Σούπερ Μάρκετ: Οι πρωταγωνιστές της ακρίβειας το 2024 και ο τζίρος 12 δισ. ευρώ
Τα τρόφιμα έκλεισαν το 2024 με αυξήσεις τιμών, σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία της Circana για την περσινή χρονιά, που δείχνουν ότι ο τζίρος των ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ ανήλθε σε 12,15 δισ. ευρώ, με αύξηση 2,6% συγκριτικά με το 2023.
Υπενθυμίζεται ότι το 2023 η αξία της αγοράς έκλεισε σε 11,84 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την εταιρεία μελετών, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν διψήφιος (10,1%), λαμβάνοντας ώθηση από το μπαράζ ανατιμήσεων. Το 2024 παρατηρήθηκε ανάπτυξη της αγοράς τόσο σε αξία (2,6%) όσο και σε όγκο (2,8%), ενώ συνολικά οι τιμές σταθεροποιήθηκαν χαμηλότερα (-0,2%), καθώς τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα αντιστάθμισαν οι μειώσεις τιμών σε καλλυντικά και απορρυπαντικά.
Οι πρωταγωνιστές της ακρίβειας στα σούπερ μάρκετ
Ειδικότερα, τα τρόφιμα είναι η κατηγορία που συνέβαλε στη συνολική αύξηση του τζίρου ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων το 2024 υπεραποδίδοντας της αγοράς, με ανάπτυξη 3,6%. Οι άλλες δύο μεγάλες κατηγορίες, προϊόντα προσωπικής φροντίδας και απορρυπαντικά, σημείωσαν πτώση 0,9% έκαστη. Με όρους όγκου στα τρόφιμα η ανάπτυξη ανήλθε σε 2,8%, στα καλλυντικά σε 3,1% και στα απορρυπαντικά σε 1,5%. Σε επίπεδο τιμών, ενώ στα τρόφιμα παρατηρήθηκε μεσοσταθμικά αύξηση 0,7%, σε καλλυντικά και απορρυπαντικά σημειώθηκε πτώση τιμών 3,9% και 2,3% αντίστοιχα.
Τα αναψυκτικά και τα κατεψυγμένα τρόφιμα είναι οι κατηγορίες που σημείωσαν την μεγαλύτερη ανάπτυξη στον κλάδο τροφίμων. Στα μη αλκοολούχα ποτά σημειώθηκε αύξηση τζίρου 6,1% και αύξηση όγκου 4,6%, καταδεικνύοντας και τις αυξήσεις τιμών στην κατηγορία που καταγράφει σωρευτική ανάπτυξη σχεδόν 18% την τελευταία διετία παρά τις αυξήσεις τιμών στις πρώτες ύλες. Υπενθυμίζεται ότι η τιμή του χυμού πορτοκαλιού αυξήθηκε σχεδόν 50% το 2024 και έχει πενταπλασιάσει την τιμή του από το 2020.
Ειδικότερα, στα αναψυκτικά και μη αλκοολούχα ποτά καταγράφεται αύξηση τιμών 1,4% και σωρευτικά στη διετία 2023-2024 οι ανατιμήσεις στην κατηγορία είναι της τάξης του 7,7%. Ωστόσο πέρυσι η κατηγορία με την μεγαλύτερη αύξηση τιμής ανά προϊόν είναι τα σνακς, 3,1%, παραμένοντας για δεύτερη χρονιά (πέρυσι η αύξηση ήταν 8%) στην κορυφή της λίστας των προϊόντων με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις. Η ανάπτυξή της σε αξία ανήλθε σε 3,3%. Τα καρυκεύματα και βοηθήματα μαγειρικής, με ανάπτυξη 3,9%, εμφανίζουν αύξηση τιμών 2,1% συνεχίζοντας ανοδικά μετά την περσινή αύξηση 8,8%.
