H τεχνολογία, με τα θετικά και τα αρνητικά της, έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητα της ναυτιλίας. Ενώ από τη μια πλευρά ο
κλάδος κατέβαλε ήδη εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε ζημιές από τις κυβερνοεπιθέσεις, από την άλλη τα ναυτιλιακά start-ups έχουν προσελκύσει πάνω από 3,3 δισ. δολ. επενδύσεις, υποσχόμενα να μεταλλάξουν τον κλάδο. Τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα επιθέσεων στα λογισμικά συστήματα κατεγράφησαν στον ναυλομεσιτικό οίκο Clarksons και στη ναυτιλιακή Maersk. Ήταν οι τελευταίες ημέρες του Νοεμβρίου του 2017, όταν ο μεγαλύτερος ναυλομεσιτικός οίκος του κόσμου, ο βρετανικός Clarksons, ανακοίνωσε ότι υπέστη επίθεση από hackers και έχουν υποστεί πιθανόν παραβίαση τα ηλεκτρονικά συστήματά του. Το επεισόδιο αυτό ήρθε να προστεθεί σε άλλο παλαιότερο, όπως αυτό που αντιμετώπισε η ναυτιλιακή εταιρεία Maersk, η οποία δέχθηκε τον Ιούνιο του 2017 κυβερνοεπίθεση που εκτιμάται ότι της κόστισε συνολικά 300 εκατ. δολ. Οι κυβερνοεπιθέσεις τείνουν να γίνουν πλέον καθημερινό φαινόμενο και στη ναυτιλία.

Καθώς η τεχνολογία εισχωρεί σταδιακά σε όλους τους τομείς της οικονομίας, η ναυτιλία εξαρτάται όλο και περισσότερο από αυτήν. Αλλά αυτή η εξάρτηση καθιστά τις ναυτιλιακές εταιρείες πιο ευάλωτες. Οι κυβερνοεπιθέσεις παρουσιάζουν έναν αυξανόμενο κίνδυνο για την ασφάλεια των πλοίων και των πληρωμάτων. Το 2017, οι κακόβουλες επιθέσεις σε συστήματα λογισμικού κόστισαν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Σε έναν όλο και περισσότερο ψηφιακά συνδεόμενο κόσμο, η προστασία των ψηφιακών δε- δομένων και των συστημάτων τεχνολογίας έχει καταστεί προτεραιότητα. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η διεθνής ναυτιλιακή οργάνωση BIMCO και ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) εξέδωσαν πρόσφατα κατευθυντήριες γραμμές που στόχο έχουν να βοηθήσουν τις εταιρείες να προστατευθούν από κυβερνοεπιθέσεις.

ΠΛΟΙΑ-DRONES

Αλλά και για τον εκκολαπτόμενο κλάδο της αυτόνομης ναυτιλίας (του πλοίου-drone, όπως κάποιοι επιγραμματικά αποκαλούν τη νέα αυτή τάση) η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο είναι πρωταρχικής σημασίας. Παρά το γεγονός ότι ο τομέας αυτός βρίσκεται ακόμη σε εμβρυικό στάδιο, εντούτοις απαιτείται προσεκτική εξέταση των κινδύνων και των τρωτών σημείων, ώστε να εξασφαλιστεί η ασφαλής και φιλική προς το περιβάλλον λειτουργία των αυτόνομων πλοίων, προειδοποιούν οι ειδικοί.

Ο αυτοματισμός στη ναυτιλία, ο τηλεχειρισμός των πλοίων, ακόμα και η ανάπτυξη μη επανδρωμένων πλοίων είναι μια τεράστια πρόκληση για τη σύγχρονη ναυτιλία. Η ανάπτυξη αυτόνομων πλοίων είναι, ωστόσο, ένα πολύ περίπλοκο ζήτημα με πιθανές επιπτώσεις στην κοινωνία, στην ασφάλεια ναυσιπλοΐας, στη ναυτική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, και στο περιβάλλον, καθώς και συνέπειες στην αλληλεπίδραση πλοίων με λιμένες, στην παροχή υπηρεσιών πλοήγησης, στην αντιμετώπιση των ατυχημάτων, στα ζητήματα ευθύνης και στην κατάρτιση των ναυτικών, οι οποίες δύσκολα μπορούν να γίνουν κατανοητές στην παρούσα φάση. Εκτός από τις τεχνολογικές προκλήσεις που θα πρέπει να ξεπεραστούν, είναι επίσης ση- μαντικό να εξεταστούν οι νομικές συνέπειες της χρήσης αυτόνομων και μη επανδρωμένων πλοίων, επισημαίνει στην ετήσια έκθεσή της η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ). Το νομικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργεί η ναυτιλία έχει σταδιακά αναπτυχθεί και τελειοποιηθεί κατά τη διάρκεια των αιώνων. Συνεπώς, η εισαγωγή μη επανδρωμένων πλοίων απαιτεί εκτεταμένη και πλήρη αναθεώρηση της παγκόσμιας, περιφερειακής και εθνικής νομοθεσίας.