Η κόντρα Τσίπρα-Βαρουφάκη με φόντο μια Εξεταστική
Οι σφοδρές αντιπαραθέσεις που έχουν ξεσπάσει για το τι ακριβώς έγινε το 2015 και η δέσµευση Μητσοτάκη για απόδοση ευθυνών για τα capital controls και το περίφηµο plan Β
Ανδρεας Παπαδοπουλος
Σκηνές από το µέλλον, ενδεχοµένως και από τις αίθουσες των δικαστηρίων, µιας και ο πρόεδρος της Ν.∆. έχει δεσµευτεί ότι θα κάνει Εξεταστική για τα capital controls και το περίφηµο plan B, θυµίζουν οι σφοδρές αντιπαραθέσεις που έχουν ξεσπάσει τις τελευταίες ηµέρες µεταξύ του Αλ. Τσίπρα και του Γ. Βαρουφάκη. Αφορµή τα όσα έγιναν το πρώτο εξάµηνο του 2015, τα οποία οδήγησαν στo κλείσιµο των τραπεζών και στον περιορισµό των αναλήψεων. Τα προαναφερθέντα επέφεραν ένα τεράστιο κόστος στην ελληνική οικονοµία, το οποίο υπολογίζεται ότι φτάνει περίπου τα 100 δισ. ευρώ. Η περίοδος εκείνη κρύβει έντονο παρασκήνιο και υπόγειες συγκρούσεις, ιδίως σε ό,τι αφορά τα σενάρια εξόδου από το ευρώ, την τύπωση παράλληλου νοµίσµατος και την έφοδο στο Νοµισµατοκοπείο της Αθήνας. Μιλάµε, πάντα, για ενέργειες που δεν ήταν γνωστές στην πλειονότητα των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και γίνονταν µε άκρα µυστικότητα και µε τη συµµετοχή κυρίως εξωθεσµικών παραγόντων. Τα «Π» είχαν αποκαλύψει ότι µια οµάδα ανθρώπων, µεταξύ αυτών ο µετέπειτα υπουργός Οικονοµίας ∆. Παπαδηµητρίου, η Ελ. Παναρίτη και ο οικονοµολόγος Τζέιµς Γκαλµπρέιθ, βεβαίως, που υπό τις οδηγίες του κ. Βαρουφάκη, από τον Φεβρουάριο του 2014 προετοίµαζε το περίφηµο plan Β. Ουσιαστικά, η οµάδα του Ινστιτούτου Levy δούλευε για τη δηµιουργία ενός παράλληλου χρηµατοπιστωτικού συστήµατος, µέσα από την έκδοση κρατικών οµολόγων χωρίς την πληρωµή τόκων.
Τις αποκαλύψεις των «Π» επιβεβαιώνει πλήρως ο κ. Γκαλµπρέιθ στο βιβλίο που εξέδωσε υπό τον τίτλο «Καλώς όρισες στη µαρτυρική αρένα» (Εκδόσεις Πατάκη). «Προβλέποντας ακριβώς αυτή την κατάληξη, ο Γ. Βαρουφάκης µού είχε ζητήσει στα τέλη Μαρτίου να αρχίσω την προετοιµασία του σχεδίου Β -ή “σχεδίου Χ”, όπως το ονοµάζαµε-, µιας συνοπτικής περιγραφής του τι θα κάναµε, εάν ναυαγούσαν οι διαπραγµατεύσεις και η Ελλάδα εξαναγκαζόταν να βγει από το ευρώ. Αυτό και έκανα επί σχεδόν έξι εβδοµάδες, στηριζόµενος σε οικονοµική και νοµική βοήθεια και κάποια ελάχιστη εµπειρική γνώση από ντόπιους», σηµειώνει ο τότε συνεργάτης του κ. Βαρουφάκη. Και προσθέτει σε άλλο σηµείο του βιβλίου: «Ανάµεσα στα ζητήµατα που εξετάσαµε ήταν οι έλεγχοι κεφαλαίων, οι υποσχετικές (scrip) ή παράλληλο νόµισµα και η πλήρης έξοδος από την ευρωζώνη. Ανάµεσα στις δυσκολίες που συζητήσαµε ήταν το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε χιλιάδες λιµάνια εισόδου και εξόδου -κάθε µαρίνα της χώρας-, το ζήτηµα πώς θα διανέµονταν οι υποσχετικές και σε ποιους, ηλεκτρονικά ή σε χαρτί, το πρόβληµα της εκτύπωσης χαρτονοµισµάτων, το ερώτηµα πόσο θα διαρκούσαν τα αποθέµατα καυσίµων, η ασφάλεια καταστηµάτων και σούπερ µάρκετ και κατά πόσο έπρεπε να πληρωθούν οι φαρµακευτικές εταιρείες. Σκεφτόµασταν πώς λειτουργούν οι συντάξεις, πώς χρησιµοποιούνται τα ΑΤΜ, κατά πόσο µπορούσες να εξηγήσεις στον ελληνικό λαό τα IOU και αν µπορούσες να εκδώσεις IOU και κατόπιν, τελικά, να µην αποχωρήσεις από το ευρώ».
