του οmnichannel, τόσο για τα σηµεία πώλησης όσο και για την ψηφιακή διανοµή των προϊόντων, έναντι του µοντέλου διασποράς πολλών µικρότερων σηµείων αποθήκευσης και διανοµής που επικράτησε τα προηγούµενα χρόνια.
Σε αυτήν τη φάση η Trade Estates σχεδιάζει και δύο νέες επενδύσεις logistics. Η πρώτη αφορά τον Ασπρόπυργο, σε έκταση 111 στρεµµάτων, µε εκτιµώµενη µικτή εκµισθώσιµη επιφάνεια 51.100 τ.µ. Το Κέντρο ∆ιανοµής 50.000 τ.µ., που θα αποτελεί ιδιοκτησία της Trade Estates ΑΕΕΑΠ, θα σχεδιαστεί και αναπτυχθεί σε συνεργασία µε την Ten Brinke Hellas, ενώ τη λειτουργική διαχείριση θα έχει η Trade Logistics, εταιρεία του Οµίλου Fourlis. Η συνολική επένδυση ανέρχεται σε 70 εκατ. ευρώ (κτιριακές εγκαταστάσεις και µηχανολογικός εξοπλισµός).
Τα έργα εκτιµάται ότι θα ξεκινήσουν µέσα στο 2024 και θα ολοκληρωθούν το 2025. Η δεύτερη αφορά µία επένδυση στην Ελευσίνα, σε έκταση 106 στρεµµάτων, µε εκτιµώµενη µικτή εκµισθώσιµη επιφάνεια 58.500 τ.µ. Από την πλευρά της η Streem Global, κλάδος του fund HIG Capital που δραστηριοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια στην Ελλάδα, έχει σε εξέλιξη µεγάλη επένδυση στο ακίνητο της Χαλυβουργίας στον Ασπρόπυργο. Πρόκειται για µια επένδυση ύψους 300 εκατ. ευρώ. Το έργο πέρασε από τη ∆ιυπουργική Επιτροπή και εντάχθηκε στις στρατηγικές επενδύσεις της χώρας τον Μάρτιο του 2023. Εχει, προσώρας, ολοκληρωθεί η εξυγίανση του οικοπέδου, καθώς και το γκρέµισµα του παλαιού χαλυβουργείου. Στην παρούσα φάση τρέχει η αδειοδοτική διαδικασία και ο στόχος είναι οι κατασκευαστικές εργασίες να ξεκινήσουν στις αρχές του 2025, που στη συνέχεια θα γίνεται σταδιακή παράδοση των αποθηκών που ολοκληρώνονται στους χρήστες.
Θριάσιο Πεδίο
Με πιο αργούς ρυθµούς προχωρούν οι επενδύσεις στο Θριάσιο Πεδίο, γνωστές και ως «Θριάσιο Ι» και «Θριάσιο ΙΙ», την ώρα που δροµολογείται η κατασκευή επιχειρηµατικού πάρκου στον ∆ήµο Φυλής, ενώ υπάρχουν σχέδια και για την ανάπτυξη του στρατοπέδου Γκόνου. Είναι ενδεικτικό ότι φέτος αναµένεται να ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες για τη δηµιουργία του εµπορευµατικού κέντρου στο Θριάσιο Πεδίο -γνωστό και ως «Θριάσιο Ι».Η επένδυση βρίσκεται σε αναµονή εκκίνησης της ανέγερσης των αποθηκών και της δηµιουργίας των σχετικών υποδοµών. Στον χώρο θα δηµιουργηθούν αποθήκες δεκάδων χιλιάδων τετραγωνικών, σε µια επένδυση που εκτιµάται σε περίπου 150 εκατ. ευρώ. Το έργο έχει αναλάβει η Goldair µε επικεφαλής τον Καλλίνικο Καλλίνικο και την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ. Οι δύο εταιρείες, σε κοινό σχήµα, είχαν επικρατήσει πριν από οκτώ χρόνια στον τότε διεθνή διαγωνισµό για την υλοποίηση του έργου, το οποίο, σύµφωνα µε ειδικούς, θα µπορούσε να συµβάλει στην ισχυροποίηση του ρόλου της Ελλάδας στην παροχή υπηρεσιών µεταποίησης, ελαφράς συναρµολόγησης και ετικετοποίησης των προϊόντων, που σήµερα απλώς διαµετακινούνται µέσω των ελληνικών λιµανιών.
Ιδιαίτερα ωστόσο στάσιµο είναι το «Θριάσιο ΙΙ». Η παραχώρηση δηλαδή της έκτασης εµβαδού 1.450 στρεµµάτων στον Ασπρόπυργο, όπου έχουν αναπτυχθεί στο παρελθόν εµπορευµατικός σιδηροδροµικός σταθµός και σταθµός διαλογής (ΕΣΣΣ∆Ι). Ανάδοχος του έργου αποτελεί το κοινοπρακτικό σχήµα Hellenic Train - Damco, το οποίο έχει τη δυνατότητα µέχρι τις 31 Οκτωβρίου να οριστικοποιήσει τα απαιτούµενα νοµιµοποιητικά έγγραφα. Εκεί αναµένουµε την υπογραφή της σύµβασης εντός του 2024 και την έναρξη της παραχώρησης το 2025.
Φυλή
Ακόµη ένα έργο που δροµολογείται αφορά την 35ετή παραχώρηση έκτασης 412 στρεµµάτων µε στόχο την κατασκευή επιχειρηµατικού πάρκου στον ∆ήµο Φυλής. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε το στάδιο της εκδήλωσης ενδιαφέροντος από πέντε σχήµατα. Θα πρέπει να ακολουθήσει η διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου, ώστε να προσδιοριστούν οι ακριβείς προδιαγραφές της ανάπτυξης και να κατατεθούν δεσµευτικές προσφορές. Πρόκειται για τα πρώτα βήµατα προς την υλοποίηση του σύνθετου αυτού έργου, ενώ µένει να φανεί πότε θα ολοκληρωθούν τα υπόλοιπα προαπαιτούµενα, ωσότου ο δυνάµει ανάδοχος εξασφαλίσει την άδεια δόµησης. Το µόνο βέβαιο είναι ότι η ολοκλήρωση του έργου, σε έκταση 450 στρεµµάτων, θα οδηγήσει στη µετεγκατάσταση από τον Ελαιώνα περίπου 400 µεταφορικών επιχειρήσεων, γεγονός που θα αποσυµφορήσει την κίνηση στη λεωφόρο Κηφισού.Αναλυτικά, το Πάρκο έχει ως αντικείµενο την ανάπτυξη, αδειοδότηση, κατασκευή, λειτουργία, εκµετάλλευση και συντήρηση Επιχειρηµατικού Πάρκου τύπου Α2 στον κλάδο της αποθήκευσης και εφοδιαστικής-logistics στη θέση «Σπηλιές» του ∆ήµου Φυλής Αττικής. Σε µια έκταση περίπου 412.000 τ.µ., που πρόκειται να παραχωρηθεί, θα λειτουργήσει ένας σύγχρονος υποδοχέας επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων και λειτουργιών εφοδιαστικής αλυσίδας, που θα εξυπηρετεί τις µεταφορές από και προς την Αττική, προς τις περιφέρειες της Ελλάδας. Το Πάρκο θα αποτελέσει τη νέα έδρα για 390 µεταφορικές επιχειρήσεις που αυτή τη στιγµή στεγάζονται στον Ελαιώνα και έτσι προσδοκάται ότι θα πάψουν να κινούνται στον Κηφισό σε καθηµερινή βάση τα φορτηγά από τις µεταφορικές που εδρεύουν στον Ελαιώνα. Θα αποτελέσει επίσης ένα σύγχρονο, πράσινο και καινοτόµο εθνικό κέντρο µεταφορών και logistics, που θα υποστηρίζει τις ανάγκες της εθνικής αγοράς εµπορευµατικών µεταφορών.
Θεσσαλονίκη
Σχέδια υπάρχουν και για την ανάπτυξη εµπορευµατικού κέντρου στη Θεσσαλονίκη στην έκταση 670 στρεµµάτων του πρώην στρατοπέδου Γκόνου, εγχείρηµα που είχε επιδιωχθεί να γίνει πράξη και κατά την περίοδο 2018-2019. Στόχος είναι το κέντρο να διασυνδέει το λιµάνι της Θεσσαλονίκης µε τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη µέσω συνδυασµένων µεταφορών οδικών και σιδηροδροµικών δικτύων. Ο διαγωνισµός, που θα τρέξει το ΤΑΙΠΕ∆, εκτιµάται πως θα ξεκινήσει µέσα στο 2024. H επένδυση εκτιµάται σε πάνω από 150 εκατ. ευρώ.Φτηνά τα ενοίκια
Στην Ελλάδα τα ενοίκια για σύγχρονους χώρους logistics σε prime τοποθεσίες, όπως είναι ο Ασπρόπυργος, η Μάνδρα, η Μαγούλα και η Ελευσίνα, κυµαίνονται στα 64 ευρώ/τ.µ. τον χρόνο, δηλαδή διαµορφώνονται στα 5,5 ευρώ/τ.µ. τον µήνα. Οι αποδόσεις της Αθήνας βρίσκονται εξίσου σε ικανοποιητικά επίπεδα για τους επενδυτές, καθώς φτάνουν στο 7%. Οι µόνες χώρες, σύµφωνα µε την έρευνα της BNP Paribas real estate, οι οποίες έχουν φθηνότερα ενοίκια από την Ελλάδα είναι η Πολωνία, µε τις τιµές στη Βαρσοβία να κυµαίνονται στα 4,3 ευρώ/τ.µ., η Ρουµανία, τα µισθώµατα της οποίας αγγίζουν τα 58 ευρώ τον µήνα, δηλαδή τα 4,8 ευρώ/τ.µ., και η Λετονία, όπου η µέση ζητούµενη τιµή ανέρχεται στα 5,1 ευρώ/τ.µ.*Δημοσιεύτηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»