Από τα πιο κομβικά φαίνεται να είναι το σημερινό Eurogroup και αυτό όχι γιατί κρίνεται το μέλλον της χώρας (σκηνές που είδαμε πολλές φορές στο παρελθόν) αλλά γιατί – αν και η Ελλάδα δεν θα είναι το «κυρίως πιάτο» στο μενού – οι υποσχέσεις του Έλληνα πρωθυπουργού πριν σχεδόν δύο μήνες στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης θα… βαθμολογηθούν σήμερα από τους Ευρωπαίους εταίρους και θα μάθουμε αν προβιβάστηκαν ή κόπηκαν στην ίδια «τάξη».

Φυσικά, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, είναι εκείνος που θα παραστεί και θα εισπράξει τις πρώτες αντιδράσεις των ομολόγων του σχετικά με το αίτημα να μην περικοπούν οι συντάξεις ή οι υπόλοιπες εξαγγελίες. Μάλιστα όπως είναι γνωστό αν και η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα της συνόδου, το θέμα θα βρεθεί στο τραπέζι, στο πλαίσιο της εξέτασης των προσχεδίων προϋπολογισμού που κατέθεσαν τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το 2019, ενώ οι τελικές αποφάσεις αναμένοντα από τις 19 Νοεμβρίου έως τις 3 Δεκεμβρίου. «Το Eurogroup θα εξετάσει την πορεία της εν εξελίξει αξιολόγησης των προσχεδίων προϋπολογισμού των κρατών-μελών της ευρωζώνης για το 2019», αναφέρεται στην ατζέντα της σημερινής συνεδρίασης.

Να σημειωθεί πως η σημερινή συζήτηση στο Eurogroup μπορεί να είναι αναγνωριστικού χαρακτήρα, όμως αποκτά αυξημένη βαρύτητα, μετά τα μηνύματα ανησυχίας που έφθασαν τις τελευταίες ημέρες από κύκλους των δανειστών σχετικά με την εντεινόμενη κυβερνητική παροχολογία, τη μεταρρυθμιστική απραξία, αλλά και τον κίνδυνο να σκληρύνει η στάση της Γερμανίας μετά τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις και την αποδυνάμωση της καγκελαρίου Μέρκελ.
Πιο συγκεκριμένα η ατζέντα του Συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών συμπεριλαμβάνει τη συζήτηση επί των σχεδίων που έχουν υποβάλει τα κράτη- μέλη στην Κομισιόν, ωστόσο μόνο και μόνο ότι προβλέπεται ρητώς η εξέταση ειδικά του “σημειώματος” που έστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη Ρώμη, καθιστά αμφίβολη την επί της ουσίας συζήτηση για οποιονδήποτε άλλο Προϋπολογισμό.

Ένα επιπλέον στοιχείο, που κρατά χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών, είναι ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζεται ως ειδική περίπτωση, λόγω του ότι η ελληνική κυβέρνηση “καίγεται” για το θέμα των συντάξεων. Οι διαβουλεύσεις είναι όντως πυκνές, υπάρχει ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ των δύο πλευρών, ωστόσο ο ελληνικός φάκελος έχει ακόμα δρόμο, όπως αναφέρουν πηγές κοντά στη διαδικασία. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι η Αθήνα δείχνει να πιέζει για ξεκαθάρισμα του ζητήματος στο έκτακτο Eurogroup, πριν από την κατάθεση του Προϋπολογισμού στη Βουλή στις 21 του μήνα, ωστόσο αυτό κάθε άλλο παρά βέβαιο είναι.

Με αυτά τα δεδομένα, στην καλλίτερη περίπτωση η ελληνική πλευρά θέλει να έχει έστω ατύπως μια συμφωνία για το σχέδιο που θα πάει στη Βουλή. Ωστόσο, παρά το ότι κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι η διαφορά που υπάρχει για το πλεόνασμα, όχι μόνο θα γεφυρωθεί, αλλά τελικά θα προκύψει κι επιπλέον δημοσιονομικός χώρος, στο ευρωπαϊκό στρατόπεδο τηρούν διπλωματική σιγή ασυρμάτου.

Αυτό που υπάρχει επί του παρόντος στο τραπέζι είναι μια διαφορά περίπου 300 εκατ. Ευρώ, η οποία καθιστά απαγορευτική μια συμφωνία- πακέτο, που θα περιλαμβάνει δηλαδή και τη διάσωση των συντάξεων και τις εξαγγελίες της ΔΕΘ. Επισήμως, η ελληνική πλευρά αρνείται να μπει στη συζήτηση για το ποια ή ποιες από αυτές τις εξαγγελίες θα αναβληθούν ή θα “σπάσουν” σε περισσότερα έτη, ωστόσο αν η απόκλιση με τους Ευρωπαίους παραμείνει, τότε είτε η κυβέρνηση θα επιλέξει τι θα κρατήσει στην άκρη είτε θα νομοθετήσει μονομερώς, επιλογή η οποία επί του παρόντος δεν είναι η βασική.