Σθεναρή αντίδραση
Οι ενέργειες αυτές προσέκρουσαν εντέλει στη σθεναρή αντίσταση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Γ. Στουρνάρα, του Πτ∆, Πρ. Παυλόπουλου, αλλά και κάποιων υψηλόβαθµων παραγόντων του κυβερνώντος κόµµατος. Απολύτως διασταυρωµένες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Στουρνάρας διαδραµάτισε σηµαίνοντα ρόλο στην αποτροπή της εξόδου της χώρας από το ευρώ. Τα καµπανάκια της ανησυχίας ηχούσαν στην ΤτΕ σχεδόν από τις πρώτες µέρες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Στουρνάρας εξασφάλισε τρόπους να πληρώσει η κυβέρνηση το ∆ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο. Ακολούθως, όταν διαπίστωσε ότι τα πράγµατα οδεύουν προς τα βράχια, έστειλε διαδοχικές επιστολές στον πρωθυπουργό και ενηµέρωσε τους κυρίους ∆ραγασάκη και Τσακαλώτο για το ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την οικονοµία στην περίπτωση της εξόδου από το ευρώ. Οταν φούντωσαν οι πληροφορίες για παράλληλο νόµισµα, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος συγκάλεσε ειδική σύσκεψη µε τη συµµετοχή συνταγµατολόγων, όπως ο Π. Πικραµµένος και ο Ν. Αλιβιζάτος, για το αν είναι συνταγµατικά εφικτό να επιβληθεί το παράλληλο νόµισµα. Παραλλήλως, είχε συνεχή επικοινωνία µε τον Πτ∆, τον οποίο ενηµέρωνε για τις κινήσεις της κυβέρνησης και την προετοιµασία παράλληλου νοµίσµατος. Ο κ. Στουρνάρας είχε ζητήσει από τον κ. Παυλόπουλο να µην υπογράψει µια τέτοια απόφαση, µε τον τελευταίο να τον διαβεβαιώνει ότι είναι νοµικός, ότι καταλαβαίνει απολύτως την ανησυχία του και ότι δεν είναι διατεθειµένος να αφήσει τη χώρα να βγει εκτός ευρωζώνης. Κύκλοι της ΤτΕ σηµειώνουν ότι το διάστηµα εκείνο ο κ. Παυλόπουλος έπαιξε πολύ θετικό ρόλο σε σχέση µε την αποτροπή της εξόδου της χώρας από το ευρώ. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι υπήρχε ενηµέρωση από τον κ. Χουλιαράκη πως, ακόµα και µετά τη φυγή του κ. Βαρουφάκη από την κυβέρνηση, συνέχιζαν στο Μαξίµου να σκέφτονται το παράλληλο νόµισµα. Ο κ. Στουρνάρας, πάντως, ακόµα και όταν επιβλήθηκαν τα capital controls είχε ενεργοποιήσει τον ELA, τον µηχανισµό έκτακτης παροχής ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες.
«Πυροβολεί»
Ακριβώς τέσσερα χρόνια µετά από εκείνο το θερµό καλοκαίρι, όλοι αναζητούν επακριβώς τι προετοίµαζε ο Γ. Βαρουφάκης και αν ακολουθούσε κατά γράµµα ή όχι τις εντολές του πρωθυπουργού. Ο Αλ. Τσίπρας, µε αφορµή τα δηµοσιεύµατα της εποχής αλλά και τις καταγγελίες των κοµµάτων της αντιπολίτευσης, είχε παράσχει στα τέλη Ιουλίου 2015 πλήρη κάλυψη στον κ. Βαρουφάκη, αναφέροντας ότι ο ίδιος του είχε ζητήσει να εκπονήσει σχέδιο διαχείρισης έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση που οι δανειστές οδηγήσουν τη χώρα µας στο Grexit. «Σχέδια εξόδου από το ευρώ δεν είχαµε και δεν επεξεργαστήκαµε. Σχέδιο εκτάκτου ανάγκης είχαµε και οφείλαµε να έχουµε. Φυσικά και εγώ έδωσα την εντολή. Θα ήµουν αφελής και επικίνδυνος αν δεν το είχα κάνει», σηµείωνε ο πρωθυπουργός.
