Σε μια πρόταση με έντονη μεταρρυθμιστική διάσταση, ο κεντρικός  τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας προτείνει στην κυβέρνηση τη μεταβίβαση της διαχείρισης και είσπραξης των 2,3 δισ. ευρώ του ΕΝΦΙΑ στους Δήμους, με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής αυτονομίας της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στην ετήσια έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος τονίζει ότι η αποδοχή αυτής της μεταρρύθμισης θα συμβάλει στον εξορθολογισμό του κρατικού προϋπολογισμού, με τη μείωση των μεταβιβαστικών πληρωμών προς τους ΟΤΑ και την ενίσχυση της διαφάνειας στη διαχείριση των πόρων.

Διαβάστε: Στουρνάρας: Πώς επηρεάζεται η Ελλάδα από τους δάσμους Τραμπ - Στο 2,3% προβλέπει την ανάπτυξη η ΤτΕ για το 2025

Στουρνάρας: Γιατί πρότεινε ο ΕΝΦΙΑ να διαχειρίζεται από τους δήμους

Ο Γιάννης Στουρνάρας επισημαίνει ότι ο ΕΝΦΙΑ, ως φόρος που επιβάλλεται σε ακίνητα εντός των γεωγραφικών ορίων κάθε δήμου, θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα όταν διαχειρίζεται τοπικά. Οι δήμοι διαθέτουν εγγύτερη γνώση της φορολογικής βάσης, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της γραφειοκρατίας, καλύτερο εντοπισμό των αδήλωτων εισοδημάτων από ακίνητα και στοχευμένη χρήση των εσόδων για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Παράλληλα, η ανταποδοτικότητα του φόρου θα ενισχυθεί, αφού τα χρήματα που πληρώνουν οι πολίτες θα επιστρέφουν σε τοπικές υποδομές, κοινωνικές υπηρεσίες και έργα που αντανακλούν άμεσα τις προτεραιότητες της κάθε περιοχής.

Η πρόταση έρχεται σε μια στιγμή που η χώρα βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών ως προς τη φορολογική αποκέντρωση, με μόλις το 2,94% των φορολογικών εσόδων να διαχειρίζονται οι τοπικές αρχές, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος φτάνει το 12,64%. Η μεταφορά της διαχείρισης του ΕΝΦΙΑ στους δήμους θα μπορούσε να ανατρέψει αυτή την εικόνα, δίνοντας στους δήμους μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία και καλύτερη ικανότητα να ανταποκριθούν στις τοπικές ανάγκες. Επιπλέον, το μέτρο θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση της γραφειοκρατίας και στην εξοικονόμηση διοικητικού κόστους, καθώς οι δήμοι είναι καλύτερα εξοπλισμένοι να εντοπίσουν και να καταπολεμήσουν τη φοροδιαφυγή, χάρη στη γνώση που διαθέτουν για τα ακίνητα και τη χρήση τους στην περιοχή τους.



Τα πλεονεκτήματα και οι κίνδυνοι της πρότασης Στουρνάρα

Τα πλεονεκτήματα αυτής της πρότασης είναι προφανή: με τη διαχείριση του ΕΝΦΙΑ στους δήμους, οι φορολογούμενοι θα μπορούσαν να δουν τα έσοδα να επιστρέφουν άμεσα στις τοπικές κοινότητες με τη μορφή βελτίωσης υποδομών και κοινωνικών υπηρεσιών. Ενισχύεται, επίσης, η φορολογική συνείδηση και η διαφάνεια, ενώ οι δήμοι αποκτούν την ικανότητα να ανταποκρίνονται πιο στοχευμένα στις ανάγκες των πολιτών τους.

Ωστόσο, η εφαρμογή αυτής της μεταρρύθμισης δεν είναι χωρίς κινδύνους. Οι περισσότεροι δήμοι δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες υποδομές και το εξειδικευμένο προσωπικό για να αναλάβουν πλήρως την ευθύνη ενός τόσο κρίσιμου φόρου. Επιπλέον, η έλλειψη ενιαίων διαδικασιών και τεχνογνωσίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανισότητες μεταξύ των δήμων και σε κινδύνους κακοδιαχείρισης.

Για να αποφευχθούν αυτά τα προβλήματα, ο Στουρνάρας υπογραμμίζει την ανάγκη κεντρικού συντονισμού και εποπτείας, ιδιαίτερα στην αρχική φάση εφαρμογής. Μια τέτοια μεταρρύθμιση θα απαιτούσε τη συνεργασία του κράτους με τους τοπικούς φορείς και την ανάπτυξη ενός ενιαίου τεχνολογικού πλαισίου που θα επιτρέπει στους δήμους να διαχειρίζονται τον φόρο αποτελεσματικά και με διαφάνεια. Παρά τα όποια ρίσκα και τις προκλήσεις, το μέτρο θα μπορούσε να ενισχύσει την τοπική αυτονομία, να μειώσει τη γραφειοκρατία και να ενισχύσει τη διαφάνεια στη διαχείριση των φορολογικών εσόδων. Η επιτυχία του εξαρτάται από την προσεκτική προετοιμασία, τον κεντρικό συντονισμό και την ετοιμότητα των τοπικών αρχών να αναλάβουν τον ρόλο αυτό.

Η πρόταση για την αποκέντρωση του ΕΝΦΙΑ εντάσσεται σε ένα ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο για την ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας της χώρας, το οποίο περιλαμβάνει τη μέγιστη αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.