Την έναρξη των εργασιών της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» και της συνεργασίας της με το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, εν όψει της προετοιμασίας της χώρας μας για την επέτειο της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την Εθνική Παλιγγενεσία, κήρυξε ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας.
Η εκδήλωση ήταν πανηγυρική και διεξήχθη στην αίθουσα Γερουσίας του ελληνικού Κοινοβουλίου.
Το παρών έδωσαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, η πρόεδρος της «Επιτροπής 2021», Γιάννα Αγγελοπούλου, η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ, Φώφη Γεννηματά, ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, ο τέως πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής, Απόστολος Κακλαμάνης, ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, πλήθος βουλευτών όλων των κομμάτων.
Τασούλας: Εφαλτήριο μιας νέας προσπάθειας
Πρώτος έλαβε το λόγο ο πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας, διαβάζοντας απόσπασμα από το χρονικό του μεγάλου ξεσηκωμού του Θανάση Πετσάλη Διομήδη. «Είμαστε εδώ συγκεντρωμένοι για να κηρύξουμε ευλαβικά την έναρξη των εργασιών για την επέτειο 200 ετών απο την εθνική παλιγγενεσία» είπε σε άλλο σημείο και επικεντρώθηκε σε μια ιστορική αναδρομή των προσπαθειών της χώρας «για να γίνουμε ισάξιοι των προηγμένων χωρών».
Ο κ. Τασούλας παραλλήλισε τον αγώνα του 1821 για την ανεξαρτησία με την προσπάθεια που «ξεκινάει τώρα η σύγχρονη Ελλάδα να αναδείξει την αξία, την δημοκρατία και τον πολιτισμό της ως εφαλτήριο που θα μας κάνει ισάξιους με τις πιο προηγμένες χώρες του κόσμου».
«Η θεσμοθετημένη επιτροπή με την πρόεδρό της με την εποπτεία του πρωθυπουργού όλοι οι παράγοντες θα φιλοτεχνήσουμε ενόψει του 2021 την νέα ζωφόρο. Στην ζωφόρο του Παρθενώνα εμφανίζεται η πιο παράδοξη καινοτομία: Παρουσίασαν την πομπή των Παναθηναίων για να αναδείξουν ότι η χαρά της ζωής είναι τεράστιο επίτευγμα ισοπαλές με τους πολεμικούς αγώνες. Ετοιμάζουμε να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια παλιγγενεσίας και θα αναδείξουμε το 2021 τις μετώπες των ηρωικών αγώνων που ετοιμάζει την χώρα για τις μεγάλες χαρές της ζωής».
Μητσοτάκης: Να κοιταχτούμε στον καθρέφτη με θάρρος και ειλικρίνεια
Στη συνέχεια έλαβε το λόγο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος τόνισε ότι η υπόθεση των 200 χρόνων είναι υπόθεση όλων των Ελλήνων. Είναι επίσης μια ευκαιρία να επανασυσταθεί η χώρα με το μέλλον της.
«Η δική μας γενιά οφείλει να δείξει τι πετύχαμε σε δύο αιώνες ελεύθερης ζωής» τόνισε ο πρωθυπουργός, για να συνεχίσει: «Οι κύκλοι της ιστορίας μοιάζουν να ειρωνεύονται τις ιστορίες των ανθρώπων. Σήμερα καλούμαστε να επανατοποθετήσουμε την Ελλάδα στον κόσμο. Τότε ήταν η γέννηση, τώρα είναι η αναγέννηση. Προσδοκώ ότι τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση θα συνδεθούν με τα χρόνια που έχουμε μπροστά μας».
«Οι δύο αιώνες που μεσολάβησαν είναι βήματα που βάδισε τελικά όλος ο πολιτισμένος κόσμος. Και αφορούν κάθε πολίτη ο οποίος αναγνωρίζει και ακολουθεί αυτό το υπόγειο, δισδιάκριτο συχνά νήμα, που συνδέει την Δημοκρατία της αρχαίας Ελλάδας με τον πόθο για Ελευθερία του 19ου αιώνα. Και, έπειτα, γεφυρώνει τις διεκδικήσεις του 20ου με τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Γιατί το νόημα του 1821 είναι διαρκές και οικουμενικό» συνέχισε.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη «να κοιταχτούμε στον καθρέφτη με θάρρος και με ειλικρίνεια», εξηγώντας: «Θα εκτιμήσουμε και τη λάμψη του βλέμματος αλλά και τις ρυτίδες του προσώπου της σύγχρονης Ελλάδας. Γιατί το ισοζύγιο είναι συντριπτικά θετικό: Στα χρόνια αυτά, η Ελλάδα ξέφυγε οριστικά από την ανέχεια 'του πτωχού που θυροδέρνε'», όπως γράφει και ο εθνικός μας ποιητής. Μια παλιά μικρή οθωμανική επαρχία είναι, τώρα, μια ισχυρή ευρωπαϊκή χώρα. Που αφήνει πίσω της την κρίση και ανανεώνει την πίστη της στο μέλλον. Είναι, πλέον, 'σαν πρώτα ανδρειωμένη', όπως αναφέρεται και πάλι στον εθνικό μας ύμνο.
