Fitch: Διατήρησε την Ελλάδα στο BBB- με σταθερό το outlook - "Βλέπει" ρυθμό ανάπτυξης 2,4% το 2025
Η αξιολόγηση του οίκου
Τον Μάρτιο του 2025 η επόμενη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας
Σταθερή στην εκτίμησή της παρέμεινε η Fitch στη σημερινή της αξιολόγηση, διατηρώντας για το ελληνικό αξιόχρεο την αξιολόγηση investment grade ΒΒΒ- με σταθερό outlook. Παράλληλα, σύμφωνα με τον οίκο, η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει ρυθμό ανάπτυξης 2,4% το 2025.
Πρόκειται για τη δεύτερη αξιολόγηση που κάνει φέτος στην πορεία της ελληνικής οικονομίας η Fitch. Ο αμερικανικός οίκος είναι ο μοναδικός από τους οίκους που αναγνωρίζει η ΕΚΤ ο οποίος στην πρώτη αξιολόγηση που έκανε στην οικονομία μας για φέτος, τον περασμένο Μάιο, δεν αναβάθμισε τις προοπτικές και διατήρησε την πιστοληπτική ικανότητα στη βαθμίδα ΒΒΒ-.
Τις αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας θα κλείσει ο γερμανικός οίκος Scope, στις 6 Δεκεμβρίου. Μια θετική ετυμηγορία από τη Moody’s προσεχώς θα σημάνει περαιτέρω αποκλιμάκωση του spread των ελληνικών ομολόγων κατά 10-30 μονάδες βάσης ή και περισσότερο και πρόσθετη ζήτηση από επενδυτές κατά 3-5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, Δημήτρη Τσάκωνα.
Η αξιολόγηση της Ελλάδας στηρίζεται σε επίπεδα κατά κεφαλήν εισοδήματος υψηλότερα από τον μέσο όρο της κατηγορίας ‘BBB’, καθώς και σε δείκτες διακυβέρνησης που ευθυγραμμίζονται με τον μέσο όρο. Το πλαίσιο πολιτικής παραμένει αξιόπιστο, ενισχυόμενο από τη συμμετοχή στην ΕΕ και την ευρωζώνη. Παρά τη σημαντική πρόοδο, η χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις συνέπειες της κρίσης χρέους, όπως το πολύ υψηλό, αλλά μειούμενο, δημόσιο χρέος, οι χαμηλές επενδύσεις, τα εξωτερικά ελλείμματα και οι κληρονομημένες υποχρεώσεις του τραπεζικού τομέα.
Συνετή Δημοσιονομική Πολιτική
Η Ελλάδα διατηρεί ισχυρή δημοσιονομική θέση, με έλλειμμα προϋπολογισμού περίπου στο 1% του ΑΕΠ για το 2024, χαμηλότερο από τον μέσο όρο της κατηγορίας ‘BBB’ (2,6%) και τον μέσο όρο της ΕΕ (3,1%). Η βελτιωμένη είσπραξη φόρων και ο αυστηρός έλεγχος δαπανών ενισχύουν τα δημόσια οικονομικά. Η Fitch προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα παραμείνει άνω του 2% του ΑΕΠ τουλάχιστον μέχρι το 2026.
Αξιόπιστο Δημοσιονομικό Πλαίσιο
Η δέσμευση της κυβέρνησης για δημοσιονομική πειθαρχία ενισχύεται από τον προϋπολογισμό του 2025 και το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλάνο, σύμφωνα με τους αναθεωρημένους κανόνες της ΕΕ. Η στρατηγική προβλέπει διαρκή μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ και περιορισμένη αύξηση πρωτογενών δαπανών.
Μείωση Δημόσιου Χρέους
Η Fitch προβλέπει ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα μειωθεί κάτω από το 140% έως το 2028, από 164% το 2023 και 207% το 2020. Αν και η Ελλάδα πέτυχε μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις χρέους στην Ευρώπη, το χρέος παραμένει σχεδόν τριπλάσιο από τον μέσο όρο της κατηγορίας ‘BBB’ (56%).
Χαμηλοί Χρηματοδοτικοί Κίνδυνοι
Το ευνοϊκό προφίλ του ελληνικού χρέους, με μακροπρόθεσμες λήξεις 19 ετών και χαμηλά επιτόκια, μειώνει σημαντικά τους κινδύνους. Παρά την αύξηση του χρέους λόγω αναταξινόμησης επιτοκίων EFSF, το συνολικό κόστος παραμένει χαμηλό.
