Βάρος στη φύλαξη των συνόρων και στις κοινές δαπάνες άμυνας και χαμηλότερες χορηγήσεις για Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) δίνει το σχέδιο της Κομισιόν για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ (2021-2027) -τον πρώτο χωρίς την Βρετανία, κάτι που συνεπάγεται μεγαλύτερο . 

Οι πρώτες αντιδράσεις είναι ηχηρές: Η Γαλλία, οι αγρότες της οποίας βασίζονται στις ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις, χαρακτηρίζει «απαράδεκτες» τις περικοπές στην ΚΑΠ ενώ η Γερμανία, η οποία καλείται (εξαιτίας της αποχώρησης της Βρετανίας) να πληρώσει περίπου 12 δισ. ευρώ περισσότερα, εκφράζει επικρίσεις πως «χρειάζεται δίκαιη κατανομή των βαρών στα κράτη μέλη». 

Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, οι δαπάνες για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, τη μετανάστευση και το άσυλο σχεδόν τριπλασιάζονται, φτάνοντας τα 33 δισεκατομμύρια ευρώ από τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ του τρέχοντος προϋπολογισμού. Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα νέα κονδύλια θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν 10.000 συνοριοφύλακες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Συνόρων και Ακτοφυλακής ως το 2027.

Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, η Επιτροπή προτείνει αύξηση των επενδύσεων κατά 40%, δηλαδή χρηματοδότηση ύψους 4,8 δισ. ευρώ και τη δημιουργία ενός ταμείου άμυνας, ύψους 13 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα ποσά αυτά θα συμπληρώνουν τις εθνικές δαπάνες για την έρευνα και την ανάπτυξη σε αυτούς τους τομείς. Επιπλέον, προτείνονται επενδύσεις ύψους 6,5 δισ. ευρώ για τη λεγόμενη «στρατιωτική κινητικότητα» στην ΕΕ.

Στην έρευνα και την καινοτομία η Επιτροπή προτείνει αύξηση των επενδύσεων κατά 50% και χρηματοδότηση ύψους 100 δισ. ευρώ. Τα ποσά αυτά θα διατεθούν για τα προγράμματα Horizon Europe και Ευρατόμ.

Έξαλλου, η Επιτροπή προτείνει εννεαπλάσια αύξηση των επενδύσεων σε ψηφιακό μετασχηματισμό και δίκτυα, με χρηματοδότηση που θα φτάνει τα 12 δισ. ευρώ.

Επίσης, προτείνεται ο υπερδιπλασιασμός των προγραμμάτων για τους νέους, όπως το ERASMUS+, με 30 δισ. ευρώ και για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης με 1,3 δισ. ευρώ.

Τέλος, προτείνεται η ενίσχυση της χρηματοδότησης της εξωτερικής δράσης κατά 26%, η οποία θα φτάσει τα 120 δισεκατομμύρια ευρώ, με ιδιαίτερη έμφαση στη «γειτονιά» της Ευρώπης και τη διατήρηση ενός ειδικού αποθεματικού για την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων, όπως π.χ. της μετανάστευσης. Για να συμπληρώσει, τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στον τομέα της άμυνας, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού μέσου για την ειρήνη εκτός προϋπολογισμού, ύψους 10,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να ενισχυθεί η ενδεχόμενη κοινή συμμετοχή σε τρίτες χώρες.

Πρώτες αντιδράσεις από Γαλλία και Γερμανία

Η γαλλική κυβέρνηση χαρακτήρισε «απαράδεκτη» την για την ΚΑΠ, με πρόβλεψη μείωσης περίπου 5% των πόρων. «Μια τέτοια δραστική, μαζική και τυφλή μείωση είναι απλούστατα αδιανόητη" για τον υπουργό Γεωργίας Στεφάν Τραβέρ και "η Γαλλία δεν μπορεί να δεχτεί καμία μείωση στο εισόδημα των αγροτών» τόνισε σε ανακοίνωσή του το γαλλικό υπουργείο Γεωργίας.

Το υπουργείο προσέθεσε ότι η μείωση του προϋπολογισμού θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών καθώς επηρεάζει επικίνδυνα το εισόδημα των αγροτών, για τους οποίους οι άμεσες ενισχύσεις συνιστούν ένα «ουσιαστικό δίχτυ ασφαλείας».

Από την πλευρά της Γερμανίας, το Βερολίνο στέκεται ιδιαίτερα στη διαφαινόμενη «τσουχτερή» αύξηση της συμβολής του στα κοινοτικά ταμεία, η οποία κυμαίνεται στα 12 δισ. ευρώ. 

«Είμαστε διατεθειμένοι να αναλάβουμε την ευθύνη για ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο μέρος αυτής της ενίσχυσης είναι και η δικαίη κατανομή των βαρών σε όλα τα κράτη-μέλη» ανέφεραν οι Γερμανοί υπουργοί Οικονομικών και Εξωτερικών Όλαφ Σολτς και Χάικο Μας. 

«Η πρόταση της Κομισιόν θα οδηγούσε σε έντονη αύξηση της γερμανικής επιβάρυνσης» σημείωσαν.