Είμαι βέβαιος ότι αυτό το πνεύμα διαπνέει και την συγκρότηση της αποστολή της Επιτροπής των 200 χρόνων της Παλιγγενεσίας.»
Κάλεσε επίσης ο εθνικός ξεσηκωμός να επανατοποθετηθεί ως δυναμικό συμβάν με μια εμβέλεια ευρωπαϊκή και παγκόσμια. «Ως ορόσημο ρήξης με το κακό μας παρελθόν. Αλλά και ως δείκτης του μέλλοντός μας.»
Ο πρωθυπουργός έκλεισε με αναφορά σε ένα «παιχνίδι της Ιστορίας», όπως το είπε:
«Πριν από έναν αιώνα προγραμματιζόταν να εορταστεί η «εθνική Εκατονταετηρίς». Η έκβαση, όμως, του πολέμου, τότε, δεν το επέτρεψε. Ο προβληματισμός, ωστόσο, και ο δημόσιος διάλογος για το περιεχόμενο, όσο και για το ύφος των εκδηλώσεων, υπήρξε έντονος. Μεταφέρω, λοιπόν από την Καθημερινή της 14ης Μαρτίου 1921, το άρθρο με την υπογραφή 'Άριελ', που δεν ήταν άλλος από τον ιστορικό και αργότερα ακαδημαϊκό Διονύσιο Κόκκινο:
'Η Εκατονταετηρίς είνε μια μεγάλη λογοδοσία. Λογοδοσία κληρονομίας μεγάλων κεφαλαίων. Διότι οφείλομεν να δείξωμεν όχι μόνον τι έκαμε η Ελλάς από του 1821 μέχρι του 1829. Αλλά και τι έκαμεν η Ελλάς εις ένα αιώνα ελευθέρας ζωής'.
Αναδρομικά, λοιπόν, οφείλουμε και εμείς -η δική μας γενιά- να δείξει τι πετύχαμε σε δύο αιώνες ελεύθερης ζωής. Αλλά και να λογοδοτήσουμε. Στο παρόν και στο μέλλον. Στους Έλληνες και στους πολίτες αυτού του κόσμου. Σ’ αυτούς που ζουν γύρω μας. Αλλά, κυρίως, σε αυτούς που έρχονται με ορμή από το αύριο.»
Γιάννα Αγγελοπούλου: Να επανασυστήσουμε την Ελλάδα στον κόσμο
Λαμβάνοντας το λόγο η πρόεδρος της Επιτροπής, Γιάννα Αγγελοπούλου, υπογράμμισε ότι τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση του 1821 και τη σύσταση του ελληνικού κράτους αποτελούν ορόσημο για κάθε Έλληνα και Ελληνίδα.
«Είναι μια ευκαιρία αναμέτρησης με το μέλλον και μια ευκαιρία να επανασυστήσουμε την Ελλάδα στον κόσμο» υπογράμμισε.
Η πρόεδρος της επιτροπής μνημόνευσε πρόσωπα που σημάδεψαν την ιστορία του νεοελληνικού κράτους ξεκινώντας από τους πρώτους ευεργέτες, όπως ο Ζάππας, ο Βαρβάκης, ο Τοσίτσας, ο Αρσάκης, ο Ιωνίδης, ο Ράλλης και ο Μπενάκης αλλά και πιο σύγχρονους, όπως ο Ωνάσης και ο Νιάρχος, ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε «σε Ελληνίδες και Έλληνες που άφησαν το αποτύπωμά τους ανεξίτηλο στην επιστήμη, τις τέχνες, τον αθλητισμό, την τεχνολογία, τα γράμματα», όπως ο Ρήγας Φεραίος, ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Γιώργος Παπανικολάου, η Μαρία Κάλλας, ο Νίκος Σκαλκώτας, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, η Μελίνα Μερκούρη, ο Τζιμ Λόντος, ο Ιάνης Ξενάκης, ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος.
«Όλοι αυτοί και πολλοί ακόμη, είναι κομμάτι της Ελλάδας που θέλουμε να περιγράψουμε. Όπως κομμάτι της είναι τόσο ο Γιάννης Αντετοκούνμπο και ο Κιάχι Καγιασβίλι όσο και ο Ιμάμ Ζαχαρίας, ο οποίος γεννήθηκε στην Ελλάδα από γονείς σύρους μετανάστες και πέρασε φέτος πρώτος στους Ναυπηγούς του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου» πρόσθεσε.
Χαρακτηρίζοντας την επανάσταση «σημαντική σελίδα της παγκόσμιας Ιστορίας», η Γιάννα Αγγελοπούλου σημείωσε πως δεν πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ιστορικό εκείνο γεγονός μόνο έτσι όπως το μάθαμε στο σχολείο, δηλαδή ως αξιοθαύμαστο επίτευγμα και μαρτυρική πράξη γενναιότητας και αυτοθυσίας. Αντίθετα, σημείωσε, πρέπει να τονιστεί ο παγκόσμιος αντίκτυπος και η σύνδεσή της με τις κοσμογονικές αλλαγές που συνέβαιναν τότε στην Ευρώπη και την Αμερική.
