Την μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης αποφάσισε η ΕΚΤ. Πρόκειται για την τρίτη μείωση από την έναρξη του πτωτικού κύκλου τον Ιούνιο, όταν η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε την πρώτη μείωση επιτοκίων μετά από 14 μήνες. Είχε ακολουθήσει το «φρένο» στη συνεδρίαση του Ιουλίου. Πλέον, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων μειώνονται σε 3,25%, 3,40% και 3,65% αντίστοιχα, με ισχύ από τις 23 Οκτωβρίου.

Η νέα σερί μείωση στα επιτόκια της ΕΚΤ, αναμένεται να λειτουργήσει ευεργετικά για την αγορά, προσφέροντας φθηνότερη χρηματοδότηση, αλλαγή διάθεσης για επενδύσεις και κίνητρο για ανάληψη ρίσκου, είτε αυτό αφορά ένα κεφάλαιο κίνησης, είτε ένα δάνειο στεγαστικό, καταναλωτικό, προσωπικό και άλλα.

Προτού ξεκινήσει η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής τον Ιούνιο, η ΕΚΤ είχε προχωρήσει σε 10 διαδοχικές αυξήσεις, οδηγώντας το κόστος δανεισμού σε επίπεδα – ρεκόρ στην Ευρωζώνη. Στη συνέχεια επέλεξε να ακολουθήσει το παράδειγμα της Fed των ΗΠΑ, υιοθετώντας την τακτική «wait and watch». Η στάση αναμονής με αμετάβλητα επιτόκια κράτησε 9 μήνες, με την Κριστίν Λαγκάρντ να χαρακτηρίζει απαραίτητη τη συγκεκριμένη τακτική, προκειμένου να χτιστεί η απαραίτητη εμπιστοσύνη για την πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού προς τον στόχο του 2%. Οι τιμές υποχώρησαν τον Σεπτέμβριο στο 1,8%, ενώ την ίδια ώρα, ο πυρήνας του πληθωρισμού, ο οποίος αφαιρεί τις πιο ευμετάβλητες συνιστώσες της ενέργειας, των τροφίμων, του αλκοόλ και του καπνού, έφτασε σε χαμηλό δυόμισι ετών, στο 2,7%.

Τα εν λόγω στοιχεία συνέχισαν σε γενικές γραμμές να μειώνονται ακόμη και μετά τη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούνιο, και ξανά κατά το ίδιο ποσοστό τον Σεπτέμβριο, με την κεντρική τράπεζα να μειώνει το βασικό της επιτόκιο από το υψηλό ρεκόρ του 4% στο 3,5% κατά τις δύο συνεδριάσεις.

Η εκτίμηση της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό είναι 2,5% κατά μέσο όρο το 2024, 2,2% το 2025 και κάτω από το ορόσημο του 2% το 2026, ήτοι 1,9%. Όσον αφορά στην ανάπτυξη, η πρόβλεψη είναι η ευρωπαϊκή οικονομία να «τρέξει» με 0,8% το 2024, 1,3% το 2025 και 1,5% το 2026.

Η ανακοίνωση της ΕΚΤ για τα επιτόκια

Η απόφαση για τη μείωση του επιτοκίου διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων -το επιτόκιο μέσω του οποίου το Διοικητικό Συμβούλιο κατευθύνει την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής- βασίζεται στην επικαιροποιημένη εκτίμησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ισχύ της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Οι εισερχόμενες πληροφορίες για τον πληθωρισμό δείχνουν ότι η αποπληθωριστική διαδικασία βρίσκεται σε καλό δρόμο. Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό επηρεάζονται επίσης από τις πρόσφατες πτωτικές εκπλήξεις στους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας. Εν τω μεταξύ, οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν περιοριστικές.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες, προτού υποχωρήσει στο στόχο κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, καθώς οι μισθοί εξακολουθούν να αυξάνονται με αυξημένο ρυθμό. Ταυτόχρονα, οι πιέσεις στο κόστος εργασίας αναμένεται να συνεχίσουν να χαλαρώνουν σταδιακά, με τα κέρδη να αποσβένουν εν μέρει την επίδρασή τους στον πληθωρισμό.

Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Θα διατηρήσει τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα δεδομένα και από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον προσδιορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της διάρκειας του περιορισμού. Ειδικότερα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια θα βασίζονται στην εκτίμησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών δεδομένων, της δυναμικής του υποκείμενου πληθωρισμού και της ισχύος της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για μια συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) και πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης για πανδημία (PEPP)

Το χαρτοφυλάκιο του APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τις πληρωμές κεφαλαίου από τους τίτλους που λήγουν. Το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον το σύνολο των πληρωμών κεφαλαίου από τίτλους που λήγουν και αγοράζονται στο πλαίσιο του PEPP, μειώνοντας το χαρτοφυλάκιο του PEPP κατά 7,5 δισ. ευρώ ανά μήνα κατά μέσο όρο. Το Διοικητικό Συμβούλιο προτίθεται να διακόψει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του PEPP στο τέλος του 2024.

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στην επανεπένδυση των ληξιπρόθεσμων εξαγορών στο χαρτοφυλάκιο του PEPP, με σκοπό την αντιμετώπιση των κινδύνων για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.

Πράξεις αναχρηματοδότησης

Καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα ποσά που δανείζονται στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα αξιολογεί τακτικά τον τρόπο με τον οποίο οι στοχευμένες δανειοδοτικές πράξεις και η συνεχιζόμενη αποπληρωμή τους συμβάλλουν στη χάραξη της νομισματικής του πολιτικής.

Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που διαθέτει στο πλαίσιο της εντολής του για να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διατηρήσει την ομαλή λειτουργία της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, το μέσο προστασίας της μετάδοσης είναι διαθέσιμο για την αντιμετώπιση αδικαιολόγητων, άτακτων δυναμικών της αγοράς που συνιστούν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώσει αποτελεσματικότερα την εντολή του για τη σταθερότητα των τιμών.

Πλέον, αναμένεται και η ομιλία της επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, όπου θα εξηγήσει τους λόγους της νέας μείωσης και θα δώσει περισσότερες ενδείξεις για τα επόμενα βήματα.