Εσχάτως, ο πρώην υπ. Οικονοµικών έχει πάρει το όπλο του και «πυροβολεί» κατά ριπάς τον πρωθυπουργό, δηλώνοντας, µάλιστα, πως έχει στο αρχείο του ηχογραφηµένες και τις συνοµιλίες που έκανε το διάστηµα εκείνο µε τον κ. Τσίπρα! Είναι χαρακτηριστικό ότι απέδωσε στον στενό συνεργάτη του πρωθυπουργού Αλ. Φλαµπουράρη και όχι στον Π. Λαφαζάνη, όπως πολλοί θεωρούσαν, τις σκέψεις που υπήρχαν για έφοδο στο νοµισµατοκοπείο και τύπωση νοµίσµατος.
Η συζήτηση για το 2015 έρχεται και πάλι στην επιφάνεια, αφενός γιατί ο κ. Βαρουφάκης είναι από τους πρωταγωνιστές της προεκλογικής περιόδου, µιας και το ΜέΡΑ 25 διεκδικεί την είσοδό του στη Βουλή, αφετέρου γιατί ο κ. Μητσοτάκης έχει δεσµευτεί δηµοσίως ότι η πρώτη Εξεταστική που θα κάνει στην περίπτωση που γίνει πρωθυπουργός είναι αυτή για τα όσα συνέβησαν από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούλιο του 2015 σε οικονοµικό επίπεδο.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 29/6/2019
Τις αποκαλύψεις των «Π» επιβεβαιώνει πλήρως ο κ. Γκαλµπρέιθ στο βιβλίο που εξέδωσε υπό τον τίτλο «Καλώς όρισες στη µαρτυρική αρένα» (Εκδόσεις Πατάκη). «Προβλέποντας ακριβώς αυτή την κατάληξη, ο Γ. Βαρουφάκης µού είχε ζητήσει στα τέλη Μαρτίου να αρχίσω την προετοιµασία του σχεδίου Β -ή “σχεδίου Χ”, όπως το ονοµάζαµε-, µιας συνοπτικής περιγραφής του τι θα κάναµε, εάν ναυαγούσαν οι διαπραγµατεύσεις και η Ελλάδα εξαναγκαζόταν να βγει από το ευρώ. Αυτό και έκανα επί σχεδόν έξι εβδοµάδες, στηριζόµενος σε οικονοµική και νοµική βοήθεια και κάποια ελάχιστη εµπειρική γνώση από ντόπιους», σηµειώνει ο τότε συνεργάτης του κ. Βαρουφάκη. Και προσθέτει σε άλλο σηµείο του βιβλίου: «Ανάµεσα στα ζητήµατα που εξετάσαµε ήταν οι έλεγχοι κεφαλαίων, οι υποσχετικές (scrip) ή παράλληλο νόµισµα και η πλήρης έξοδος από την ευρωζώνη. Ανάµεσα στις δυσκολίες που συζητήσαµε ήταν το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε χιλιάδες λιµάνια εισόδου και εξόδου -κάθε µαρίνα της χώρας-, το ζήτηµα πώς θα διανέµονταν οι υποσχετικές και σε ποιους, ηλεκτρονικά ή σε χαρτί, το πρόβληµα της εκτύπωσης χαρτονοµισµάτων, το ερώτηµα πόσο θα διαρκούσαν τα αποθέµατα καυσίµων, η ασφάλεια καταστηµάτων και σούπερ µάρκετ και κατά πόσο έπρεπε να πληρωθούν οι φαρµακευτικές εταιρείες. Σκεφτόµασταν πώς λειτουργούν οι συντάξεις, πώς χρησιµοποιούνται τα ΑΤΜ, κατά πόσο µπορούσες να εξηγήσεις στον ελληνικό λαό τα IOU και αν µπορούσες να εκδώσεις IOU και κατόπιν, τελικά, να µην αποχωρήσεις από το ευρώ».
