Τα βάρη των συνταξιούχων και η παγίδα με τις εισφορές: Πόσο θα φθάσουν οι κρατήσεις το 2025 και πότε ισχύει το ενδεχόµενο διπλής καταβολής
Θα πληρώσουν 886 εκατομμύρια ευρώ
∆ύο "παγίδες" για τις χαµηλές συντάξεις "κρύβει" το ασφαλιστικό σύστηµα, µε την πλειονότητα των συνταξιούχων να καλούνται εντός του 2025 να εισφέρουν στον προϋπολογισµό το ποσόν των 2,8 δισ. ευρώ σε κρατήσεις
Αντωνης Βασιλοπουλος
∆ύο «παγίδες» για τις χαµηλές συντάξεις «κρύβει» το ασφαλιστικό σύστηµα, µε την πλειονότητα των συνταξιούχων να καλούνται εντός του 2025 να εισφέρουν στον προϋπολογισµό το ποσόν των 2,8 δισ. ευρώ σε κρατήσεις, ενώ σύµφωνα µε τα στοιχεία των Ταµείων οι απόµαχοι του ∆ηµοσίου, οι τραπεζικοί και οι ελεύθεροι επαγγελµατίες έχουν τις υψηλότερες µέσες συντάξεις. Σύµφωνα µε τον προϋπολογισµό για το 2025, οι συνταξιούχοι θα πληρώσουν 886 εκατ. ευρώ λόγω της παρακράτησης της εισφοράς αλληλεγγύης και 2 δισ. ευρώ λόγω της παρακράτησης υπέρ υγείας, χωρίς στα παραπάνω ποσά να υπολογίζονται τα 700 εκατ. ευρώ που παρακρατούνται λόγω προσωπικής διαφοράς σε 705.000 συνταξιούχους.
Χαρακτηριστικό παράδειγµα για τα ποσά που παρακρατούνται στις συντάξεις αποτελεί ο νόµος Κατρούγκαλου (4387/2016), ο οποίος µε το άρθρο 44 επέβαλε ισόβιο «χαράτσι» σε όλες ανεξαιρέτως τις καταβαλλόµενες συντάξεις. Ειδικότερα, πλην του ότι αύξησε από 4% σε 6% την εισφορά υπέρ υγείας σε όλες τις κύριες συντάξεις, επέβαλε πρόσθετη νέα εισφορά ύψους 6% υπέρ υγείας και σε όλες τις επικουρικές, καθώς και σε όλες τις άλλες συνταξιοδοτικές παροχές.
Υψηλότερες Πάντως, υψηλότερες σε σχέση µε τον γενικό µέσον όρο είναι οι συντάξεις που καταβάλλουν πολλά Ταµεία σε παλαιούς και κυρίως σε νέους συνταξιούχους. Το µέσο εισόδηµα από συντάξεις γήρατος (κύρια, επικουρική και µέρισµα) διαµορφώθηκε για τον Ιούλιο του 2024 στα 1.084 ευρώ, ενώ τον Ιούλιο του 2023 ήταν 1.079 ευρώ και τον ίδιο µήνα του 2022 γύρω στα 1.035 ευρώ.
Σε επιµέρους όµως Ταµεία οι συντάξεις λόγω γήρατος είναι στα 1.100 για το ΙΚΑ, στα 833 ευρώ για τον ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ, στα 1.127 ευρώ για το ∆ηµόσιο, στα 1.290 ευρώ για την Εθνική Τράπεζα, στα 1.295 ευρώ για την ΑΤΕ, στα 2.100 ευρώ για την Τράπεζα της Ελλάδος και στα 1.400 µε 1.500 ευρώ για Ταµεία των ∆ΕΚΟ.
