Πρεμιέρα για την Συνταγματική Αναθεώρηση: Ποια άρθρα θα αναθεωρηθούν
Πρεμιέρα για την Αναθεώρηση του Συντάγματος με την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής να συγκαλείται, προκειμένου να εκλέξει το προεδρείο της. Η προθεσμία που θα έχει για να ολοκληρώσει το έργο της θα είναι ένας μήνας, δηλαδή από τις 20 Σεπτεμβρίου έως 22 Οκτωβρίου 2019, διάστημα στο οποίο πρέπει να υποβάλει τη σχετική έκθεση ώστε να κινηθούν οι περαιτέρω διαδικασίες αναθεώρησης στην Ολομέλεια.
Το προεδρείο της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος θα είναι διακομματικό, πρακτική που έχει τηρηθεί σε όλες τις αναθεωρήσεις του Συντάγματος. Αυτό σημαίνει ότι ο πρόεδρος θα προέρχεται από το κόμμα της πλειοψηφίας, ο αντιπρόεδρος από την αξιωματική αντιπολίτευση και ο γραμματέας της Επιτροπής από το Κίνημα Αλλαγής.
Πρόεδρος της Επιτροπής Αναθεώρησης θα είναι ο Ευριπίδης Στυλιανίδης και γενικός εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας ο Κώστας Τζαβάρας, ο οποίος ξεκαθάρισε εκ νέου ότι «η παρούσα Βουλή, που είναι κατά κυριολεξία αναθεωρητική, δεσμεύεται μόνον ως προς το ποιες διατάξεις θα αναθεωρηθούν, με βάση τις ψηφοφορίες της προηγούμενης Βουλής, αλλά όχι και ως προς το περιεχόμενο και τη διατύπωση των προτεινομένων για αναθεώρηση διατάξεων». Η επιτροπή αναμένεται να ξεκινήσει τις εργασίες της μέσα στο επόμενο δεκαήμερο.
Η απόφαση για προθεσμία ενός μήνα ελήφθη νωρίτερα σήμερα κατά πλειοψηφία από την Ολομέλεια, αλλά -όπως προϊδέασε ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας- ενδεχομένως, στην πορεία, να δοθεί ένα περιθώριο, με νεότερη απόφαση, στην περίπτωση που η Επιτροπή δεν περατώσει το έργο της μέσα σε συτό το χρονικό διάστημα.
Τι είπε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της ΔΕΘ είπε ότι δεν πρόκειται να συνδέσει «ζητήματα εκλογικού νόμου με την αλλαγή του Συντάγματος», αφαιρώντας έτσι από την ατζέντα της συζήτησης το ακανθώδες ζήτημα του άρθρου 54, που θα δημιουργούσε περαιτέρω πολιτικές τριβές.
Επανέλαβε, ωστόσο, την πρότασή του για αναθεώρηση του άρθρου 32, ώστε «στην περίπτωση που δεν εκλεγεί Πρόεδρος με την αυξημένη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος να εκλέγεται με πλειοψηφία 151 βουλευτών» και να αποσυνδεθεί έτσι «οριστικά η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από την πρόωρη διάλυση της Βουλής». Συνεπώς, ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα εκλεγεί ακόμα και μόνο με τις ψήφους των βουλευτών της ΝΔ.
Τι έγινε στην πρώτη φάση
Στην πρώτη φάση της αναθεώρησης, που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Μάρτιο, συνολικά 49 προτάσεις για τη συνταγματική αναθεώρηση «πέρασαν» και είναι αναθεωρητέες. Μόνον οι 16, ωστόσο, από αυτές έλαβαν τουλάχιστον 180 ψήφους και, συνεπώς, απαιτείται πλέον πλειοψηφία μόνο 151 θετικών ψήφων στη σημερινή, αναθεωρητική Βουλή για να αλλάξουν. Για τις υπόλοιπες 33 θα χρειαστεί ευρύτερη πλειοψηφία, τουλάχιστον 180 ψήφων - όσοι ακριβώς είναι αθροιστικά οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και του Κινήματος Αλλαγής.
Οι περισσότερες από τις 33 αυτές διατάξεις δεν πρόκειται να αναθεωρηθούν, ενώ ειδικά για τα άρθρα 3 και 13, στα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ ήθελε να κατοχυρώσει το ουδετερόθρησκο κράτος και τον πολιτικό όρκο, ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ήδη από τον Ιούλιο τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο πως δεν θα υπάρξουν αλλαγές.
Από τα άρθρα που με βεβαιότητα θα αλλάξουν, το σπουδαιότερο είναι το 32, που αποσυνδέει την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, και φυσικά το περιβόητο 84, που θα αλλάξει το προνομιακό για τους υπουργούς πλαίσιο για την άσκηση δίωξης εναντίον τους.
Τα άρθρα που θα αναθεωρηθούν
Οι 16 προτάσεις που πέρασαν με την πλειοψηφία των 180 από την προηγούμενη Βουλή, αφορούν 11 άρθρα και μπορούν να αναθεωρηθούν μόνο με τις ψήφους των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, επομένως θεωρείται σίγουρο ότι θα αποτελέσουν τον πυρήνα της αναθεώρησης:
Αρθρο 32: Αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής. Θα διεξάγονται στο εξής -με αφετηρία το 2020- τρεις ψηφοφορίες για την ανάδειξη του ανώτατου πολιτειακού παράγοντα, με την απαιτούμενη πλειοψηφία στην πρώτη να είναι 200 ψήφοι, στη δεύτερη (αν χρειαστεί) 180 και στην τρίτη (αν χρειαστεί, επίσης) 151.
Αρθρο 62: Περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας. Η βουλευτική ασυλία μετά την αναθεώρηση θα αφορά μόνον αδικήματα που τελέστηκαν κατά την άσκηση των καθηκόντων των βουλευτών.
Αρθρο 68: Δικαίωμα της κοινοβουλευτικής μειοψηφίας με 120 ψήφους να μπορεί να συγκροτεί εξεταστικές επιτροπές. Η Βουλή θα μπορεί να συνιστά δύο ανά περίοδο εξεταστικές επιτροπές, εφόσον η σχετική πρόταση υπερψηφισθεί από τα δύο πέμπτα του συνόλου των βουλευτών. «Μία από τις καινοτομίες που δίνου-
με μέσα από τη συνταγματική αναθεώρηση είναι να δίνεται το δικαίωμα αυτό (σ.σ.: της σύστασης Εξεταστικής) και στην αντιπολίτευση», είπε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.
Αρθρο 86: Περιορισμός των προνομιακών ρυθμίσεων για τις ποινικές ευθύνες των υπουργών. Καταργείται η ειδική αποσβεστική προθεσμία στα αδικήματα των υπουργών. Ετσι, η Βουλή δεν θα περιορίζεται στο εξής να ασκήσει δίωξη κατά υπουργών «μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος», όπως προβλέπει σήμερα το Σύνταγμα.
Αρθρο 101: Περιορισμός ίδρυσης ανεξάρτητων Αρχών και του τρόπου επιλογής των μελών τους. Η επιλογή μελών ανεξάρτητων Αρχών θα γίνεται με πλειοψηφία τριών πέμπτων από ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή. Εως την επιλογή των νέων μελών θα παρατείνεται η θητεία των προηγούμενων μελών των ανεξάρτητων Αρχών.
Θα αναθεωρηθούν, επίσης, το άρθρο 96 για το Δικαστικό Σώμα των Ενόπλων Δυνάμεων και τα άρθρα 112, 113, 114, 115 και 119 για την κατάργηση παρωχημένων μεταβατικών διατάξεων.
Το προεδρείο της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος θα είναι διακομματικό, πρακτική που έχει τηρηθεί σε όλες τις αναθεωρήσεις του Συντάγματος. Αυτό σημαίνει ότι ο πρόεδρος θα προέρχεται από το κόμμα της πλειοψηφίας, ο αντιπρόεδρος από την αξιωματική αντιπολίτευση και ο γραμματέας της Επιτροπής από το Κίνημα Αλλαγής.
Πρόεδρος της Επιτροπής Αναθεώρησης θα είναι ο Ευριπίδης Στυλιανίδης και γενικός εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας ο Κώστας Τζαβάρας, ο οποίος ξεκαθάρισε εκ νέου ότι «η παρούσα Βουλή, που είναι κατά κυριολεξία αναθεωρητική, δεσμεύεται μόνον ως προς το ποιες διατάξεις θα αναθεωρηθούν, με βάση τις ψηφοφορίες της προηγούμενης Βουλής, αλλά όχι και ως προς το περιεχόμενο και τη διατύπωση των προτεινομένων για αναθεώρηση διατάξεων». Η επιτροπή αναμένεται να ξεκινήσει τις εργασίες της μέσα στο επόμενο δεκαήμερο.
Η απόφαση για προθεσμία ενός μήνα ελήφθη νωρίτερα σήμερα κατά πλειοψηφία από την Ολομέλεια, αλλά -όπως προϊδέασε ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας- ενδεχομένως, στην πορεία, να δοθεί ένα περιθώριο, με νεότερη απόφαση, στην περίπτωση που η Επιτροπή δεν περατώσει το έργο της μέσα σε συτό το χρονικό διάστημα.
Τι είπε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της ΔΕΘ είπε ότι δεν πρόκειται να συνδέσει «ζητήματα εκλογικού νόμου με την αλλαγή του Συντάγματος», αφαιρώντας έτσι από την ατζέντα της συζήτησης το ακανθώδες ζήτημα του άρθρου 54, που θα δημιουργούσε περαιτέρω πολιτικές τριβές.