Σθεναρή αντίδραση
Οι ενέργειες αυτές προσέκρουσαν εντέλει στη σθεναρή αντίσταση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Γ. Στουρνάρα, του Πτ∆, Πρ. Παυλόπουλου, αλλά και κάποιων υψηλόβαθµων παραγόντων του κυβερνώντος κόµµατος. Απολύτως διασταυρωµένες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Στουρνάρας διαδραµάτισε σηµαίνοντα ρόλο στην αποτροπή της εξόδου της χώρας από το ευρώ. Τα καµπανάκια της ανησυχίας ηχούσαν στην ΤτΕ σχεδόν από τις πρώτες µέρες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Στουρνάρας εξασφάλισε τρόπους να πληρώσει η κυβέρνηση το ∆ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο. Ακολούθως, όταν διαπίστωσε ότι τα πράγµατα οδεύουν προς τα βράχια, έστειλε διαδοχικές επιστολές στον πρωθυπουργό και ενηµέρωσε τους κυρίους ∆ραγασάκη και Τσακαλώτο για το ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την οικονοµία στην περίπτωση της εξόδου από το ευρώ. Οταν φούντωσαν οι πληροφορίες για παράλληλο νόµισµα, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος συγκάλεσε ειδική σύσκεψη µε τη συµµετοχή συνταγµατολόγων, όπως ο Π. Πικραµµένος και ο Ν. Αλιβιζάτος, για το αν είναι συνταγµατικά εφικτό να επιβληθεί το παράλληλο νόµισµα. Παραλλήλως, είχε συνεχή επικοινωνία µε τον Πτ∆, τον οποίο ενηµέρωνε για τις κινήσεις της κυβέρνησης και την προετοιµασία παράλληλου νοµίσµατος. Ο κ. Στουρνάρας είχε ζητήσει από τον κ. Παυλόπουλο να µην υπογράψει µια τέτοια απόφαση, µε τον τελευταίο να τον διαβεβαιώνει ότι είναι νοµικός, ότι καταλαβαίνει απολύτως την ανησυχία του και ότι δεν είναι διατεθειµένος να αφήσει τη χώρα να βγει εκτός ευρωζώνης. Κύκλοι της ΤτΕ σηµειώνουν ότι το διάστηµα εκείνο ο κ. Παυλόπουλος έπαιξε πολύ θετικό ρόλο σε σχέση µε την αποτροπή της εξόδου της χώρας από το ευρώ. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι υπήρχε ενηµέρωση από τον κ. Χουλιαράκη πως, ακόµα και µετά τη φυγή του κ. Βαρουφάκη από την κυβέρνηση, συνέχιζαν στο Μαξίµου να σκέφτονται το παράλληλο νόµισµα. Ο κ. Στουρνάρας, πάντως, ακόµα και όταν επιβλήθηκαν τα capital controls είχε ενεργοποιήσει τον ELA, τον µηχανισµό έκτακτης παροχής ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες.
«Πυροβολεί»
Ακριβώς τέσσερα χρόνια µετά από εκείνο το θερµό καλοκαίρι, όλοι αναζητούν επακριβώς τι προετοίµαζε ο Γ. Βαρουφάκης και αν ακολουθούσε κατά γράµµα ή όχι τις εντολές του πρωθυπουργού. Ο Αλ. Τσίπρας, µε αφορµή τα δηµοσιεύµατα της εποχής αλλά και τις καταγγελίες των κοµµάτων της αντιπολίτευσης, είχε παράσχει στα τέλη Ιουλίου 2015 πλήρη κάλυψη στον κ. Βαρουφάκη, αναφέροντας ότι ο ίδιος του είχε ζητήσει να εκπονήσει σχέδιο διαχείρισης έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση που οι δανειστές οδηγήσουν τη χώρα µας στο Grexit. «Σχέδια εξόδου από το ευρώ δεν είχαµε και δεν επεξεργαστήκαµε. Σχέδιο εκτάκτου ανάγκης είχαµε και οφείλαµε να έχουµε. Φυσικά και εγώ έδωσα την εντολή. Θα ήµουν αφελής και επικίνδυνος αν δεν το είχα κάνει», σηµείωνε ο πρωθυπουργός.
Εσχάτως, ο πρώην υπ. Οικονοµικών έχει πάρει το όπλο του και «πυροβολεί» κατά ριπάς τον πρωθυπουργό, δηλώνοντας, µάλιστα, πως έχει στο αρχείο του ηχογραφηµένες και τις συνοµιλίες που έκανε το διάστηµα εκείνο µε τον κ. Τσίπρα! Είναι χαρακτηριστικό ότι απέδωσε στον στενό συνεργάτη του πρωθυπουργού Αλ. Φλαµπουράρη και όχι στον Π. Λαφαζάνη, όπως πολλοί θεωρούσαν, τις σκέψεις που υπήρχαν για έφοδο στο νοµισµατοκοπείο και τύπωση νοµίσµατος.
Η συζήτηση για το 2015 έρχεται και πάλι στην επιφάνεια, αφενός γιατί ο κ. Βαρουφάκης είναι από τους πρωταγωνιστές της προεκλογικής περιόδου, µιας και το ΜέΡΑ 25 διεκδικεί την είσοδό του στη Βουλή, αφετέρου γιατί ο κ. Μητσοτάκης έχει δεσµευτεί δηµοσίως ότι η πρώτη Εξεταστική που θα κάνει στην περίπτωση που γίνει πρωθυπουργός είναι αυτή για τα όσα συνέβησαν από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούλιο του 2015 σε οικονοµικό επίπεδο.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 29/6/2019