Μέτρια Αναπτυξιακή Τάση
Η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει ρυθμό ανάπτυξης 2,4% το 2025, υποστηριζόμενη από επενδύσεις, μέτρια κατανάλωση και πτώση της ανεργίας στο 9,3%. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) συνεχίζει να ενισχύει την επενδυτική δραστηριότητα. Ωστόσο, η χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως χαμηλό ποσοστό επενδύσεων και ΑΕΠ 20% κάτω από τα επίπεδα του 2007. Η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας αναμένεται να διατηρηθεί σε σταθερό επίπεδο περίπου 2% μεσοπρόθεσμα, ξεπερνώντας τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης της ευρωζώνης.
Ευρύ Έλλειμμα Τρεχουσών Συναλλαγών (CAD)
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας (CAD) ανήλθε στο 6,3% του ΑΕΠ το 2023, σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της κατηγορίας ‘BBB’ (0,3%). Παρά τη μείωση από το 10,3% το 2022, κυρίως λόγω χαμηλότερων τιμών εμπορευμάτων, η τάση βελτίωσης δεν συνεχίστηκε το πρώτο εξάμηνο του 2024. Τα έσοδα από τον τουρισμό επιβραδύνθηκαν κατά τη θερινή περίοδο αιχμής, πιθανότατα λόγω της αδυναμίας της ευρωπαϊκής ζήτησης.
Από διαρθρωτική άποψη, το πολύ χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης των ελληνικών οικιακών τομέων αποτελεί τον κύριο λόγο του υψηλού CAD. Επιπλέον, η επιτάχυνση των επενδύσεων που βασίζονται σε εισαγωγές αναμένεται να ασκήσει περαιτέρω πίεση στο CAD. Ωστόσο, η συμμετοχή στην ευρωζώνη μειώνει τους κινδύνους χρηματοδότησης που σχετίζονται με το υψηλό CAD, και δεν αναμένεται διακοπή στις εξωτερικές κεφαλαιακές ροές.
Αναβαθμίσεις Τραπεζικού Τομέα
Η Fitch αναβάθμισε τις αξιολογήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών κατά μία βαθμίδα τον Σεπτέμβριο, με Θετική Προοπτική. Αυτό αντικατοπτρίζει τις προσδοκίες για περαιτέρω βελτιώσεις στο λειτουργικό περιβάλλον της Ελλάδας και στα πιστοληπτικά προφίλ των τραπεζών. Οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν υψηλή ρευστότητα και ισχυρή κερδοφορία, υποστηριζόμενες από υψηλότερα επιτόκια, ολοκληρωμένες αναδιαρθρώσεις και εξυγίανση ισολογισμών.
Βελτιούμενη Κεφαλαιακή και Ποιότητα Ενεργητικού
Ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας ανήλθε στο 19,1% τον Ιούνιο του 2024, κοντά στον μέσο όρο της ευρωζώνης (20,1%). Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (6,4% τον Ιούνιο 2024) αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και το 2025, μέσω οργανικών ενεργειών, μικρών πωλήσεων χαρτοφυλακίων και αύξησης δανεισμού.
Σύνδεση Κυβέρνησης-Τραπεζών
Παραμένει η στενή σύνδεση μεταξύ κράτους και τραπεζών λόγω του μεγάλου μεριδίου των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTCs), που αντιστοιχούν στο 50% των βασικών κεφαλαίων Tier 1 τον Ιούνιο του 2024. Οι DTCs παραμένουν δυνητική υποχρέωση για το κράτος, μια κατάσταση που απουσιάζει σε άλλα μέλη της ευρωζώνης. Ωστόσο, οι πρόσφατες πρωτοβουλίες των τραπεζών για επιτάχυνση της απόσβεσης των DTCs αναμένεται να εξομαλύνουν τις κεφαλαιακές δομές τα επόμενα χρόνια.
Δείκτες ESG και Διακυβέρνηση
Η Ελλάδα διαθέτει δείκτη Σχετικότητας ESG (RS) ‘5’ για την Πολιτική Σταθερότητα και Δικαιώματα, καθώς και ‘5[+]’ για την Ποιότητα Διακυβέρνησης και Καταπολέμηση Διαφθοράς. Οι αξιολογήσεις αυτές βασίζονται στις Δείκτες Διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας (WBGI), που αποδίδουν στη χώρα μέση κατάταξη 62,8.
