Παγουλάτος στα Παραπολιτικά 90,1: Η Ελλάδα πόλος σταθερότητας στα Βαλκάνια - Έχει τη μικρότερη αύξηση πληθωρισμού σωρευτικά την περίοδο '19-'23
Στο περιθώριο του συνεδρίου του Economist
Τι είπε ο αντιπρόσωπος στη μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στον ΟΟΣΑ, Γιώργος Παγουλάτος
Ο καθηγητής του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών και αντιπρόσωπος στη μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στον ΟΟΣΑ, Γιώργος Παγουλάτος, μίλησε στους δημοσιογράφους Θανάση Φουσκίδη και Λαλέλα Χρυσανθοπούλου στο πλαίσιο της παρουσίας των Παραπολιτικών 90,1 στη ΔΕΘ και του συνεδρίου του Economist.
Μεταξύ άλλων, τόνισε:
ΔΗΜ: Είστε επικεφαλής για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη του Οργανισμού, άρα θα ήθελα να σας ρωτήσω ποιο είναι το περίγραμμα σε αυτή τη γεωστρατηγική περίοδο, τη φλεγόμενη σε όλα τα επίπεδα που διαμορφώνεται για τη χώρα και ποιες είναι οι προκλήσεις του άμεσου μέλλοντος;
Γ.ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ: Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση, χαίρομαι που είμαι στην ωραία σας παρέα εδώ στη Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη ήταν η πόλη από την οποία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή πορεία των Βαλκανίων με τη Σύνοδο Θεσσαλονίκης του 2003, μια προοπτική ευρωπαϊκή η οποία επανεπιβεβαιώθηκε το καλοκαίρι του 2023 με τη Σύνοδο των Αθηνών και είναι μια προοπτική στην οποία η Ελλάδα ήταν πάντοτε πρωταγωνιστής και εγγυητής αυτής της ευρωπαϊκής πορείας υπό τις προφανείς προϋποθέσεις του σεβασμού του κοινοτικού κεκτημένου, του κράτους δικαίου και του διεθνούς δικαίου από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που λειτουργεί ως πόλος σταθερότητας στα Βαλκάνια. Λειτουργεί ως ένας κόμβος ενεργειακής διασύνδεσης που έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στη σημερινή συγκυρία. Δεν είμαστε πια στην Ευρώπη ή στα Βαλκάνια του 2000, όπου η μόνη προοπτική ήταν η Ευρώπη, είμαστε σε έναν πολύ πιο περίπλοκο κόσμο και τα Βαλκάνια είναι ένα πεδίο γεωπολιτικών ανταγωνισμών. Είναι και μια περιοχή που τη βαρύνουν μεγάλες ιστορικές συγκρούσεις εθνικιστικές, επομένως είναι μια περιοχή όπως είχε πει ο Τσόρτσιλ που παράγει περισσότερο ιστορία απ’ όση μπορεί να καταναλώσει και ο στόχος της Ελλάδας είναι αυτή η ιστορία να στρέφεται πλέον, το παρόν και η προοπτική αυτών των χωρών, προς τον ευρωπαϊκό και τον ευρωατλαντικό τους προσανατολισμό.
Αυτό εξυπηρετείται και από τις μεγάλες ελληνικές επενδύσεις. Η Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικότερους επενδυτές στις βαλκανικές χώρες ειδικά σε χώρες όπως η Σερβία, η Β. Μακεδονία, η Αλβανία και σε άλλες χώρες. Εξάγουμε επενδυτική δραστηριότητα και είναι και μια χώρα που υποδέχεται τουρίστες κάθε καλοκαίρι από τις γειτονικές χώρες κατά χιλιάδες. Επομένως είναι μια χώρα η οποία έχει ήδη δημιουργήσει αυτές τις θετικές αλλεξαρτήσεις με την περιοχή και θα συνεχίσει να στηρίζει ως μια περιφερειακή δύναμη τον ευρωπαϊκό και τον ευρωατλαντικό προσανατολισμό των Δυτικών Βαλκανίων, κάτι που είναι σε αμοιβαία ωφέλεια και της Ελλάδας και της Ευρώπης και των χώρων αυτών.
