Δημόσιες επενδύσεις στο ''ζενίθ'' ύψους 15,7 δισ. ευρώ - Φέτος θα υλοποιηθεί το υψηλότερο ΠΔΕ της τελευταίας δεκαετίας
Τι αναμένεται
600 εκατ. κάθε χρόνο για την αποκατάσταση πληγέντων και υποδομών από φυσικές καταστροφές
Βαγγελης Μανδραβελης
Διογκώνονται υπέρμετρα οι δημόσιες δαπάνες, καθώς πλησιάζει η ολοκλήρωση της περιόδου εφαρμογής του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ενώ παράλληλα και το ΕΣΠΑ 2021- 2027 «αυξάνει στροφές». Ετσι, φέτος η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να υλοποιήσει το υψηλότερο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) της τελευταίας δεκαετίας, το ύψος του οποίου μπορεί να ξεπεράσει σε ανάληψη υποχρεώσεων τα 15,7 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, τα 14,1 δισ. ευρώ είναι οι πιστώσεις του 2025 για δημόσιες δαπάνες, ενώ μπορεί να υπάρξουν και υπερδεσμεύσεις μέχρι του ύψους του 1,6 δισ. ευρώ από το ΠΔΕ του 2026.
Πρόκειται για ιλιγγιώδη ποσά δημοσίων δαπανών, που αποδίδονται κυρίως στο Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα, το φετινό πρόγραμμα ξεπερνά ακόμα και τα Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων της περιόδου προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων (2000- 2004). Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι που κάνει φέτος τη διαφορά. Οι πιστώσεις το 2025 φτάνουν τα 4,9 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο με τις υπερδεσμεύσεις πόρων του 2026 μπορεί να φτάσει τα 6,5 δισ. ευρώ. Στην ουσία, πρόκειται για ένα δεύτερο ΠΔΕ, που υλοποιείται παράλληλα με το βασικό ΠΔΕ που γνωρίζουμε στη χώρα μας.
Ο αρχικός σχεδιασμός προβλέπει συνολικές δημόσιες δαπάνες φέτος ύψους 14,1 δισ. ευρώ. Από αυτές, τα 4,9 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα υπόλοιπα 9,2 δισ. ευρώ από το εθνικό και το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΠΔΕ. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται και τα 600 εκατ. ευρώ του Ειδικού Προγράμματος Φυσικών Καταστροφών, το οποίο χρηματοδοτείται εν μέρει από το τέλος ανθεκτικότητας (πρώην τέλος διαμονής), που επιβάλλεται σε τουριστικές μονάδες. Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό των περίπου 600 εκατ. ευρώ, που πλέον θα περιλαμβάνεται σε κάθε ετήσιο ΠΔΕ, θα αξιοποιείται για την αποκατάσταση των πληγέντων μέσω της κρατικής αρωγής όσο και για σημαντικά έργα υποδομών, στο πλαίσιο της πρόληψης και της αποκατάστασης των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών.
Ο μεγάλος όγκος των δαπανών ωστόσο στο φετινό ΠΔΕ αφορά σε έργα που υλοποιούνται στο πλαίσιο του ΤΑΑ, αλλά και του ΕΣΠΑ.
Στα πιο σημαντικά περιλαμβάνονται:
Πρόκειται για ιλιγγιώδη ποσά δημοσίων δαπανών, που αποδίδονται κυρίως στο Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα, το φετινό πρόγραμμα ξεπερνά ακόμα και τα Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων της περιόδου προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων (2000- 2004). Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι που κάνει φέτος τη διαφορά. Οι πιστώσεις το 2025 φτάνουν τα 4,9 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο με τις υπερδεσμεύσεις πόρων του 2026 μπορεί να φτάσει τα 6,5 δισ. ευρώ. Στην ουσία, πρόκειται για ένα δεύτερο ΠΔΕ, που υλοποιείται παράλληλα με το βασικό ΠΔΕ που γνωρίζουμε στη χώρα μας.
Ο αρχικός σχεδιασμός προβλέπει συνολικές δημόσιες δαπάνες φέτος ύψους 14,1 δισ. ευρώ. Από αυτές, τα 4,9 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα υπόλοιπα 9,2 δισ. ευρώ από το εθνικό και το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΠΔΕ. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται και τα 600 εκατ. ευρώ του Ειδικού Προγράμματος Φυσικών Καταστροφών, το οποίο χρηματοδοτείται εν μέρει από το τέλος ανθεκτικότητας (πρώην τέλος διαμονής), που επιβάλλεται σε τουριστικές μονάδες. Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό των περίπου 600 εκατ. ευρώ, που πλέον θα περιλαμβάνεται σε κάθε ετήσιο ΠΔΕ, θα αξιοποιείται για την αποκατάσταση των πληγέντων μέσω της κρατικής αρωγής όσο και για σημαντικά έργα υποδομών, στο πλαίσιο της πρόληψης και της αποκατάστασης των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών.
Ο μεγάλος όγκος των δαπανών ωστόσο στο φετινό ΠΔΕ αφορά σε έργα που υλοποιούνται στο πλαίσιο του ΤΑΑ, αλλά και του ΕΣΠΑ.
Στα πιο σημαντικά περιλαμβάνονται:
- Η βελτίωση της οδικής ασφάλειας μέσω επεμβάσεων σε αστικά και υπεραστικά οδικά δίκτυα (206 εκατ. ευρώ).
- Η προληπτική συντήρηση 250 γεφυρών με έξυπνες τεχνολογίες και αισθητήρες για παρακολούθηση της δομικής επάρκειας (156 εκατ. ευρώ).
- Η αναβάθμιση και δημιουργία ενεργειακά αποδοτικών τουριστικών λιμένων, με συνακόλουθη προώθηση της διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος, της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας μέσω εξειδικευμένων μελετών και δράσεων ψηφιοποίησης (139 εκατ. ευρώ).
- Η ανακαίνιση 156 Κέντρων Υγείας (133 εκατ. ευρώ) και η αναβάθμιση νοσοκομειακών υποδομών (102 εκατ. ευρώ).
- Η υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων κατάρτισης σε κλάδους αιχμής (103 εκατ. ευρώ). î Η κατασκευή νέας γραμμής προαστιακού σιδηροδρόμου, μήκους 36 χλμ., στα δυτικά της Αθήνας (97 εκατ. ευρώ).
- Η ψηφιοποίηση αρχείου δημόσιων νοσοκομείων και η δημιουργία του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας (83 εκατ. ευρώ).
- Η παροχή κουπονιών συνδεσιμότητας για ευρυζωνική πρόσβαση υψηλών ταχυτήτων, με κάλυψη των εξόδων σύνδεσης και εξοπλισμού για ενίσχυση των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (79 εκατ. ευρώ).
