Πώς θα σωθούν τα 70 παραδοσιακά καρνάγια που παραμένουν σε λειτουργία
Από τα 300 παραδοσιακά ναυπηγεία, κοινώς καρνάγια, που υπήρχαν κάποτε στη χώρα, σήμερα λειτουργούν μόλις 60 με 70, τόνισε η α’ Αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Ομότιμη Καθηγήτρια Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) Αντωνία Μοροπούλου. Η χώρα μας είχε κάποτε τον ομορφότερο στόλο ξύλινων σκαφών στην Ευρώπη, περίπου 17.000 πλοία, ενώ σήμερα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 3.500. Σε ημερίδα διαβούλευσης για τη διάσωση των παραδοσιακών ναυπηγείων της χώρας που διοργανώθηκε στις αρχές της εβδομάδας από το ΤΕΕ, η κα Μοροπούλου είπε πως κύριες αιτίες για το λουκέτο σε καρνάγια είναι η έλλειψη θεσμικού πλαισίου ή η έλλειψη κατανόησης του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου.
Υπογράμμισε ακόμη πως «αναγνωρίζουμε ότι τα καρνάγια αποτελούν χαρακτηριστικό της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου, είναι σημεία στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη τόπου, τη ναυτοσύνη, τη νησιωτικότητα και την εθνική ακεραιότητα, καθώς είναι χώροι βιομηχανικής δραστηριότητας, ναυπηγοεπισκευαστικής, που συνδέουν την απλή χρήση με το έργο, έχουν δηλαδή συνεχή και αδιάλειπτη λειτουργία».
Στυλιανίδης: 13 παρεμβάσεις για τα παραδοσιακά καρνάγια
Με τη σειρά του ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, ενημέρωσε ότι η νομική διάταξη που περιλαμβάνει το ζήτημα της παραχώρησης χρήσεων γης στον αιγιαλό βρίσκεται στο συναρμόδιο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στην τέχνη της ξυλοναυπηγικής. Τόνισε, μάλιστα, ότι τα τελευταία χρόνια διακυβεύεται η συνέχιση της δραστηριότητας στα καρνάγια, «καθώς αντιμετωπίζονταν ως καταπατητές που καταλάμβαναν παράνομα τον αιγιαλό ασχέτως που σε κάποιες περιπτώσεις τα καρνάγια αυτά βρίσκονται στο ίδιο σημείο για αιώνες». Ταυτόχρονα, ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε το ζήτημα της οργάνωσης του κλάδου με σύγχρονα δεδομένα κάτι στο οποίο το υπουργείο Ναυτιλίας δίνει ιδιαίτερη σημασία και ήδη έχει υλοποιήσει 13 παρεμβάσεις για τα ξύλινα σκάφη και τα καρνάγια. Ανάμεσα σε αυτές είναι:
• Η περιγραφή – ορισμός των καρνάγιων για πρώτη φορά στην ελληνική νομοθεσία,
• η δημιουργία Μητρώου,
• η επίλυση του ζητήματος των παραχωρήσεων στον αιγιαλό,
• να χαρακτηρίζονται παραδοσιακά σκάφη και σκάφη πέραν των πλοίων αναψυχής και
• να δημιουργηθούν σχολές με ειδικότητες που σχετίζονται με τη ναυπηγική βιομηχανία.
Ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε, επίσης, ότι στο πλαίσιο της προσπάθειας ενίσχυσης του ευρύτερου cluster της ναυτιλίας έχει επιτευχθεί, μέσω διαπραγμάτευσης με την ΕΕ, να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2021-2027 η ναυπηγοεπισκευή, με ένταξη και των καρνάγιων. Στην ημερίδα έγινε γνωστό επίσης ότι οι σχετικές ανακοινώσεις για τη νέα δράση του ΕΣΠΑ θα γίνουν τον Μάρτιο και θα περιλαμβάνουν και ενισχύσεις – σύνδεση του ιδιωτικού τομέα.
Στασινός: Ζήτημα εθνικής σημασίας να διασωσούν τα καρνάγια
Από τη μεριά του ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, ανέφερε πως είναι ζήτημα εθνικής σημασίας η διάσωση των παραδοσιακών ναυπηγείων της χώρας. Εξέφρασε ακόμη, την ελπίδα η σημασία αυτή της διάσωσης των καρνάγιων να γίνει αντιληπτή απ’ όλους και να υπάρξουν αποτελέσματα. «Ας καταφέρουμε να πετύχουμε έναν μικρό στόχο, να μπορέσουμε να πούμε ότι λύσαμε ένα σημαντικό ζήτημα για τη χώρα».
Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος (Ε.ΛΙΜ.Ε), Παναγιώτης Τσώνης ανέφερε πως τα ξύλινα παραδοσιακά σκάφη που για πολλά χρόνια όργωναν τις ελληνικές θάλασσες αλλά και το επάγγελμα του καραβομαραγκού, μειώνονται δραματικά, κάτι το οποίο αποτελεί τεράστιο πρόβλημα καθώς είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο της ναυτιλιακής κληρονομιάς της χώρας μας. «Το επάγγελμα αυτό δεν είναι απλώς μία τέχνη αλλά ένα κομμάτι της ταυτότητάς μας, ένας ζωντανός κρίκος ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν της ελληνικής ναυτιλίας» σημείωσε χαρακτηριστικά.
«Η μεγάλη μείωση των καρνάγιων και η επέλαση των εισερχόμενων σκαφών, φτιαγμένα με σύγχρονα υλικά, έχει οδηγήσει στη μεγάλη συρρίκνωση των παραδοσιακών σκαφών. Η χώρα μας είχε κάποτε τον ομορφότερο στόλο ξύλινων σκαφών στην Ευρώπη, περίπου 17.000 πλοία, ενώ σήμερα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 3.500. Την ίδια στιγμή στην Τουρκία ανθεί η βιοτεχνία των ξύλινων σκαφών με σχολές καραβομαραγκών να λαμβάνουν παραγγελίες απ’ όλο τον κόσμο. Είναι αλήθεια ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, όπου η τεχνολογία και η οικονομία διαμορφώνονται μέσα στην πραγματικότητα. Δεν μπορούμε, είναι η αλήθεια, να αγνοήσουμε την εξέλιξη, αλλά μπορούμε να προσαρμοστούμε σε αυτή» τόνισε επίσης.
Κλείνοντας, ανέφερε πως η Ε.ΛΙΜ.Ε θα είναι αρωγός σε όλη αυτήν την προσπάθειά, με απώτερο σκοπό να ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο της δραστηριοποίησης, καθώς ακόμη πως ως Ένωση δεσμεύεται να ανοίξουν έναν δίαυλο επικοινωνίας με τους φορείς διαχείρισης λιμένων όπου δραστηριοποιούνται καρνάγια προκειμένου να εξασφαλίζονται σε αυτά μακροχρόνια παραχώρηση και να απολαμβάνουν την αντιμετώπιση που αρμόζει στην προσφορά τους.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο καθηγητής του Πολυτεχνείου και συγκεκριμένα της σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, Γρηγόρης Γρηγορόπουλος. Ο ίδιος μίλησε για τη λειτουργία των σύγχρονων καρνάγιων στην Ευρώπη αλλά και του τρόπου που τα καρνάγια θα μπορούσαν να λειτουργούν στο σήμερα.
Η σημασία του παραδοσιακού ναυπηγείου
«Η ναυπήγηση ξύλινων παραδοσιακών αλλά και σύγχρονων σκαφών, η χρήση παραδοσιακών και σύγχρονων μεθόδων κατασκευής, αλλά και η επένδυση σε μόνιμες στεγασμένες εγκαταστάσεις ναυπήγησης, οι οποίες προϋποθέτουν ιδιοκτησία χώρου και μακροχρόνιες συμβάσεις μίσθωσης για πιο αξιοπρεπείς συνθήκες χώρου εργασίας», αφορούν μερικές από τις δυνατότητες που παρουσιάζει ένα παραδοσιακό ναυπηγείο.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο κ. Γρηγορόπουλος, πρότεινε, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνονται στις δυνατότητες ενός παραδοσιακού ναυπηγείου, η ναυπήγηση ξύλινων παραδοσιακών και σύγχρονων σκαφών, να γίνεται χρήση παραδοσιακών και σύγχρονων μεθόδων κατασκευής, να παρέχονται υπηρεσίες ανέλκυσης, καθέλκυσης, συντήρησης, να αξιοποιούνται οι σύγχρονες τεχνικές σχεδίασης για υψηλή ενεργειακή απόδοση και βιωσιμότητα καθώς και να υλοποιηθούν επενδύσεις σε μόνιμες στεγασμένες εγκαταστάσεις, κάτι που προϋποθέτει ιδιοκτησία του χώρου ή μακροχρόνιες συμβάσεις μίσθωσης. Πρότεινε, τέλος, συνεργασία με την εγχώρια βιομηχανία κατασκευής εξοπλισμού σκαφών και στελέχωση με Ναυπηγούς Μηχανικούς.
