Ο συνυπολογισμός τού τυχόν τεκμαρτού εισοδήματος στο συνολικό ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα για τον προσδιορισμό των δικαιούχων σύνταξης ή επιδόματος ανασφάλιστων υπερηλίκων προβλέπεται από όλους τους νόμους που έχουν εφαρμοστεί, μέχρι σήμερα, διευκρινίζει ο Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ), με αφορμή δημοσιεύματα που αναφέρονται σε περικοπή προνοιακών επιδομάτων λόγω τεκμαρτού εισοδήματος.

Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΑ, «για περισσότερο από μία δεκαετία, τα εκάστοτε τεκμήρια διαβίωσης, γνωστά και κοινά για όλους, λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό των δικαιούχων σύνταξης και επιδόματος ανασφάλιστων υπερηλίκων. Για το θέμα αυτό έχει υπάρξει απόφαση του ΣτΕ, που αφορά σε υπόθεση του 2003 και ερμηνεύει τον σχετικό νόμο του 1982».

«Προκαλεί, ωστόσο, εντύπωση πως αποσιωπάται το γεγονός ότι το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο εφαρμόστηκε στην πράξη, είχε οδηγήσει σε μία μόνο χρονιά, το 2013, στον αποκλεισμό 33.800 ανασφάλιστων υπερηλίκων, οι οποίοι βρέθηκαν εκτός παροχής. Ειδικότερα, τον Δεκέμβρη του 2012, ο αριθμός των δικαιούχων της σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα ανερχόταν σε 62.711 άτομα, ενώ τον Δεκέμβρη του 2013 σε μόλις 28.885. Η συνολική δαπάνη μειώθηκε, αντίστοιχα, την ίδια περίοδο, κατά 138.315.000 ευρώ μέσα σε μόνο μία χρονιά, καθώς το 2012 καταβλήθηκαν 339.708.000 ευρώ για συντάξεις ανασφάλιστων υπερηλίκων, ενώ το 2013 καταβλήθηκαν 201.393.000 ευρώ. Αυτό, μάλιστα, συνέβη, ενώ στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016 προϋπολογιζόταν εξοικονόμηση 12 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως και 48 εκατομμυρίων στην τετραετία από τον «εξορθολογισμό» της σύνταξης των ανασφάλιστων ηλικιωμένων, η οποία θεσμοθετήθηκε το 2012» επισημαίνει ο ΟΠΕΚΑ.

Παράλληλα, σημειώνει ότι το νέο προστατευτικό καθεστώς για τους ανασφάλιστους υπερήλικες, «που προβλέπει χορήγηση επιδόματος ως προνοιακή παροχή, διαμορφώθηκε με τον νόμο 4387 του 2016, ο οποίος βελτίωσε σημαντικά τους όρους χορήγησής του σε σχέση με τον ν. 4093/2012». Σύμφωνα, μάλιστα, με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΑ, το 45% των νέων δικαιούχων, που λαμβάνουν σήμερα το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων του άρθρου 93 ν. 4387/2016, προέρχεται από τη μεγάλη δεξαμενή όσων αποκλείστηκαν με τον νόμο 4093 του 2012.

Σε αυτό το σημείο, ο ΟΠΕΚΑ τονίζει πως ο νόμος 4093 του 2012 προέβλεπε ως προϋπόθεση τα 20 έτη μόνιμης και νόμιμης διαμονής, πριν από την υποβολή της αίτησης, ενώ θεωρείτο ως απόλυτο κώλυμα, ανεξαρτήτως ποσού, η λήψη άλλης σύνταξης ή το δικαίωμα συνταξιοδότησης από άλλη πηγή. «Δηλαδή, όσοι λάμβαναν μία μικρή σύνταξη από άλλη πηγή κρίνονταν, αυτόματα και ανεξαρτήτως ποσού, απορριπτέοι. Αντίθετα, ο νόμος 4387 του 2016 ορίζει ως προϋπόθεση τα 15 έτη μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα, πριν από την υποβολή τής αίτησης. Αντίστοιχα, αντιμετώπισε ευνοϊκότερα όσους λαμβάνουν μία μικρή σύνταξη. Δεν τους αποκλείει αυτόματα, αλλά προβλέπει πως δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μετά την αφαίρεση της σύνταξης ή παροχής που λαμβάνουν από το επίδομα» συμπληρώνει ο ΟΠΕΚΑ.

Επιπροσθέτως, αποσαφηνίζει πως οι δικαιούχοι της σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα βαίνουν μειούμενοι από φυσικά αίτια και, σε καμία περίπτωση, από νέα μειωμένα εισοδηματικά κριτήρια.