«Βόµβα» για την οµαλή λειτουργία του ασφαλιστικού συστήµατος αλλά και την εγγύηση των συνταξιοδοτικών παροχών αποτελεί το πρόβληµα της δηµογραφικής γήρανσης της χώρας, η οποία αντιστοιχεί σε πέντε συνταξιοδοτήσεις έναντι µιας γέννησης.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι µέχρι το τέλος του έτους θα συνταξιοδοτηθούν -σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις- περίπου 230.000 εργαζόµενοι, αριθµός-ρεκόρ για τα τελευταία έτη και, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις µε δεδοµένο το µεγάλο µπουµ συνταξιοδοτήσεων από το 2027-2031 (όταν και αναµένεται να φύγουν από την ενεργό εργασία όλοι οι απασχολούµενοι της περιόδου 1984- 1990), αναµένεται να αυξηθεί το κόστος συνταξιοδότησης κατά 3% του ΑΕΠ.

Σύµφωνα µε το ΙΟΒΕ, την περίοδο 2011-2021 ο πληθυσµός της χώρας µειώθηκε κατά 441.000 και οι γεννήσεις υποχωρούν σταθερά ήδη από το 1980. Ο συντελεστής γονιµότητας έχει υποχωρήσει σε κάτω από 1,5 µονάδα ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, από 2,1- 2,5 µονάδες τις δεκαετίες των 1960 και 1970. Η µείωση και η γήρανση του πληθυσµού της χώρας προβλέπεται να συνεχιστούν τις επόµενες δεκαετίες. Στα 8.100.000 προβλέπεται να υποχωρήσει ο πληθυσµός έως το 2100 στο σενάριο βάσης των δηµογραφικών προβολών.

Οι δηµογραφικές εξελίξεις έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην οικονοµία και στην κοινωνία, ενώ υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη βιωσιµότητα και την επάρκεια των συντάξεων. Κατ’ επέκταση, το ∆ηµογραφικό επηρεάζει σηµαντικά την οικονοµική ανάπτυξη της χώρας, µε το βασικό σενάριο του ΙΟΒΕ για το 2100 να προβλέπει µείωση του ΑΕΠ κατά 58 δισ. € (ή 31%) σε σχέση µε το 2019. Βραχυπρόθεσµα προκαλείται τεράστια εκροή πόρων για την καταβολή των συντάξεων. Ζήτηµα που προκαλεί ανισορροπίες στη διαδικασία δηµοσιονοµικής εξυγίανσης (τη δηµιουργία πρωτογενών πλεονασµάτων στον προϋπολογισµό προκειµένου να πληρωθούν τα δάνεια του παρελθόντος, καθώς και τον περιορισµό των ασύδοτων ταµειακών ανοιγµάτων που δηµιουργηθήκαν στη διάρκεια της πανδηµίας). Μέχρι τα τέλη του έτους αναµένεται να κατατεθούν σχεδόν 230.000 νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης.

*Διαβάστε ακόμα: Μίνι Ασφαλιστικό για τις αδικίες του ν. Κατρούγκαλου: Πόσο θα αυξηθούν οι αποδοχές ανά Ταµείο - Πόσο θα µειωθεί η εισφορά αλληλεγγύης - Τα σενάρια για τις συντάξεις χηρείας 

Παράλληλα, λόγω της ταχύτερης εκκαθάρισης παλαιότερων φακέλων, υπολογίζεται ότι θα προστεθούν µέσα στο 2025 επιπλέον 230.000 νέοι δικαιούχοι του ΕΦΚΑ. Με δεδοµένο ότι οι θάνατοι υπολογίζονται στο ήµισυ των νέων συνταξιοδοτήσεων, προκύπτει πρόβληµα καταβολών του συστήµατος. Ο ΕΦΚΑ έχει αιτηθεί ενίσχυσης επιπλέον 500.000.000 ευρώ φέτος, ενώ για το νέο έτος θα δοθούν ακόµη 600.000.000 ευρώ. Πριν από το 2024, η µεγαλύτερη έξοδος (των προηγούµενων ετών) σηµειώθηκε το 2021 (212.151 αιτήσεις) έναντι 211.133 το 2022 και 190.388 το 2023. Αυτή η συνεχιζόµενη µαζική έξοδος έχει διάφορες αιτίες. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οφείλεται κυρίως στην ωρίµανση του συνταξιοδοτικού δικαιώµατος της γενιάς των «baby boomers» (γεννηθέντες τη δεκαετία του 1960).

Πάντως, ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Τσακλόγλου, διαβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση έχει πάρει όλα τα µέτρα για την αντιµετώπιση του ∆ηµογραφικού. Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται -µεταξύ άλλων- µέτρα που αφορούν την ενίσχυση των νοικοκυριών µε παιδιά, όπως η παροχή επιδόµατος γέννας, η ενίσχυση των οικογενειακών επιδοµάτων, η επέκταση των επιδοµάτων µητρότητας χρονικά και ποσοτικά, η αύξηση του αριθµού των διαθέσιµων θέσεων σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθµούς, αλλά και η µη φορολόγηση παροχών των επιχειρήσεων σε παιδιά εργαζοµένων τους. Στη δεύτερη οµάδα συµπεριλαµβάνονται µέτρα όπως η δηµιουργία του νέου επικουρικού ταµείου ΤΕΚΑ, που δεν υπόκειται στον δηµογραφικό κίνδυνο, η αναπροσαρµογή των ποσοστών αναπλήρωσης ώστε να επιβραβεύεται η µακροχρόνια συµµετοχή στην αγορά εργασίας και η άρση των αντικινήτρων για την απασχόληση συνταξιούχων, καταργώντας την περικοπή του 30% της σύνταξής τους.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή