Αν ρωτήσεις στον δρόμο έναν Φινλανδό πώς θα βρεις τον προορισμό που ψάχνεις, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα σου πει. Θα σε πάρει από το χέρι και θα σε οδηγήσει εκεί που θες να πας. Ή τουλάχιστον θα έρθει μαζί σου μέχρι να βεβαιωθεί ότι μπορείς να βρεις μόνος σου τον δρόμο. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο το φινλανδικό σύστημα αντιμετωπίζει τις startups, είτε αυτές που γεννιούνται στο Ελσίνκι, βλέπε τη Wolt ή τη Rovio -μαμά των Angry Birds- ή τον κολοσσό του space tech ICEYE, είτε αυτές που θέλουν να δραστηριοποιηθούν επί του μικρού -αναλογικά με άλλες χώρες- εδάφους του.


Ενός εδάφους που «παράγει» 400.000 νέες αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους, κάθε χρόνο, κάνοντας τη Φινλανδία έναν από τους πιο δυνατούς παίκτες της καινοτομίας παγκοσμίως. Εμπροσθοφυλακή αυτής της καινοτομίας αποτελεί το Slush, το μεγαλύτερο event για ιδρυτές startups και επιχειρηματικά κεφάλαια, που διοργανώνουν εδώ και 16 χρόνια στο παγωμένο Ελσίνκι οι φοιτητές του Πανεπιστήμιο Aalto της φινλανδικής πρωτεύουσας.


Η «Σύνοδος Κορυφής» των startups

Πρόκειται για ένα event που έχει κερδίσει όχι μόνο τον τίτλο της «Συνόδου Κορυφής» για τις νεοφυείς επιχειρήσεις που αναζητούν χρηματοδότηση, αλλά και αυτόν «της μεγαλύτερης συγκέντρωσης επιχειρηματικών κεφαλαίων στον κόσμο», όπως είπε στην έναρξη του φετινού event η CEO του Slush, Aino Bergius.

Τίτλο που δικαιολογούν οι περισσότεροι από 3.300 εκπρόσωποι venture capital funds, angel investors και ιδιώτες επενδυτές, με συνολικά υπό διαχείριση κεφάλαια άνω των 3 τρισ. δολ., που έδωσαν φέτος επί τριήμερο ραντεβού στην καρδιά του παγωμένου Ελσίνκι και στους φουτουριστικούς διαδρόμους του Messukeskus, του Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου όπου φιλοξενείται κάθε χρόνο το Slush, που θυμίζουν περισσότερο νυχτερινό κλαμπ, παρά χώρους συνεδρίου.


Mάλιστα, οι διοργανωτές του Slush εκτιμούν ότι φέτος κλείστηκαν περισσότερα από 20.000 ραντεβού ανάμεσα σε founders και fund managers, βάζοντας τις βάσεις για μερικά από τα χρηματοδοτικά deals τα οποία θα «σκάσουν» προσεχώς, ενώ από τις πόρτες του συνεδρίου πέρασαν 13.000 εκπρόσωποι από 90 οικοσυστήματα καινοτομίας ανά τον κόσμο.

30 ελληνικές startups και 30 fund managers συμμετείχαν στο Slush
Σε αυτό το κορυφαίο event για fund managers, που αναζητούν startups προς χρηματοδότηση, και founders, που αναζητούν επενδυτές, η Ελλάδα μέχρι φέτος δεν είχε παρά «αναιμική» παρουσία, με μεμονωμένες μόνο συμμετοχές εκπροσώπων του οικοσυστήματος. Φέτος, για πρώτη φορά, η εγχώρια σκηνή καινοτομίας «ανηφόρισε» στο Slush συντεταγμένα, έπειτα από πρωτοβουλία του μη κερδοσκοπικού συνεργατικού οργανισμού Endeavor, την οποία στήριξε το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.


Η ελληνική αποστολή, στην οποία συμμετείχαν 30 startups και περισσότεροι από 30 εκπρόσωποι VCs, angel investors και ιδιώτες επενδυτές, είχε -σύμφωνα με πληροφορίες- περισσότερα από 300 ραντεβού στο πλαίσιο του event. Με τους μεν founders να θέτουν τις βάσεις για μελλοντικές χρηματοδοτικές συμφωνίες και τους δε διαχειριστές των «έξυπνων» ελληνικών κεφαλαίων να διαπραγματεύονται συμμαχίες με ευρωπαϊκά και διεθνή funds, ώστε να μεγεθύνουν τις διαθέσιμες δεξαμενές χρηματοδότησης.

Φύτεψε σπόρους η Ελλάδα

«Φυτέψαμε σπόρους και πλέον θα αναμένουμε την ωρίμανσή τους. Είναι σημαντική η δικτύωση. Το ελληνικό οικοσύστημα γίνεται ορατό πανευρωπαϊκά. Αναζητούμε συμμαχίες και σε περιφερειακό επίπεδο, με αιχμή τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ώστε να μεγαλώσουμε ακόμη περισσότερο την εμβέλεια του οικοσυστήματος», εξήγησε διαχειριστής ελληνικού fund, συνομιλητής του powergame.gr, που βρέθηκε στο Ελσίνκι για το Slush.

Οι περισσότεροι founders με τους οποίους συνομίλησε το powergame.gr στη διάρκεια της αποστολής στο Slush, στην οποία συμμετείχαν startups όπως η Prosperty, η Cinobo, η Acumino, η Bryq, η DeepSea Technologies, η Moving Doors, επιβεβαίωσαν ότι είχαν συναντήσεις με επενδυτικά κεφάλαια, με τα οποία έκαναν επιμέρους επαφές και networking.

«Γίναμε αποδέκτες επενδυτικού ενδιαφέροντος από αξιόλογους επενδυτές. Ρίχνουμε γέφυρες συνεργασίας και περιμένουμε την ωρίμανση των επαφών», εξήγησε από την πλευρά του εκπρόσωπος κορυφαίου ελληνικού success story του οικοσυστήματος, μιλώντας στο powergame, στο πλαίσιο της αποστολής.

Το πανεπιστήμιο που γεννά startups

«Έχουμε τζίρο 4,5 εκατ. ευρώ, είμαστε ήδη κερδοφόροι, έχουμε τη στήριξη επενδυτών, όπως ο συνιδρυτής της Wolt, Elias Aalto, και αναζητούμε νέο fundraising», μου είπε η Vaerie Asunta, CEO και συνιδρύτρια της Rebl Eats, ενώ μου σέρβιρε το φυτικό σνακ της εταιρείας στο φετινό Slush, όπου βρέθηκε το powergame.gr. Η Rebl Eats, φινλανδική startup, που ειδικεύεται στην παραγωγή plant based γευμάτων και σνακ, αν και μετρά μόλις τρία χρόνια ζωής, διαθέτει πάνω από 20 προϊόντα, έχοντας πουλήσει περισσότερα από 2 εκατ. τεμάχια στη Φινλανδία.

Είναι δε μία από τις περίπου 100 startups που «γεννά» ετησίως το Πανεπιστήμιο Aalto της φιλανδικής πρωτεύουσας και μία από τις 5.500 startups που φέτος έδωσαν ραντεβού στο Slush. Ένα event τον σπόρο του οποίου «φύτεψε» πριν από 16 χρόνια το Aalto και που σήμερα πρακτικά διοργανώνουν 1.600 εθελοντές, με πυρήνα το Πανεπιστήμιο. Το οποίο να σημειωθεί ότι κατατάσσεται στην 6η θέση μεταξύ των 10 κορυφαίων ιδρυμάτων της Ευρώπης στις deep tech spinouts, ενώ το 50% των startups που δημιουργούνται στη χώρα προέρχονται από το πανεπιστήμιο του Aalto.

Εκτός από το Πανεπιστήμιο, η πόλη του Ελσίνκι είναι εταίρος συνεργασίας στο Slush, με τον δήμαρχο της πόλης, Juhana Vartiainen, να δίνει το «παρών» στο Slush, που να σημειωθεί ότι πήρε το όνομά του από τον καιρό που κάνει στη φινλανδική πρωτεύουσα αυτήν την περίοδο -slush=λιωμένο χιόνι.

Η δε πολιτική σκηνή της Φινλανδίας στηρίζει το event, με τον πρόεδρο της χώρας, Alexander Stubb, να δίνει συχνά το «παρών». «Όταν ήμουν στο πρώτο μου Slush το 2008, ο κόσμος ήταν ένα πολύ διαφορετικό μέρος. Σήμερα, η τεχνητή νοημοσύνη, οι κβαντικοί υπολογιστές και η βιοτεχνολογία αλλάζουν την οικονομία και τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, την πολιτική και τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε, την επιστήμη και τον τρόπο με τον οποίο είμαστε άνθρωποι. Σκεφτείτε καλά τι σημαίνει η τεχνολογία για εσάς προσωπικά. Σκεφτείτε καλά πώς η εταιρεία σας κάνει την τεχνολογία να λειτουργεί για το καλό. Σκεφτείτε καλά τι είδους παγκόσμιους κανόνες χρειαζόμαστε για την τεχνητή νοημοσύνη και την τεχνολογία», είπε ο Alexander Stubb, ανοίγοντας το φετινό Slush και θέλοντας να εκφράσει τη θέση του για το hot topic του event, το ΑΙ.