ΔΗΜ: Ποιο είναι το μεγαλύτερο διαρθρωτικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας σε αυτή τη φάση κατά την άποψή σας και πώς θα μπορούσε να λυθεί.
Γ.ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ: Η ελληνική οικονομία έχει κάνει τεράστια άλματα τα τελευταία χρόνια, έχει θέση πρωτιάς σε μια σειρά δεικτών στους οποίους παρουσιάζει τις σημαντικότερες βελτιώσεις σε όλη την ΕΕ. Τη μείωση της ανεργίας, τον χαμηλότερο σωρευτικό πληθωρισμό κατά την περίοδο των τελευταίων τεσσάρων-πέντε ετών, την αύξηση του όγκου των επενδύσεων, την αύξηση των εξαγωγών, τη βελτίωση του ανταγωνισμού της αγοράς προϊόντων. Η Ελλάδα κλήθηκε πριν από 2-3 μήνες από τον ΟΟΣΑ να παρουσιάσει ως περίπτωση επιτυχίας, ως χώρα-υπόδειγμα την τεράστια πρόοδο που έκανε στη βελτίωση του ανταγωνισμού στην αγορά προϊόντων. Τη μεγαλύτερη μείωση δημόσιου χρέους με ποσοστιαίους όρους του ΑΕΠ και βέβαια τη μεγάλη βελτίωση στο σπρεντ, δηλαδή στην αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας που είναι εξαιρετικά σημαντική για το επιχειρηματικό και επενδυτικό κλίμα. Και την αξιοπιστία που εμπνέει η χώρα.
Επειδή είμαι στον ΟΟΣΑ τον τελευταίο χρόνο μπορώ να δω ότι το πρόσημο της χώρας είναι εξαιρετικά θετικό. Δηλαδή το όνομα της χώρα πλέον στο εξωτερικό δεν είναι αυτό που ήταν πριν από αρκετά χρόνια στη μακρά περίοδο της κρίσης. Επομένως η χώρα έχει γυρίσει σελίδα. Παραμένουν ζητήματα, αυτό που πρέπει να γίνει αφού τα φροντίσαμε τα μακρος όπως λένε οι οικονομολόγοι να κοιτάξουμε και τα διαρθρωτικά ζητήματα και κεντρικό εκεί είναι το λεγόμενο «τρίγωνο της γνώσης». Αυτό είναι η πιο σημαντική πρόκληση για την Ελλάδα για να μπορεί να αναπτύσσεται, να μπορεί να βελτιώνει τα εισοδήματα, να αυξάνονται οι μισθοί, η επένδυση στο τρίγωνο αυτό της έρευνας, εκπαίδευσης και καινοτομίας. Αυτό αφορά πολιτικές όπως η διεθνοποίηση των πανεπιστημίων, που είναι κάτι που προχωράει, αφορά τις επενδύσεις στους τομείς αυτούς και επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης κατευθύνονται προς τα εκεί.
Αφορά την ψηφιοποίηση που είναι πια ένα μεγάλο κεκτημένο της ελληνικής κοινωνίας, δημόσιας διοίκησης, επιχειρήσεων, καταναλωτών και πρέπει να προχωρήσει ακόμα περισσότερο. Η πράσινη μετάβαση συνδέεται με αυτά, διότι είναι μέρος της ψηφιακής μετάβασης, είναι εξαιρετικά ενεργοβόρα και όλη αυτή η πρόοδος στους τομείς αυτούς χρειάζεται καθαρή ενέργεια σε μεγάλο βαθμό. Η Ελλάδα έχει πολύ καλές επιδόσεις πλέον στη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και σε μερικές εβδομάδες ή μήνα θα παρουσιαστεί και το πόρισμα της επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη υπό τον πρωθυπουργό. Όλα αυτά είναι μια σειρά ενεργειών που κατατείνουν σε αυτόν τον μεγάλο στόχο που είναι να μπορέσει η Ελλάδα να βελτιώσει τις επιδόσεις της στο τρίγωνο εκπαίδευση-καινοτομία-έρευνα προς το καλύτερο του επιχειρηματικού περιβάλλοντος αλλά κυρίως των εισοδημάτων των Ελλήνων και του επιπέδου διαβίωσης.