Στα κατεψυγμένα τρόφιμα σημειώθηκε ανάπτυξη πωλήσεων 5%, τόσο σε αξία όσο και σε όγκο ενώ οι τιμές έμειναν σταθερές μετά την περσινή αύξηση 7,5%. Ίδια τάση και στα συσκευασμένα τρόφιμα, που σημείωσαν αύξηση τζίρου 1,3% ενώ είχαν προηγηθεί ανατιμήσεις 5,7%. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε δύο μόνο κατηγορίες τροφίμων παρατηρείται, έστω και μικρή, αποκλιμάκωση τιμών, στα γαλακτοκομικά, -2,1% και στα αλκοολούχα ποτά -0,7%. Ειδικά στα γαλακτοκομικά, κατηγορία που αύξησε τον τζίρο της πέρυσι κατά 3,8%, είχαμε δει αυξήσεις τιμών ένα χρόνο πριν της τάξης του 6,7%. Το 2024 παρατηρήθηκε μείωση των τιμών στο γάλα αλλά δεν αποτυπώθηκε σε αύξηση της κατανάλωσης, με ενδεικτικό το γεγονός ότι τα γαλακτοκομικά είναι μία από τις δύο κατηγορίες προϊόντων που πωλούνται και χύμα (μαζί με τα αλλαντικά) και έγραψαν απώλειες το 2024 της τάξης του 3,3%.
Στα αλκοολούχα ποτά, με αύξηση τζίρου 4,4% πέρυσι, η μέση τιμή των προϊόντων κυμάνθηκε σε 4,09 ευρώ από 4,12 ευρώ ένα χρόνο πριν.
Εν τω μεταξύ, επιβράδυνση σημειώθηκε σε όλες τις υποκατηγορίες καλλυντικών και απορρυπαντικών πλην των προϊόντων προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς που σημείωσαν αύξηση πωλήσεων 2,3%.
Αύξηση προωθητικής έντασης και ιδιωτικής ετικέτας
Αναφορικά με την προωθητική ένταση στο οργανωμένο λιανεμπόριο δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις. Το ποσοστό των πωλήσεων που έγινε πέρυσι στα σούπερ μάρκετ σε προϊόντα με προσωρινή μείωση τιμής αυξήθηκε σε όλες τις κατηγορίες και συνολικά στην αγορά φτάνει το 25,8% του τζίρου των ταχυκίνητων προϊόντων από 25,4% πριν ένα χρόνο. Το ποσοστό αυτό στα τρόφιμα ανέρχεται σε 25,6%, στα καλλυντικά και είδη προσωπικής φροντίδας σε 28,8% και στα απορρυπαντικά σε 25,9%.
Εν τω μεταξύ, οι πωλήσεις προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας τρέχουν με υπερδιπλάσιο ρυθμό από τις πωλήσεις των επώνυμων, ήτοι 4,4% από 2% αντίστοιχα. Το 2024 το μερίδιό τους αυξήθηκε σε 26,7% από 26,3% το 2023 ενώ τα επώνυμα κατέχουν μερίδιο 73,3% από 73,7% αντίστοιχα. Μάλιστα η αύξηση που παρατηρήθηκε αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο του μεριδίου των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στα τρόφιμα, σε 27,4% από 26,7% ένα χρόνο πριν. Εξάλλου, στην κατηγορία απορρυπαντικών το μερίδιο της ιδιωτικής ετικέτας παρέμεινε σταθερό σε 25,9% ενώ στα καλλυντικά και προϊόντα προσωπικής φροντίδας υποχώρησε σε 20,1% από 20,8% αντίστοιχα.