Υπογράμμισε ακόμη πως «αναγνωρίζουμε ότι τα καρνάγια αποτελούν χαρακτηριστικό της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου, είναι σημεία στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη τόπου, τη ναυτοσύνη, τη νησιωτικότητα και την εθνική ακεραιότητα, καθώς είναι χώροι βιομηχανικής δραστηριότητας, ναυπηγοεπισκευαστικής, που συνδέουν την απλή χρήση με το έργο, έχουν δηλαδή συνεχή και αδιάλειπτη λειτουργία».
Στυλιανίδης: 13 παρεμβάσεις για τα παραδοσιακά καρνάγια
Με τη σειρά του ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, ενημέρωσε ότι η νομική διάταξη που περιλαμβάνει το ζήτημα της παραχώρησης χρήσεων γης στον αιγιαλό βρίσκεται στο συναρμόδιο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στην τέχνη της ξυλοναυπηγικής. Τόνισε, μάλιστα, ότι τα τελευταία χρόνια διακυβεύεται η συνέχιση της δραστηριότητας στα καρνάγια, «καθώς αντιμετωπίζονταν ως καταπατητές που καταλάμβαναν παράνομα τον αιγιαλό ασχέτως που σε κάποιες περιπτώσεις τα καρνάγια αυτά βρίσκονται στο ίδιο σημείο για αιώνες». Ταυτόχρονα, ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε το ζήτημα της οργάνωσης του κλάδου με σύγχρονα δεδομένα κάτι στο οποίο το υπουργείο Ναυτιλίας δίνει ιδιαίτερη σημασία και ήδη έχει υλοποιήσει 13 παρεμβάσεις για τα ξύλινα σκάφη και τα καρνάγια. Ανάμεσα σε αυτές είναι:
• Η περιγραφή – ορισμός των καρνάγιων για πρώτη φορά στην ελληνική νομοθεσία,
• η δημιουργία Μητρώου,
• η επίλυση του ζητήματος των παραχωρήσεων στον αιγιαλό,
• να χαρακτηρίζονται παραδοσιακά σκάφη και σκάφη πέραν των πλοίων αναψυχής και
• να δημιουργηθούν σχολές με ειδικότητες που σχετίζονται με τη ναυπηγική βιομηχανία.
Ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε, επίσης, ότι στο πλαίσιο της προσπάθειας ενίσχυσης του ευρύτερου cluster της ναυτιλίας έχει επιτευχθεί, μέσω διαπραγμάτευσης με την ΕΕ, να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2021-2027 η ναυπηγοεπισκευή, με ένταξη και των καρνάγιων. Στην ημερίδα έγινε γνωστό επίσης ότι οι σχετικές ανακοινώσεις για τη νέα δράση του ΕΣΠΑ θα γίνουν τον Μάρτιο και θα περιλαμβάνουν και ενισχύσεις – σύνδεση του ιδιωτικού τομέα.
Στασινός: Ζήτημα εθνικής σημασίας να διασωσούν τα καρνάγια
Από τη μεριά του ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, ανέφερε πως είναι ζήτημα εθνικής σημασίας η διάσωση των παραδοσιακών ναυπηγείων της χώρας. Εξέφρασε ακόμη, την ελπίδα η σημασία αυτή της διάσωσης των καρνάγιων να γίνει αντιληπτή απ’ όλους και να υπάρξουν αποτελέσματα. «Ας καταφέρουμε να πετύχουμε έναν μικρό στόχο, να μπορέσουμε να πούμε ότι λύσαμε ένα σημαντικό ζήτημα για τη χώρα».
Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος (Ε.ΛΙΜ.Ε), Παναγιώτης Τσώνης ανέφερε πως τα ξύλινα παραδοσιακά σκάφη που για πολλά χρόνια όργωναν τις ελληνικές θάλασσες αλλά και το επάγγελμα του καραβομαραγκού, μειώνονται δραματικά, κάτι το οποίο αποτελεί τεράστιο πρόβλημα καθώς είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο της ναυτιλιακής κληρονομιάς της χώρας μας. «Το επάγγελμα αυτό δεν είναι απλώς μία τέχνη αλλά ένα κομμάτι της ταυτότητάς μας, ένας ζωντανός κρίκος ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν της ελληνικής ναυτιλίας» σημείωσε χαρακτηριστικά.
«Η μεγάλη μείωση των καρνάγιων και η επέλαση των εισερχόμενων σκαφών, φτιαγμένα με σύγχρονα υλικά, έχει οδηγήσει στη μεγάλη συρρίκνωση των παραδοσιακών σκαφών. Η χώρα μας είχε κάποτε τον ομορφότερο στόλο ξύλινων σκαφών στην Ευρώπη, περίπου 17.000 πλοία, ενώ σήμερα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 3.500. Την ίδια στιγμή στην Τουρκία ανθεί η βιοτεχνία των ξύλινων σκαφών με σχολές καραβομαραγκών να λαμβάνουν παραγγελίες απ’ όλο τον κόσμο. Είναι αλήθεια ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, όπου η τεχνολογία και η οικονομία διαμορφώνονται μέσα στην πραγματικότητα. Δεν μπορούμε, είναι η αλήθεια, να αγνοήσουμε την εξέλιξη, αλλά μπορούμε να προσαρμοστούμε σε αυτή» τόνισε επίσης.
Κλείνοντας, ανέφερε πως η Ε.ΛΙΜ.Ε θα είναι αρωγός σε όλη αυτήν την προσπάθειά, με απώτερο σκοπό να ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο της δραστηριοποίησης, καθώς ακόμη πως ως Ένωση δεσμεύεται να ανοίξουν έναν δίαυλο επικοινωνίας με τους φορείς διαχείρισης λιμένων όπου δραστηριοποιούνται καρνάγια προκειμένου να εξασφαλίζονται σε αυτά μακροχρόνια παραχώρηση και να απολαμβάνουν την αντιμετώπιση που αρμόζει στην προσφορά τους.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο καθηγητής του Πολυτεχνείου και συγκεκριμένα της σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, Γρηγόρης Γρηγορόπουλος. Ο ίδιος μίλησε για τη λειτουργία των σύγχρονων καρνάγιων στην Ευρώπη αλλά και του τρόπου που τα καρνάγια θα μπορούσαν να λειτουργούν στο σήμερα.
Η σημασία του παραδοσιακού ναυπηγείου
«Η ναυπήγηση ξύλινων παραδοσιακών αλλά και σύγχρονων σκαφών, η χρήση παραδοσιακών και σύγχρονων μεθόδων κατασκευής, αλλά και η επένδυση σε μόνιμες στεγασμένες εγκαταστάσεις ναυπήγησης, οι οποίες προϋποθέτουν ιδιοκτησία χώρου και μακροχρόνιες συμβάσεις μίσθωσης για πιο αξιοπρεπείς συνθήκες χώρου εργασίας», αφορούν μερικές από τις δυνατότητες που παρουσιάζει ένα παραδοσιακό ναυπηγείο.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο κ. Γρηγορόπουλος, πρότεινε, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνονται στις δυνατότητες ενός παραδοσιακού ναυπηγείου, η ναυπήγηση ξύλινων παραδοσιακών και σύγχρονων σκαφών, να γίνεται χρήση παραδοσιακών και σύγχρονων μεθόδων κατασκευής, να παρέχονται υπηρεσίες ανέλκυσης, καθέλκυσης, συντήρησης, να αξιοποιούνται οι σύγχρονες τεχνικές σχεδίασης για υψηλή ενεργειακή απόδοση και βιωσιμότητα καθώς και να υλοποιηθούν επενδύσεις σε μόνιμες στεγασμένες εγκαταστάσεις, κάτι που προϋποθέτει ιδιοκτησία του χώρου ή μακροχρόνιες συμβάσεις μίσθωσης. Πρότεινε, τέλος, συνεργασία με την εγχώρια βιομηχανία κατασκευής εξοπλισμού σκαφών και στελέχωση με Ναυπηγούς Μηχανικούς.