ΔΗΜ: Μπορεί η Ελλάδα, μη διαταράσσοντας τις δημοσιονομικές ισορροπίες, να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο της ακρίβειας για παράδειγμα, της αντιμετώπισης των πληθωριστικών τάσεων και ταυτόχρονα να μην υπάρχει διατάραξη της δημοσιονομικής ισορροπίας σε μια συγκυρία δύσκολη;
Γ.ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ: Όπως σας είπα, η Ελλάδα έχει τη μικρότερη αύξηση πληθωρισμού σωρευτικά την περίοδο ’19-’23, επομένως εκεί έχουμε σημαντικές επιδόσεις. Η αγοραστική δύναμη είναι ένα σημαντικό πρόβλημα. Στη Γαλλία όπου βρίσκομαι τους τελευταίους 14 μήνες είναι το διαρκές ζήτημα το οποίο αναφέρεται στον πολιτικό διάλογο, είναι το πεδίο σύγκρουσης. Η ενεργειακή κρίση που ακολούθησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει επιτείνει αυτό το πρόβλημα, το σπάσιμο των αλυσίδων παραγωγής, είμαστε σε μια περίοδο απο-παγκοσμιοποίησης που επίσης έχει επιτείνει το πρόβλημα, επομένως είναι ένα πεδίο στο οποίο και η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες, είναι σε μια παγκόσμια συγκυρία πολύ δυσμενή.
Η απάντησή μου είναι ότι ναι, αυτά τα δυο προχωράνε παράλληλα. Δηλαδή η προσπάθεια για σταθεροποίηση των τιμών, οι επιδόσεις είναι βελτιούμενες διαρκώς κάθε χρόνο παράλληλα με τη δημοσιονομική ισορροπία, που είναι κάτι το οποίο έχει κατακτηθεί από τη χώρα. Η χώρα παρουσιάζει πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα κάθε χρόνο, διατηρήσιμα και αυτό χωρίς να υπολείπεται στις πολιτικές της κοινωνικής προστασίας και της ενίσχυσης των εισοδημάτων. Επομένως αυτό είναι ένα πεδίο που δείχνει την πολυπλοκότητα των προκλήσεων, αλλά καταγράφει και τις προόδους που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια.
Μεταξύ άλλων, τόνισε:
ΔΗΜ: Είστε επικεφαλής για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη του Οργανισμού, άρα θα ήθελα να σας ρωτήσω ποιο είναι το περίγραμμα σε αυτή τη γεωστρατηγική περίοδο, τη φλεγόμενη σε όλα τα επίπεδα που διαμορφώνεται για τη χώρα και ποιες είναι οι προκλήσεις του άμεσου μέλλοντος;
Γ.ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ: Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση, χαίρομαι που είμαι στην ωραία σας παρέα εδώ στη Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη ήταν η πόλη από την οποία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή πορεία των Βαλκανίων με τη Σύνοδο Θεσσαλονίκης του 2003, μια προοπτική ευρωπαϊκή η οποία επανεπιβεβαιώθηκε το καλοκαίρι του 2023 με τη Σύνοδο των Αθηνών και είναι μια προοπτική στην οποία η Ελλάδα ήταν πάντοτε πρωταγωνιστής και εγγυητής αυτής της ευρωπαϊκής πορείας υπό τις προφανείς προϋποθέσεις του σεβασμού του κοινοτικού κεκτημένου, του κράτους δικαίου και του διεθνούς δικαίου από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που λειτουργεί ως πόλος σταθερότητας στα Βαλκάνια. Λειτουργεί ως ένας κόμβος ενεργειακής διασύνδεσης που έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στη σημερινή συγκυρία. Δεν είμαστε πια στην Ευρώπη ή στα Βαλκάνια του 2000, όπου η μόνη προοπτική ήταν η Ευρώπη, είμαστε σε έναν πολύ πιο περίπλοκο κόσμο και τα Βαλκάνια είναι ένα πεδίο γεωπολιτικών ανταγωνισμών. Είναι και μια περιοχή που τη βαρύνουν μεγάλες ιστορικές συγκρούσεις εθνικιστικές, επομένως είναι μια περιοχή όπως είχε πει ο Τσόρτσιλ που παράγει περισσότερο ιστορία απ’ όση μπορεί να καταναλώσει και ο στόχος της Ελλάδας είναι αυτή η ιστορία να στρέφεται πλέον, το παρόν και η προοπτική αυτών των χωρών, προς τον ευρωπαϊκό και τον ευρωατλαντικό τους προσανατολισμό.