Η δυναμική των μικρών σημείων πώλησης
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι καταναλωτές πριμοδότησαν σε μεγαλύτερο βαθμό τα μικρά σημεία πώλησης τροφίμων, κάτω των 400 τ.μ., κατηγορία με μερίδιο που αγγίζει το 12% στην πίτα της αγοράς, με πωλήσεις που αυξήθηκαν πέρυσι κατά 5,5%. Σχετικά σταθερή δυναμική διατηρούν επίσης τα hypermarket που συναγωνίζονται σε μερίδιο με τα μικρά σημεία. Ελέγχουν το 11,7% της αγοράς και το 2024 οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν κατά 3,1%. Ο τύπος σούπερ μάρκετ που υποαποδίδει είναι τα μεσαίου τύπου, μεταξύ 400 και 1.000 τ.μ., με μερίδιο 33% στον συνολικό τζίρο της αγοράς και ανάπτυξη μόλις 1,5% πέρυσι. Επίσης, η κατηγορία των μεγάλων σούπερ μάρκετ, 1.000 – 2.500 τ.μ., που έχει και τη μερίδα του λέοντος, μερίδιο 43,5%, αναπτύχθηκε με ρυθμό 2,6%.
Αυτές οι τάσεις αποτυπώνονται και στον γεωγραφικό χάρτη, δεδομένου ότι σε επαρχιακές πόλεις και νησιά, με μεγάλη τουριστική κίνηση και σημαντικό αριθμό μικρών σούπερ μάρκετ η αγορά ενισχύθηκε. Για παράδειγμα, η Κρήτη αντιστοιχεί σχεδόν στο 8% των συνολικών πωλήσεων των σούπερ μάρκετ της χώρας σημειώνοντας πέρυσι αύξηση πωλήσεων 5,2%. Οι επιδόσεις αυτές απέχουν μακράν των άλλων γεωγραφικών διαμερισμάτων, με την Κεντρική Ελλάδα να εμφανίζει το μικρότερο μερίδιο, της τάξης του 13,7%, με ανάπτυξη μόλις 1,7% πέρυσι. Η Βόρεια Ελλάδα, με ανάπτυξη 3,9% εμφανίζει μερίδιο περίπου 12,6% και η Πελοπόννησος 3,1% και 8,9% αντίστοιχα. Χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης εμφανίσει η αγορά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, 2% και 2,7% αντίστοιχα ενώ μαζί αθροίζουν σχεδόν το 60% των πωλήσεων του οργανωμένου λιανεμπορίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana το μερίδιο των σούπερ μάρκετ της Αθήνας ανέρχεται σε 46,2% και της Θεσσαλονίκης σε 10,8%.
Υπενθυμίζεται ότι το 2023 η αξία της αγοράς έκλεισε σε 11,84 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την εταιρεία μελετών, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν διψήφιος (10,1%), λαμβάνοντας ώθηση από το μπαράζ ανατιμήσεων. Το 2024 παρατηρήθηκε ανάπτυξη της αγοράς τόσο σε αξία (2,6%) όσο και σε όγκο (2,8%), ενώ συνολικά οι τιμές σταθεροποιήθηκαν χαμηλότερα (-0,2%), καθώς τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα αντιστάθμισαν οι μειώσεις τιμών σε καλλυντικά και απορρυπαντικά.
Οι πρωταγωνιστές της ακρίβειας στα σούπερ μάρκετ
Ειδικότερα, τα τρόφιμα είναι η κατηγορία που συνέβαλε στη συνολική αύξηση του τζίρου ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων το 2024 υπεραποδίδοντας της αγοράς, με ανάπτυξη 3,6%. Οι άλλες δύο μεγάλες κατηγορίες, προϊόντα προσωπικής φροντίδας και απορρυπαντικά, σημείωσαν πτώση 0,9% έκαστη. Με όρους όγκου στα τρόφιμα η ανάπτυξη ανήλθε σε 2,8%, στα καλλυντικά σε 3,1% και στα απορρυπαντικά σε 1,5%. Σε επίπεδο τιμών, ενώ στα τρόφιμα παρατηρήθηκε μεσοσταθμικά αύξηση 0,7%, σε καλλυντικά και απορρυπαντικά σημειώθηκε πτώση τιμών 3,9% και 2,3% αντίστοιχα.
Τα αναψυκτικά και τα κατεψυγμένα τρόφιμα είναι οι κατηγορίες που σημείωσαν την μεγαλύτερη ανάπτυξη στον κλάδο τροφίμων. Στα μη αλκοολούχα ποτά σημειώθηκε αύξηση τζίρου 6,1% και αύξηση όγκου 4,6%, καταδεικνύοντας και τις αυξήσεις τιμών στην κατηγορία που καταγράφει σωρευτική ανάπτυξη σχεδόν 18% την τελευταία διετία παρά τις αυξήσεις τιμών στις πρώτες ύλες. Υπενθυμίζεται ότι η τιμή του χυμού πορτοκαλιού αυξήθηκε σχεδόν 50% το 2024 και έχει πενταπλασιάσει την τιμή του από το 2020.
Ειδικότερα, στα αναψυκτικά και μη αλκοολούχα ποτά καταγράφεται αύξηση τιμών 1,4% και σωρευτικά στη διετία 2023-2024 οι ανατιμήσεις στην κατηγορία είναι της τάξης του 7,7%. Ωστόσο πέρυσι η κατηγορία με την μεγαλύτερη αύξηση τιμής ανά προϊόν είναι τα σνακς, 3,1%, παραμένοντας για δεύτερη χρονιά (πέρυσι η αύξηση ήταν 8%) στην κορυφή της λίστας των προϊόντων με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις. Η ανάπτυξή της σε αξία ανήλθε σε 3,3%. Τα καρυκεύματα και βοηθήματα μαγειρικής, με ανάπτυξη 3,9%, εμφανίζουν αύξηση τιμών 2,1% συνεχίζοντας ανοδικά μετά την περσινή αύξηση 8,8%.
Στα κατεψυγμένα τρόφιμα σημειώθηκε ανάπτυξη πωλήσεων 5%, τόσο σε αξία όσο και σε όγκο ενώ οι τιμές έμειναν σταθερές μετά την περσινή αύξηση 7,5%. Ίδια τάση και στα συσκευασμένα τρόφιμα, που σημείωσαν αύξηση τζίρου 1,3% ενώ είχαν προηγηθεί ανατιμήσεις 5,7%. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε δύο μόνο κατηγορίες τροφίμων παρατηρείται, έστω και μικρή, αποκλιμάκωση τιμών, στα γαλακτοκομικά, -2,1% και στα αλκοολούχα ποτά -0,7%. Ειδικά στα γαλακτοκομικά, κατηγορία που αύξησε τον τζίρο της πέρυσι κατά 3,8%, είχαμε δει αυξήσεις τιμών ένα χρόνο πριν της τάξης του 6,7%. Το 2024 παρατηρήθηκε μείωση των τιμών στο γάλα αλλά δεν αποτυπώθηκε σε αύξηση της κατανάλωσης, με ενδεικτικό το γεγονός ότι τα γαλακτοκομικά είναι μία από τις δύο κατηγορίες προϊόντων που πωλούνται και χύμα (μαζί με τα αλλαντικά) και έγραψαν απώλειες το 2024 της τάξης του 3,3%.
Στα αλκοολούχα ποτά, με αύξηση τζίρου 4,4% πέρυσι, η μέση τιμή των προϊόντων κυμάνθηκε σε 4,09 ευρώ από 4,12 ευρώ ένα χρόνο πριν.
Εν τω μεταξύ, επιβράδυνση σημειώθηκε σε όλες τις υποκατηγορίες καλλυντικών και απορρυπαντικών πλην των προϊόντων προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς που σημείωσαν αύξηση πωλήσεων 2,3%.
Αύξηση προωθητικής έντασης και ιδιωτικής ετικέτας
Αναφορικά με την προωθητική ένταση στο οργανωμένο λιανεμπόριο δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις. Το ποσοστό των πωλήσεων που έγινε πέρυσι στα σούπερ μάρκετ σε προϊόντα με προσωρινή μείωση τιμής αυξήθηκε σε όλες τις κατηγορίες και συνολικά στην αγορά φτάνει το 25,8% του τζίρου των ταχυκίνητων προϊόντων από 25,4% πριν ένα χρόνο. Το ποσοστό αυτό στα τρόφιμα ανέρχεται σε 25,6%, στα καλλυντικά και είδη προσωπικής φροντίδας σε 28,8% και στα απορρυπαντικά σε 25,9%.