Στην αύξηση των συντάξεων συνέβαλαν οι αυξήσεις από το 2023, µε αποτέλεσµα οι µεν παλαιοί συνταξιούχοι να βελτιώνουν τις συντάξεις τους και να µηδενίζουν σταδιακά την προσωπική διαφορά, οι δε νέοι συνταξιούχοι να παίρνουν κατά την έξοδο την αυξηµένη εθνική σύνταξη και ολόκληρη την αύξηση σε εθνική και ανταποδοτική σύνταξη που χορηγείται στο επόµενο της συνταξιοδότησής τους έτος. Ωστόσο, υπάρχει παγίδα διπλής κράτησης στην εισφορά αλληλεγγύης για τους δικαιούχους δύο κύριων συντάξεων, καθώς πληρώνουν την «αλληλεγγύη» όχι µε την κλίµακα κρατήσεων, στην οποία υπάγεται η κάθε µια από τις δύο συντάξεις, αλλά στην κλίµακα που αναλογεί στο άθροισµα των συντάξεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι συνταξιούχος λόγω γήρατος από το ∆ηµόσιο εισπράττει από τον ΕΦΚΑ κύρια σύνταξη 1.000 ευρώ και παίρνει και δεύτερη κύρια σύνταξη γήρατος (π.χ. από το ΕΤΑΑ) άλλα 800 ευρώ. Τα ποσά των δύο ξεχωριστών συντάξεων δεν υπόκεινται σε κράτηση Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), γιατί είναι κάτω από το όριο απ’ όπου ξεκινά να επιβάλλεται η κράτηση. Οµως µε βάση το άθροισµα (1.800 ευρώ) οι δύο συντάξεις υπόκεινται σε κράτηση µε ποσοστό 6% η κάθε µια γιατί υπερβαίνουν τη δεύτερη κλίµακα (1.742 ευρώ). Ετσι ο συνταξιούχος θα έχει µείωση 6% λόγω ΕΑΣ στη σύνταξη των 1.000 ευρώ και µείωση 6% στη σύνταξη των 800 ευρώ. Στην πράξη πληρώνει για ΕΑΣ 108 ευρώ λόγω δύο συντάξεων.
Οι στρεβλώσεις αυτές, δηλαδή το να πληρώνουν ΕΑΣ οι συνταξιούχοι µε δύο συντάξεις επειδή το άθροισµά τους ξεπερνά τα 1.430 ευρώ, δεν αντιµετωπίστηκαν από την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας µε τις αλλαγές που νοµοθετήθηκαν για την τιµαριθµοποίηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
Εξάλλου, προ εκπλήξεως θα βρεθούν σε µερικά χρόνια χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελµατίες και αγρότες που επιλέγουν να πληρώνουν ασφάλιστρα στη χαµηλότερη εισφορά, καθώς σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΕΦΚΑ 9 στους 10 θα µείνουν στην πρώτη κατηγορία, υποθηκεύοντας όµως τη µελλοντική τους σύνταξη.
Από το 2020 που καθιερώθηκαν οι νέες κλίµακες στις εισφορές των επαγγελµατιών, οι 8 µε 9 στους 10 επιλέγουν την πρώτη και χαµηλότερη κατηγορία και µένουν «συνεπείς» τόσο για τα χρόνια που οι εισφορές έµειναν παγωµένες (2020, 2021 και 2022) όσο και για την περίοδο που οι εισφορές αυξάνονται. Για το 2024 οι εισφορές αυξάνονται κατά 3,46%, ενώ το 2023 η αύξηση ήταν 9,6%.
Πολλοί επαγγελµατίες κάνουν το λάθος να µετράνε το κόστος των συνολικών εισφορών, ενώ για τον υπολογισµό της κύριας σύνταξης δεν λαµβάνεται υπόψη το σύνολο των εισφορών, παρά µόνον η εισφορά σύνταξης της κάθε κατηγορίας.
Ετσι, µε την αύξηση κατά 3,46% η συνολική εισφορά της πρώτης κατηγορίας διαµορφώνεται στα 248 ευρώ τον µήνα. Από αυτή την εισφορά όµως τα 175 ευρώ είναι που θα µετρήσουν για τη σύνταξη, ενώ τα υπόλοιπα είναι η εισφορά για τον κλάδο ασθένειας (63 ευρώ) και η εισφορά ανεργίας (10 ευρώ). Η εισφορά των δύο πρώτων κατηγοριών µε τα σηµερινά δεδοµένα δεν φτάνει τα 700 ευρώ σύνταξης. Για παράδειγµα, η σύνταξη που βγάζει η εισφορά της 1ης κατηγορίας µε 30 έτη ασφάλισης είναι µόλις 658 ευρώ και στα 35 έτη είναι 754,18 ευρώ. Η 2η κατηγορία µε 35 έτη ασφάλισης αντιστοιχεί σύνταξη στα 820 ευρώ και µε 40 έτη 960 ευρώ.
Καλύτερη σύνταξη χτίζουν όσοι βρίσκονται στην 3η και σε επόµενες κατηγορίες, όπου µε 35 έτη η σύνταξη είναι 925 ευρώ και στα 40 έτη ασφάλισης φτάνει στα 1.108,99 ευρώ και στην ανώτερη κατηγορία φτάνει τα 1.900 ευρώ.
Δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή
Χαρακτηριστικό παράδειγµα για τα ποσά που παρακρατούνται στις συντάξεις αποτελεί ο νόµος Κατρούγκαλου (4387/2016), ο οποίος µε το άρθρο 44 επέβαλε ισόβιο «χαράτσι» σε όλες ανεξαιρέτως τις καταβαλλόµενες συντάξεις. Ειδικότερα, πλην του ότι αύξησε από 4% σε 6% την εισφορά υπέρ υγείας σε όλες τις κύριες συντάξεις, επέβαλε πρόσθετη νέα εισφορά ύψους 6% υπέρ υγείας και σε όλες τις επικουρικές, καθώς και σε όλες τις άλλες συνταξιοδοτικές παροχές.
Υψηλότερες Πάντως, υψηλότερες σε σχέση µε τον γενικό µέσον όρο είναι οι συντάξεις που καταβάλλουν πολλά Ταµεία σε παλαιούς και κυρίως σε νέους συνταξιούχους. Το µέσο εισόδηµα από συντάξεις γήρατος (κύρια, επικουρική και µέρισµα) διαµορφώθηκε για τον Ιούλιο του 2024 στα 1.084 ευρώ, ενώ τον Ιούλιο του 2023 ήταν 1.079 ευρώ και τον ίδιο µήνα του 2022 γύρω στα 1.035 ευρώ.
Τα βάρη των συνταξιούχων και η παγίδα με τις εισφορές: Πόσο θα φθάσουν οι κρατήσεις το 2025 και πότε ισχύει το ενδεχόµενο διπλής καταβολής
Σύµφωνα µε την τελευταία έκθεση «Ηλιος», τα µεγαλύτερα ποσά νέων συντάξεων για τις κατηγορίες γήρατος, αναπηρίας και θανάτου καταβάλλονται από το ∆ηµόσιο µε τη µέση σύνταξη στα 1.127 ευρώ, από την Τράπεζα της Ελλάδος µε τη µέση σύνταξη στα 2.100, ενώ στα Ταµεία που είναι εντός του ΕΦΚΑ ο γενικός µέσος όρος είναι 770 ευρώ.Σε επιµέρους όµως Ταµεία οι συντάξεις λόγω γήρατος είναι στα 1.100 για το ΙΚΑ, στα 833 ευρώ για τον ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ, στα 1.127 ευρώ για το ∆ηµόσιο, στα 1.290 ευρώ για την Εθνική Τράπεζα, στα 1.295 ευρώ για την ΑΤΕ, στα 2.100 ευρώ για την Τράπεζα της Ελλάδος και στα 1.400 µε 1.500 ευρώ για Ταµεία των ∆ΕΚΟ.
Στην αύξηση των συντάξεων συνέβαλαν οι αυξήσεις από το 2023, µε αποτέλεσµα οι µεν παλαιοί συνταξιούχοι να βελτιώνουν τις συντάξεις τους και να µηδενίζουν σταδιακά την προσωπική διαφορά, οι δε νέοι συνταξιούχοι να παίρνουν κατά την έξοδο την αυξηµένη εθνική σύνταξη και ολόκληρη την αύξηση σε εθνική και ανταποδοτική σύνταξη που χορηγείται στο επόµενο της συνταξιοδότησής τους έτος. Ωστόσο, υπάρχει παγίδα διπλής κράτησης στην εισφορά αλληλεγγύης για τους δικαιούχους δύο κύριων συντάξεων, καθώς πληρώνουν την «αλληλεγγύη» όχι µε την κλίµακα κρατήσεων, στην οποία υπάγεται η κάθε µια από τις δύο συντάξεις, αλλά στην κλίµακα που αναλογεί στο άθροισµα των συντάξεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι συνταξιούχος λόγω γήρατος από το ∆ηµόσιο εισπράττει από τον ΕΦΚΑ κύρια σύνταξη 1.000 ευρώ και παίρνει και δεύτερη κύρια σύνταξη γήρατος (π.χ. από το ΕΤΑΑ) άλλα 800 ευρώ. Τα ποσά των δύο ξεχωριστών συντάξεων δεν υπόκεινται σε κράτηση Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), γιατί είναι κάτω από το όριο απ’ όπου ξεκινά να επιβάλλεται η κράτηση. Οµως µε βάση το άθροισµα (1.800 ευρώ) οι δύο συντάξεις υπόκεινται σε κράτηση µε ποσοστό 6% η κάθε µια γιατί υπερβαίνουν τη δεύτερη κλίµακα (1.742 ευρώ). Ετσι ο συνταξιούχος θα έχει µείωση 6% λόγω ΕΑΣ στη σύνταξη των 1.000 ευρώ και µείωση 6% στη σύνταξη των 800 ευρώ. Στην πράξη πληρώνει για ΕΑΣ 108 ευρώ λόγω δύο συντάξεων.