Αυτό εξυπηρετείται και από τις μεγάλες ελληνικές επενδύσεις. Η Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικότερους επενδυτές στις βαλκανικές χώρες ειδικά σε χώρες όπως η Σερβία, η Β. Μακεδονία, η Αλβανία και σε άλλες χώρες. Εξάγουμε επενδυτική δραστηριότητα και είναι και μια χώρα που υποδέχεται τουρίστες κάθε καλοκαίρι από τις γειτονικές χώρες κατά χιλιάδες. Επομένως είναι μια χώρα η οποία έχει ήδη δημιουργήσει αυτές τις θετικές αλλεξαρτήσεις με την περιοχή και θα συνεχίσει να στηρίζει ως μια περιφερειακή δύναμη τον ευρωπαϊκό και τον ευρωατλαντικό προσανατολισμό των Δυτικών Βαλκανίων, κάτι που είναι σε αμοιβαία ωφέλεια και της Ελλάδας και της Ευρώπης και των χώρων αυτών.
ΔΗΜ: Ποιο είναι το μεγαλύτερο διαρθρωτικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας σε αυτή τη φάση κατά την άποψή σας και πώς θα μπορούσε να λυθεί.
Γ.ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ: Η ελληνική οικονομία έχει κάνει τεράστια άλματα τα τελευταία χρόνια, έχει θέση πρωτιάς σε μια σειρά δεικτών στους οποίους παρουσιάζει τις σημαντικότερες βελτιώσεις σε όλη την ΕΕ. Τη μείωση της ανεργίας, τον χαμηλότερο σωρευτικό πληθωρισμό κατά την περίοδο των τελευταίων τεσσάρων-πέντε ετών, την αύξηση του όγκου των επενδύσεων, την αύξηση των εξαγωγών, τη βελτίωση του ανταγωνισμού της αγοράς προϊόντων. Η Ελλάδα κλήθηκε πριν από 2-3 μήνες από τον ΟΟΣΑ να παρουσιάσει ως περίπτωση επιτυχίας, ως χώρα-υπόδειγμα την τεράστια πρόοδο που έκανε στη βελτίωση του ανταγωνισμού στην αγορά προϊόντων. Τη μεγαλύτερη μείωση δημόσιου χρέους με ποσοστιαίους όρους του ΑΕΠ και βέβαια τη μεγάλη βελτίωση στο σπρεντ, δηλαδή στην αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας που είναι εξαιρετικά σημαντική για το επιχειρηματικό και επενδυτικό κλίμα. Και την αξιοπιστία που εμπνέει η χώρα.
Επειδή είμαι στον ΟΟΣΑ τον τελευταίο χρόνο μπορώ να δω ότι το πρόσημο της χώρας είναι εξαιρετικά θετικό. Δηλαδή το όνομα της χώρα πλέον στο εξωτερικό δεν είναι αυτό που ήταν πριν από αρκετά χρόνια στη μακρά περίοδο της κρίσης. Επομένως η χώρα έχει γυρίσει σελίδα. Παραμένουν ζητήματα, αυτό που πρέπει να γίνει αφού τα φροντίσαμε τα μακρος όπως λένε οι οικονομολόγοι να κοιτάξουμε και τα διαρθρωτικά ζητήματα και κεντρικό εκεί είναι το λεγόμενο «τρίγωνο της γνώσης». Αυτό είναι η πιο σημαντική πρόκληση για την Ελλάδα για να μπορεί να αναπτύσσεται, να μπορεί να βελτιώνει τα εισοδήματα, να αυξάνονται οι μισθοί, η επένδυση στο τρίγωνο αυτό της έρευνας, εκπαίδευσης και καινοτομίας. Αυτό αφορά πολιτικές όπως η διεθνοποίηση των πανεπιστημίων, που είναι κάτι που προχωράει, αφορά τις επενδύσεις στους τομείς αυτούς και επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης κατευθύνονται προς τα εκεί.
