Μεγάλη ανησυχία, αλλά και κύμα φυγής προς συνταξιοδότηση μέσα στην περίοδο 2025-27 πυροδοτούν τα σενάρια για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής σταδιακά κατά 1,5 έτος, διατηρώντας σε πολύ υψηλά επίπεδα την έξοδο από την εργασία. Οπως δείχνουν τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, το 2024 συνταξιοδοτήθηκαν 197.228 εργαζόμενοι, αριθμός που συνιστά την τρίτη υψηλότερη επίδοση από το 2017 και μετά. Κατά τα ίδια πρότυπα εκτιμάται ότι θα κινηθούν και την επόμενη τριετία, καθώς το συνταξιοδοτικό σύστημα βρίσκεται εν πολλοίς στην ωρίμανση δικαιωμάτων πολλών ασφαλισμένων γεννημένων τη δεκαετία 1955-1965, ενώ παρέχεται πλέον και η δυνατότητα σε συνταξιούχους να συνεχίσουν να εργάζονται, χωρίς να χάνουν μέρος της σύνταξής τους. Υπολογίζεται λοιπόν ότι ο αριθμός των νέων συνταξιοδοτήσεων θα προσεγγίζει την περιοχή των 200.000 κατ’ έτος έως το 2027. Ταυτοχρόνως, σημαντικό ρόλο έχουν διαδραματίσει οι επιπτώσεις του οξυμένου δημογραφικού προβλήματος, που επαναφέρουν, με βάση τη νομοθεσία Κατρούγκαλου, την επαναξιολόγηση των ορίων ηλικίας κάθε τριετία, γεγονός που ωθεί όσους έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν. Στην περίπτωση που υπάρξει αύξηση των ορίων ηλικίας κατά έξι μήνες, τότε η προσαρμογή θα γίνεται με ρυθμό δύο μηνών ανά έτος, ώστε να ολοκληρωθεί εντός της τριετίας. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, κάθε τρία χρόνια, εφόσον αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής μετά το 65ο έτος, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα προσαρμόζονται αναλόγως.

Κύμα φυγής προς συνταξιοδότηση: Το όλο θέμα θα εξεταστεί στα τέλη του 2026

Το όλο θέμα θα εξεταστεί στα τέλη του 2026 με βάση τη μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, η οποία εκπονείται κάθε τρία χρόνια και θα αποτυπώσει, όπως δείχνουν τα στοιχεία, αύξηση του προσδόκιμου ζωής, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Η πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής δείχνει ότι το 2030 τα νομοθετημένα σήμερα όρια ηλικίας των 62 και 67 ετών θα αυξάνονται κατά 1,5 έτος. Το αν αυτή η αύξηση θα είναι προοδευτική από το 2027 έως το 2030 ή θα συμβεί μονομιάς από 1ης/1/2027 και μετά θα εξαρτηθεί από τον τρόπο που θα εφαρμοστεί η σύνδεση του προσδόκιμου ζωής με τα όρια ηλικίας. Αν η αύξηση των ορίων ηλικίας γίνει σταδιακά, τότε είναι πιθανό να εφαρμοστεί η συνταγή των αλλαγών που έγιναν στα όρια ηλικίας κατά την περίοδο 2015-2021, όταν κάθε χρόνο άλλαζαν οι ηλικίες συνταξιοδότησης. Στην περίπτωση αυτή, οι ασφαλισμένοι, για παράδειγμα, που θα κλείσουν το 62ο έτος το 2027 μπορεί να συνταξιοδοτηθούν με όριο ηλικίας τα 62,6 έτη, όσοι κλείσουν τα 62 το 2028 να βγουν στα 62,9 έτη και όσοι κλείσουν τα 62 το 2030 να συνταξιοδοτηθούν στα 63,5 έτη. Στην πρόσφατη έκθεσή του ο ΟΟΣΑ αναφέρει ότι μέχρι το 2050, λόγω βελτίωσης του προσδόκιμου ζωής, θα πρέπει να αυξηθεί το όριο ηλικίας κατά 2,8 έτη. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Eurostat με βάση τόσο το προσδόκιμο ζωής όσο και το ύψος της συνταξιοδοτικής δαπάνης, η Ελλάδα το 2030 θα πρέπει να αυξήσει το όριο κατά ενάμισι έτος, στα 68,5 έτη, και για την πρόωρη συνταξιοδότηση κατά ένα έτος και τρεις μήνες, στα 63,5 έτη.

Μάλιστα, για τις γυναίκες, λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής, υποδεικνύει αύξηση του ορίου ηλικίας το 2030 κατά έναν μήνα περισσότερο, στα 68,6 και στα 63,6 έτη για πρόωρη συνταξιοδότηση. Οι δημογραφικές προβολές δείχνουν ότι το 2050 το γενικό όριο ηλικίας στη χώρα μας θα πρέπει να φτάσει στα 70,5 έτη και με πρόωρη σύνταξη στα 65,5 έτη, ενώ το 2070 τα όρια ηλικίας θα πρέπει να αγγίξουν τα 72,5 έτη και με πρόωρη σύνταξη τα 67,5 έτη. Σήμερα τα όρια ηλικίας έχουν κλειδώσει είτε στα 62 έτη, με την προϋπόθεση ότι οι ασφαλισμένοι θα έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης (12.000 ένσημα), είτε στα 67 έτη, με συμπληρωμένη απλώς μία 15ετία (4.500 ένσημα), ως ελάχιστα για τη λήψη σύνταξης.

Σύστημα συνταξιοδοτήσεων «Ατλας»

Σύμφωνα με το σύστημα συνταξιοδοτήσεων «Ατλας», η αυξητική τάση στις νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης έχει ξεκινήσει να εντοπίζεται από το 2017, όταν είχαν προκύψει 142.061 αιτήσεις καθ’ όλο το έτος. Το 2018 ανήλθαν στις 155.649, το 2019 έφτασαν στις 170.111, ενώ στις 175.705 κινήθηκαν το 2020, συνεχίζοντας την ανοδική τους πορεία. Εν συνεχεία πραγματοποιήθηκε το άλμα στις 212.151 αιτήσεις του 2021 και διατηρήθηκε το ίδιο επίπεδο, με 211.133 αιτήσεις το 2022, υποχώρηση στις 190.368 αιτήσεις το 2023 και νέα αύξηση στις 197.228 το 2024. Από τις 14.688 αιτήσεις που υποβλήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2024, οι 10.302 πραγματοποιήθηκαν τον ίδιο μήνα, ενώ οι 4.386 σε προγενέστερο μήνα. Σε ό,τι αφορά την οφειλόμενη δαπάνη για την καταβολή ληξιπρόθεσμων αιτήσεων, στο επίπεδο των κύριων συντάξεων παρατηρείται και τον Δεκέμβριο του 2024 αρνητικό πρόσημο κατά 15.055.126 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι αιτούντες σύνταξη έχουν αθροιστικά περισσότερες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ λόγω μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών από τα ποσά που πρέπει να εισπράξουν ως αναδρομικά, λόγω τυχόν καθυστέρησης καταβολής της σύνταξης που τους αναλογεί.


Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά