Φόρος εισοδήματος: Η βραδυφλεγής βόμβα που κινδυνεύει να σκάσει στην καρδιά του προϋπολογισμού του 2018. Οι καθησυχαστικές δηλώσεις των στελεχών του οικονομικού επιτελείου για την πορεία του φετινού προϋπολογισμού και οι δηλώσεις ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα κλείσει έως και μισή ποσοστιαία μονάδα πάνω από τον στόχο -περίπου 2,2% έναντι στόχου 1,75%- δεν αφορούν το 2018, αλλά το 2017. Υπό το βάρος της τεράστιας «τρύπας» που θα εμφανιστεί στον φετινό προϋπολογισμό από τον φόρο εισοδήματος τόσο των φυσικών όσο και των νομικών προσώπων -οι εκτιμήσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή ανεβάζουν το ποσό ακόμη και στο 1 δισ. ευρώ- το οικονομικό επιτελείο θα αναθεωρήσει προς τα κάτω τον στόχο της επόμενης χρονιάς, θα επανεξετάσει τον τρόπο φορολόγησης ειδικά των επιτηδευματιών και φυσικά θα αναζητήσει επιχειρήματα και εναλλακτικές δεξαμενές εσόδων για να πείσει τους δανειστές ότι ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του επόμενου έτους (3,5% του ΑΕΠ) δεν κινδυνεύει.

Στο οικονομικό επιτελείο θα χρεωθούν, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, μια άκρως αποτυχημένη πρόβλεψη, την οποία μάλιστα θα βρούμε μπροστά μας τον Νοέμβριο, οπότε και αναμένεται να οριστικοποιηθούν τα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2018, προφανώς ύστερα από σκληρή διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Στο πλαίσιο κατάρτισης του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, ο εισπρακτικός πήχης των άμεσων φόρων ανέβηκε κατά 1,11 δισ. ευρώ, από τα 20,415 δισ. ευρώ που είχαν προσδιοριστεί με τον προϋπολογισμό του 2017 (ο οποίος και καταρτίστηκε τον Νοέμβριο του 2016) στα 21,525 δισ. ευρώ. Αρχικά οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών είχαν εκτιμήσει ότι το «θαύμα» του 2016 δεν θα έχει συνέχεια και ότι το 2017 θα καταγραφόταν αισθητή μείωση στα έσοδα από την άμεση φορολογία.

Ετσι, έγινε η πρόβλεψη ότι τα έσοδα από την άμεση φορολογία θα περιοριστούν από τα 21,839 δισ. ευρώ στα 20,415 δισ. ευρώ. Η συντηρητική πρόβλεψη για πτώση των εισπράξεων κατά 1,424 δισ. ευρώ έγινε λόγω της μείωσης του εισοδήματος από συντάξεις, αλλά και της εκτίμησης που έγινε ότι οι φόροι παρελθόντων ετών δεν θα έχουν την ίδια απόδοση. Κατά τη σύνταξη του Μεσοπρόθεσμου επικράτησαν πιο… αισιόδοξες σκέψεις στο οικονομικό επιτελείο, το οποίο πείστηκε ότι η εφαρμογή της ενιαίας φορολογικής κλίμακας, η αύξηση των επιβαρύνσεων για όσους δηλώνουν υψηλά εισοδήματα και η εκτόξευση των συντελεστών για τον υπολογισμό της εισφοράς αλληλεγγύης θα απέδιδαν 1 δισ. ευρώ επιπλέον σε σχέση με όσα είχαν προϋπολογιστεί τον περασμένο Νοέμβριο. Οι προσδοκίες άρχισαν να διαψεύδονται από τον Ιούλιο, πρώτο μήνα είσπραξης του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων. Με το που φάνηκε το συνολικό δηλωθέν εισόδημα, το υπουργείο Οικονομικών αντιλήφθηκε πόσο λανθασμένη ήταν η πολιτική «επίθεσης» στα υψηλά εισοδήματα. Φορολογητέα ύλη 2 δισ. ευρώ χάθηκε μέσα στο 2016, ενώ τα 900.000.000 ευρώ τα απέκρυψαν οι αυτοαπασχολούμενοι.