Η κατάταξη αντικατοπτρίζει πρόσφατο ιστορικό ειρηνικών πολιτικών μεταβάσεων, μέτρια επίπεδα συμμετοχής στη δημοκρατική διαδικασία, καθιερωμένο κράτος δικαίου και μέτρια επίπεδα διαφθοράς.
Πρόκειται για τη δεύτερη αξιολόγηση που κάνει φέτος στην πορεία της ελληνικής οικονομίας η Fitch. Ο αμερικανικός οίκος είναι ο μοναδικός από τους οίκους που αναγνωρίζει η ΕΚΤ ο οποίος στην πρώτη αξιολόγηση που έκανε στην οικονομία μας για φέτος, τον περασμένο Μάιο, δεν αναβάθμισε τις προοπτικές και διατήρησε την πιστοληπτική ικανότητα στη βαθμίδα ΒΒΒ-.
Τις αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας θα κλείσει ο γερμανικός οίκος Scope, στις 6 Δεκεμβρίου. Μια θετική ετυμηγορία από τη Moody’s προσεχώς θα σημάνει περαιτέρω αποκλιμάκωση του spread των ελληνικών ομολόγων κατά 10-30 μονάδες βάσης ή και περισσότερο και πρόσθετη ζήτηση από επενδυτές κατά 3-5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, Δημήτρη Τσάκωνα.
Fitch: Η αξιολόγηση του οίκου
Ισχυρά και Αδύναμα Σημεία Πιστοληπτικής ΙκανότηταςΗ αξιολόγηση της Ελλάδας στηρίζεται σε επίπεδα κατά κεφαλήν εισοδήματος υψηλότερα από τον μέσο όρο της κατηγορίας ‘BBB’, καθώς και σε δείκτες διακυβέρνησης που ευθυγραμμίζονται με τον μέσο όρο. Το πλαίσιο πολιτικής παραμένει αξιόπιστο, ενισχυόμενο από τη συμμετοχή στην ΕΕ και την ευρωζώνη. Παρά τη σημαντική πρόοδο, η χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις συνέπειες της κρίσης χρέους, όπως το πολύ υψηλό, αλλά μειούμενο, δημόσιο χρέος, οι χαμηλές επενδύσεις, τα εξωτερικά ελλείμματα και οι κληρονομημένες υποχρεώσεις του τραπεζικού τομέα.
Συνετή Δημοσιονομική Πολιτική
Η Ελλάδα διατηρεί ισχυρή δημοσιονομική θέση, με έλλειμμα προϋπολογισμού περίπου στο 1% του ΑΕΠ για το 2024, χαμηλότερο από τον μέσο όρο της κατηγορίας ‘BBB’ (2,6%) και τον μέσο όρο της ΕΕ (3,1%). Η βελτιωμένη είσπραξη φόρων και ο αυστηρός έλεγχος δαπανών ενισχύουν τα δημόσια οικονομικά. Η Fitch προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα παραμείνει άνω του 2% του ΑΕΠ τουλάχιστον μέχρι το 2026.
Αξιόπιστο Δημοσιονομικό Πλαίσιο
Η δέσμευση της κυβέρνησης για δημοσιονομική πειθαρχία ενισχύεται από τον προϋπολογισμό του 2025 και το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλάνο, σύμφωνα με τους αναθεωρημένους κανόνες της ΕΕ. Η στρατηγική προβλέπει διαρκή μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ και περιορισμένη αύξηση πρωτογενών δαπανών.
Μείωση Δημόσιου Χρέους
Η Fitch προβλέπει ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα μειωθεί κάτω από το 140% έως το 2028, από 164% το 2023 και 207% το 2020. Αν και η Ελλάδα πέτυχε μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις χρέους στην Ευρώπη, το χρέος παραμένει σχεδόν τριπλάσιο από τον μέσο όρο της κατηγορίας ‘BBB’ (56%).
Χαμηλοί Χρηματοδοτικοί Κίνδυνοι
Το ευνοϊκό προφίλ του ελληνικού χρέους, με μακροπρόθεσμες λήξεις 19 ετών και χαμηλά επιτόκια, μειώνει σημαντικά τους κινδύνους. Παρά την αύξηση του χρέους λόγω αναταξινόμησης επιτοκίων EFSF, το συνολικό κόστος παραμένει χαμηλό.
Μέτρια Αναπτυξιακή Τάση
Η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει ρυθμό ανάπτυξης 2,4% το 2025, υποστηριζόμενη από επενδύσεις, μέτρια κατανάλωση και πτώση της ανεργίας στο 9,3%. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) συνεχίζει να ενισχύει την επενδυτική δραστηριότητα. Ωστόσο, η χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως χαμηλό ποσοστό επενδύσεων και ΑΕΠ 20% κάτω από τα επίπεδα του 2007. Η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας αναμένεται να διατηρηθεί σε σταθερό επίπεδο περίπου 2% μεσοπρόθεσμα, ξεπερνώντας τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης της ευρωζώνης.
Ευρύ Έλλειμμα Τρεχουσών Συναλλαγών (CAD)
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας (CAD) ανήλθε στο 6,3% του ΑΕΠ το 2023, σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της κατηγορίας ‘BBB’ (0,3%). Παρά τη μείωση από το 10,3% το 2022, κυρίως λόγω χαμηλότερων τιμών εμπορευμάτων, η τάση βελτίωσης δεν συνεχίστηκε το πρώτο εξάμηνο του 2024. Τα έσοδα από τον τουρισμό επιβραδύνθηκαν κατά τη θερινή περίοδο αιχμής, πιθανότατα λόγω της αδυναμίας της ευρωπαϊκής ζήτησης.
Από διαρθρωτική άποψη, το πολύ χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης των ελληνικών οικιακών τομέων αποτελεί τον κύριο λόγο του υψηλού CAD. Επιπλέον, η επιτάχυνση των επενδύσεων που βασίζονται σε εισαγωγές αναμένεται να ασκήσει περαιτέρω πίεση στο CAD. Ωστόσο, η συμμετοχή στην ευρωζώνη μειώνει τους κινδύνους χρηματοδότησης που σχετίζονται με το υψηλό CAD, και δεν αναμένεται διακοπή στις εξωτερικές κεφαλαιακές ροές.
Αναβαθμίσεις Τραπεζικού Τομέα
Η Fitch αναβάθμισε τις αξιολογήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών κατά μία βαθμίδα τον Σεπτέμβριο, με Θετική Προοπτική. Αυτό αντικατοπτρίζει τις προσδοκίες για περαιτέρω βελτιώσεις στο λειτουργικό περιβάλλον της Ελλάδας και στα πιστοληπτικά προφίλ των τραπεζών. Οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν υψηλή ρευστότητα και ισχυρή κερδοφορία, υποστηριζόμενες από υψηλότερα επιτόκια, ολοκληρωμένες αναδιαρθρώσεις και εξυγίανση ισολογισμών.
Βελτιούμενη Κεφαλαιακή και Ποιότητα Ενεργητικού
Ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας ανήλθε στο 19,1% τον Ιούνιο του 2024, κοντά στον μέσο όρο της ευρωζώνης (20,1%). Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (6,4% τον Ιούνιο 2024) αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και το 2025, μέσω οργανικών ενεργειών, μικρών πωλήσεων χαρτοφυλακίων και αύξησης δανεισμού.
Σύνδεση Κυβέρνησης-Τραπεζών
Παραμένει η στενή σύνδεση μεταξύ κράτους και τραπεζών λόγω του μεγάλου μεριδίου των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTCs), που αντιστοιχούν στο 50% των βασικών κεφαλαίων Tier 1 τον Ιούνιο του 2024. Οι DTCs παραμένουν δυνητική υποχρέωση για το κράτος, μια κατάσταση που απουσιάζει σε άλλα μέλη της ευρωζώνης. Ωστόσο, οι πρόσφατες πρωτοβουλίες των τραπεζών για επιτάχυνση της απόσβεσης των DTCs αναμένεται να εξομαλύνουν τις κεφαλαιακές δομές τα επόμενα χρόνια.
Δείκτες ESG και Διακυβέρνηση
Η Ελλάδα διαθέτει δείκτη Σχετικότητας ESG (RS) ‘5’ για την Πολιτική Σταθερότητα και Δικαιώματα, καθώς και ‘5[+]’ για την Ποιότητα Διακυβέρνησης και Καταπολέμηση Διαφθοράς. Οι αξιολογήσεις αυτές βασίζονται στις Δείκτες Διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας (WBGI), που αποδίδουν στη χώρα μέση κατάταξη 62,8.
Η κατάταξη αντικατοπτρίζει πρόσφατο ιστορικό ειρηνικών πολιτικών μεταβάσεων, μέτρια επίπεδα συμμετοχής στη δημοκρατική διαδικασία, καθιερωμένο κράτος δικαίου και μέτρια επίπεδα διαφθοράς.