Επανέλαβε, ωστόσο, την πρότασή του για αναθεώρηση του άρθρου 32, ώστε «στην περίπτωση που δεν εκλεγεί Πρόεδρος με την αυξημένη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος να εκλέγεται με πλειοψηφία 151 βουλευτών» και να αποσυνδεθεί έτσι «οριστικά η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από την πρόωρη διάλυση της Βουλής». Συνεπώς, ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα εκλεγεί ακόμα και μόνο με τις ψήφους των βουλευτών της ΝΔ.
Τι έγινε στην πρώτη φάση
Στην πρώτη φάση της αναθεώρησης, που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Μάρτιο, συνολικά 49 προτάσεις για τη συνταγματική αναθεώρηση «πέρασαν» και είναι αναθεωρητέες. Μόνον οι 16, ωστόσο, από αυτές έλαβαν τουλάχιστον 180 ψήφους και, συνεπώς, απαιτείται πλέον πλειοψηφία μόνο 151 θετικών ψήφων στη σημερινή, αναθεωρητική Βουλή για να αλλάξουν. Για τις υπόλοιπες 33 θα χρειαστεί ευρύτερη πλειοψηφία, τουλάχιστον 180 ψήφων - όσοι ακριβώς είναι αθροιστικά οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και του Κινήματος Αλλαγής.
Οι περισσότερες από τις 33 αυτές διατάξεις δεν πρόκειται να αναθεωρηθούν, ενώ ειδικά για τα άρθρα 3 και 13, στα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ ήθελε να κατοχυρώσει το ουδετερόθρησκο κράτος και τον πολιτικό όρκο, ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ήδη από τον Ιούλιο τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο πως δεν θα υπάρξουν αλλαγές.
Από τα άρθρα που με βεβαιότητα θα αλλάξουν, το σπουδαιότερο είναι το 32, που αποσυνδέει την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, και φυσικά το περιβόητο 84, που θα αλλάξει το προνομιακό για τους υπουργούς πλαίσιο για την άσκηση δίωξης εναντίον τους.
Τα άρθρα που θα αναθεωρηθούν
Οι 16 προτάσεις που πέρασαν με την πλειοψηφία των 180 από την προηγούμενη Βουλή, αφορούν 11 άρθρα και μπορούν να αναθεωρηθούν μόνο με τις ψήφους των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, επομένως θεωρείται σίγουρο ότι θα αποτελέσουν τον πυρήνα της αναθεώρησης:
Αρθρο 32: Αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής. Θα διεξάγονται στο εξής -με αφετηρία το 2020- τρεις ψηφοφορίες για την ανάδειξη του ανώτατου πολιτειακού παράγοντα, με την απαιτούμενη πλειοψηφία στην πρώτη να είναι 200 ψήφοι, στη δεύτερη (αν χρειαστεί) 180 και στην τρίτη (αν χρειαστεί, επίσης) 151.
Αρθρο 62: Περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας. Η βουλευτική ασυλία μετά την αναθεώρηση θα αφορά μόνον αδικήματα που τελέστηκαν κατά την άσκηση των καθηκόντων των βουλευτών.
Αρθρο 68: Δικαίωμα της κοινοβουλευτικής μειοψηφίας με 120 ψήφους να μπορεί να συγκροτεί εξεταστικές επιτροπές. Η Βουλή θα μπορεί να συνιστά δύο ανά περίοδο εξεταστικές επιτροπές, εφόσον η σχετική πρόταση υπερψηφισθεί από τα δύο πέμπτα του συνόλου των βουλευτών. «Μία από τις καινοτομίες που δίνου-
με μέσα από τη συνταγματική αναθεώρηση είναι να δίνεται το δικαίωμα αυτό (σ.σ.: της σύστασης Εξεταστικής) και στην αντιπολίτευση», είπε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.
Αρθρο 86: Περιορισμός των προνομιακών ρυθμίσεων για τις ποινικές ευθύνες των υπουργών. Καταργείται η ειδική αποσβεστική προθεσμία στα αδικήματα των υπουργών. Ετσι, η Βουλή δεν θα περιορίζεται στο εξής να ασκήσει δίωξη κατά υπουργών «μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος», όπως προβλέπει σήμερα το Σύνταγμα.
Αρθρο 101: Περιορισμός ίδρυσης ανεξάρτητων Αρχών και του τρόπου επιλογής των μελών τους. Η επιλογή μελών ανεξάρτητων Αρχών θα γίνεται με πλειοψηφία τριών πέμπτων από ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή. Εως την επιλογή των νέων μελών θα παρατείνεται η θητεία των προηγούμενων μελών των ανεξάρτητων Αρχών.
Θα αναθεωρηθούν, επίσης, το άρθρο 96 για το Δικαστικό Σώμα των Ενόπλων Δυνάμεων και τα άρθρα 112, 113, 114, 115 και 119 για την κατάργηση παρωχημένων μεταβατικών διατάξεων.