Τι συμβουλεύει τους founder ο Mr Nvidia

Εκτός από το networking, που έγινε στους ειδικούς χώρους του event ή στα ξενοδοχεία πέριξ του Messukeskus, από τα stages του φετινού Slush πέρασαν για επίσημες ομιλίες κορυφαία ονόματα της παγκόσμιας tech σκηνής. Ανάμεσά τους ο co-founder της κολοσσού της Nvidia, Chris Malachowsky, ο CEO της Revolut, Nik Storonsky, η ιδρύτρια της Vinted, Milda Mitkute, ο Johannes Schildt της Kry, ο επιχειρησιακός διευθυντής της Meta, Javier Olivian, ο ιδρυτής του Twitch, Justin Kan, αλλά και υψηλόβαθμα στελέχη της OpenAI, Anthropic.

Τα θέματα που απασχόλησαν το κομμάτι των ομιλιών του φετινού Slush ήταν η τεχνητή νοημοσύνη (προφανώς) και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και πώς αυτή θα επηρεάσει το funding στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Όραμα, επενδύσεις και άνθρωποι. Αυτό συνοψίζει το μήνυμα του ιδρυτή της Nvidia, Chris Malachowsky, σχετικά με το γιατί η Nvidia πέτυχε αυτό που κάποτε φαινόταν αδιανόητο. «Όταν ξεκινήσαμε εμείς την Nvidia, περνούσαμε αρκετό χρόνο συζητώντας για την εταιρεία που θέλαμε να έχουμε. Είχαμε πολλές συζητήσεις τότε σχετικά με το τι είδους εταιρική κουλτούρα θα ταίριαζε καλύτερα στη δίκη μας προσωπικότητα. Καταλήξαμε σε αυτό που μας ταίριαζε και προσπαθήσαμε να το τηρήσουμε με συνέπεια. Ήθελα να τα πάω καλά, γιατί ήμασταν μια startup που ήθελε να ξεπεράσει τους κολοσσούς της εποχής. Τελικά όταν οι ομάδες επιτυγχάνουν, όλη η εταιρεία επιτυγχάνει», είπε ο συνιδρυτής του κολοσσού της Nvidia.

Κάν’ το όπως η Φινλανδία

Η νούμερο ένα χώρα στον κόσμο «για να μεγαλώνει κανείς παιδιά» κάνει εδώ και χρόνια έναν -διακριτικό μεν άκρως, επιτυχημένο δε- αγώνα να εξελιχθεί σε νούμερο ένα χώρα στον κόσμο για να μεγαλώνει κανείς τη startup του. Και, όπως δείχνουν οι αριθμοί, τα καταφέρνει περίφημα, αφού κάθε χρόνο κάποιες χιλιάδες startups ξεκινούν δραστηριότητα στη Φινλανδία.

Αρχικά ο κλάδος ο οποίος κατά κύριο λόγο «παρήγαγε» νεοφυείς επιχειρήσεις ήταν το gaming -άλλωστε, η Rovio είναι φινλανδικής καταγωγής- και το software. Πλέον σε ιδιαίτερα «παραγωγικούς» τομείς εξελίσσονται το health tech, η ενέργεια, το περιβάλλον (cleantech), η Τεχνητή Νοημοσύνη, η «έξυπνη» ναυτιλία, τα wearables -το πρώτο wearable fitness tracker αναπτύχθηκε στη Φινλανδία-, αλλά και ο virtual reality τουρισμός.

Τι καθιστά, όμως, τη μικρή αυτή σκανδιναβική χώρα μία από τις πιο φιλόξενες στον κόσμο για νεοσύστατες επιχειρήσεις; «Το σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον, η ισχυρή κυβερνητική στήριξη, τα παγκοσμίου κλάσης πανεπιστήμια, μια ευρύχωρη δεξαμενή ταλέντων και η παγκόσμια “Σύνοδος Κορυφής” των startups», μας εξήγησε πηγή προερχόμενη από το υπουργείο.

Να πούμε ότι η φινλανδική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ιστορικά να στηρίξει τις βιομηχανίες έντασης έρευνας, δίνοντας, για παράδειγμα, σε όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Φινλανδία πρόσθετη φορολογική έκπτωση 150% στο κόστος των έργων έρευνας και καινοτομίας που πραγματοποιούνται σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα.

«Startup kit»

Έτερο δομικό στοιχείο του φιλανδικού οικοσυστήματος είναι το «Startup Kit», ένα πακέτο υπηρεσιών με όσα χρειάζεται μια νεοφυής εταιρεία για να επιβιώσει στα πρώτα της βήματα. Μέσω του «Startup Kit», κάθε νεοφυής εταιρεία, που επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί στη Φινλανδία, έχει έναν πλήρη «οδικό χάρτη», για να ξεκινήσει. Έναν πρακτικό οδηγό, που σε τρία βήματα λύνει όλα τα πιθανά προβλήματα, ώστε οι νέοι επιχειρηματίες να ασχοληθούν μόνο με την προσαρμογή τους στη νέα τους «πατρίδα».

