Αν η συζήτηση περί «καθαρής» εξόδου αφορούσε το αν η Ελλάδα θα πάρει ένα νέο χρηματοδοτικό «πακέτο» προκειμένου να πορευτεί με κανονικότητα μετά τον Αύγουστο, αυτό το ενδεχόμενο πλέον δεν υφίσταται. Αυτά που διαρρέουν μπορεί να είναι η αποκαλούμενη «καθαρή» έξοδος, που έχει κάνει... σημαία το Μέγαρο Μαξίμου από το περασμένο καλοκαίρι; Προφανώς όχι.

Το ζητούμενο εξαρχής ήταν και παραμένει το πώς ακριβώς θα συνεχιστεί η «κάλυψη» της Ελλάδας από τον Σεπτέμβριο και μετά με έναν τέτοιον τρόπο που δεν θα δημιουργεί νομικά προβλήματα στον ESM, δεν θα φέρνει πολιτική αναταραχή στα κοινοβούλια Γερμανών, Ολλανδών, Φινλανδών και λοιπών Βορείων και θα καθησυχάζει τις αγορές.

Με απλά λόγια -όπως τα έχουν προ πολλού μεταφέρει αρμοδίως στην Αθήνα υψηλόβαθμες ευρωπαϊκές πηγές-, το πώς θα συνεχιστεί η «σφικτή» επιτήρηση της Ελλάδας, με ένα υβριδικό μοντέλο εποπτείας.  

Τα «αγκάθια»  

Ποιο είναι το βασικό στοιχείο που καθιστούσε εξαρχής προβληματική τη ρητορική της κυβέρνησης περί «καθαρής» εξόδου; Η Ελλάδα χρωστάει αυτήν τη στιγμή στους Ευρωπαίους 224 δισ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίσει κανείς τις δόσεις που μπορεί να πάρει έως το καλοκαίρι και θεωρητικά μπορεί να φτάσουν στα 18,4 δισ. ευρώ. Από το πρώτο μνημόνιο υπάρχει μια... εκκρεμότητα 52,9 δισ. ευρώ από τα διμερή δάνεια (GLF), ενώ στον λογαριασμό προστέθηκαν άλλα 130,9 δισ. ευρώ από τα δάνεια του δεύτερου μνημονίου (EFSF).

Όσο, δε, για το τρίτο μνημόνιο, οι έως τώρα δόσεις από τον ESM έχουν φτάσει αισίως στα 40,2 δισ. ευρώ. Τουτέστιν, τα λεφτά είναι πολλά για να αφήσουν οι δανειστές την Ελλάδα «χαλαρή». Το δεύτερο στοιχείο που πάει «πακέτο» με τα παραπάνω είναι ότι, με τα έως τώρα δεδομένα, αυτό το τεράστιο χρέος φτάνει μέχρι το πολύ μακρινό 2059! Συγκεκριμένα, η τελευταία «φωτογραφία» του ελληνικού χρέους δείχνει ότι η Ελλάδα θα ξοφλήσει τον ESM στις 20 Αυγούστου του 2059, με μια πληρωμή 1,1 δισ. ευρώ.

Και όλα αυτά χωρίς να λάβει κανείς υπόψη τις όποιες επιμηκύνσεις και τις νέες περιόδους χάριτος που θα αποφασίσουν οι Ευρωπαίοι προκειμένου να μην πνιγεί στα ρηχά η Ελλάδα μετά τον Αύγουστο. Το τρίτο στοιχείο είναι ότι, χωρίς κάποιου είδους προστατευτική «ομπρέλα», η ΕΚΤ θα άρει το waiver, τουτέστιν θα πάψει να δέχεται ως ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα από τις ελληνικές τράπεζες, εξού και ο συναγερμός από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ακριβότερο χρήμα για τις τράπεζες, σε μια περίοδο που θα πασχίζουν ακόμη να απαλλαγούν από το «βουνό» των 100 δισ. ευρώ των προβληματικών δανείων. Θυμίζουμε ότι η εξάρτηση από τον πανάκριβο ELA έχει περιοριστεί στα 22 δισ. ευρώ, από τα 89 δισ. ευρώ του καταστροφικού 2015 και, ακόμα κι αν δεχτεί κανείς ότι οι συνθήκες δεν είναι ίδιες, αναμφίβολα η πλήρης άρση των capital controls θα καθυστερήσει, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για την αύξηση των καταθέσεων, που παραμένουν 36,5 δισ. ευρώ χαμηλότερα από τον Δεκέμβριο του 2014. Και κάπως έτσι φτάνει η συζήτηση στα αδιάθετα 27,4 δισ. ευρώ που βρίσκονται στον «κουμπαρά» του ESM και, όπως όλα δείχνουν, θα χρησιμοποιηθούν ως «ομπρέλα». Όχι, φυσικά, άνευ όρων...

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2018