Αφορά την ψηφιοποίηση που είναι πια ένα μεγάλο κεκτημένο της ελληνικής κοινωνίας, δημόσιας διοίκησης, επιχειρήσεων, καταναλωτών και πρέπει να προχωρήσει ακόμα περισσότερο. Η πράσινη μετάβαση συνδέεται με αυτά, διότι είναι μέρος της ψηφιακής μετάβασης, είναι εξαιρετικά ενεργοβόρα και όλη αυτή η πρόοδος στους τομείς αυτούς χρειάζεται καθαρή ενέργεια σε μεγάλο βαθμό. Η Ελλάδα έχει πολύ καλές επιδόσεις πλέον στη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και σε μερικές εβδομάδες ή μήνα θα παρουσιαστεί και το πόρισμα της επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη υπό τον πρωθυπουργό. Όλα αυτά είναι μια σειρά ενεργειών που κατατείνουν σε αυτόν τον μεγάλο στόχο που είναι να μπορέσει η Ελλάδα να βελτιώσει τις επιδόσεις της στο τρίγωνο εκπαίδευση-καινοτομία-έρευνα προς το καλύτερο του επιχειρηματικού περιβάλλοντος αλλά κυρίως των εισοδημάτων των Ελλήνων και του επιπέδου διαβίωσης.
ΔΗΜ: Μπορεί η Ελλάδα, μη διαταράσσοντας τις δημοσιονομικές ισορροπίες, να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο της ακρίβειας για παράδειγμα, της αντιμετώπισης των πληθωριστικών τάσεων και ταυτόχρονα να μην υπάρχει διατάραξη της δημοσιονομικής ισορροπίας σε μια συγκυρία δύσκολη;
Γ.ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ: Όπως σας είπα, η Ελλάδα έχει τη μικρότερη αύξηση πληθωρισμού σωρευτικά την περίοδο ’19-’23, επομένως εκεί έχουμε σημαντικές επιδόσεις. Η αγοραστική δύναμη είναι ένα σημαντικό πρόβλημα. Στη Γαλλία όπου βρίσκομαι τους τελευταίους 14 μήνες είναι το διαρκές ζήτημα το οποίο αναφέρεται στον πολιτικό διάλογο, είναι το πεδίο σύγκρουσης. Η ενεργειακή κρίση που ακολούθησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει επιτείνει αυτό το πρόβλημα, το σπάσιμο των αλυσίδων παραγωγής, είμαστε σε μια περίοδο απο-παγκοσμιοποίησης που επίσης έχει επιτείνει το πρόβλημα, επομένως είναι ένα πεδίο στο οποίο και η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες, είναι σε μια παγκόσμια συγκυρία πολύ δυσμενή.
Η απάντησή μου είναι ότι ναι, αυτά τα δυο προχωράνε παράλληλα. Δηλαδή η προσπάθεια για σταθεροποίηση των τιμών, οι επιδόσεις είναι βελτιούμενες διαρκώς κάθε χρόνο παράλληλα με τη δημοσιονομική ισορροπία, που είναι κάτι το οποίο έχει κατακτηθεί από τη χώρα. Η χώρα παρουσιάζει πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα κάθε χρόνο, διατηρήσιμα και αυτό χωρίς να υπολείπεται στις πολιτικές της κοινωνικής προστασίας και της ενίσχυσης των εισοδημάτων. Επομένως αυτό είναι ένα πεδίο που δείχνει την πολυπλοκότητα των προκλήσεων, αλλά καταγράφει και τις προόδους που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια.