Από την αίτηση για εγκατάσταση μέχρι τη δημιουργία και στη συνέχεια την ανάπτυξη της νέας εταιρείας, αλλά και της προσωπικής ζωής στη χώρα. Το «Startup Kit» απαντά σε όλες τις ερωτήσεις ενός νεόκοπου επιχειρηματία: από το πού είναι καλύτερο να εγκαταστήσει την εταιρεία μέχρι το πού να μείνει. Από το πώς να ανοίξει έναν τραπεζικό λογαριασμό μέχρι πώς να εντοπίσει τις διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης και να υποβάλει αίτηση. Από το πώς να βρει μέλη διοικητικού συμβουλίου μέχρι το πώς να δικτυωθεί. Από το πώς θα αποκτήσει τηλέφωνο και σύνδεση στο Ίντερνετ μέχρι πώς θα αποκτήσει «tax card» και ασφάλιση.

Το «Startup Kit» έρχεται να «κουμπώσει» πάνω στην «άδεια διαμονής» για startups (Startup Permit), κάτι σαν την «άδεια διαμονής» για απλούς πολίτες, που θεσμοθέτησε η χώρα. Αφορά νέους επιχειρηματίες εκτός της ΕΕ, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από startuppers εντός της Ένωσης. Δίνεται αρχικά για δύο χρόνια και μπορεί να ανανεωθεί στη συνέχεια.

Ορατό το ελληνικό οικοσύστημα

«Πρώτη φορά ερχόμαστε στο Slush και μάλιστα με μια τόσο δυνατή αποστολή. Στηρίζουμε εμπράκτως την εξωστρέφεια του εγχώριου οικοσυστήματος καινοτομίας, που πετυχαίνει σπουδαία πράγματα σε τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και η διαχείριση δεδομένων», σχολίασε από το Ελσίνκι και το Slush ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, που μαζί με τον υφυπουργό, Κωνσταντίνο Κυρανάκη, βρέθηκαν στο Ελσίνκι για το Slush. Μάλιστα, ο κ. Παπαστεργίου μετέφερε στο tech policy breakfast, που διοργάνωσαν το Slush και η Index Ventures στο Ελσίνκι, με συμμετοχή 30 πολιτικών ηγετών, τη δυναμική του ελληνικού οικοσυστήματος και τις προοπτικές του.

Στην 100μελή ελληνική αποστολή συμμετείχαν επιχειρηματίες του οικοσυστήματος, όπως ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Skroutz, Γιώργος Χατζηγεωργίου, ο founder και πρόεδρος της Gigaroxx, Αργύρης Κανινής, ο ιδρυτής των Google Maps & επενδυτής, Lars Rasmussen. Στην αποστολή συμμετείχαν μια σειρά από funds, όπως τα ApeironVC, Beacon Capital,T-Life Capital, Big Pi Ventures, VentureFriends, Metavallon.vc, 5G Ventures, Marathon VC, Genesis Ventures, Elikonos Capital Partners, Uni.Fund, Kos Biotechnology Partners και L-Stone Capital, αλλά και η ΕΑΤΕ, διά της CEO, Αντιγόνης Λυμπεροπούλου, όπως και ο πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής, Στράτος Σιμόπουλος.

Κρίσιμες επαφές με το πανεπιστήμιο του Aalto είχε ο διευθυντής και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», Γιώργος Νούνεσης, καθώς το φινλανδικό πανεπιστήμιο και το ελληνικό ερευνητικό ίδρυμα ετοιμάζουν marketplace για εργαλεία ΑΙ, στο πλαίσιο έργου DeployAI, ύψους 28 εκατ. ευρώ.

«Η συμμετοχή της Ελλάδας στο Slush υπογραμμίζει τη δυναμική της χώρας στον τομέα της καινοτομίας και της τεχνολογίας. Οι ελληνικές startups και επιχειρήσεις έχουν την ευκαιρία να συνδεθούν με διεθνείς επενδυτές και συνεργάτες, ενισχύοντας το οικοσύστημα καινοτομίας της χώρας», τόνισε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης.

Η πρώτη καμπάνια ανάδειξης της Ελλάδας ως προορισμού καινοτομίας στο Slush είχε βασικό μήνυμα «We are an Innovation Nation», ενώ η Ελλάδα διέθετε δικό της περίπτερο υπό την Endeavor Greece, καθώς και πέντε περίπτερα για startups, προκειμένου να τους δοθεί ορατότητα και περισσότερες ευκαιρίες για την επιτυχή διεξαγωγή συζητήσεων.