«Δεν θα είχε νόημα να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια εάν δεν μιλήσουμε για το πώς φανταζόμαστε την Ελλάδα στο μέλλον» είπε ακόμη η κυρία Αγγελοπούλου. «Τι θέλουμε να αλλάξουμε; Τι θέλουμε να πετύχουμε;» διερωτήθηκε για να προσθέσει πως σε αυτό το όραμα του μέλλοντος είναι απαραίτητη η αναζήτηση συνεργιών και συνεργασιών.
«Σεβόμενη το όριο των γεγονότων και το μέτρο των πραγμάτων, με την επιβαλλόμενη περίσκεψη και αυτοσυγκράτηση, η επιτροπή θα προχωρήσει στον σχεδιασμό πολύμορφων δράσεων στην Ελλάδα και στον κόσμο, ενώ θα επιδιώξει να συνεργαστεί στενά με ιδρύματα, οργανισμούς και ομάδες πολιτών» ανέφερε η πρόεδρος της επιτροπής, τονίζοντας πως η διαδρομή των μελών της επιτροπής αποτελεί εγγύηση για την επιτυχία του εγχειρήματος.
«Ο στόχος είναι να υλοποιηθεί το εγχείρημα χωρίς να απαιτηθούν δημόσιοι πόροι, ενώ η ουσιαστική επιδίωξη είναι να πετύχουμε τη συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων Ελληνίδων και Ελλήνων» διευκρίνισε η κα Αγγελοπούλου επισημαίνοντας την ξεχωριστή θέση που θα έχουν οι νέες γενιές, οι οποίες και θα αποτελέσουν τη «λυδία λίθο της επιτυχίας» της επιτροπής.
«Δεν είναι ζητούμενο μόνο να κατανοήσουν την πορεία της Ελλάδας αυτά τα 200 χρόνια και να αντιληφθούν την Ελλάδα ως αυτό που είναι, δηλαδή μια σύγχρονη χώρα με τα επιτεύγματα και τις αδυναμίες της, αλλά και να συμμετάσχουν στον σχεδιασμό. Καλούμαστε να συνδιαμορφώσουμε όλοι μαζί αυτή τη νέα πατριδογνωσία που θα βρίσκεται μακριά από τη μελαγχολία της διαρκώς διωκόμενης, αδικημένης και κατατρεγμένης Ελλάδας αλλά και από την υπερφίαλη αυταρέσκεια του περιούσιου λαού που αποτελεί το κέντρο του κόσμου» σημείωσε η πρόεδρος της επιτροπής.
«Καλούμαστε να αναμετρηθούμε με τον ίδιο μας τον εαυτό» κατέληξε κλείνοντας, με έναν στίχο του Νικηφόρου Βρεττάκου από το ποίημα «Προσκλητήριο»: «Οι ορίζοντες χτυπούν τις πόρτες μας».
Τα μέλη της Επιτροπής
O πρωθυπουργός ανακοίνωσε τα μέλη της επιτροπής «Ελλάδα 2021»:
Οι κορυφαίοι πανεπιστημιακοί από την Αμερική και την Βρετανία: Mark Mazower, Roderick Beaton και Richard Clogg.
Όπως και τους Έλληνες καθηγητές του εξωτερικού: Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, Στάθης Καλύβας και Δημήτρης Γόντικας.
Από την Ακαδημία Αθηνών ο Βασίλης Ράπανος και από την Εκκλησία της Ελλάδος ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος.
Μαζί θα εργαστούν ιστορικοί όπως οι Πασχάλης Κιτρομιλίδης, Κώστας Κωστής, Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Μαρία Ευθυμίου, Ελπίδα Βόγλη και Ιωάννα Λαλιώτου.
Πολιτικοί και κοινωνικοί επιστήμονες: Ο Γιάννης Βούλγαρης, ο Νίκος Μουζέλης και Αριστείδης Χατζής.
Τα Γράμματα και οι Τέχνες δίνουν επίσης δημιουργικό «παρών» με τους Σταύρο Ζουμπουλάκη, Θεόδωρο Κουρεντζή, Δέσποινα Μουζάκη, Δημήτρη Παπαϊωάννου και
Αικατερίνη Καμηλάκη.
Τη στροφή στο μέλλον σηματοδοτούν ερευνητές από τα πεδία της Τεχνητής Νοημοσύνης, των Μαθηματικών, της Ιατρικής και της Γενετικής: Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, Ελευθερία Ζεγγίνη, Μαρία Θέμελη, Νίκολας Νεγκροπόντε, Χρήστος Παπαδημητρίου και Ιωάννης Ταρνανάς.
Ενώ την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα θα πρεσβεύουν στην Επιτροπή οι Μάρκος Βερέμης και Γκρέγκορι Παπαδόπουλος.