Εν τω μεταξύ, οι πωλήσεις προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας τρέχουν με υπερδιπλάσιο ρυθμό από τις πωλήσεις των επώνυμων, ήτοι 4,4% από 2% αντίστοιχα. Το 2024 το μερίδιό τους αυξήθηκε σε 26,7% από 26,3% το 2023 ενώ τα επώνυμα κατέχουν μερίδιο 73,3% από 73,7% αντίστοιχα. Μάλιστα η αύξηση που παρατηρήθηκε αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο του μεριδίου των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στα τρόφιμα, σε 27,4% από 26,7% ένα χρόνο πριν. Εξάλλου, στην κατηγορία απορρυπαντικών το μερίδιο της ιδιωτικής ετικέτας παρέμεινε σταθερό σε 25,9% ενώ στα καλλυντικά και προϊόντα προσωπικής φροντίδας υποχώρησε σε 20,1% από 20,8% αντίστοιχα.
Η δυναμική των μικρών σημείων πώλησης
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι καταναλωτές πριμοδότησαν σε μεγαλύτερο βαθμό τα μικρά σημεία πώλησης τροφίμων, κάτω των 400 τ.μ., κατηγορία με μερίδιο που αγγίζει το 12% στην πίτα της αγοράς, με πωλήσεις που αυξήθηκαν πέρυσι κατά 5,5%. Σχετικά σταθερή δυναμική διατηρούν επίσης τα hypermarket που συναγωνίζονται σε μερίδιο με τα μικρά σημεία. Ελέγχουν το 11,7% της αγοράς και το 2024 οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν κατά 3,1%. Ο τύπος σούπερ μάρκετ που υποαποδίδει είναι τα μεσαίου τύπου, μεταξύ 400 και 1.000 τ.μ., με μερίδιο 33% στον συνολικό τζίρο της αγοράς και ανάπτυξη μόλις 1,5% πέρυσι. Επίσης, η κατηγορία των μεγάλων σούπερ μάρκετ, 1.000 – 2.500 τ.μ., που έχει και τη μερίδα του λέοντος, μερίδιο 43,5%, αναπτύχθηκε με ρυθμό 2,6%.
Αυτές οι τάσεις αποτυπώνονται και στον γεωγραφικό χάρτη, δεδομένου ότι σε επαρχιακές πόλεις και νησιά, με μεγάλη τουριστική κίνηση και σημαντικό αριθμό μικρών σούπερ μάρκετ η αγορά ενισχύθηκε. Για παράδειγμα, η Κρήτη αντιστοιχεί σχεδόν στο 8% των συνολικών πωλήσεων των σούπερ μάρκετ της χώρας σημειώνοντας πέρυσι αύξηση πωλήσεων 5,2%. Οι επιδόσεις αυτές απέχουν μακράν των άλλων γεωγραφικών διαμερισμάτων, με την Κεντρική Ελλάδα να εμφανίζει το μικρότερο μερίδιο, της τάξης του 13,7%, με ανάπτυξη μόλις 1,7% πέρυσι. Η Βόρεια Ελλάδα, με ανάπτυξη 3,9% εμφανίζει μερίδιο περίπου 12,6% και η Πελοπόννησος 3,1% και 8,9% αντίστοιχα. Χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης εμφανίσει η αγορά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, 2% και 2,7% αντίστοιχα ενώ μαζί αθροίζουν σχεδόν το 60% των πωλήσεων του οργανωμένου λιανεμπορίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana το μερίδιο των σούπερ μάρκετ της Αθήνας ανέρχεται σε 46,2% και της Θεσσαλονίκης σε 10,8%.