Αυτήν την εβδομάδα, θα πάνε στη Βουλή οι διατάξεις για τα αναδρομικά των ειδικών μισθολογίων, τα οποία είναι δημοσιονομικά αδιάφορα, καθώς το κόστος καλύπτεται από το φετινό πλεόνασμα. Ωστόσο, έχει προγραμματιστεί και το νομοσχέδιο για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, που σύμφωνα με την κυβέρνηση θα επιβαρύνει τον Προϋπολογισμό του 2019 με 177 εκατ. Ευρώ. Αν οι εν λόγω διατάξεις φτάσουν στη Βουλή, τότε αυτομάτως το παζάρι περιορίζεται στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά, που έχει κόστος 263 εκατ. Ευρώ, στην επιδότηση ενοικίου (200 εκατ. Ευρώ) και στην επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών νέων μισθωτών (103 εκατ. Ευρώ), η οποία είναι προϋπόθεση για την κατάργηση του υποκατώτατου μισθού.

Ποιοι είναι οι στόχοι του Ευκλείδη Τσακαλώτου:

  1. Να πείσει τους ομολόγους του στην ευρωζώνη ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 θα φθάσει το 3,6% του ΑΕΠ (πάνω από τον στόχο του 3,5%) χωρίς να μειωθούν οι συντάξεις και με πλήρη εφαρμογή του πακέτου Τσίπρα. Όπως ανέφερε προχθές το protothema.gr, οι τεχνοκράτες των ευρωπαϊκών θεσμών εξακολουθούν να εντοπίζουν «τρύπα» τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2019, εάν δεν θιγούν οι συντάξεις και εάν εφαρμοστούν οι εξαγγελίες της Θεσσαλονίκης, συνολικού ύψους 765 εκατ. ευρώ. Για να διασωθούν οι συντάξεις, η κυβέρνηση θα πρέπει να θυσιάσει κάποια από τα θετικά μέτρα. Πρώτο στη λίστα φιγουράρει το μέτρο με το μεγαλύτερο δημοσιονομικό κόστος: η μεστοσταθμική μείωση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) κατά 10% το 2019, με συνολικό κόστος 230 εκατ. ευρώ.
  2. Να κάνει «μασάζ» στους Ευρωπαίους, ώστε οι τελικές αποφάσεις για το θέμα των συντάξεων να ληφθούν στο έκτακτο Eurogroup της 19ης Νοεμβρίου και να μην παραταθεί η αγωνία έως τη συνεδρίαση της 3ης Δεκεμβρίου. Η κυβέρνηση βιάζεται, ελπίζοντας να αποφύγει τη μείωση των συντάξεων και να μπορέσει να καταθέσει το τελικό σχέδιο προϋπολογισμού του 2019 στις 21 Νοεμβρίου στη Βουλή χωρίς το επώδυνο μέτρο. Εντούτοις, ευρωπαϊκές πηγές εκφράζουν σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσο θα μπορέσουν να ληφθούν οριστικές αποφάσεις πριν από τις 3 Δεκεμβρίου. Ένας από τους λόγους είναι ότι οι τεχνοκράτες των δανειστών προβληματίστηκαν από τα σημάδια φορολογικής κόπωσης, τα οποία εντόπισαν στα στοιχεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού για το μήνα Σεπτέμβριο, και θέλουν να έχουν στα χέρια τους όσο το δυνατόν πιο πρόσφατα στοιχεία, προτού καταλήξουν στις προβλέψεις τους για τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς. Οι προβλέψεις αυτές θα αποτυπωθούν στην αξιολόγηση των προσχεδίων προϋπολογισμού των χωρών της ευρωζώνης από την Κομισιόν και στην πρώτη έκθεση της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας για την Ελλάδα. Τα έγγραφα αυτά εκτιμάται ότι θα παρουσιαστούν γύρω στις 20 Νοεμβρίου.

Το μήνυμα των δανειστών ότι «όλα είναι ανοιχτά» στο θέμα των συντάξεων και του πακέτου Τσίπρα φαίνεται πως ελήφθη, έστω και καθυστερημένα, από την κυβέρνηση, εάν κρίνει κανείς από τις χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών Αλέξη Χαρίτση στη Realnews. Ερωτηθείς εάν θα καταργηθεί ή θα αναβληθεί με αστερίσκους η μείωση των συντάξεων, ο κ. Χαρίτσης ανέφερε απλώς ότι η δεύτερη εκδοχή δεν είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης και ότι περιμένει σύντομα θετική έκβαση, ενώ για τις εξαγγελίες της Θεσσαλονίκης αρκέστηκε να πει πως το κρίσιμο είναι να υλοποιηθούν απρόσκοπτα.