Ετσι, τον Ιούνιο, με το που έγινε η αναθεώρηση των στόχων βάσει του Μεσοπρόθεσμου, εμφανίστηκε «τρύπα» 48.000.000 ευρώ στον φόρο εισοδήματος, τον Ιούλιο που βεβαιώθηκε η πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων η υστέρηση έφτασε στα 403.000.000 ευρώ και τον Αύγουστο υπήρξε νέα εκτόξευση στα 619.000.000 ευρώ. Τη Δευτέρα η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα έχει μια πρώτη εικόνα από την εισπραξιμότητα της 2ης δόσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και της 3ης δόσης του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων, η προθεσμία για την καταβολή των οποίων έληγε την Παρασκευή. Ολα δείχνουν ότι θα υπάρξει νέα υστέρηση, ενώ η «τρύπα» από τον φόρο εισοδήματος μέχρι το τέλος του έτους είναι πολύ πιθανό ότι θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.


ΔΥΟ ΒΑΣΙΚΕΣ «ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ»

Στροφή 180 μοιρών από το υπουργείο Οικονομικών

Η αρνητική αυτή εξέλιξη υποχρεώνει το οικονομικό επιτελείο να προχωρήσει σε δύο βασικές «προσαρμογές» στον σχεδιασμό του:

Πρώτον, να αναθεωρήσει τα μεγέθη του προϋπολογισμού του 2018. Η απώλεια του στόχου όσον αφορά τον φόρο εισοδήματος φέρνει απώλεια του στόχου και από τις εισπράξεις της άμεσης φορολογίας. Μέχρι τις 20 Νοεμβρίου που θα κατατεθεί ο προϋπολογισμός στη Βουλή (αύριο Δευτέρα κατατίθεται το προσχέδιο) το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να πείσει τους δανειστές ότι θα υπάρξουν άλλοι κωδικοί του προϋπολογισμού που θα υπεραποδώσουν σε σχέση με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις για την επόμενη χρονιά και ως εκ τούτου θα υπερκαλύψουν την υστέρηση στην άμεση φορολογία χωρίς να χρειαστούν νέα μέτρα. Η αναθεώρηση, προς τα κάτω, της εκτίμησης για την πορεία των εσόδων από την άμεση φορολογία το 2018, είναι πολύ πιθανό να αποτυπωθεί και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, Υπενθυμίζεται ότι στο Μεσοπρόθεσμο προβλέπονται εισπράξεις 21,453 δισ. ευρώ από την άμεση φορολογία για το 2018, όταν η φετινή χρονιά πολύ δύσκολα θα κλείσει πάνω από τα 20,5 δισ. ευρώ.

Δεύτερον, να επανεξετάσει το καθεστώς φορολόγησης ειδικά των αυτοαπασχολουμένων για την επόμενη χρονιά. Ολα δείχνουν ότι η τάση μείωσης των δηλωθέντων εισοδημάτων είναι μόνιμη και μάλιστα έχει εντεινόμενο ρυθμό. Με το άθροισμα των επιβαρύνσεων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές να ξεπερνά σε ορισμένες περιπτώσεις το 60%, το κίνητρο της φοροδιαφυγής έχει γίνει τεράστιο. Το ενδεχόμενο αλλαγών έχει αφήσει ανοιχτό ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών, ενώ μεταξύ των σεναρίων που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι η επαναφορά της αυτοτελούς φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων με αύξηση των συντελεστών για τους πολλούς που δηλώνουν τα λιγότερα και μείωση των βαρών γι’ αυτούς που δηλώνουν τα υψηλότερα εισοδήματα, σε μια προσπάθεια να αμβλυνθεί το κίνητρο απόκρυψης των εισοδημάτων.

Πηγή: Eλευθερία του Τύπου