Ένα υψηλής ποιότητας οπτικοακουστικό θέαμα με βάση τα αθάνατα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και τα άγνωστα ποιητικά του κείμενα που για πρώτη φορά ακούγονται στη σκηνή, παρουσιάζει ο σκηνοθέτης Γιώργος Βάλαρης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών αναβιώνοντας την θρυλική «Όμορφη Πόλη» του 1962.
Πρόκειται για μια σύγχρονη σπονδυλωτή λαϊκή τραγωδία, ωδή στον μεγάλο μας συνθέτη που κερδίζει το στοίχημα να ταξιδέψει το κοινό με σύγχρονα μέσα στις παλιές καλές αλλά και πολύ πονεμένες εποχές της Ελλάδας μέσα από όλο το εύρος της ζωής και του έργου του Μίκη.
Ο Κώστας Καζάκος και η Λήδα Πρωτοψάλτη κοιτώντας προς τα πίσω την Ελλάδα σηματοδοτούν τον πόνο της ξενιτιάς και του πολέμου. Οι νεώτεροι μιλούν για τον έρωτα, την επανάσταση και τη χαρά της ζωής. «Δεν φοβάμαι τίποτα, παρά μόνο εσένα έρωτα, που θέλεις να ορίζεις τη ζωή μου» λέει ο Γιώργος Κιμούλης δίνοντας το έναυσμα για τις εξαίσιες ερωτικές μελωδίες με τις οποίες ξεκινάει το έργο.
«Αν θυμηθείς το όνειρό μου», «Αστέρι μου φεγγάρι μου», «Καημός» ενώνονται μαγικά με τις φωνές του Γιάννη Κότσιρα, του Δημήτρη Μπάση και της Σαλίνας Γαβαλά μαζί με τη Λαϊκή Ορχήστρα «ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ». Ακολουθεί η ενότητα για την ξενιτιά με τις γυναίκες του έργου να παίρνουν τη σκυτάλη. Λήδα Πρωτοψάλτη, Πέγκυ Σταθακοπούλου και Ελισάβετ Μουτάφη υποδύονται τη Μάνα που περιμένει το γιό της να γυρίσει από τα ξένα. Ένα ελαφρύ σφύξιμο στο στομάχι και μια μικρή ενόχληση στην αναπνοή, σιγά σιγά ανεβαίνουν προς τα μάτια. Το δρόμο της συγκίνησης ανοίγει η «Δραπετσώνα», που για πολλούς αποτελεί τον Εθνικό Ύμνο της σύγχρονης Ελλάδας με το στίχο «Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου» να δημιουργεί τους πρώτους αναστεναγμούς.
Στο άκουσμα του τραγουδιού «Φεγγάρι μάγια μου κανες» που λέει «Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί να πάει στη μάνα υπομονή» το θέατρο αρχίζει να πάλλεται. Η φωνή του Δημήτρη Μπάση τρυπάει τα αυτιά του θεατή. Κάποιοι προς στιγμήν θεωρούν πως αυτή είναι ίσως η πιο δυνατή στιγμή της παράστασης, αλλά βιάζονται, γιατί το τραγούδι «Βράχο – Βράχο τον καημό μου τον μετράω και πονώ» που ερμηνεύει απανωτά ο Μπάσης, με συγκλονιστικό τρόπο, δημιουργεί σεισμό. Η κατάμεστη αίθουσα σείεται από ασταμάτητα χειροκροτήματα. Τα πρώτα δάκρυα αρχίζουν να κυλούν στα μάτια όλων. Η δύναμη της Τέχνης και η απίθανη σκηνοθεσία του Βάλαρη ξυπνάει στον καθένα τους μεγαλύτερούς πόνους του.
Μετά σκοτάδι και μετάβαση στα τραγούδια του θανάτου. «Πέντε στρατιώτες», «Μέρα Μαγιού μου μίσεψες», προετοιμάζουν το τραγούδι του νεκρού αδελφού «Ένα δειλινό», με την Γιώτα Νέγκα να βάφει όλους τους τοίχους του Μεγάρου με το όνομά της. Αυτή ναι, ίσως ήταν η πιο δυνατή στιγμή της παράστασης μέχρι φυσικά να έρθει το Άξιον Εστί στο δεύτερο μέρος. «Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ», «Ένα το χελιδόνι» και «Της αγάπης αίματα» ξυπνούν στον Έλληνα θεατή όλα τα επαναστατικά του ένστικτα. Όλοι πια κοινό και καλλιτέχνες γίνονται ένα. Η παράσταση παίρνει τη μορφή μιας γιορτής από αυτές που ζεις λίγες φορές στη ζωή σου.
Όμως ακόμα δεν έχει έρθει η πιο δυνατή στιγμή του έργου. Είναι τώρα. «Είμαστε δυο, είμαστε τρεις, είμαστε χίλιοι δεκατρείς» λέει παλλόμενη η Σαλίνα Γαβαλά και κάνει χώρο στον Δημήτρη Μπάση για τους στίχους εκείνους του Γιάννη Ρίτσου, που χάρισαν στον Μίκη το πιο κορυφαίο ίσως έργο του στον τομέα της έντεχνης λαϊκής μουσικής. «Σώπα όπου να ναι θα σημάνουν οι καμπάνες. Αυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας. Δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει». Τα εισιτήρια έχουν όλα εξαντληθεί για όλες τις παράστασεις και όχι τυχαία.