Οι στρεβλώσεις αυτές, δηλαδή το να πληρώνουν ΕΑΣ οι συνταξιούχοι µε δύο συντάξεις επειδή το άθροισµά τους ξεπερνά τα 1.430 ευρώ, δεν αντιµετωπίστηκαν από την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας µε τις αλλαγές που νοµοθετήθηκαν για την τιµαριθµοποίηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
Τα ασφάλιστρα
Εξάλλου, προ εκπλήξεως θα βρεθούν σε µερικά χρόνια χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελµατίες και αγρότες που επιλέγουν να πληρώνουν ασφάλιστρα στη χαµηλότερη εισφορά, καθώς σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΕΦΚΑ 9 στους 10 θα µείνουν στην πρώτη κατηγορία, υποθηκεύοντας όµως τη µελλοντική τους σύνταξη.Από το 2020 που καθιερώθηκαν οι νέες κλίµακες στις εισφορές των επαγγελµατιών, οι 8 µε 9 στους 10 επιλέγουν την πρώτη και χαµηλότερη κατηγορία και µένουν «συνεπείς» τόσο για τα χρόνια που οι εισφορές έµειναν παγωµένες (2020, 2021 και 2022) όσο και για την περίοδο που οι εισφορές αυξάνονται. Για το 2024 οι εισφορές αυξάνονται κατά 3,46%, ενώ το 2023 η αύξηση ήταν 9,6%.
Πολλοί επαγγελµατίες κάνουν το λάθος να µετράνε το κόστος των συνολικών εισφορών, ενώ για τον υπολογισµό της κύριας σύνταξης δεν λαµβάνεται υπόψη το σύνολο των εισφορών, παρά µόνον η εισφορά σύνταξης της κάθε κατηγορίας.
Ετσι, µε την αύξηση κατά 3,46% η συνολική εισφορά της πρώτης κατηγορίας διαµορφώνεται στα 248 ευρώ τον µήνα. Από αυτή την εισφορά όµως τα 175 ευρώ είναι που θα µετρήσουν για τη σύνταξη, ενώ τα υπόλοιπα είναι η εισφορά για τον κλάδο ασθένειας (63 ευρώ) και η εισφορά ανεργίας (10 ευρώ). Η εισφορά των δύο πρώτων κατηγοριών µε τα σηµερινά δεδοµένα δεν φτάνει τα 700 ευρώ σύνταξης. Για παράδειγµα, η σύνταξη που βγάζει η εισφορά της 1ης κατηγορίας µε 30 έτη ασφάλισης είναι µόλις 658 ευρώ και στα 35 έτη είναι 754,18 ευρώ. Η 2η κατηγορία µε 35 έτη ασφάλισης αντιστοιχεί σύνταξη στα 820 ευρώ και µε 40 έτη 960 ευρώ.
Καλύτερη σύνταξη χτίζουν όσοι βρίσκονται στην 3η και σε επόµενες κατηγορίες, όπου µε 35 έτη η σύνταξη είναι 925 ευρώ και στα 40 έτη ασφάλισης φτάνει στα 1.108,99 ευρώ και στην ανώτερη κατηγορία φτάνει τα 1.900 ευρώ.
Δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή
